کلکته

مختصات: ‏۱۱″ ۲۲′ ۸۸°شرقی ‏۱۱″ ۳۴′ ۲۲°شمالی (نقشه)

Kolkata
—  کلکته  —
কলকাতা
کلکته روی نقشه هند
کشور	هند
ایالت	بنگال غربی
منطقه	ناحیه کلکته
ناحیه	ناحیه شهری
شهردار	بیکاش رانجان بهاتاچاریا
وسعت شهر	۱۸۵ کیلومتر مربع
ارتفاع	۹ متر
جمعیت	۵،۰۸۰،۵۱۹ نفر
تراکم جمعیت	۲۷،۴۶۲ کیلومتر مربع
زبانهای رسمی	بنگالی و انگلیسی
ناحیه زمانی	۵۳۰+از گرینویچ(IST)
پیش شماره	۳۳ ۹۱
وبگاه رسمی	www.kolkatamycity.com

کَلکَتّه پایتخت ایالت بنگال غربی در کشور هندوستان است.

ریکشای سنتی سال ۲۰۰۴

یکی از شهرهای مهم این کشور است که تا چند سال پیش پرجمعیت‌ترین شهر هند بود ولی اکنون دهلی و بمبئی از آن پر جمعیت‌ترند. از سال ۱۷۷۲ تا ۱۹۱۱ کلکته پایتخت هندوستان بود و پس از آن مرکزیت حکومت به دهلی نو انتقال یافت.

از سال ۲۰۰۱ نام این شهر را به "کولکاتا" برگرداندند تا به تلفظ بنگالی آن نزدیک‌تر باشد ولی همچنان در نوشته‌های فارسی مانند برخی دیگر از زبان‌ها همان صورت قدیمی به‌کار می‌رود.

این یک نوشتار خُرد پیرامون یک مکان جغرافیایی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

چنای

مختصات: ‏۱۲″ ۱۶′ ۸۰°شرقی ‏۲″ ۵′ ۱۳°شمالی (نقشه)

این مقاله نیازمند ویکی‌سازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوه‌نامه، محتوای آن را بهبود بخشید.

ایستگاه مرکزی قطار در چنای

چِنای (به تامیل: சென்னை؛ _ به انگلیسی: Chennai) (نام رسمی پیشین: مَدرَس) کلان‌شهری در کشور هند است. این شهر در واقع مرکز یا پایتخت ایالت تامیل نادو است. چنای جزو مناطق شهری پرجمعیت هند به شمار می‌آید و دارای رتبه چهارم در این کشور است. این منطقه در ساحل کوروماندل در خلیج بنگال واقع شده و کل جمعیت آن در حدود ۴٫۳۴ میلیون نفر ارزیابی شده‌است.

این شهر ۳۶۸ سال قدمت داشته و ۳۴اُمین شهر بزرگ دنیا از لحاظ جمعیتی و مساحتی است. چنای همچنین مرکز صنعتی و بازرگانی بزرگی است و بخاطر میراث فرهنگی‌اش و معماری معابدش شناخته شده است. این منطقه همچنین کانون فعّالیت موسیقی کلاسیک هند و اجرای (زنده) رقص است.

چنای همچنین بعنوان مرکز و پایتخت اتومبیل‌سازی هند در نظر گرفته می‌شود. صنایع اتومبیل سازی در این شهر پایگاههای زیادی داشته و قسمت اصلی وسایل نقلیه هند در این شهر تولید می‌شود. این امر منجر به این شده که چنای موسوم به دیترویت جنوب آسیا شود. این منطقه همچنین تبدیل به مرکز اصلی کاریابی از غرب شده. ساحل مارنیا به طول ۱۲ کیلومتر، ساحل شرقی شهر را تشکیل داده و در واقع یکی از بزرگترین سواحل دنیا است. این شهر همچنین بخاطر رویدادهای ورزشی و میزبانی رقابتهای مهم شناخته شده، از جمله مسابقات تنیس آزاد چنای. اتحادیه تنیس حرفه‌ای نیز در این شهر قرار دارد.

چنای همچنین یکی از نادرترین شهرها از بابت میزبانی از پارک‌های ملی از جمله پارک ملی گوئیندی در طول محدوده شهر به شمار می‌رود.

حیدرآباد (هند)

مختصات: شرقی′۰۰°۷۹ شمالی′۵۹°۱۶ (نقشه)

مسجد چارمنار (چهار منار) نماد مشهور شهر حیدرآباد هند است.

حیدرآباد (به انگلیسی:Hyderabad تلوگو: హైదరాబాదు اردو: حیدر آباد) یکی از شهرهای بزرگ هند و پایتخت ایالت آندرا پرادش است.

این شهر با وسعت ۶۲۵ کیلومتر مربع ششمین شهر بزرگ هند است. که در ارتفاع ۵۰۰ متری از سطح دریا در فلات دکن واقع شده و بیشتر طبیعت اطراف آن سنگلاخی است. این شهر حدود ۶٫۷ میلیون نفر جمعیت دارد^[۱] که اکثر آن‌ها را مسلمانان تشکیل می‌دهند. ۳۵٪مردم حیدر آباد مسلمانان سنی مذهبند. قدمت این شهر به حدود ۴۰۰ سال قبل برمی گردد. حیدرآباد شهر معابد، مساجد و بازارها شناخته شده‌است و دارای طبیعت بسیار زیبایی می‌باشد. ^[۲]

حیدرآباد از دو شهر بزرگ حیدرآباد و سکندرآباد تشکیل شده و در این اواخر شهر خیبر آباد نیز به این شهر وصل شده‌است. ^[۲]

در قرن‌های پانزدهم و شانزدهم میلادی سلسلهٔ قطب شاهیان در حدود دو صد سال بر این شهر حکومت داشتند و مرکز حکومت شان گلکنده بود. بنیانگذار این سلسله سلطان قلی همدانی بوده‌است. حیدرآباد بیشتر شبیه شهر مسلمانان است. در شهر زنان با چادرهای سیاه در حالیکه روی‌های شان را پوشانیده‌اند، دیده می‌شوند.^[۲] شهر حیدرآباد بویژه بخش قدیمی آن که در حاشیه رود موسی قرار دارد، با فرهنگ غنی و شکوفای اسلامی خود چهره خاصی در میان شهرهای هندوستان دارد. بناهای عظیم و با شکوه اسلامی، مساجد و بانوان محجبه این شهر حکایت از عمق فرهنگ اسلامی در این شهر داشته و شهر حیدرآباد را به عنوان یک شهر اسلامی - ایرانی معرفی می‌کند.

خیابانی درکنار دریاچه حسین سکر در حیدرآباد

این شهر به جهات مختلف سیاسی، فرهنگی، تاریخی، علمی و اقتصادی از شهرهای مهم هند و یکی از قطب‌های اقتصادی، سیاسی در جنوب این کشور می‌باشد. سابقه ۵۰۰ ساله حضور ایرانیان در این منطقه، عامل مهمی در ایجاد تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در جنوب هند شده به طوری که امروزه هیچ مورخ و باستان شناسی نمی‌تواند بدون در نظر گرفتن نقش ایرانیان و پادشاهان مسلمان و شیعه مذهب ایرانی در این منطقه تصویر کامل و درستی از وضعیت گذشته و حال منطقه ارائه کند. اثرات این حضور تاریخی را می‌توان در معماری، زبان، فرهنگ، هنر و دیگر ابعاد زندگی مردم جنوب هند به خوبی مشاهده نمود. طی ۱۵ سال گذشته توسعه شهر حیدرآباد در تمامی جهات سرعتی فزاینده یافته و این امر به خاطر توجه روز افزون شرکت‌ها و بنیادهای علمی و فرهنگی کشورهای مختلف به این منطقه‌است.^[۳]

تاریخچه 

ورودی حیدرآباد در دهه ۱۸۸۰

در اواخر قرن شانزدهم میلادی محمد قلی قطب شاه (ایرانی اهل همدان) از سلسله شیعه مذهب قطب شاهیان دکن که بر منطقه وسیعی از این ناحیه هندوستان حکومت می‌کرد، تصمیم به انتقال مرکز حکومت خود از قلعه گلکنده (که امروز در بخش غربی حیدرآباد و بر فراز کوهی قرار گرفته) به نزدیکترین دشت در حاشیه رودخانه موسی (musi) گرفت و شهر جدیدی را که امروز حیدرآباد نام دارد بنیان گذارد. در سال ۱۶۸۷ میلادی این شهر جدید توسط لشکر اورنگ زیب امپراتور گورکانی هند فتح شد و حکومت قطب شاهیان به پایان رسید. در سال ۱۷۲۴ نظام الملک آصف جاه با استفاده از ضعف حکومت مرکزی، منطقه تحت سلطه خود و از جمله آن حیدرآباد را مستقل اعلام نموده و سلسله نظام شاهیان حیدرآباد را بنیان گذارد که تا زمان استقلال هند در سال ۱۹۴۸میلادی پابرجا ماند. در سال۱۹۵۳ طی تقسیمات کشوری جدید دولت هند، ایالت آندرا پرادش به مرکزیت حیدرآباد تشکیل گردید.

