معرفی کشور ژاپن ( Japan )

 

 

 

 

دوران نوین ژاپن با به تخت نشستن امپراتور موتسوهیتو در سال ۱۸۶۸ میلادی آغاز شد. در دوره امپراتوری او (که تا سال ۱۹۱۲ ادامه داشت و دوره میجی خوانده می‌شود)، اصلاحات بسیاری در ساختار اداری، حکومتی و نظامی صورت گرفت و ژاپن به یک قدرت جهانی تبدیل شد که توانست چین را در جنگ نخست چین و ژاپن، و روسیه را در جنگ روس و ژاپن شکست دهد. در این دوره، ژاپن توانست بر تایوان، کره و شبه‌جزیره ساخالین سلطه یابد.در جنگ جهانی اول، ژاپن از متفقین بود.
در جنگ جهانی دوم، ژاپن یکی از دول محور به‌شمار می‌رفت و با متفقین می‌جنگید. در این دوره نخست‌وزیر ژاپن هیدکی توجو بود. پس از جنگی درازمدت در اقیانوس آرام، ژاپن بیشتر متصرفات خود را از دست داد و در انتها پس از فروافتادن بمب اتم در هیروشیما و ناکازاکی، ژاپن بدون قید و شرط تسلیم شد.
پس از اشغال توسط ایالات متحده آمریکا، با یک برنامه پیگیر توسعه صنعتی و کمک ایالات متحده آمریکا، ژاپن به رشد اقتصادی چشمگیری دست یافت و به یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا بدل شد.
کشور ژاپن با داشتن تولید ناخالص داخلی به میزان ۴٫۵ تریلیون دلار در سال ۲۰۰۵ دومین قدرت اقتصادی دنیا (پس از آمریکا) بوده و در آسیا نیز رتبه اول را از این لحاظ داراست. این کشور دارای منابع طبیعی خیلی محدودی است و اکثر جزایر و خاک آن کوهستانی و آتشفشانی است. ولی با همکاری‌های دولت در بخش صنعت و نیز سرمایه گذاری گسترده در تکنولوژی‌های پیشرفته، ژاپن به عنوان یکی از پیشگامان عمده در صنعت و تکنولوژی دنیا شناخته شده‌است. صادرات بخش عمده‌ای از درآمدهای اقتصادی ژاپن را تشکیل می‌دهد و آمریکا با ۲۲٫۷٪، چین با ۱۳٫۱٪ و کره جنوبی با ۷٫۸٪ عمده ترین شرکای تجاری این کشور هستند. محصولات صادراتی عمدهٔ ژاپن شامل تجهیزات حمل و نقل، اتومبیل، صنایع الکترونیک، ماشین آلات الکتریکی و صنایع شیمیایی هستند. در بخش صنایع ژاپن به عنوان یکی از پیشرفته ترین کشورها در زمینه تولید اتومبیل، تجهیزات الکترونیکی، ماشین ابزار، فولاد و فلزات غیرآهنی، کشتی سازی، صنایع شیمیایی و نساجی و نیز صنایع غذایی فرآوری شده محسوب می‌شود. این کشور دارای چندین شرکت بین المللی با مارک‌های معتبری همچون تویوتا، هوندا، سونی، نیسان، سیتی زن و... است.

بنا به گزارش صندوق بین المللی پول در اواسط آوریل ۲۰۰۶، ژاپن با رشد اقتصادی ۲/۸ درصد پیش بینی شده برای سال ۲۰۰۶، همردیف کشورهای غربی و در مقام بالا قرار دارد.
چنین نتیجه‌ای حاصل صادرات به کشورهای درحال توسعه مانند چین (که رشدش به ۹/۵٪ رسیده)، طرح دولتی و بی سابقه قانون‌مندسازی، سطح بالای تحقیق و توسعه، سرمایه گذاری بر روی آموزش و همچنین تعدیل نسبی ارزش دادن به سهام داران است.
ژاپن رشد اقتصادی بالایی را در دهه‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ تجربه کرده‌است. رشد ژاپن در دهه ۱۹۶۰ به طور متوسط ۱۰٪، در دهه ۱۹۷۰ به طور متوسط ۵٪، و در دهه ۱۹۸۰ به طور متوسط ۴٪ رشد داشت. رشد اقتصادی ژاپن در دو دهه اخیر به شدت کاهش یافته‌است به طوری که در دهه ۱۹۹۰ به طور متوسط ۱٫۵٪ بوده‌است. تلاش‌های دولت ژاپن برای ایجاد رشد اقتصادی در این دو دهه عمدتا با شکست مواجه شده و رشد اقتصادی ژاپن همچنان پایین است.

