تپه زاغه
تپه زاغه با وسعت حدود 20 هزار متر مربع در 8 کیلومتری شمال شرق دهستان سگزآباد از توابع شهرستان بویین زهرا در استان قزوين قرار دارد این تپه تقریباً گرد و رأس آن کمتر از یک متر از سطح زمین‌های اطراف بالاتر است.در دشت قزوین تاكنون بیش از 2 هزار محوطه باستان شناختی شناسایی شده كه قدمت برخی از آنها به بیش از 8 هزار سال می‌رسد.در بررسی‌های اولیه این تپه، بقایای یکی از اولین اجتماعات کشاورزی به دست آمده که معرف یکی از مکان‌های اولیه اسقرار در ایران است.تاریخ تقریبی استقرار در زاغه به اواخر هزاره ششم قبل از ميلاد برمی‌گردد و بعد ازآن، این محل به کلی متروک شد و اهالی آن به مکانی دیگر مهاجرت کردند.
به نظر می‌رسد تپه زاغه، قدیمی‌رین بقایای باستانی را در بر دارد و پس از متروکه شدن آن، استقرار در تپه قبرستان آغاز شده است.معماری بناهای زاغه اکثراً با چینه و خشت بوده و برای پوشش سقف آنها از تیرهای چوبی استفاده شده است.برای پخت و پز نیز از انواع اجاق در اتاق ها بهره می‌جستند. سفال‌های تپه زاغه به رنگ قرمز یا نخودی با سطحی صیقل یافته است و اکثراً توسط سفالگران محلی در خارج از روستا پخته می‌شد.برخی از سفال‌های این تپه منقوش، عمدتاً هندسی شکل است. سایر اشیای به دست آمده از این تپه عبارتند از: ریتون‌های کره‌ای، مخروطی و استوانه‌ای، مُهر، پیکرک (مجسمه کوچک) حیوان و انسان، تیغه و آثار سنگی و استخوانی.
ساکنان تپه زاغه در ابتدا منازل خود را از چینه بنا کردند و به تدریج با خشت‌هایی که با دست شکل داده شده بود، دیوار خانه‌ها را می‌ساختند و کف و دیوار خانه‌ها را با کاهگل اندود می‌کردند.گاهی نیز دیوارها را با رنگ تزیین می‌کردند. مردگان را در داخل روستا و همراه با هدایا دفن می‌نمودند.ظروف سفالی ساده و نقش‌دار به کار می‌بردند و غذای مورد نیاز را از کشاورزی و دامداری تامین می‌کردند.ساکنان زاغه در حدود ۷۰۰۰ سال پیش، این روستا را ترک کردند و به محل دیگری رفتند.دانشگاه تهران بين سال‌هاي 1349 و 1356 در چارچوب حفاري‌هاي دشت قزوين تپه سگزآباد را حفاري كرد.سفال كشف شده از اين تپه باستاني به نام سفال آلويي معروف است. تپه سگز آباد شرقي‌ترين نقطه‌اي است كه در آن سفال دالما ديده شده است.سفال دالما از دره سولدوز به اين محل آمده است. ارتفاع اين تپه باستاني از سطح دريا در حدود 1100 متر است.