گفتنی است معماران ایرانی شهر حیدرآباد تلاش نمودند تا شهر حیدرآباد را مشابه شهر اصفهان بنا کنند و به همین خاطر نام دوم شهر حیدرآباد «اصفهان‌نو» می‌باشد زیرا سبک شهرسازی اصفهان در آن مشاهده می‌شود.

پس از فروپاشی حکومت گورکانیان در دهلی حکومت پادشاهان نظام در جنوب هند (دکن) مرکزی برای تجمع هنرمندان و دانشمندان و محل رونق و شکوفایی فرهنگ و هنرهای اسلامی گردید. وجود معادن متعدد سنگ‌های قیمتی در این ناحیه ثروت بی‌حسابی را در اختیار حکومت نظام در حیدرآباد قرار داد تا به راحتی بتوانند مشوق و حامی هنرمندان و دانشمندان باشند.

در اوایل قرن ۱۹ میلادی توسط نیروهای ارتش انگلیس پادگانی در خارج از شهر حیدرآباد بر پا گردید که به نام حاکم وقت سلسله نظام شاهی یعنی سکندرجاه آن را سکندرآباد نام گذاری کردند. به تدریج در اطراف این پادگان شهری به همین نام ایجاد گردید و امروزه هر چند این دو شهر (حیدرآباد و سکندرآباد) کاملا به هم متصل شده‌اند ولی هنوز هویت مستقل خود را حفظ کرده‌اند.

حکومت نظام حیدرآباد پس از استقلال هند نیز تا مدتی ادامه داشت و با تقسیم هند به دو کشور هند و پاکستان عثمان علی خان حاکم وقت سلسله نظام خود را هم پیمان پاکستان اعلام نمود ولی به علت درگیری‌های قومی و نیز حمله نظامی دولت مرکزی هند ناحیه تحت حکومت وی تصرف گردید و این ناحیه ضمیمه خاک هندوستان شده و حکومت نظام بر چیده شد.

روابط قطب شاهیان با پادشاهان صفوی ایران

در قرن هفتم هجری قمری (قرن ۱۳ میلادی) پس از آنکه نواحی شمال هند ابتدا توسط سلطان محمود غزنوی و سپس به وسیله سلطان معزالدین محمد غوری به تصرف مسلمانان درآمد و قطب الدین آیبک با شکست «پریتوی» آخرین ماهاراجه دهلی، سلسله سلاطین مسلمان دهلی را در پایتخت سرزمین افسانه‌ای هند مستقر کرد راه حرکت مذاهب و تفکر اسلامی به سمت سرزمین‌های جنوبی و میانی شبه قاره هموار شد و در قرون بعد به تدریج حکومت‌های محلی اسلامی در نواحی جنوب و مرکزی هند تاسیس شد. این حکومت‌ها تماماً پیوندهای خونی و یا فکری و فرهنگی با جامعه ایرانی، اسلامی و شیعی داشتند و بیشتر آنها در منطقه دکن متمرکز بودند.

خاندان «بهمنی‌ها» یکی از مهمترین سلسله‌های حاکم در دکن بودند که از اعقاب علاءالدین حسن بهمنی افغان به شمار می‌رفتند و نسب خود را به بهمن پسر اسفندیار از سلسله کیانیان ایران می‌رساندند و حدود ۱۹۰ سال از ۷۴۸ تا ۹۳۴ قمری بر اکثر نواحی دکن فرمانروایی می‌کردند. خاندان بهمنی با علاقه فراوانی که به فرهنگ فارسی و عرفای ایرانی داشتند بسیار کوشیدند که به حضور شاه نعمت‌اله ولی و خواجه شمس الدین حافظ شیرازی در دربار خود مفتخر گردند، اما توفیق نیافتند. این سلسله جشن‌ها و اعیاد ایرانی ازجمله نوروز را با شکوه فراوان برگزار می‌کردند.

یکی دیگر از حکومت‌های محلی که پیش از انقراض بهمنی‌ها در اوایل قرن دهم هجری قمری در سرزمین فعلی دکن (که اینک ایالت آندرا پرادش را شامل می‌شود) شکل گرفت و حدود ۲۰۰ سال دوام آورد، سلسله «قطب شاهیان» بود که مرکز آن در قلعه گلکنده قرار داشت و موسس آن سلطان قلی همدانی بود که از همدان ایران و از ترک‌های بهارلو و از اعقاب قرا یوسف و اسکندر، از پادشاهان قراقویونلو به شمار می‌رفت. وی همراه عمویش الله قلی به هند مهاجرت کرد و از سرداران بزرگ محمد شاه سوم بهمنی محسوب می‌شد و در سال ۱۴۶۳ میلادی موفق به دفع شورش منطقه تلنگانا در دکن شد و به همین جهت چندی بعد در سال ۱۵۱۸ میلادی همزمان با پادشاهی شاه اسماعیل اول صفوی با لقب قطب الملکی به سمت سوبه‌دار استقلال خود را در گلکنده اعلام و سلسله قطب شاهیان را تاسیس کرد. این سلسله تا سال ۱۶۸۷ میلادی دوام آورد.

قلعه گلکنده که روزگاری از شهرهای مشهور مشرق زمین و اطراف آن از مراکز اصلی تولید و تجارت الماس و سنگ‌های گرانبهای هند به شمار می‌رفت هم اکنون در شهر حیدرآباد واقع شده‌است. الماس کوه نور که اینک بر تارک تاج سلطنتی انگلستان می‌درخشد در سال ۱۶۵۶ میلادی از همین ناحیه بدست آمد.

بعد از آنکه خبر جلوس شاه اسماعیل صفوی بر تخت سلطنت ایران منتشر شد سلطان قلی قطب شاه که او را مرشد زاده خود می‌دانست در خطبه نام مرشد خود را مقدم بر اسم خود گردانید و نام خلفای سه گانه را به تدریج از خطبه ساقط کرد. قطب شاهیان با توجه به سابقه قومیت و وطن دوستی و علائق مذهبی روابط بسیار نزدیکی با دربار ایران و شاهان صفوی برقرار نمودند و در برابر دشمنان از آنان یاری می‌خواستند.

معروف‌ترین فرمانروای این سلسله محمد قلی قطب شاه پنجم بود که به مدت ۳۲ سال حکومت کرد و زمان وی اوج بالندگی سلسله قطب شاهیان به شمار می‌رود. از مهمترین اقدامات وی بنای شهر فعلی حیدرآباد است. وی در دوران حکومت خود به ترویج زبان فارسی در منطقه دکن اهتمام ورزید و خود به زبان تلگو (زبان محلی ایالت آندرا پرادش) و زبان فارسی شعر می‌گفت. به طوری که او را موسس ادبیات دکنی نامیده‌اند. از شخصیت‌های معروف دربار وی میر محمد مومن استرآبادی است که خواهر زاده میر فخرالدین سماکی، فاضل خوش قریحه و مربی و معلم شاهزاده سلطان حیدر میرزا، فرزند شاه طهماسب صفوی بود.

در زمان محمد قلی قطب شاه، روابط سیاسی میان دکن و ایران بسیار نزدیک بود و سفیرانی همچون «اسد بیک کرک یراق تبریزی» و«اغرلو سلطان» از دربار ایران به حضور وی رسیدند و از جانب دکن نیز «حاجی قنبر علی» و «قاضی مصطفی و مهدی قلی» به دربار شاه عباس صفوی گسیل شدند و مکاتباتی میان شاهان صفوی و امرای دکن صورت گرفت. سلطان محمد قطب شاه، نوه ابراهیم قلی ششمین فرمانروای دکن از سلسله ایرانی الاصل و شیعه قطب شاهی به شمار می‌رود که تحت تعالیم و تربیت میرمومن استرآبادی رشد کرد و بزرگ شد و از امیران بسیار مومن و دیندار این خاندان محسوب می‌شود که مکه مسجد، بزرگترین مسجد جنوب هند را در سال ۱۶۱۷ میلادی در حیدرآباد بنا نمود. وی از نسخه شناسان خبره کتاب‌های خطی به‌شمار می‌رفت. وی در دوران حکومت ۱۴ ساله خود اهتمام فوق‌العاده‌ای در ترویج مذهب تشیع و زبان فارسی به‌عمل آورد.

در دوران وی چند سفیر از جمله حسین بیک قبچانی و قاسم بیک از سوی شاه عباس به حیدرآباد آمدند و پیام‌های وی را تسلیم نمودند و متقابلا سلطان محمد قطب شاه نیز محمد ابن خاتون عادلی را (که اصالتاً ایرانی بود و بعداً به مقام صدارت قطب شاه رسید) به دربار شاه عباس روانه کرد.

