عنوان : راهنمای غذایی برای گاوهای در ابتدای خشکی و در انتظار زایمان
عناصر معدنی کم نیاز با منشاء آلی :
عناصر کم نیاز عناصری هستند که بدن به مقدار بسیار جزئی به آنها نیاز دارد .
عناصر کم نیاز به دو دسته طبقه بندی می شوند .
دسته اول آنهایی هستند که مصرف آنها از نظر زیستی ضروری میباشند و دسته دوم عناصری هستند که تاکنون سندی مبنی بر ضروری بودن آنها وجود نداشته است .
عناصری که ضرورت نیاز آنها برای گونه پستانداران و پرندگان شناخته شده اند . شامل : ارسنیک (
As
) ، کبالت
Co)
)، مس (
Cu
) ، فلوئور (
F
) ، ید (
I
) ، آهن (
Fe
) ، منگنز (
Mn
) ، مولیبدن (
Mo
) ، نیکل (
Ni
) ، سلنیوم (
Se
) ، سیلیسیم (
Si
)، وانادیم (
V
) و روی (
Zn
) می باشد .
افزون عناصر کم نیاز به رژیم غذایی حیوانات به طور رایج و سنتی به صورت نمکهای غیرآلی مانند سولفات مس صورت می گرفته است .
با توجه به ضرورت قابلیت دسترسی چنین عناصری تلاشهای مستمری طی سالیان متمادی جهت بهبود مصرف آنها در انسانها و حیوانات انجام گرفته است . امروزه ثابت شده عناصر کی لیت شده نظیر مس ، روی ، منگنز ، با آمینواسیدها و پپتیدها ، باعث افزایش قابلیت دسترسی حیاتی شده و این به نوبه ی خود سبب بهبود پارامترهای رشد ، تولید مثل و بهبود سلامت عمومی می گردد .
کی لیت ها نوعی از کمپلسها هستند که با مشارکت یون فلزی و لیگاند همراه است . در این مورد لیگاند مولکولی است که دارای یک اتم با جفت الکترون غیر پیوندی باشد . یونهای فلزی در کمپلکس توسط اتمهای دهنده الکترون مانند اکسیژن ، نیتروژن یا گوگرد با لیگاند پیوند می دهند . در کیلیتاسیون ، پیوند لیگاند با یون فلزی از طریق دو یا چند اتم دهنده به شکل کمپلکس تک حلقه ای یا چند حلقه ای صورت می گیرد . آمینواسیدها نمونه ای از لیگاندهایی هستند که پیوند آنها با یونهای فلزی از طریق یک اکسیژن از گروه کربوکسیلیک اسید و یک نیتروژن از گروه آمینو انجام می شود .
انجمن کنترل کیفی مواد غذایی آمریکا (
AAFCO
) ، منابع کمپلکسهای معدنی با منشا آلی را معرفی نموده است که در جدول 1 نشان داده است .
جدول شماره ی 1
|
کمپلکس فلز ـ آمینواسید : حاصل فرآیند کمپلکس کردن یک نمک فلزی محلول با یک آمینواسید
|
|
کی لیت فلز ـ آمینواسید : حاصل واکنش یون فلزی از نمک محلول آن با آمینواسیدها ، به نسبت یک مول از یون فلزی به یک تا 3 مول ( ترجیحاً 2 مول ) از آمینواسید به شکل پیوند کووالانس کوئور دینانس میانگین وزنی اسید آمینه هیدرولیزه تقریباً 150 و در مورد محصول نهایی ( کی لیت ) کمتر از 800
|
|
کمپلکس فلز ـ پلی ساکارید : حاصل فرآیند کمپلکس فرآیند کمپلکس نمک محلول فلز با یک محلول پلی ساکارید
|
|
فلز ـ پروتئینه : حاصل کی لیت کردن نمک محلول فلز با یک آمینوایسد / پروتئین جزئی هیدرولیز شده
|
با توجه به افزایش مصرف چنین عناصری توجه به قابل دسترس بودن زیستی آنها از اهمیت بالایی برخوردار است . به طور کلی استفاده از عناصر معدنی کم نیاز به شکل کمپلکس آلی و یا کی لیت این مزیت را داراست که مکانیسم انتقال عنصر معدنی بودن تغییر در ساختار شیمیایی آمینواسید یا پپتید و با جذب بالای عنصر مورد نظر صورت می پذیرد .
نمونه هایی از فاکتورهای تغذیه ای که باعث افزایش یا کاهش جذب ، دفع ، و یا مصرف عناصر کم نیاز می گردد . در جدول شماره 2 نشان داده است .
|
نوع ماده غذایی
|
تاثیر
|
عنصر
|
|
فیتات
|
کاهش جذب ـ افزایش دفع
|
روی ، آهن ، منگنز ، مس
|
|
فسفات
|
کاهش جذب
|
آهن ، منگنز
|
|
پلی فنل ها
|
کاهش جذب
|
آهن
|
|
آسکوربیک اسید
|
افزایش جذب ـ کاهش مصرف
|
آهن ، مس
|
|
برخی از منابع پروتئینی
|
کاهش دفع ـ افزایش جذب
|
مس ، روی ، آهن ، منگنز
|
|
کازئین
|
کاهش جذب
|
آهن
|
|
برخی آمینواسیدها
|
افزایش جذب
|
روی ، مس ، آهن ، منگنز
|
|
فروکتوز
|
کاهش جذب ـ افزایش جذب
|
مس ، روی ، آهن ، منگنز
|
: Reference
-
AA
FCO , official publication of the Association. Of American Feed control In cor porated
- Ammerman C.B,D.B, Baker and A.J.Iewis,Bio – availability of nutrients fo animals