در ژاپن رسوم و سنن بسیار مهم هستند و به آسانی تغییر نمی‌کنند. به همین دلیل زنان برای ورود به دنیای کار و نیز کسب حقوق مساوی دوران سختی را پشت سر گذاشته‌اند. جامعه ژاپن جامعه پدر سالار است که تصمیم‌گیری در آن عمدتاً کاری مردانه‌است و از زنان انتظار می‌رود از مردان اطاعت کنند. تعدادی از زنان این نظام را به چالش کشانده‌اند. اما اغلب آنها هنوز برتری مردان را می‌پذیرند. در ژاپن سیاست‌مداران زن نادرند و تنها ۵٪ کرسی‌های قانون گذاری در دست زنان است و از ۱۷۰۰۰ وکیل شاغل کمتر از ۵۰۰۰ نفر آنان زن و ۷٪ تمام مدیران دفتری را زنان تشکیل می‌دهند. حدود ۴۰٪ زنان ژاپنی به کار بیرون از خانه مشغولند. اغلب آنها تکنیسین فروشنده یا کارگران رده پایین هستند. حدود ۳۰٪ زنان ژاپنی تحصیلات دانشگاهی دارند که از این میان اغلب آنها کسانی هستند که دوره ۲ساله علوم مذهبی را گذرانده‌اند. با وجود اینکه قوانینی مبنی بر وجود حقوق مساوی و درآمد یکسان برای مردان و زنان در مشاغل مشابه وجود دارد اما درآمد زنان به طور متوسط ۵۳٪ مردان است و بعضی شرکت‌ها از استخدام زنان سر‌باز‌می‌زنند.