در دوره ۴۶ ساله حکومت پسر وی (عبدالله قطب شاه) قلمرو قطب شاهیان وسعت بیشتری یافت اما در سال‌های ۱۶۳۶ تا ۱۶۵۶ میلادی قلعه گلکنده تحت فشار شدید قشون حکام گورکانی دهلی قرار گرفت و خسارات بسیاری به بار آمد و از این زمان است که سلسله قطب شاهیان به علت درگیری با دربار دهلی رو به افول گذاشت. به‌ویژه آنکه عبدالله قطب شاه تحت فشار شاه جهان، پادشاه گورکانی هند مجبور شد تا نام ائمه اطهار و نیز نام والی ایران را از خطبه‌های نماز جمعه حیدرآباد حذف کند. با این حال روابط عبدالله قطب شاه با دربار ایران بسیار صمیمانه بود و مبادله سفیر بین دو کشور ادامه یافت.^[۳]

اقتصاد  

ایستگاه قطار خیابان نکلس

کشاورزی بخش اصلی اقتصاد این ایالت را تشکیل می‌دهد. چهار پنجم تنباکوی هند در ایالت آندراپرادش تولید می‌شود ضمن آنکه این ایالت یکی از مناطق اصلی تولید برنج، دانه‌های روغنی، نیشکر، حبوبات و فلفل نیز هست. این ایالت دارای منابع معدنی مختلف از جمله طلا، منگنز، آهن، کروم، مس، سرب، روی ذغال سنگ و پنبه نسوز می‌باشد. همچنین در این ایالت صنایع مختلفی از جمله صنایع کشتی سازی، هواپیما سازی، تجهیزات الکترونیکی، ماشین سازی و دارو سازی وجود دارد^[۳]

اهمیت امروزه شهر حیدرآباد در هندوستان بیشتر بدلیل وجود زیرساخت‌های علوم کامپیوتر و فن آوری اطلاعات و همچنین تکنولوژی‌های نوین است. تقریباً تمام شرکت‌های بزرگ کامپیوتری دنیا در حیدرآباد شعبه دارند. شرکت مایکروسافت هم بزرگترین شعبه خود در خارج از آمریکا را در این شهر بنا کرده‌است. ^[۴]

آب و هوا  

ایالت آندرا پرادش به دلیل مجاورت با خلیج بنگال گرم و مرطوب است و در قسمتی از سال (ژوئن، جولای و اگوست) باران‌های موسمی در منطقه می‌بارد که معمولاً خسارات زیادی به‌دنبال دارد. این ایالت دارای سه فصل زمستان معتدل مرطوب، تابستان خشک و فصل باران می‌باشد. حداکثر دما بین ۲۳ تا ۴۸ درجه و حداقل آن بین ۱۳ تا ۲۲ درجه می‌باشد.^[۳] حیدرآباد دارای آب و هوای گرم و شرجی است. فصل تابستان در این شهر از ماه مارچ شروع و تا ماه جون ادامه دارد. فصل بارندگی از جولای تا اکتبر و فصل سرما از نوامبر تا فوریه ادامه پیدا می‌کند. ^[۴]

یک چهارم کل مساحت ایالت از جنگل پوشیده شده و دارای درختان ساج، انبه، بامبو و دیگر گیاهان محلی می‌باشد.

کتابخانه‌ها  

دادگاه عالی آندرا پرادش در حیدرآباد

شهر حیدرآباد به واسطه محوریت ویژه فرهنگی خود در جنوب هند و حاکمیت پادشاهان مسلمان در چند قرن گذشته، مرکزی برای جمع آوری کتاب‌های ارزشمند اسلامی و چاپ و ترجمه این کتاب‌ها به زبان‌های اردو، هندی و دیگر زبان‌های متداول هند بوده‌است. همین امر موجب شده که در حال حاضر نیز هزاران جلد از نسخ خطی به زبان‌های فارسی، عربی و اردو در کتابخانه‌های دولتی و شخصی این شهر یافت شود. در سالهای اخیر با کمک نهادهای فرهنگی ایرانی مستقر در هند تلاش‌های موثری برای حفظ و مرمت این کتب صورت گرفته‌است. برخی از کتابخانه‌های مهم این شهر عبارتند از:

۱-کتابخانه کتب شرقی (اورینتال): این کتابخانه که بزرگترین مجموعه نسخ خطی شهر حیدرآباد می‌باشد در ساختمانی که در مجموعه دانشگاه عثماینه واقع شده قرار دارد و یکی از کتابخانه‌های دولتی ایالت آندراپرادش محسوب می‌شود. در این کتابخانه بیش از ۲۸ هزار جلد کتاب خطی به زبان‌های فارسی، عربی، اردو، هندی، سانسکریت و تلگو نگهداری می‌شود و کار مرمت، تهیه میکروفیلم و فهرست نویسی کتاب‌های این کتابخانه با مشارکت جمهوری اسلامی ایران از ابتدای سال ۱۳۸۶ آغاز گردیده‌است.

۲- کتابخانه مرکزی دولت آندراپرادش (آصفیه): ساخت بنای این کتابخانه در سال ۱۹۳۲ در دوره حکومت نظام آغاز گردید و در سال ۱۹۳۶ کار خود را آغاز نمود. در سال ۱۹۶۷ بیش از ۱۷ هزار کتاب نادر خطی این کتابخانه که متعلق به قرون پنجم و ششم هجری می‌باشد به کتابخانه کتب شرقی (اورینتال) منتقل گردید. در حال حاضر این کتابخانه دارای بیش از ۴۶۶ هزار جلد کتاب چاپی به زبان‌های هندی، انگلیسی، فارسی، تلگو، عربی، تامیلی و اردو می‌باشد که از سال ۱۹۶۰ دسترسی عموم مردم به این کتاب‌ها آزاد اعلام شد اما در عین حال اجازه خروج کتاب از کتابخانه داده نمی‌شود. کار دیجیتالی نمودن کتب کتابخانه آصفیه با همکاری کتابخانه دانشگاه کارنیج ملون آمریکا مدتی قبل آغاز گردیده و در حال حاضر نیز ادامه دارد.

۳- کتابخانه دانشگاه عثمانیه: ساختمان کتابخانه مرکزی دانشگاه عثمانیه که خود یکی از ابنیه تاریخی شهر حیدرآباد است علاوه بر دارا بودن هزاران جلد کتاب علمی، بیش از ۸ هزار کتاب خطی را نیز در خود جای داده که از این تعداد قریب به ۵ هزار جلد آن از نسخ خطی فارسی می‌باشد.

۴-کتابخانه موزه سالار جنگ: این کتابخانه نیز یکی از مجموعه‌های بی نظیر نسخ خطی و چاپی است. در کتابخانه این موزه بیش از ۵۰ هزار جلد کتاب وجود دارد که حدود ۹ هزار جلد آن کتاب‌های خطی و اغلب آنها به زبان فارسی است.

۵- کتابخانه اداره ادبیات اردو: اداره ادبیات اردو در سال۱۹۳۰ با هدف ترویج زبان و ادبیات اردو و تالیف کتب مورد نیاز این زبان تاسیس گردید. در حال حاضر علاوه بر آموزش زبان اردو در کتابخانه این مرکز بیش از ۳۸۰۰ جلد کتاب خطی وجود دارد که بیش از ۱۶۰۰ جلد آن به زبان فارسی و مابقی به زبان‌های اردو، اردوی دکنی و عربی می‌باشند. در سال ۱۳۸۵ بخشی از کتب و اسناد تاریخی موجود در این کتابخانه با کمک جمهوری اسلامی ایران مرمت گردید.^[۳]

دانشگاه‌ها  

یکی از دانشگاه‌های حیدرآباد

در این شهر سه دانشگاه مرکزی، دو دانشگاه خصوصی و ۶ دانشگاه ایالتی وجود دارد ^[۴] ایالت آندراپرادش یکی از ایالت‌های دانشگاهی و علمی هند محسوب می‌شود. در سراسر این ایالت ۱۲ دانشگاه و بیش از ۴۲۰ دانشکده در رشته‌های مختلف فنی علوم تجربی و انسانی تا سطوح عالی تحصیلی فعالیت دارند. به دلیل وجود دانشگاه‌ها و کالج‌های متعدد و معتبر در شهر حیدرآباد در سال‌های اخیر عده‌ای از جوانان ایرانی علاقمند به تحصیل این شهر را انتخاب نموده‌اند و در حال حاضر ده‌ها نفر در مقاطع تحصیلی لیسانس تا دکتری در حیدرآباد مشغول به تحصیل هستند.

دانشگاه تکنولوژی جواهر لعل نهرو این دانشگاه اولین دانشگاه تکنولوژی در کشور هندوستان هست، که در سال ۱۹۷۲ میلادی تاسیس گردید. پس از تاسیس، دو کالج مهندسی آنانتاپور و کاکینادا و هم چنین کالج مهندسی حیدر آباد که در سال‌های ۱۹۴۶ و ۱۹۶۵ تاسیس شده بودند نیز به این دانشگاه اضافه گشتند. تمامی رشته‌های تکنولوژی در اون تدریس میشند و به همین دلیل اسم اون رو گذاشتند «دانشگاه تکنولوژی جواهر لعل نهرو».این دانشگاه دارای امتیاز A هست. دانشگاه جواهر لعل نهرو در قسمت شمال غربی شهر حیدرآباد می‌باشد.

دانشگاه عثمانیه حیدرآباد که از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های جهان محسوب می‌شود. این دانشگاه در سال ۱۹۱۸ (۱۲۹۷ شمسی) توسط میر عثمان علی خان، آخرین حاکم سلسله آصف جاهی تاسیس شده و در حال حاضر ظرفیت پذیرش ۱۵۰ هزار دانشجو را دارا می‌باشد. این دانشگاه در تمام رشته‌های تحصیلی در گروههای ریاضی، تجربی، انسانی و هنر برای مقاطع لیسانس تا دکتری دانشجو می‌پذیرد.

