سوزن‌هاي درمانگر را جدي بگيريد

در كنار اين افراد هستند كساني كه اصلا اعتقادي به طب كلاسيك ندارند و براي درمان تنها به گياهان دارويي متوسل مي‌شوند. بنابراين اولين جايي كه اين افراد به آن سر مي‌زنند عطاري‌هاست. بيشتر اين افراد پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها هستند كه معتقدند داروهاي شيميايي اگر يك درد را درمان كنند هزار درد جديد ايجاد مي‌كنند. اما چند سالي است شيوه‌هاي درماني ديگري از جمله طب سوزني مورد توجه بسياري از مردم قرار گرفته است. طب سوزني، يكي از شاخه‌هاي طب مكمل است كه مهد آن كشور چين بوده است. در دهه‌هاي اخير به علت تاثيرات درماني شگفت‌انگيز طب سوزني اين علم مورد توجه بسياري از كشورهاي جهان به‌خصوص كشورهايي همچون آمريكا و آلمان قرار گرفته است، به طوري كه مراكز متعددي در اين زمينه در حال فعاليت هستند و كتاب‌هاي زيادي نيز در اين ارتباط تاليف شده است. در كشور ما اگرچه اين طب نوپاست، ولي در حال توسعه و توجه خاص از سوي پزشكان است.به طوري كه در حال حاضر تعداد زيادي از پزشكان داراي مدرك طب سوزني از مراكز معتبر دنيا هستند و در حال فعاليت در اين زمينه‌اند.

قدمت طب سوزني به هزاران سال قبل برمي‌گردد و گواه اين ادعا آدم‌هاي يخي هستند كه در قطب شمال از دل يخ‌هاي قطبي بيرون كشيده شدند، چراكه روي بدن آنها علائم و آثار طب سوزني با ابزارآلات آن زمان مشاهده شده است. طب سوزني در گذشته به عنوان يك روش سنتي در درمان بيماري‌ها و در بسياري از كشورهاي آسيايي از جمله چين، ژاپن و كره كاربرد داشته است. پزشكان قديمي چين اين روش را از طريق پيدا كردن نقاط خاصي روي بدن و به وسيله ابزارآلات تيزي كه ضخيم‌تر از سوزن‌هاي نازك فعلي بوده انجام مي‌دادند و با مانورهاي مخصوصي روي سوزن سعي مي‌كردند عوامل پاتولوژيك بيماري‌زا را از بدنش خارج كنند. به اين ترتيب رفته‌رفته با پيدا كردن نقاط بيشتر روي بدن اين علم وسعت بيشتري پيدا كرد. امروزه طب سوزني در بيشتر كشورهاي آسياي شرقي به عنوان يك روش درمان اصلي كاربرد دارد، حتي در كشورهاي اروپايي و آمريكايي طب سوزني به منظور درمان بيماري‌ها زير نظر متخصصان انجام مي‌شود. از نظر طب مرسومي چين يا T.C.Mبيماري‌ها در بدن با 2 فاكتور پاتولوژيك خارجي و پاتولوژيك داخلي ظاهر مي‌شوند.

هر دو فاكتور با آسيب رساندن به اعضاي داخلي بدن مي‌توانند موجب صدمه به اعضاي و ارگان‌هاي مختلف شوند. فاكتور پاتولوژيك خارجي مانند باد سرد، رطوبت يا باد گرم كه جزو عوامل آب وهوايي هستند و عواملي مانند استفاده از غذاهاي پرچرب، الكل و پرخوري نمونه‌هايي از عوامل پاتولوژيك خارجي به حساب مي‌آيند و مي‌توانند باعث بيماري و صدمه به ارگان‌ها شوند.

از فاكتورهاي پاتولوژيك داخلي مي‌توان به ترس ناگهاني، ناراحتي و اندوه، شادي بيش از حد، رفتارهاي ماليخوليايي، اضطراب و هيجانات زياد اشاره كرد. اين عوامل مي‌توانند سبب بيماري و آسيب به اعضاي مختلف مثل كبد، قلب، كليه، طحال، ريه، معده، روده كوچك يا بزرگ شوند. به كمك طب سوزني مي‌توان عامل بيماري چه به دليل عوامل داخلي و چه به سبب فاكتورهاي خارجي را درمان كرد و درمان از طريق نقاط مشخص براي هر بيماري و به كمك مانورهايي كه به سوزن داده مي‌شود صورت مي‌گيرد.

طب سوزني يك روش علمي و طبيعي براي متعادل و تنظيم كردن ميزان جريان خون و انرژي در تمامي سيستم‌هاي بدن مانند سيستم مغز و اعصاب، گوارش، احشا و غدد متابوليك، سيستم عروقي، استخواني و مفاصل است كه با برقراري تعادل در سيستم يين و يانگ موجب بهبودي و ارتقاي سلامتي مي‌شود.