ژاپن ( Japan ) یا در زبان محلی ، نیهون ( Nihon ) " سرزمین آفتاب تابان " ، مجمع الجزایری است واقع در شرق آسیا ، اقیانوس آرام شمالی و دریای ژاپن و شرق شبه جزیره ی کره . پایتخت ژاپن ، شهر توکیو ( Tokyo ) با 8 میلیون و 500 هزار نفر جمعیت می باشد . مساحت ژاپن 377.835 کیلومتر مربع و جمعیت آن 127 میلیون و 500 هزار نفر می باشد . از مهمترین شهرهای ژاپن می توان به ، یوکوهاما 3 میلیون و 500 هزار نفر ، اوزاکا 2 میلیون و 500 هزار نفر ، ناگویا 2 میلیون و 110 هزار نفر ، ساپورو 1 میلیون و 830 هزار نفر و کوبه 1 میلیون و 500 هزار نفر اشاره کرد . ژاپن از جزایر بسیار زیادی تشکیل شده است ولی چهار جزیره ی مهم آن ، هنشو ( Honshu ) ، هوکایدو ( Hokkaido ) ، کیوشو ( Kyushu ) و شیکوکو ( Shikoku ) نام دارند . ژاپن دارای آب و هوایی گرمسیری در جنوب و سرد در شمال می باشد ، ژاپن دارای اقلیمی ناهموار و کوهستانی است همچنین ژاپن یک کشور آتشفشانی و زلزله خیز در جهان به شمار می رود . بلندترین نقطه ی ژاپن ، کوه فوجی یاما ( Mount Fujiyama ) با 3776 متر ارتفاع در مرکز ژاپن و نزدیکی شهر یوکوهاما واقع شده است . افسانه ها تشکیل ژاپن را به الهه ( رب النوع ) خورشید نسبت می دهند ، ولی از نظر تاریخی اولین امپراطوری ژاپن در 660 پیش از میلاد و توسط فردی به نام " جیمو " ( Jimmu ) به وجود آمد . تاریخ ثبت شده ی ژاپن از 400 پس از میلاد آغاز می شود ، جایی که خاندان یاماتو ( Yamato ) که در نزدیکی کیوتو مستقر بودند کنترل بیشتر نواحی مرکزی و غربی ژاپن را در اختیار داشتند . در همین زمان تماس ژاپن و کره باعث آشنایی مردم ژاپن با بوداییسم شد ، ولی از آغاز 700 میلادی ژاپن به شدت تحت تاثیر چین قرار گرفت ، بدین ترتیب خاندان یاماتو یک حکومت پادشاهی را نیز در شرق چین برقرار کرد . در یک مقطع زمانی قبایل جنگجو ( Warrior ) که به آنها ساموایی ( Samurai ) نیز گفته می شد بر قسمت هایی از ژاپن حکمرانی می کردند . در سال 1192 میلادی خاندان میناموتو ( Minamoto ) یک دولت نظامی را تحت فرماندهی یوریموتو ( Yorimoto ) در ژاپن روی کار آمد ، حکومت شوگون ها ( Shoguns ) " دیکتاتوری نظامی " 700 سال بر ژاپن فرمان می راند . اولین تماس ژاپنی ها با غربیان به سال 1542 میلادی باز می گردد ، جایی که کشتی های پرتغالی وارد آبهای ژاپن شدند و بدین ترتیب بازرگانان پرتغالی ، مبلغان مسیحی ژزوییت ( Jesuit ) ، همچنین به دنبال آنان تجار اسپانیایی ، هلندی و انگلیسی به ژاپن آمدند . بدگمانی به آیین مسیحیت و پرتغالی ها موجب بروز شورش های محلی و نا آرامی هایی در ژاپن شد ، از آن پس خاندان شوگون توکوگاوا ( Tokugawa ) که از سال 1603 تا 1867 بر ژاپن تسلط داشتند ، هرگونه تجارت با خارجیان به جز تجارت محدود با هلند آن هم تنها در ناگازانیققا ممنوع اعلام کردند . در سال 1853 ، ناخدا متیو پری ( Commodore Mattew Perry ) آمریکایی با ورود به خلیج توکیو سعی در برقراری مجدد روابط تجاری را با ژاپن داشت اما ناموفق ماند ، پس از آن بار دیگر آمریکا مجددا تلاش کرد و موفق شد روابط تجاری محدودی را با ژاپن برقرار نماید . در سال 1868 امپراطور میجی ( Meiji ) بر تخت سلطنت نشست ، پس از آن حکومت شوگونی از بین رفت . ژاپن به سرعت دوران گذار را آغاز کرد و طی چندی از یک حکومت قرون وسطایی به یک حکومت مدرن ارتقا یافت ، ارتش پادشاهی و خدمت اجباری در ژاپن برقرار شد و پارلمان در سال 1889 تشکیل شد ، ژاپنی ها همچنین موفق به گسترش امپراطوری خود نیز شدند که در این میان جنگ مختصری نیز بین چین و ژاپن بین سالهای 1894 تا 1895 درگرفت . ژاپن جزیره ی فورموزا ( تایوان ) ، جزایر پسکادورز ( Pescadores Islands ) و بخش جنوبی منچوری را نیز از آن خود کرد . پس از آن چین استقلال کره را به رسمیت شناخت ، اگرچه در سال 1910 کره ضمیمه ی ژاپن گشت . در سال 1904 و 1905 جنگی ما بین ژاپن و روسیه