دانشگاه حیدرآباد که در سال ۱۳۵۴ شمسی تاسیس شد و تنها در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشجو می‌پذیرد. دانشگاه حیدرآباد با داشتن ۲۸ گروه آموزشی در چهار گروه تحصیلی از دانشگاه‌های معتبر جهان به شمار می‌رود.

علاوه بر دانشگاه‌های فوق مفخم جاه کالج، دانشکده پزشکی و مهندسی نظام کالج و دانشگاه زبان‌های خارجی (CIFL) نیز مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری کشورمان هستند ^[۳]

مراکز دیدنی  

عمارت چار منار یا چهار منار

• چهار منار (Charminar)

یا چار منار عمارتی مربع شکل با ارتفاع ۲۶ و عرض ۲۰ متر قدیمی‌ترین بنای تاریخی شهر حیدرآباد است که در سال ۱۰۰۶ قمری (۱۵۹۱ میلادی) به دستور محمد قلی قطب شاه بنا گردیده‌است. این بنای عظیم تاریخی دارای چهار مناره و چهار دروازه بزرگ می‌باشد و هر یک از دروازه‌ها به یک خیابان منتهی می‌شود و ساختار اولیه شهر حیدرآباد بر اساس بنای چهار منار نهاده شده‌است. این اثر تاریخی که به عنوان سمبل شهر حیدرآباد شناخته می‌شود آمیزه‌ای از فرهنگ اسلامی ایرانی‌است که سبک معماری آن مانند معماری شهر اصفهان می‌باشد و در قسمت داخلی آن بین هر یک از ستون‌ها نام حضرت رسول و علی در کنار هم نوشته شده‌است. این بنای دو طبقه در زمان «قطب شاهیان» به‌عنوان مدرسه علوم دینی استفاده می‌شده است.^[۳]

موزه سالار جنگ

• موزه سالار جنگ (Salar Jung Museum) سومین موزه بزرگ هند است که در آن اشیاء قدیمی از سراسر جهان گردآورده شده که نمادی از تمدن‌های گوناگون در جهان است. نواب میر یوسف علی خان مشهور به سالار جنگ (۱۸۸۹-۱۹۴۹م) که در گذشته‌ها در سمت وزیر بزرگ در حیدرآباد کار می‌کرد طی ۳۵ سال بخش عمدهٔ دارایی خود را برای گردآوری این اشیای قدیمی صرف کرد. در این موزه اوراق دستنوشته به‌زبان فارسی دری وجود دارد. زبان فارسی در سده‌های گذشته در هند کاربرد داشته و شاهان گورکانی و قطب شاهیان به ترویج آن می‌پرداختند.^[۲]

مسجد مکه یا «مکه مسجد» در حیدرآباد بزرگترین مسجد جنوب هند

• مسجد مکه (Mecca Masjid) یا «مکه مسجد» یکی از معروف‌ترین مساجد و بزرگترین مسجد جنوب هند است که در سمت جنوب غربی چار منار واقع شده‌است. بنای این مسجد در سال ۱۰۲۷ه‍.ق/۱۶۱۷م به دستور سلطان محمد قطب شاه آغاز و در زمان ابوالحسن قطب شاه پایان یافت. صحن این مسجد حدود ۷۵۰۰ متر مربع است و در ابتدای در ورودی آن حوض بزرگی قرار دارد. نمای بیرونی مسجد از ۵ قوس محرابی‌شکل و نمای داخلی آن ۱۵ قوس محرابی دارد. دو مناره بلند در دو گوشه جلوی بنا و یک ساعت آفتابی از دیگر مشخصه‌های این مسجد است. سلطان محمد این مسجد را «بیت العتیق» نام نهاد و هنگامی که حیدرآباد به دست اورنگ زیب پادشاه گورکانی سقوط کرد، وی نام آن را به «مکه مسجد» تغییر داد. علت این تغییر نام آن است که در هنگام ساخت مسجد مقداری از خاک مکه در بنای آن به‌کار برده شده‌است. معروف است برای قرار دادن سنگ‌بنای این مسجد سلطان محمد دستور داد هر کسی که از نوجوانی نماز یومیه‌اش قضا نشده‌است حاضر شود. تنها دو نفر حاضر شدند و قسم شرعی یاد کردند که هیچ یک از نمازهای آنها قضا نشده‌است. سپس خود سلطان محمد قسم یاد کرد که نه تنها از سن ۱۲ سالگی نماز واجبش قضا نشده بلکه نمازهای تهجد وی نیز ترک نگردیده‌است. لذا او به اتفاق دو نفر دیگر سنگ‌بنای مسجد را نهاده و کار ساختمان آن آغاز گردید.^[۵]

قلعه گلکنده در شهر حیدرآبادهند

• قلعه گلکنده (Golconda Fort) که در زمان سلسله کاکاتیا در سال ۵۳۸ ه‍.ق تاسیس و در زمان قطب شاهیان به عنوان پایتخت برگزیده شد دارای بناها، برج‌ها و استحکامات زیبا و هشت دروازه می‌باشد. بقایای این قلعه هنوز هم بر فراز تپه‌ای واقع در منطقه گلکنده در جنوب غربی حیدرآباد، مهمترین مرکز توریستی شهر به‌شمار می‌رود. قلعه گلکنده با اصول مهندسی برگرفته از سبک معماری ایرانی - هندی احداث گردیده و دارای جایگاه‌های حفاظتی و دیده‌بانی در بالای دیوارهٔ بلند این قلعه می‌باشد. قلعه گلکنده دارای چند دروازه اصلی و راه‌های ورودی و خروجی مخفی متعددی است که هر چند تخریب گردیده ولی هنوز جذابیت‌های خود را برای گردشگران از دست نداده‌است.^[۳]

نمایی از هفت گنبدان قطب شاهی

• هفت گنبدان قطب شاهی (Qutb Shahi Tombs) مجموعه‌ای است از ۹۲ بنای تاریخی شامل مساجد، مقابر، حمام و دیگر ابنیه تاریخی که آرامگاه برخی پادشاهان سلسله قطب شاهی در آن قرار دارد. ازجمله آرامگاه محمد قلی قطب شاه، سلطان قلی، جمشید قلی، ابراهیم قلی و عبداله قطب شاه در این مجموعه واقع است. این مجموعه که در نزدیکی قلعه گلکنده قرار دارد به اعتقاد باستانشناسان یکی از مجموعه‌های بی‌نظیر تاریخی است که در صورت مرمت و بازسازی می‌تواند با بناهای تاریخی مهم هند و جهان در جذب گردشگران رقابت کند اما متاسفانه طی سال‌های متمادی مورد بی‌توجهی قرار گرفته و در حال حاضر از وضعیت مناسبی برخوردار نیست.^[۳]

• پادشاهی عاشورخانه (Badshahi Ashurkhana) یا عاشوراخانه پادشاهی یکی از مهمترین عاشورخانه‌های پرشمار حیدرآباد است. در شهر حیدرآباد ۱۱ هزار عاشورخانه وجود دارد که ۵ هزار از آن‌ها در اختیار شیعیان و ۶ هزار آن در اختیار اهل سنت است و در حال حاضر تحت نظارت سازمان اوقاف ایالت آندرا پرادش می‌باشد. تاسیس این عاشورخانه‌ها به زمان سلطان ابراهیم قطب شاه یعنی سال ۱۵۷۸ م برمی‌گردد که سنت برگزاری مراسم اربعین علی و عزاداری شیعیان در حیدرآباد مرسوم شد. در این زمان عاشورخانه‌های متعددی تاسیس شد تا در آنها مردم در ایام محرم به عزاداری بپردازند. یکی از عاشورخانه‌های مهم که در بخش قدیم شهر حیدرآباد واقع شده عاشورخانه پادشاهی است.^[۳]

مغازه‌ای در لادبازار

• لاد بازار (Lad Bazar) بازاری است که به‌داشتن جواهرات زیبا و النگوهای رنگین هندی مشهور است.^[۲]

قصر چهار محله در شهر حیدرآباد هند

• قصر چهار محله (Chowmahalla Palace) قصر چهار محله که در گویش اردو به آن «چو محله» می‌گویند مجموعه‌ای از چهار قصر در کنار یکدیگر می‌باشد که در زمان میرعثمان علی خان بنا گردید. این مجموعه تاریخی یکی از زیباترین بناهای شهر حیدرآباد است که در آن موزه‌ای از عکس‌ها و لباس‌های متعلق به‌خانواده‌های پادشاهی قرار دارد.^[۳]

