مسجد قدمگاه در نزدیكی روستای قدمگاه (بادامیار) در جنوب آذرشهر قرار دارد و مانند غاری در دل كوه كنده شده و در دورههای قبل از اسلام به عنوان معبد مهری استفاده میشد. این معبد در قرون 6-8 ه. ق به عنوان تكیه عرفا و دراویش و سپس به عنوان مسجد مورد استفاده قرار میگرفت.
فضای غار زیرزمینی دایره شكل است و قطری برابر 15 متر دارد. دالانی به طول 9 و عرض 1/5 و ارتفاع 2/5 متر به دهلیزی وسیعتر به طول 4/5 و عرض 3/20 و ارتفاع 2/5 تا 4 متر میپیوندد. سپس این دهلیز به فضای گنبدی شكل غار باز میشود. این فضا از كف تا پنجره نورگیر سقف 12 متر ارتفاع دارد.
محراب غار با مقرنسهای آویخته كه به دوره صفوی تعلق دارد به نحوی احداث شده كه گمان میرود در زمانی نزدیكتر تعبیه شده باشد. میتوان فرض كرد كه این فضا برای مقاصد مذهبی ساخته نشده باشد. یعنی نه مسجد بوده است و نه مقبره، برخی از باستانشناسان آن را به دوران پیش از تاریخ نسبت میدهند که بعداً به صورت آتشکده و بعد از آن با تعبیه محرابی كه روی به قبله دارد به صورت عبادتگاه اسلامی در آوردهاند. بنابراین ممكن است زمان احداث این بنا بسیار دور باشد و كاربرد دیگری جز مسجد داشته است. به احتمال زیاد این بنا پیش از اسلام ساخته شده است.
در حال حاضر مردم روستاهای همجوار مراسم مذهبی ماههای رمضان و محرم را در آنجا برگزار میكنند و نذورات خود را در كنار این مسجد قدیمی به جا میآورند.
برای دیدن این مسجد باید به گورستان قدمگاه در نزدیکی روستای بادامیار از توابع آذرشهر در استان آذربایجان شرقی سری بزنید و بنای این مسجد را در بالادست گورستان ببینید.
معبد یا مسجد غار به لحاظ شیوه معماری، از جمله بناهای مهم و تاریخی به حساب میآید. قطر قائده گنبد این اثر تاریخی بیش از 15 متر است و 12 متر ارتفاع دارد. همچنین راهرو آن نیز دارای 12 متر طول است. این معبد یا مسجد در سال 1347 از سوی وزارت فرهنگ وهنر با شماره 779 در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسید.
گورستان قدمگاه
گذارتان اگر به آذرشهر و مسجد غار افتاد، تماشای گورستان قدمگاه را هم از دست ندهید. گورستانی که در 15 کیلومتری جنوب آذرشهر در قریه بادامیار (قدمگاه) قرار گرفته و متعلق به قرن 9 و 10ق/15 و 16م است. بیشتر مردگان این گورستان از شیوخ دوره صفوی هستند. اهالی محل، آن را به نام دیک قبرستان مینامند.
این گورستان بر روی پشتهای قرار گرفته و سنگنبشتهها و حجاری هایی جالبی در آن دیده میشود. سنگ نبشته ها و الواح قبور به خط كوفی و ثلث نو است. جالب است بدانید که سنگ نبشته های ثلث تقریباً همه یكنواخت و یك دست است و نشان می دهند كه در روزگاری كنده شده اند كه مذهب جعفری در آذربایجان رسمیت و عمومیت یافته و نام ائمه اطهار(ع)، روی قبور درج شده است.