درگرفت و نتیجه ی آن شکست ناباورانه ی روسیه و تحقیر شدن این کشور بود ، به دنبال آن ، ژاپن ساخالین جنوبی ( کارافوتو ) و همچنین بخش های شمالی منچوری را نیز از آن خود کرد . در جریان جنگ جهانی اول ، ژاپن مستعمرات آلمان در اقیانوس آرام را اشغال نمود و این مناطق را به چین اجاره داد . در پیمان ورسای ( Treaty of Versailles ) این جزایر تحت قیومیت ژاپن قرار گرفت . در کنفرانس واشینگتن ( Washington Confrence ) که در سالهای 1921 و 1922 برگزار شد ، ژاپن متعهد شد به تمامیت ارضی چین احترام بگذارد ولی در سال 1931 با نقص پیمان به منچوری حمله برد و یک دولت دست نشانده تحت امپراطوری هنری پو یی ( Henry Pu-Yi ) ، آخرین فرد دودمان منچو ، روی کار آورد . در 25 نوامبر 1936 ، ژاپن به دول محور پیوست ، پس از آن ژاپن مجددا به چین یورش برد و در 7 دسامبر 1941 به چند کشتی آمریکایی در بندر پرل هاربور حمله برد . در ابتدای جنگ جهانی دوم ژاپن نسبتا در همه ی جبهه ها پیروز بود ولی از سال 1942 به بعد به دلیل تجدید قوای متفقین مجبور به عقب نشینی شد ، از آن پس جزیره به جزیره و کشور به کشور از متصرفات ژاپن به دست متفقین افتاد دو بمب اتمی نیز که توسط آمریکا در اوت 1945 به روی هیروشیما و ناگازانیققها شد کار ژاپن را یکسره ساخت و ژاپن بازنده ی جنگ شد . در 2 سپتامبر 1945 ژاپن به محاصره ی کامل متفقین درآمد و ناوگان میسوری ( Missouri ) وارد خلیج توکیو شدند . پس از آن ساخالین جنوبی و جزایر کوریل ( Kuril Islands ) به شوروی بازگشت ، فورموزا ( تایوان ) و منچوری به چین بازپس داده شد و کنترل جزایر جنوبی ژاپن و متصرفات ژاپن در اقیانوس آرام نیز به دست آمریکا افتاد . ژنرال داگلاس مک آرتور ( Douglas MacArthur ) به عنوان فرمانده ی ارشد نظامی آمریکا پس از جنگ جهانی دوم و مسئول اداره ی متصرفات آمریکا در اقیانوس پاسیفیک منصوب شد ( از سال 1945 تا 1952 ) . در سال 1947 قانون اساسی جدید در ژاپن به تصویب رسید . در سال 1972 آمریکا جزایر ریوکو ( Ryuku Islands ) و جزایر اوکیناوا ( Okinawa Islands ) که پس از جنگ جهانی دوم اشغال ساخته بود را به ژاپن مسترد کرد . بازسازی اقتصاد ویران شده ی ژاپن به طرز قابل توجهی پس از جنگ جهانی دوم رشد یافت ، به یکباره تکنولوژی و تولید در ژاپن اوج گرفت و صنایع ژاپنی برای خود جایی در بازار های اروپایی دست و پا کرد . دو دهه ی 70 و 80 میلادی پر فروغ ترین دوران برای ژاپنی ها پس از جنگ جهانی دوم بود و ژاپنی ها توانستند به دومین کشور جهان از نظر رشد اقتصادی پس از آمریکا تبدیل شوند . دهه ی 90 ، به دلیل رسوایی مقامات سیاسی ، بانکداران و رهبران صنایع در ژاپن دوران افول این کشور بود ، بحران اقتصادی سال 1998 که در اکثر کشورهای شرق آسیایی مشهود بود ، بدترین دوران رکود اقتصادی ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم نام گرفت . در این میان بی ثباتی سیاسی نیز در پیدایش این وضعیت بی تاثیر نبود . در جولای 1998 نخست وزیر ژاپن ، ریوتارو هاشیموتو ( Ryutaro Hashimoto ) از سمت خود استعفا داد و کیزو اوبوچی ( Keizo Obuchi ) جایگزین او شد ، در این شرایطی که به نظر می رسید اقتصاد ژاپن رو به بهبود است ، اوبوچی در ماه می 2000 درگذشت و یوشیرو موری ( Yoshiro Mori ) به عنوان جانشین اوبوچی در پست نخست وزیری انتخاب شد . دوران حکومت موری با بحران ها و رسوایی های فراوان در ژاپن همراه بود . با وجود تلاش ها برای احیای اقتصاد ژاپن ولی در سال 2001 نگرانی ها از ادامه ی بحران اقتصادی در ژاپن شدت گرفت . تحت فشار شدید ، موری در آوریل 2001 مجبور به استعفا شد و جونیچیرو کویزومی ( Junichiro Koizumi ) از حزب لیبرال دموکرات جایگزین موری در پست نخست وزیری ژاپن شد تا در عرض 13 سال ، کویزومی یازدهمین نخست وزیر ژاپن باشد . هرچند کویزومی از محبوبیت در میان جامعه برخوردار بود ولی پس از دو سال هنوز هم