نمایی از یک شهر غربی در شهرک سینمایی راموجی فیلم

• راموجی فیلم سیتی (Ramoji Film City - RFC) یکی از مراکز بزرگ سینمایی است که در فاصله چند کیلومتری جنوب شرقی شهر حیدرآباد قرار دارد. با توجه به اشتیاق بیش از حد مردم هند به صنعت سینما مراکز مختلفی در هند برای تولید محصولات سینمایی بوجود آمده‌است. این مجموعه بزرگ سینمایی در سال ۱۹۹۵ توسط راموجی رائو سردبیر روزنامه اینالو در زمینی به وسعت ۲۰۰ هکتار تاسیس گردید. این شهرک علاوه بر ساخت فیلم‌های مختلف سینمایی و تلویزیونی مرکزی برای ارسال امواج ۱۲ کانال تلویزیونی به زبان‌های اردو، تلگو و هندی است که تمام آنها نیز توسط آقای راموجی مدیریت می‌شود. علاوه بر آن شهرک راموجی باداشتن باغ‌ها و بخش‌های مختلف تفریحی و ماکت‌های دیدنی، به‌عنوان یکی از مراکز عمده تفریحی مردم شهر حیدرآباد در تمام طول سال مطرح است.^[۳]

دریاچه حسین سگر

مجسمه بودای حیدرآباد در میان دریاچه حسین سگر

• دریاچه حسین سگر (Hussain Sagar) یا سد حسین سگر (حسین ساغر) دریاچه و سدی است که در حال حاضر در میان شهر حیدرآباد قرار گرفته در زمان محمد قلی قطب شاه توسط حسین شاه ولی از عالمان دربار قطب شاهیان با هدف جمع‌آوری و استفاده از آب‌های منطقه کوهستانی شمال غرب حیدرآباد (منطقه بانجاراهیلز و جوبلی هیلز) طراحی گردید. در حال حاضر این دریاچه تنها به عنوان محلی برای تفریح مردم شهر مورد استفاده قرار می‌گیرد و آب آن به هیچ وجه قابل شرب نیست. در مراسم گانپاتی فستیوال گانش از اعیاد هندو‌ها که در اوایل شهریور ماه هر سال برگزار می‌شود، هزاران مجسمه گچی، سیمانی و گلی کوچک و بزرگ در این دریاچه ریخته می‌شود که این امر موجب آلودگی بیشتر آب آن می‌شود. لازم به ذکر است در سال ۱۹۹۲ مجسمه بزرگ سنگی بودا در وسط این دریاچه نصب گردید و در اطراف آن مجموعه‌ای تفریحی برای مراجعین در نظر گرفته شده‌است.^[۳]

• مجسمه بودای حیدرآباد (Statue of Buddha) که در میان دریاچه و یا در حقیقت سد حسین سگر سر بلند کرده و با تواضع و فروتنی به آدمیان می‌نگرد. بوداییان در هند کم نیستند. این مجسمه در ۱۹۸۸ به کوشش یکی از سیاست‌مداران هندو مذهب حیدر آباد در چاپان ساخته شد و به حیدرآباد آورده شد تا در میان سد حسین سگر که به صورت غیر طبیعی در وسط شهر خوابیده‌است، نصب گردد؛ اما مجسمه در جریان نصب میان آب افتاد و تا دوسال در آنجا خوابید، تا این که با کوشش زیاد در سال ۱۹۹۲ دوباره از آب کشیده شد. مجسمه هیچ درزی برنداشته و دوباره نصب و رنگ‌آمیزی گردید.^[۲][۶]

قصر فلک نما در منطقه قدیمی شهر حیدرآباد مربوط به دهه ۱۸۸۰

• قصر فلک نما (Falaknuma Palace) کاخی است قدیمی که در منطقه شهر قدیم در جنوب چار منار در بالای تپه‌ای بلند قرار دارد این قصر در سال ۱۸۵۰م توسط اقبال‌الدوله نخست وزیر میر محبوب علی شاه نظام ششم سلطنت آصف جاهی جهت اقامت شخصی وی بنا گردید اما در روز افتتاح این قصر، بنای مذکور نظر شاه را جلب نموده و وی دستور خریداری آن را صادر می‌نماید. این قصر دارای ۳۰۰ اتاق بزرگ و سالن‌های مختلف است.^[۳]

پونه (شهر)

مختصات: ‏۵۲″ ۴۷′ ۷۳°شرقی ‏۲۵″ ۲۸′ ۱۸°شمالی (نقشه)

—  پونه  —
مجسمه شیواجی پادشاه بزرگ سلسله مراتا در پونه جایگاه شهر پونه در نقشهٔ کشور هند
—  اطلاعات کلی  —
نام رسمی	پونه
کشور	هندوستان
ایالت	ماهاراشترا
—  مردم  —
جمعیت	۳۳۳۷۴۸۱ (آمار سال ٢٠٠۹)
زبان‌های گفتاری	مراتی، هندی و غیره
—  اطلاعات شهری  —
شهردار	موهانسینگ راجپا
پیش شماره	(۲۰) ۹۱
مساحت	۱۱۰۹/۶۹ (کیلومترمربع)
ارتفاع از سطح دریا	۵۶۰ متر
ناحیه زمانی	+۵:۳۰ (از گرینویچ)
وبگاه رسمی: [۱]

پونه (مراتی: पुणे، هندی: पुणे، تلفظ: /puɳeˑ/) یا پونا هشتمین شهر بزرگ کشور هند و دومین شهر ایالت مهاراشترا پس از کلان شهر بمبئی است. این شهر در ۱۶۰ کیلومتری شرق بمبئی و در پس یک رشته کوه، در فلات دکن واقع شده‌است.

پونه گویش محلی نام این شهر است که در سال‌های اخیر به‌عنوان نام رسمی شهر پذیرفته شده‌است در مقابل نام پونا که گویش انگلیسی نام شهر و یادگار دوران استعمار انگلیس بود. با این وجود هنوز در مواردی به ویژه در نام موسسات و شرکت‌هایی که پیش از این به ثبت رسیده‌اند از نام پونا استفاده می‌شود.

پونه شهری قدیمی است که سابقه آن به‌عنوان شهر به ۹۳۷ م باز می‌گردد. ماهاراجه شیواجی بنیان‌گذار پادشاهی مراتا، در این شهر به‌دنیا آمد و در همانجا می‌زیست. در سال ۱۷۳۰م پونه به مهمترین مرکز سیاسی حکومت مراتا تبدیل شد. از سال ۱۸۱۷ که به امپراتوری بریتانیا پیوست شد تا به هنگام استقلال هند به‌عنوان پایتخت انگلیسی‌ها در فصل بارندگی به‌کار می‌رفت.

شهر پونه اکنون با صدها موسسه آموزشی و نه دانشگاه بیش‌تر به‌عنوان شهری دانشگاهی شناخته می‌شود. افزون براین کارخانجات مختلف و صنایع شیشه سازی و ریخته‌گری همچنین شرکت‌های فناوری اطلاعات و خودروسازی از دیگر مرکز اقتصادی منطقه پونه به‌شمار می‌آیند.

پونه شهری است آرام و خوش آب و هوا، دارای چندین بنای تاریخی و جاذبه‌های توریستی، که در میان دیگر شهرهای هند موقعیت نسبتاً ممتازی دارد.

تاریخچه  

لوح‌های مسی موجود متعلق به ۷۵۸ و ۷۶۸م نشان می‌دهد منطقه کنونی شهر پونه به نام «پوناکا» از مراکز مهم کشاورزی در سده هشتم میلادی بوده‌است.

پونه از سده نهم میلادی تا سال ۱۳۲۷م بخشی از امپراتوری یاداوا بود. سپس تحت حکمرانی سلطنت نظام شاهیان قرار گرفت. در سال ۱۵۹۵م جهانگیر برای پونه حاکمی تعیین کرد و در سده هفدهم این شهر بخشی از امپراتوری بزرگ گورکانیان هند شد.

در نیمه دوم سده هفدهم چاتراپاتی شیواجی، حاکم مهاراشترا که در مقابل امپراتوری گورکانیان مقاومت کرد. شیواجی در سال ۱۶۷۴ تاج‌گذاری کرد و این شهر به عنوان پایتخت سیاسی و نظامی برگزیده شد که بیش‌تر جمعیت آن را جنگجویان و سربازان ارتش آن زمان تشکیل می‌دادند. شیواجی در توسعه شهر و گسترش ساخت و سازها در پونه بسیار کوشید.

تاریخ شهر پونه پس از ورود نیروهای انگلیسی به این منطقه در قرن ۱۸ میلادی، وارد مرحله تازه‌ای شد. پس از سه دوره جنگ با انگلیسی‌ها سرانجام نیروهای مراتا شکست خورده و پونه در ۱۸۱۷م به امپراتوری بریتانیا پیوست شد.

بنای یادبود جنگ میهنی ماهاراشتارا

بعدها این شهر نقش بسیار مهمی را به عنوان فعالترین مرکز مبارزات انقلابی در جنبش استقلال هندوستان ایفا نمود و تا امروز این شهر همواره پرچمدار اصلاحات در هندوستان بوده‌است که برای مردم مراتی زبان (ساکنین ایالت ماهاراشترا) سنبل غرور و افتخار است.

جغرافیا  

پونه در ۱۶۰ کیلومتری جنوب شرقی بمبئی در ایالت ماهاراشترا قرار دارد. ارتفاع این شهر از سطح دریا ۵۶۰ متر است و یک رشته کوه آن را از ساحل دریای عرب جدا کرده‌است. دو رودخانه از داخل این شهر عبور کرده و سه رود دیگر در نزدیکی آن جاری است.