مكانيسم عمل طب سوزني براساس تحريك نقاطي است كه در قسمت‌هاي مختلف بدن وجود دارد. اين نقاط از طريق كانال‌هايي كه به آنها مريدين گفته مي‌شود با هم در ارتباط هستند. مريدين‌ها راه‌ها يا كانال‌هايي هستند كه جريان خون يا كوچك‌ترين ذرات انرژي كه در اصطلاح چيني به آن «چي» گفته مي‌شود در آنها حركت مي‌‌كنند و خود را به ارگان‌ها و اعضاي داخلي مي‌رسانند.

اين مسير از نقاط سطحي بدن شروع و به اعضاي مختلف مثل قلب، ريه، كبد، طحال، كليه، مثانه، كيسه صفرا، روده كوچك، روده بزرگ و ارگان‌هاي مختلفي مانند غدد و سيستم مغز و اعصاب وصل مي‌شود و با تحريك اين نقاط و در نتيجه تنظيم ميزان جريان خون، عضو مربوطه را تنظيم مي‌كند. به طور مثال وقتي نقاط خاصي را براي درمان كم‌كاري تيروئيد به وسيله سوزن‌هاي مخصوص تحريك مي‌كنيم ميزان جريان خون و انرژي تيروئيد تنظيم و در نتيجه عملكرد غده تيروئيد تنظيم مي‌شود.

طب سوزني علمي است كه به وسيله آن ارگان‌هاي مختلف را نسبت به جريان خون و انرژي تنظيم مي‌كند. دقيقا مثل ماشين كه اگر بنزين به ميزان كافي به آن نرسد ريپ مي‌زند و اگر بنزين زياد به آن برسد خفه مي‌كند، در حالي كه با يك انژكتور مي‌توان ميزان ورودي بنزين به ماشين را كنترل كرد. طب سوزني دقيقا مثل همان انژكتور عمل مي‌كند، يعني باعث تنظيم جريان خون و انرژي در مريدين‌ها مي‌شود.

يكي از ويژگي‌هاي خوب طب سوزني اين است كه به وسيله آن مي‌توان همزمان چند بيماري را درمان كرد. البته اين به شرطي امكان‌پذير است كه نقاط مورد نظر با هم تداخل نداشته باشند و همچنين وضعيت بيمار اين امكان را بدهد كه همزمان نقاط مختلفي از بدن را سوزن زد. به عنوان مثال بتوان بيمار را به پهلو خوابانيد و همزمان روي شكم و پشت او تحريك نقاط انجام شود.

معاينات فيزيكي معمولا به صورت چيني و از طريق مشاهده رنگ‌ گونه، چشم و زبان صورت مي‌گيرد. گرفتن نبض از نظر طب چيني اهميت بسزايي دارد، چراكه مي‌تواند سرشت بيماران را مشخص كند كه آيا بيمار در جهت سندرم گرمايي است يا سندرم سرمايي و از روي رنگ صورت، زبان و چشم به وجود بيماري در هريك از اعضا پي برد و سپس با پرسش‌ و گرفتن شرح حال بيمار و با توجه به مشاهدات فيزيكي نوع اختلال را در بيمار مشخص و نسبت به درمان وي اقدام كرد.

دوره‌هاي درماني در طب سوزني به 3 دوره تقسيم مي‌شود، هر دوره شامل 10 جلسه است و بيمار مي‌تواند اين جلسات را هر روز يا حداقل 3 جلسه در هفته انجام دهد. چنانچه بهبودي پس از 10 جلسه اول نمايان شد لازم است 2 دوره بعدي را هم به طور منظم انجام دهد. پشتكار و نظم بيمار براي گرفتن نتيجه ايده‌آل اهميت زيادي دارد، چراكه با زدن اين سوزن‌ها بسياري از موارد واسطه‌اي نظير آندورفين‌ها، بتا آندورفين‌ها، آلكفالين‌ها، داينورفين، كاته كولامين‌ها و موارد واسطه‌اي زياد ديگري در بدن در حال افزايش مي‌باشد. بنابراين اگر بيماران جلسات خود را منظم پيگيري كنند نتيجه مطلوب خواهند گرفت و داشتن پشتكار و نظم در جلسات درماني به تسريع روند بهبودي كمك فراواني مي‌كند.

طب سوزني در بسياري از موارد مي‌تواند به صورت يك روش درمان مكمل در كنار درمان طبي (كلاسيك) سرعت روند درمان را افزايش دهد. امروزه بسياري از متخصصين متوجه اثرات شگفت‌انگيز طب سوزني بخصوص در شاخه مغز و اعصاب شده‌اند. به طور مثال برخي از متخصصان مغز و اعصاب براي كاهش اضطراب و بي‌قراري بيمار از طب سوزني استفاده مي‌كنند. طب سوزني در زمينه ترك اعتياد نيز بسيار موثر است. از اين طريق مي‌توان ميزان آندورفين (ماده شبيه مورفين) را در مغز افزايش داد، چرا كه اين افراد به دليل مصرف مورفين خارجي ميزان آندورفين مغزشان بشدت پايين است. طب سوزني با افزايش آندورفين در مغز بدون استفاده از داروهاي شيميايي اين بيماران را درمان مي‌كند.