اقتصاد ژاپن در رکود باقی ماند و تلاش های کویزومی برای اعمال اصلاحات اقتصادی بی اثر بود . در یک اقدام بی سابقه ، کویزومی در سپتامبر 2002 با کیم جونگ ایل ، رهبر کمونیست کره ی شمالی ملاقات کرد ، در جریان این ملاقات رهبر کره ی شمالی از ربوده شدن اتباع ژاپنی طی دهه های 70 و 80 میلادی در کره ی شمالی عذر خواهی کرد ، کویزومی نیز وعده ی کمک های مالی و غذایی را به کره ی شمالی داد و قدم های اولیه در جهت عادی سازی روابط بین کره ی شمالی و ژاپن برداشته شد . کویزومی در سپتامبر 2003 بار دیگر به عنوان نخست وزیر ژاپن انتخاب شد و وعده ی تحولات اقتصادی را به مردم ژاپن داد . در آوریل 2005 چین به انتشار کتب درسی در ژاپن که وحشیگری ژاپنی ها را علیه چینی ها در جریان جنگ جهانی دوم ماست مالی می کرد ، اعتراض نمود . نخست وزیر ژاپن نیز به خاطر این اقدام عذر خواهی کرد و از چینی ها به خاطر رفتار وحشیانه و متجاوزانه ی ژاپنی ها علیه چینی ها در جنگ جهانی دوم ابراز شرمساری کرد . کویزومی پس از رد شدن پیشنهادش مبنی بر خصوصی سازی سیستم پستی کشور توسط پارلمان ، انتخابات پیش از موقع پارلمانی اعلام کرد . اهمیت سیستم پستی ژاپن به این خاطر است که از دیگر عملکردهای سیستم پستی در ژاپن نقش پس اندازی آن است که قابلیت سپرده پذیری وجوه مشتریان را دارد به طوری که حدود 3 تریلیون دلار سرمایه و دارایی آن می باشد . در سپتامبر 2005 در انتخابات پارلمانی حزب کویزومی یعنی لیبرال دموکرات در رقابتی تنگاتنگ پیروز انتخابات شد ، یک هفته پس از انتخابات ، رهبری حزب لیبرال دموکرات به شینزو آبه ( Shinzo Abe ) واگذار شد و پس از آن او به عنوان نخست وزیر ژاپن منصوب شد . او بی درنگ کابینه ای محافظه کار تشکیل داد و اعلام کرد امیدوار است بتواند نقش ژاپن را در مسائل جهانی پر رنگ تر کند ، همچنین او پس از تمرکز بر روی مشکلات داخلی ژاپن راه را برای اصلاح قانون اساسی و تبدیل آن به یک قانون اساسی صلح جو هموار کرد . در انتخابات جولای 2007 حزب لیبرال دموکرات اکثریت پارلمان را از دست داد و اکثریت پارلمان به دست حزب دموکراتیک افتاد . در جولای 2007 زمین لرزه ای به قدرت 6.8 ریشتر شمال غرب ژاپن را لرزاند که 10 کشته و بیش از 900 زخمی بر جای گذاشت ، این زمین لرزه باعث تکان خوردن آسمان خراش های توکیو برای دقایقی و مسدود شدن جاده ها و پل ها و بروز خساراتی در نیروگاه های هسته ای ژاپن شد ، پس از آن معادل 315 گالن آب آلوده به مواد رادیو اکتیو از نیروگاه نشت کرده و به دریای ژاپن سرازیر شد . آبه ناگهان استعفای خود را در سپتامبر 2007 اعلام کرد ، گمان می رود یکی از دلایل استعفای آبه ، اصرار او برای تمدید مدت حضور نیروهای ژاپنی در افغانستان بوده باشد . پس از آبه ، هم حزبی او یاسوئو فوکودا ( Yasuo Fukuda ) جایگزین او در پست نخست وزیری ژاپن شد ، فوکودا از قانون گذاران کهنه کار ژاپنی و پسر تاکئو فوکودا ( Takeo Fukuda ) نخست وزیر سابق ژاپن بین سالهای 1976 تا 1978 می باشد . از سال 1989 نیز " آکیهیتو " ( Akihito ) امپراطور ژاپن شد . نژاد 98 % ژاپنی ها ، ژاپنی و 2 % نیز کره ای و چینی می باشند ( همچنین بیش از 230 هزار برزیلی نیز که در دهه ی 90 برای کار در صنایع به ژاپن مهاجرت کردند نیز در این کشور زندگی می کنند ، البته تعدادی از آنها ژاپن را ترک و به کشورشان بازگشتند ) . همچنین دین 84 % ژاپنی ها شینتو و بودایی و حدود 1 % نیز مسیحی هستند . زبان رسمی ژاپن ، ژاپنی است . واحد پول ژاپن ، ین با واحد جزء ( سن ) نام دارد . از مهمترین صادرات ژاپن می توان به وسایل نقلیه ، مواد شیمیایی و لوازم الکترونیکی اشاره کرد . ژاپن از اعضای کشورهای گروه جی 8 می باشد .

آقای تارو آسو، نخست وزیر كنونی، از حزب لیبرال دموكرات و نود و دومین نخست وزیر ژاپن است كه در سپتامبر 2008 به نخست وزیری رسید . وی 68 سال دارد و از اعضای جناح راستگری حزب یاد شده  است .