طبق سرشماری سال ۲۰۰۹ جمعیت شهری پونه ۳۳۳۷۴۸۱ نفر و هشتمین شهر پرجمعیت هند بوده‌است.^[۱] مساحتی در حدود ۱۱۱۰ کیلومتر مربع دارد که در ارتفاع ۵۶۰ متری از سطح دریا واقع است و قسمتی از آن در مجاورت رشته کوه سهیدری جای گرفته‌است.

آب و هوا  

میانگین دمای پونه بین ۲۰ تا ۲۸ درجهٔ سانتیگراد است.^[۲] آب و هوای پونه به ۳ فصل تقسیم می‌گردد:

• فصل تابستان یا گرما از ماه مارس تا ماه مه با حداکثر گرمای بین ۳۰ تا ۳۸ درجهٔ سانتیگراد که شب‌های نسبتاً خنکی دارد. ماه آوریل معمولاً گرمترین ماه سال است و گرمترین درجه حرارت ثبت شده در این شهر ۴۳/۳ درجهٔ سانتیگراد در ۳۰ آوریل ۱۸۹۷ بوده‌است.^[۳]

• فصل باران‌های موسمی یا مانسون که از ماه ژوئن تا ماه سپتامبر با بارش شدید باران بیشتر از ۷۲۲ میلیمتر (۲۸/۴ اینچ) بارش سالانه و با درجه حرارت متوسط بین ۱۰ تا ۲۸ درجه سانتیگراد. معمولاً ماه ژوئیه بیشترین بارندگی را دارد.

• فصل سرما یا زمستان در ماه نوامبر آغاز می‌شود و اغلب در ماه دسامبر و ژانویه به اوج می‌رسد. هنگام روز درجه حرارت حدود ۲۸ درجه سانتیگراد و در شب کمتر از ۱۰ درجه سانتیگراد است. کمترین درجه حرارت ثبت شده تاکنون ۱/۷ درجه سانتیگراد در ۱۷ ژانویه ۱۹۳۵ بوده‌است.^[۴]

منظری از خیابان‌های مرکز شهر پونه

ام. جی روُد خیابان مرکزی شهر در منطقه کمپ

زبان  

در پونه بیشتر زبان‌های مراتی، هندی و انگلیسی رایج است. مردم بومی این شهر به زبان مراتی که زبان ویژهٔ ایالت مهاراشترا است، سخن می‌گویند. با این حال بیش‌تر آن‌ها توانایی فهم و سخن‌گفتن به زبان هندی را نیز دارند. زبان انگلیسی بیش‌تر در میان قشر تحصیل‌کرده رواج دارد و در ادارات و موسسات، بیش‌تر زبان انگلیسی و گاهی هندی به کار می‌رود.

دین  

قانون اساسی هندوستان به شکل سکولار است که درآن دین خاصی به عنوان دین رسمی شناخته نشده‌است ولی ٪۸۰ مردم پیرو مذهب هندو و ٪۱۵ مسلمان و ٪۵ باقیمانده مسیحی، زرتشتی، سیک و بودایی هستند.

فرهنگ  

رامشگاه بین‌المللی مراقبه اوشو

شهر پونه زادگاه بسیاری از هنرمندان، شاعران، نویسندگان و پیشوایان مذهبی سرشناس هند می‌باشد. از همین روست که افسانه دلاوری‌های جنگجویان و سلحشوران این ناحیه، یاد و خاطره اصلاح‌طلبان انقلابی، یادگار آموزگاران برجسته، هنرمندان، نخبگان و پیشوایان مذهبی و فلاسفه بزرگ و مشهور که زبانزد خاص و عام‌اند، این شهر را تبدیل به پلی میان دانش نوین و دانش و نیک‌اندیشی پیشینیان نموده‌است.

رامشگاه بین‌المللی مراقبه اوشو در این شهر واقع است که تعداد زیادی از طرفداران اوشو و علاقمندان به مراقبه (مدیتیشن) را از نقاط گوناگون جهان را به این شهر می‌کشاند که گاهی اقامت‌های نسبتا طولانی دارند. جشن‌های گانپاتی در این شهر رونق بیشتری نسبت به سایر شهرها دارد. حضور دانشجویان و اقامت نسبتاً زیاد خارجی‌ها از جمله ایرانیان مقیم یا دانشجویان ایرانی در فرهنگ مردم این شهر بی‌تاثیر نبوده‌است.

مراکز دیدنی  

پونه با داشتن تاریخی طولانی، طبیعتی دلپذیر و ده‌ها معبد از اهمیت گردشگری زیادی برخوردار است.

کاخ آقاخان در کالایانی نگر، شهر پونه

• کاخ آقاخان (Aga Khan Palace) که به‌نام «یادبود ملی گاندی» (Gandhi National Memorial) نیز شهرت دارد. این کاخ در سال ۱۸۹۲ در نزدیکی پونه ساخته شد و در سال ۱۹۶۹ توسط آقاخان چهارم به‌عنوان یادبود مهاتما گاندی و اندیشه‌های او به دولت هند اهدا شد. در داخل مجموعه کاخ، موزه‌ای وجود دارد که در آن تصاویر جامعی از عکس‌های حوادث مهم در زندگی گاندی و تعداد زیادی از وسایل شخصی او را به نمایش گذاشته شده‌است. از جمله ظروف شخصی، لباس، صندل، نامه‌ای که گاندی هنگام مرگ به منشی خود نوشته و برخی وسایل شخصی دیگر او را می‌توان در این موزه دید. همچنین مقدار کمی از خاکستر گاندی که نگه داشته شده در این مکان موجود است.^[۵]

قلعه شانیوار وادا

• قلعه شانیوار وادا (Shaniwarwada) قلعه و کاخی است در قلب شهر پونه که یادآور قدمت تاریخی و روح حماسی این شهر است. این بنای عظیم ۵ دروازه ورودی دارد و در سال ۱۷۳۶م ساخته شده و در سال ۱۷۵۸م حداقل هزار نفر در این قلعه زندگی می‌کرده‌اند.^[۶]

معبد غار پاتالشوار

• معبد غار پاتالشوار (Pataleshwar Cave Temple) معبدی باستانی که از تراشیدن صخره‌ها ساحته شده و مربوط به قرن هشتم میلادی است.^[۷]

• معبد چاتورشریتگی (Chaturshringi Temple) معبدی برای هندوهاست که بر فراز تپه‌ای مرتفع در خیابان سناپاتی باپت واقع است و بر کل شهر اشراف دارد.^[۸]

• ساراس باغ (Saras Baug) که مکان مهم دیدنی در قلب شهر پونه‌است. این باغ قدیمی بیش از دو سده قدمت دارد و معبد هندو داخل آن واقع است که سال شروع ساخت آن ۱۷۵۰ بوده‌است.^[۹]

• معبد کاسبا گانپاتی (Kasba Ganapati) که دو مجسمه مهم برای هندوها از گانپاتی در آن وجود دارد.

• مسجد امام باره (Imambara) که مسجد ایرانیان و شیعه‌های پونه‌است و در متطقهٔ کمپ واقع شده‌است.

• قلعه سیناگاد (Sinhagad Fort) بقایای قلعه و دژی جنگی است که در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر واقع است. از این قلعه باستانی در کتاب شعری فارسی به نام «شاهنامه هند» متعلق به ۱۳۵۰م با نام «کوندانا» یاد شده‌است.^[۱۰]

• سد سیناگاد (Sinhagad Dam) در میانه راه قلعه سیناگاد از تفرجگاه‌های شهر پونه به‌شمار می‌آید.

• معبد اوشو (the Osho International Meditation Resort) که روزانه دو بار در ساعت ۱۰ صبح و ۲ بعدازظهر می‌توان از آن بازدید کرد. این محل که پایگاه اصلی پیروان اوشو در جهان است و در منطقه کروگان پارک واقع شده به‌شیوه‌ای مدرن و بسیار زیبا ساخته شده‌است.

• جشنواره گانپاتی (Ganapati) که از جشن‌های مهم هندوها است در این شهر با رونق بیشتری نسبت به سایر شهرهای هند برگزار می‌شود و از جاذبه‌های گردشگری پونه به‌حساب می‌آید.

• ساختمان مرکزی دانشگاه پونا (University of Pune) هم بسیار زیبا و دیدنی است که محل اقامت فرماندار انگلیسی در دوران استعمار بریتانیا بوده‌است.

• کالج فرگوسن (Fergusson College) ساخته شده در ۱۸۸۵م که خود دارای اهمیت تاریخی است.

• همچنین چندین معبد مهم، کلیساهای قدیمی، پنج موزه، باغ وحش، پارک آبی، ده‌ها پارک عمومی، سینماهای مدرن و مراکز تفریحی دیگر از جذابیت‌های شهر پونه می‌باشد.

• پونه در نزدیکی شهرهای مهابالاشور و لوناوالا که به سبب داشتن جاذبه‌های طبیعی گردشگران را به سوی خود می‌کشانند واقع شده‌است.

ترابری  

دسترسی به پونه از بمبئی از طریق قطار، اتوبوس، اتومبیل‌های کرایه شخصی و هواپیما میسر است که با هر سه روش اول حدود ۳ ساعت به طول می‌انجامد.