خوشبختانه بتازگي روانپزشكان نيز از طب سوزني براي درمان بيماراني كه از مشكلات روحي و رواني رنج مي‌برند استفاده زيادي مي‌كنند. پزشكان با توجه به شرايط بيمار و نوع بيماري مي‌توانند در كنار درمان سوزني از داروهاي شيميايي هم استفاده كنند.

طب سوزني علاوه بر بدن در ناحيه گوش نيز انجام مي‌شود، زيرا نقاط فراواني در گوش بيمار وجود دارد كه از نظر اعصاب، مرتبط با مريدين‌ها و ارگان‌هاي حياتي بيماران است كه مي‌توان به منظور جريان خون و انرژي از نقاط گوش استفاده كرد.

در ضمن همزمان با طب سوزني در بعضي نقاط كه در اصطلاح Poinys ـ Shi ـ Ah ناميده مي‌شود و نقاط حساس يا Tenderness point هستند، به منظور رسيدن به نتيجه بهتر و افزايش سرعت جريان خون از ماده‌اي به نام موكسا استفاده مي‌‌شود.

موكسا بوسيون استفاده از يك ماده صد درصد گياهي به نام موكسا و ولگارس است كه در كوهستان‌هاي چين رشد مي‌كند و هرساله چيني‌ها با خشك كردن اين گياه و تبديل آن به شكل‌هاي مختلف مخروطي، سيگاري يا سوكساي چسبناك توده‌اي، آن را به كشورهاي ديگر صادر مي‌كنند. از خصوصيات اين گياه اين است كه حرارت را در خود نگه داشته و اين حرارت را رفته‌رفته به انتهاي سوزن در نقطه مربوطه و گاهي در مفصل دردناك مورد نظر انتقال مي‌دهد و از طريق حرارت و عكس‌العمل مربوطه موجب رفع كمردرد ـ زانودرد ـ دردهاي روماتيسمي و... شده يا به علت افزايش جريان خون در رفع بيماري‌ها كمك شاياني مي‌كند. بعلاوه گاهي لازم است بعد از طب سوزني در بعضي نقاط بدن از بادكش استفاده كنيم. اين عمل نيز به افزايش جريان خون و جلوگيري از ركود خون كمك فراواني مي‌كند و درد و اسپاسم عضلات را كاهش مي‌دهد.

از طرف ديگر يكي از مشكلاتي كه اين روزها بسياري از زوج‌هاي جوان با آن روبه‌رو هستند مساله ناباروري است و متاسفانه آمار آن روز به روز در حال افزايش است. خوشبختانه طب سوزني در بعضي از موارد ناباروري مي‌تواند موثر باشد، از جمله اين موارد مي‌توان به ناباروري به علت كاهش تعداد و فعاليت اسپرم در مردان اشاره كرد. طبق نتايج به دست آمده مشخص شده است طب سوزني مي‌تواند ميزان اسپرم و فعاليت آنها را افزايش دهد، همچنين اگر نازايي به دليل اختلالات هورموني در زنان باشد با تنظيم هورمون‌ها از طريق طب سوزني مي‌توان ناباروري را در خانم درمان كرد.

بتازگي طب سوزني در شاخه پوست و مو و زيبايي نيز مورد توجه قرار گرفته است. با كمك طب سوزني مي‌توان چين و چروك پوست را برطرف كرد. به اين منظور با سوزن‌هاي مخصوصي نسج‌‌ الاستيك كلاژن شكسته‌شده را تقويت مي‌كنند و اين كار با تحريك نقاط خاصي به وسيله سوزن و همچنين با تحريكات الكتريكي در بعضي نقاط ديگر صورت مي‌گيرد و در نتيجه چين و چروك از بين مي‌رود. همان‌طور كه مي‌دانيد كاهش و شكسته شدن نسج ‌الاستيك كلاژن مسوول به وجود آمدن چروك در پوست است. از ديگر فوايد طب سوزني افزايش شادابي و طراوت پوست در اثر افزايش جريان خون است. از طرف ديگر طب سوزني در جلوگيري از ريزش مو و رشد مجدد موهاي ريخته شده نيز موثر است، به شرطي كه سلول‌هاي مو هنوز از بين نرفته باشند و اين كار با تحريك الكتريكي نقاطي از سر و در نتيجه افزايش جريان خون در آنها و تكثير و رشد سلول‌هاي زنده مو صورت مي‌گيرد.

طب سوزني فقط مختص افراد بيمار نيست، بلكه مي‌توان براي پيشگيري از بيماري‌ها نيز از آن بهره برد. در بسياري از كشورها از جمله در چين با استفاده از طب سوزني نقاط سلامتي بدن را تحريك كرده و به اين وسيله ميزان جريان خون و انرژي به بافت‌هاي مختلف مانند كبد، كليه و... تنظيم شده و همين باعث افزايش سطح سلامت در آنان مي‌شود.

 متخصص بيهوشي و عضو هيات مديره انجمن علمي طب سوزني ايران