مراکز بزرگ علمی اسلام در فقه مقارن تعامل کنند
خبرگزاری فارس: رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی گفت: مراکز بزرگی مانند حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف اشرف، الازهر مصر، حوزه جبل العامل و سایر مراکز علمی و دینی دنیای اسلام باید با تمرکز بر فقه مقارن، تعاملات خود را به صورت جدی آغاز کنند.
به گزارش خبرگزاری فارس از قم به نقل از مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام احمد مبلغی در کنفرانس «روابط تاریخی و مشترکات مراکز علمی» که به همت مجمع تقریب مذاهب اسلامی و موسسه امام صادق(ع) لبنان با حضور شخصیت‌هایی از شیعه و سنی در کشور لبنان برگزار شد، با برشمردن نقاط قوت و برجسته چهار مرکز بزرگ علمی جهان اسلام یعنی حوزه قم، الازهر، حوزه نجف و حوزه جبل عامل گفت: هر یک از این مراکز بزرگ در روش پرداختن به فقه دارای ویژگی‌ها و اختصاصاتی هستند که در صورت تجمیع و درآمیختن آنها به هم، فقه مقارن افزون بر خروج از رکود کنونی و رونق‌یابی، به سطحی پویا و پر کارکرد در جهان اسلام دست خواهد یافت.
وی گفت: در صورت وقوع چنین تعامل ابتکارآمیزی، فقه مقارن به مرحله جدیدی پا نخواهد نهاد.
مبلغی تصریح کرد: این خصوصیت‌ها عمدتا مضمونی نیستند، بلکه منهجی و روشی هستند، در نتیجه اگر اینها به مثابه عناصری وارد فقه مقارن شوند، اصحاب هر مذهب با مضامینی خلاف مذهب خود مواجه نخواهد شد و به تعبیر دیگر عناصری هستند که نسبت به پایه‌های اصلی هر مذهب وضعیتی خنثی دارند.
وی گفت: از جمله ویژگی‌های مهمی که حوزه علمیه قم به آن دست یافته است، عناصری از روش در استنباط مسائل پر تحول جهان کنونی است که اگر تحقیقی تطبیقی در این زمینه صورت گیرد، صدق این مدعا روشن خواهد شد و هنگامی که این مدعا را در کنفرانسی در قطر بیان کردم برخی گفتند روشی که شما می‌گویید درست است.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس افزود: حوزه علمیه قم امروز در آستانه بدل شدن به کانون توجه به مسائل جدید قرار گرفته و در زمینه کشف عناصر روشی در استنباط مسائل جدید، پیشرفت‌های نسبی کرده است که اگر به خوبی اداره شود، وضعیتی را رقم خواهد زد که فقه در عین حفظ شدن چارچوب آن، پاسخگو شود.
مبلغی با اشاره به تجربه کهن و طولانی حوزه علمیه نجف اشرف گفت: شیوه فنی بحث در حوزه علمیه نجف اشرف از یک وضوح، شفافیت و کارآمدی بالایی در سه جنبه «ورود و خروج در بحث»، «داشتن اصطلاحات فنی و به کارگیری آنها در بحث» و «بهره‌مندی از استنتاج علمی و منطقی» برخوردار است.
وی در ادامه با اشاره به خصوصیات الازهر گفت: یکی از نقاط قوت، تجربه و توانایی الازهر مصر این است که مسائل فرهنگی را به حال خود رها نکرده بلکه توانسته است قابلیت‌ها و امکانات فقه را به سمت فرهنگ ببرد و در مواردی نیز لباس فقه را بر تن فرهنگ بپوشاند.
رئیس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس تصریح کرد: اگر فرهنگ به حال خود رها شود چه بسا به امر تشریفاتی، زبانی و بیشتر رسمی تبدیل می‌شود و کارآمدی و حضور در عرصه عمل را در اجتماع از دست خواهد داد.
وی اضافه کرد: در فرهنگ تقریب، مذاهب باید همدیگر را به رسمیت بشناسند و تعامل درستی نسبت به هم داشته باشند، ولی الازهر از این مرحله عبور کرده و مسئله جواز تعبد به مذهب شیعه را مطرح کرد که شیخ شلتوت این فتوا را صادر کرد.