در داخل شهر شبکه اتوبوسرانی نقش اساسی در جابجایی مردم در داخل و اطراف شهر را به‌عهده دارد. و هزینه آن تابع مسیر و میزان مسافتی است که مسافر طی می‌کند. پس از اتوبوس وسیله اصلی برای جابجایی در داخل شهر به عهده وسیله‌ای است به نام اتو ریکشا است که به اختصار به آن ریکشا می‌گویند. که وسیله‌ای است سه چرخه و موتوری که ظرفیتش حداکثر سه نفر است و همواره حالت دربستی دارد و براساس میزان مسافت طی شده، که توسط تاکسی‌متر تعیین می‌گردد دریافت می‌شود. لازم به یادآوری است که به غیر از دو وسیله عمومی بالا تعداد قابل توجهی آژانس‌های تاکسی برون شهری وجود دارد که آن‌ها نیز دارای یک هزینه اولیه ثابت بوده و مازاد آن بر حسب مسافت طی شده (بسته به نوع وسیله نقیله و دارا بودن یا نبودن کولر) محاسبه می‌گردد. بسیاری از مردم اعم از زن و مرد، از جمله اغلب دانشجویان ایرانی از انواع موتورسیکلت برای جابه‌جایی استفاده می‌کنند.

جایگاه علمی و تحصیلی 

ساختمان اصلی دانشگاه پونا

ساختمان اصلی کالج فرگوسن

امروزه این شهر از مهمترین شهرهای دانشجویی هندوستان به شمار می‌رود و پایتخت علمی و تحصیلی ایالت ماهاراشترا می‌باشد. شاید به همین دلیل هندیان خود پونه را «آکسفورد شرق» یا «آکسفورد هند» می‌خوانند. حتا هندی‌ها ادعا می‌کنند که این شهر بزرگترین شهر دانشجویی دنیاست.

بیش از ۱۰۰۰ کالج از دانشگاه‌های معروفی چون دانشگاه پونا، بهاراتی ودیاپت، کالج فرگوسن و سیمباسیز کالج و مراکز دیگر علمی و آموزشی در بسیاری از نقاط این شهر به چشم می‌خورند که بسیاری از آنان در زمره برترین مراکز علمی و دانشگاهی هند می‌باشند. این شهر نه‌تنها پذیرای دانشجویان هندی از سراسر این کشور است، بلکه دانشجویان خارجی را نیز به‌ویژه از کشورهایی نظیر ایران، کره جنوبی، کشورهای عربی و برخی کشورهای آفریقایی را به خود جذب کرده‌است. دانشگاه پونا یکی از دانشگاه‌های معتبر هند و از دانشگاه‌های برتر از لحاظ پذیرش دانشجویان خارجی در این کشور می‌باشد. از گذشته ایرانیان بسیاری از این دانشگاه دانش‌آموخته شده‌اند و در حال حاضر رقمی بیش از ۴۰۰۰ دانشجوی ایرانی فقط در این دانشگاه مشغول به تحصیل می‌باشند. بیشترین تعداد دانشجویان ایرانی شاغل به تحصیل در خارج از کشور در این شهر مجتمع هستند.

در سال تحصیلی ۱۰-۲۰۰۹ فقط در دانشگاه پونا ۲۴۶ دانشجوی ایرانی ثبت نام کرده‌اند که ۱۱۷ نفر از آنان زن و ۱۲۹ نفر مرد بوده‌اند.^[۱۱] شمار دانشجویانی که در موسسات آموزش عالی، دبیرستان‌ها و مدارس، کلاس‌های آموزشی متفرقه و دوره‌های کوتاه مدت آموزش زبان انگلیسی مشغول به تحصیل هستند به مراتب بیش از این است.

جایگاه نظامی  

پونه از اردوگاه‌های مهم نظامی از دههٔ آغازین سدهٔ ۱۹ بوده‌است. ستاد فرماندهی ارتش هندوستان، سرفرماندهی جنوب، در این شهر قرار دارد. همچنین دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی نظامی بسیاری نیز در این شهر برقرار است.

سورات

مختصات: ‏۰″ ۰′ ۷۲٫۸۳°شرقی ‏۰″ ۰′ ۲۱٫۱۷°جنوبی (نقشه) سورات (به گجراتی: સુરત) یا سورت که گاهی به شکل صورت هم نوشته شده است، دومین شهر بزرگ استان گجرات هند است و مرکز بخش سورات نیز به حساب می‌آید. از سال ۲۰۰۹ سورات به عنوان یک کلان‌شهر با ۵٫۰۶ میلیون جمعیت محسوب می‌شود و این شهر هشتمین شهر بزرگ هند و شصت و پنجمین شهر بزرگ دنیاست.

شهر بندری سورت از مراکز مهم اقتصادی ایالت گجرات در نوار ساحل غربی هندوستان واقع شده است. این شهر از دیرباز مورد توجه پارسیان هند بوده و هم‌اکنون یکی از کانون‌های زندگی و تجارت پارسیان هند به‌شمار می‌آید.

کان‌پور

مختصات: ‏۰″ ۰′ ۸۰٫۳۳۳۴۰۵°غربی ‏۰″ ۰′ ۲۶٫۴۶۰۷۳۸°شمالی (نقشه) کان‌پور (به هندی:कानपुर، به اردو: کان پور) بزرگترین شهر ایالت اوتار پرادش و نهمین شهر پرجمعیت هند است.^[۱] این شهر برحسب مساحت، پنجمین شهر بزرگ هند است.^[۲] کان‌پور همچنین به نام منچستر آسیا شناخته می‌شود. این شهر در کنار رود گنگ قرار گرفته و مرکزی صنعتی نیز به شما می‌رود. همچنین مساحتی بالغ بر ۱۶۰۰ km² و جمعیتی برابر ۴ ۸۶۴ ۶۷۴ نفر دارد^[۳].

جی‌پور

مختصات: ‏۰″ ۰′ ۷۵٫۸۲۳۵°شرقی ‏۰″ ۰′ ۲۶٫۹۲۶۰°شمالی (نقشه)

جال محل

هوامحل (کاخ باد) در جایپور.

جی‌پور (به هندی: जयपुर) معروف به شهر صورتی، از شهرهای تاریخی هندوستان و مرکز ایالت راجستان است. شهر جی‌پور در شمال غربی کشور هند قرار دارد.

شهر جی‌پور در سال ۱۷۲۷ توسط مهاراجه سوای جای سینگ دوم، فرمانروای آمبر بنیاد شد و نخستین شهر دارای طرح شهری در هندوستان بود. جمعیت این شهر در سال ۲۰۰۳ برابر با ۲٫۷ میلیون نفر بوده‌است.

از نقاط دیدنی آن می‌توان به دژهای ناهارگر و جایگر و همچنین کاخ هوامحل و رصدخانه قدیمی یا مجموعه اخترشناختی جنتر منتر اشاره کرد.

سالم (هند)

شهر سالم (به انگلیسی: Salem) با جمعیت ۸۷۲٫۳۶۱ نفر در ایالت تامیل نادو در کشور هند واقع شده‌است.

علیگر

مختصات: °۷۸٫۰۸شرقی °۲۷٫۸۸شمالی (نقشه)

جایگاه بخش علیگر در استان اوتار پرادش هندوستان.

کلیسای علیگر

علیگر یا علیگره (به هندی: अलीगढ़، به اردو:علی گڑھ) نام شهری‌است در بخش علیگر ایالت اوتار پرادش در شمال هندوستان.

علیگر با ۱۷۸ متر ارتفاع از سطح دریا در ۱۴۰ کیلومتری جنوب خاوری دهلی نو قرار دارد و مرکز اداری بخش علیگر هم هست. این شهر در سرشماری سال ۲۰۰۱ میلادی ۶۶۷٬۷۳۲ تن جمعیت داشته‌است. دانشگاه اسلامی علیگر در این شهر نامی است و به دلیل مراکز آموزشی بلندآوازه این شهر را «مکهٔ آموزش» خوانده‌اند.

هرچند عده‌ای ازجمله علی اصغر حکمت در کتاب خود به‌نام «سرزمین هند» که در دوران سفارتش در هند نوشته‌ اسم علیگر را به پیروی از سبک نگارش اردو به شکل «علیگره » نوشته‌اند اما این «ه‍» در اردو و همچنین حرف «h» در انتهای نگاش انگلیسی تلفظ نمی‌شود و مردم هند آن را «علیگر» می‌نامند. مانند چندیگر (Chandigarh) از دیگر شهرهای مهم هند که «h» آخر آن غیرملفوظ است. ظاهراً علیگر مرکب از دو کلمه «علی» و «گر» (Ali+garh) می‌باشد که «گر» به معنی شهر و «علی» نیز نام امام اول شیعیان است به معنی «شهر علی» مانند نام شهر چندیگر که مرکب از دو کلمه چندی + گر (Chandi + garh) که در زبان هندی «چندی» به معنی زیبا «گر» به معنی شهر است یعنی «شهر زیبا».^[۱]

زبان 

بیشتر مردمان علیگر به زبان‌های هندی، اردو و انگلیسی سخن می‌گویند. گویش هندوستانی زبان هندی در میان مردم بیشتر رواج دارد و گویش هندی نیز بیشتر کاربرد اداری دارد. زبان براج هم- که به هندی بسیار نزدیک است- گویشورانی دارد.

