به گزارش ایرنا، شب یلدا نویدبخش آغاز زمستان و سرماست اما شیرینی و گرمی آیین شب نشینی در این شب طولانی، یلدا را به شبی بیاد ماندنی و خاطره انگیز تبدیل كرده است.

همه ساله با آغاز فصل سرما و فرا رسیدن شب چله كه طولانی ترین شب سال است، بازار خرید تنقلات و هندوانه و انار داغ می شود و با فال حافظ و شاهنامه خوانی شب خاطره انگیز و به یادماندنی در یادها ثبت خواهد شد.

ایرانیان از قدیم روزگاران تاكنون با حفظ بسیاری از سنت های باستانی خویش همچون شب یلدا، نوروز و دهها سنت دیگر فرهنگ مانا و با تمدن خویش را به دیگر مردمان جهان شناسانده اند.

بی شك امسال شب یلدای بسیاری از خانواده های ایرانی به علت قرار گرفتن در ماه محرم با غذاها و آش های نذری كه مردم برای عزاداری امام حسین (ع) تهیه می كنند و گرامی داشت یاد سالار كربلا متبرك می شود.

مردم استان 620 هزار نفری ایلام نیز همگام با مردمان سایر استان های كشور با حضور در جمع دوستان و سر زدن به منزل اقوام و بزرگترها شب یلدا را با همنشینی و همدلی در نشست های شبانه و دید و بازدید به شب نشینی برگزار می كنند.

شب چله یكی از زیباترین شب‌های دوران نوجوانی آنان بوده است زیرا در این شب‌ها زنان اغلب با پختن انواع شیرینی‌های سنتی ایلام از قبیل «كله كنجی، شله كینه، برجی برساق، نان خرمایی» و مهیا كردن تنقلاتی نظیر «گنمه شیره و كفله ذرات» و میوه‌هایی نظیر سیب، پرتقال و هندوانه این شب را لذت بخش و بیادماندنی می‌ساختند.

در این شب مردم تا پاسی از شب با صرف تنقلات و شنیدن روایت و حكایتها دور هم جمع می‌شدند و به دیدن بزرگ فامیل می‌رفتند.

مردم آن زمان اعتقاد داشتند كه با گرمای همدلی، محبت و هم ‌صحبتی با هم می‌توانند بر سرمای سخت زمستان غلبه كنند و این فصل سرد را در كنار هم با خوشی سپری كنند.

به عقیده بسیاری، فلسفه گرامیداشت این شب توجه به بزرگان و اهمیت به نصایح آنان، پند گرفتن و استفاده از تجربه های آنان در زندگی و ارج نهادن به اتحاد و همدلی است.

پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه باختر ایلام در خصوص خاستگاه شب یلدا گفت: در آیین كهن، بنابر سنت دیرینه آیین مهر شاهان ایرانی در روز اول دی‌ماه تاج و تخت شاهی را بر زمین می‌گذاشتند و با جامه‌ای سپید به صحرا می‌رفتند و بر فرشی سپید می‌نشستند.

'داریوش چمن آرا' افزود: ایرانیان در این شب باقی‌مانده میوه‌هایی را كه انبار كرده بودند به همراه خشكبار و تنقلات می‌خوردند و دور هم گرد هیزم افروخته می‌نشستند تا سپیده دم بشارت روشنایی دهد زیرا به زعم آنان در این شب تاریكی و سیاهی در اوج خود است.

وی ادامه داد: جشن یلدا در ایران امروز نیز با گرد هم آمدن و شب‌نشینی اعضای خانواده و اقوام در كنار یكدیگر برگزار می‌شود.

وی خاطر نشان كرد: متل‌گویی كه نوعی شعرخوانی و داستان‌خوانی است در قدیم اجرا می‌شده‌ است به این صورت كه خانواده‌ها در این شب گرد می‌آمدند و پیرترها برای همه قصه تعریف می‌كردند.

وی گفت: آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون است كه همه جنبه نمادین داشته و به نشانه بركت، تندرستی، فراوانی و شادكامی هستند، این میوه‌ها كه اغلب دانه‌های زیادی دارند در این شب اصلی ترین اجزا سفره را تشكیل می دهند و انسان‌ها با توسل به بركت‌خیزی و پردانه بودن آنان، خودشان را نیز مانند آنها بركت‌آور می‌كنند.

وی افزود: همچنین انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمایندگانی از خورشید در شب به ‌شمار می‌روند.

چمن آرا گفت: در این شب هم مثل جشن تیرگان، فال گرفتن از كتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شكستن گردو از روی پوكی و یا پُری آن، آینده‌گویی می‌كردند و در برخی مناطق در این شب خوانچه‌ای تزیین شده به خانه تازه‌عروس یا نامزد خانواده فرستاده می شد.

وی افزود: در استان ایلام نیز از قدیم مرسوم بوده كه شماری از نوجوانان شبانه بر بام منازل همسایه ها می رفتند و با پایین انداختن سبدی با طناب و خواندن شعر ' صاحبخانه خیر و بركت به خانه تو بیاید ، امشب شب چله است ، دل ما را شاد كن با بخششت' و صاحبخانه نیز بر اساس توان و وسع خودش میوه، تنقلات یا هر چیزی كه در توان داشت داخل سبد به آنان هدیه می داد.

وی اظهار داشت: البته این آین در مناطق روستایی بیشتر انجام می شد و در شهر بیشتر رسم شب نشینی و فال حافظ و خوردن تنقلات، هندوانه و انار، برجی برساق، گندم شیره و دیدار بزرگتر رواج داشته و دارد.

به امید این كه شب های شادمانی ایرانیان همه بلند از شب یلدا باشد. ك/4