تاریخچه  

تا پیش از سده ۱۸ علیگر و گرداگردش را کول می‌خواندند. تا پیش رسیدن اسلام بدین منطقه این شهر پایگاهی برای بودائیان بود و کیش هندو هم در آنجا پیروانی داشت. در آغاز سده ۱۲ میلادی قطب‌الدین ایبک علیگر را گشود و برای نخستین بار مسلمانان بر این شهر چیره گشتند و آیین اسلام در میان بخشی از مردمان این شهر رواج یافت.

ابن بطوطه که از این شهر دیدار کرده‌است شرح داده که گرداگرد آن شهر نیکو را درختان انبه فراگرفته بود از این رو آنجا را سبزستان هم می‌نامیدند. در دورهٔ گورکانیان هند هم این شهر مورد توجه شاهان مغولی هند بود.

نام علیگر را میرزا نجف خان فرمانروای شیعه در سدهٔ هجدهم بر این شهر نهاد.

دانشگاه اسلامی علیگر  

سِر سید احمد خان (۱۸۹۷– ۱۸۱۷) بنیان‌گذار دانشگاه اسلامی علیگر

در سال ۱۸۷۵ سِر سید احمد خان (۱۸۹۷– ۱۸۱۷)، کالج شرقی انگلیسی محمدیان (Muhammadan Anglo Oriental College) را در علیگر تأسیس کرد. او در این کالج از دانشگاه‌های آکسفورد و کمبریج که در سفر به انگلستان از آن‌ها دیدن کرده بود الگوبرداری کرد. این کالج در سال ۱۹۲۰ به دانشگاه اسلامی علیگر (Aligarh Muslim University) تغییر نام و ارتقاء یافت.^[۲]

گفته می‌شود مدرنیته با نهضت علیگر وارد هند شد. در کتابخانه بزرگ این دانشگاه فقط ۱۷ هزار جلد کتاب فارسی که اغلب اهدایی مسئولین ایرانی بوده‌ است وجود دارد. پس از انقلاب اسلامی ایران مهندس میرحسین موسوی نخست وزیر وقت و پس از ایشان غلامعلی حداد عادل رئیس وقت مجلس شورای اسلامی از این دانشگاه دیدن کرده و دفتر یادبود آن را امضاء کرده‌اند.^[۳]

دروازه ورودی دانشگاه اسلامی علیگر از سمت خیابان سر سید احمد در شب

دانشگاه علیگر بیش از ۴۰ هزار دانشجو دارد که از سراسر هند و همچنین کشورهای خارجی به‌ویژه از آفریقا و آسیای غربی و شرقی و ایران می‌باشند. این دانشگاه دوازده دانشکده و شش مرکز پژوهشی دارد که هر کدام از این دانشکده‌ها چندین دپارتمان در رشته‌های مختلف دارند. تقریباً تمام رشته‌های تحصیلی شامل پزشکی، مهندسی، علوم پایه، علوم انسانی، هنرهای زیبا، الهیات، حقوق، فلسفه، ادبیات و کشاورزی از لیسانس تا دکتری در این دانشگاه تدریس می‌شود.

کتابخانه مولانا آزاد  

در سال ۱۹۶۰ کتابخانه مولانا آزاد در داخل دانشگاه اسلامی علیگر افتتاح شد و اکنون با بیش از ۹۰۰ هزار کتاب، روزانه به ۵۰۰۰ نفر از دانشجویان و اساتید خدمات ارائه می‌کند. در این کتابخانه بزرگ فقط ۱۷ هزار جلد کتاب به‌زبان فارسی وجود دارد که اغلب اهدایی مسئولان ایرانی بوده‌ است. همچنین در این کتابخانه آثار نفیس خطی فارسی نگهداری می‌شود.

آب و هوا  

فصول سال در علیگر مانند اغلب نقاط هند به سه فصل قابل تقسیم است.

۱- آب و هوای گرم و خشک که در تابستان گاهی تا حدود ۴۹ درجه سانتیگراد نیز بالا رفته‌است. که در آوریل شروع شده و در ماه مه به اوج می‌رسد و درجه حرارت معمولاً بین ۲۸ تا ۳۳ درجه سانتی‌گراد است.

۲- فصل باران که بین تابستان گرم و زمستان سرد است و تقریباْ از اواخر ژوئن تا اوایل اکتبر است. حدود ۸۰۰ میلی‌متر باران سالانه در خلال این سه ماه می‌بارد.

۳- آب و هوای سرد و خشک که در زمستان بین ۱۲ تا ۱۶ درجه سانتیگراد است و در سپتامبر آغاز و تا اوایل فوریه ادمه می‌یابد. زمستان در علیگر معتدل است و گاهی مه پدیدار می‌شود.

می‌توان گفت علیگر در خلال ماه‌های فوریه و مارچ (از اواسط بهمن ماه تا اوایل فروردین) و همچنین در نوامبر رطوبت ملایم و هوایی مناسب دارد.

مراکز تفریحی  

قلعه علیگر (Aligarh qila) در سال ۱۱۹۴، در زمان ابراهیم لودی و محمد، پسر فرماندار کول ساخته شده‌است. دژ نظامی که باقی مانده قلعه قدیمی ساخته شده درسال است ۱۵۲۴ است. در این محل قبلا معبد بودایی و معابد هندو قرار داشته و پس از قرن هجدهم این مکان به عنوان مسجد مورد استفاده قرار گرفته‌است.

از مراکز تفریحی این شهر وجود چند سینما و چند پارک می‌باشد که از جمله «نقوی پارک» در نزدیکی دانشگاه اسلامی علیگر، از پارک‌های جنگلی زیباست که طاووس‌هایی در آنجا وجود دارد. در داخل این پارک کلیسایی به‌نام Christ Church وجود دارد که در سال ۱۸۳۵ میلادی در آنجا تاسیس شده و دیدنی است. پارک دیگری در محل منزل و آرامگاه مرحوم «سر سید احمدخان» موسس دانشگاه اسلامی علیگر در داخل پردیس دانشگاه وجود دارد. علاوه بر این محوطه بزرگ دانشگاه نیز زیبا و دیدنی است.^[۴]

بیواندی

شهر بیواندی (به انگلیسی: Bhiwandi) با جمعیت ۸۳۱٫۹۸۵ نفر در ایالت مهاراشترا در کشور هند واقع شده‌است.

کوتا

شهر کوتا (به انگلیسی: Kota) با جمعیت ۸۲۷٫۴۲۷ نفر در ایالت راجستان در کشور هند واقع شده‌است.

بریلی

مختصات: °۸۰٫۱۲شرقی °۲۸٫۵۵شمالی (نقشه) شهر بریلی (به انگلیسی: Bareli) با جمعیت ۸۲۵٫۰۶۷ نفر در ایالت اوتار پرادش در کشور هند واقع شده‌است.

تریواندروم

مختصات: °۷۶٫۹شرقی °۸٫۵شمالی (نقشه)

ایستگاه راه‌آهن مرکزی تریواندروم

تریواندروم یا تیرووانانتاپورام (به مالایالام: തിരുവനന്തപുരം) مرکز ایالت کرالا در کشور هند است. این شهر در جنوبی‌ترین بخش ایالت و در نزدیکی دماغه کومورین جنوبی‌ترین بخش کشور هند جای دارد.

تریواندروم با جمعیتی برابر با ۷۴۵٬۰۰۰ نفر (۲۰۰۱)، بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر ایالت به شمار می‌آید. با احتساب جمعیت حومهٔ تریواندروم، جمعیت این شهر به‌حدود یک میلیون نفر می‌رسد.

تیروچیراپالی

شهر تیروچیراپالی (به انگلیسی: Tiruchirappalli) با جمعیت ۸۱۳٫۴۲۶ نفر در ایالت تامیل نادو در کشور هند واقع شده‌است.

مرادآباد (هند)

مختصات: °۷۸٫۷۸شرقی °۲۸٫۸۳شمالی (نقشه)

شهر مرادآباد (به انگلیسی:Muradabad ٬هندی: मुरादाबाद ٬ اردو: مراداباد) در ایالت اوتار پرادش در کشور هند واقع شده‌است.

نام این شهر برگرفته از نام شاهزاده مرادبخش پسر شاه‌جهان٬ امپراتور گورکانی هند گرفته شده‌است که در سال ۱۶۰۰ میلادی این شهر را بنیان گذارد.

مرادآباد در ۱۶۷ کیلومتری (۱۰۴ مایل) از پایتخت کشور، دهلی نو، در سواحل رودخانه رام‌گانگا (شاخه‌ای از رود گنگ) واقع شده‌است. این شهر بزرگترین صادر کننده صنایع دستی در کشور هند است و برای صادرات فلز برنج به آمریکای شمالی، اروپا و سراسر جهان شهرت دارد. از این رو به نام «برنج شهر» (یا در زبان محلی Peetal Nagri) نیز نامیده می‌شود. مرادآباد با جمعیت ۸۰۶٫۷۱۴ نفر٬ نزدیک به یک میلیون شهروند از اقوام و مذاهب مختلف دارد و طبق سرشماری دولتی سال ۲۰۰۱ به عنوان یکی از چند منطقه دارای اکثریت مسلمان در هند شناخته شده‌است.