کتاب کاشی‌های موزه آستانه مقدسه قم منتشر می‌شود

خبرگزاری فارس: کارشناس موزه آستانه مقدسه قم از انتشار کتابی مستقل برای معرفی مجموعه آثار کاشی‌های موزه آستانه با عنوان کاشی‌های ایرانی دوره اسلامی خبر داد.

به گزارش خبرگزاری فارس از قم به نقل از روابط عمومی و امور بین‌الملل آستانه مقدسه حضرت فاطمه معصومه (س)، بهزاد یوسف‌زاده با اشاره به اینکه موزه آستانه مقدسه قم یکی از قدیمی‌ترین موزه‌های کشور محسوب می‌شود، اظهار داشت: این موزه در سال 1314 هجری شمسی تاسیس شد و به برکت وجود بارگاه نورانی حضرت فاطمه معصومه (س) از غنای کم‌نظیر آثار تاریخی و هنری برخوردار است.
وی بیان کرد: در بین مجموعه آثار موزه آستانه مقدسه بخش کاشی‌کاری از جمله بخش‌های مهم به شمار می‌رود که از نظر تعداد، تنوع نقوش ، کتیبه، رنگ، لعاب، اندازه، ابعاد و دوره تاریخی حائز اهمیت است.
یوسف‌زاده با بیان اینکه بخش عمده مجموعه کاشی‌های موزه آستانه از بقعه علی بن جعفر (ع) قم منتقل شده است، خاطرنشان کرد: بخش دیگر انتقالی از بقعه امامزاده اسماعیل (ع) واقع در یکی از مناطق کوهستانی قم بنام روستای بیدقان است و سایر کاشی‌ها از بیوتات حرم مطهر به موزه منتقل شده است.
وی افزود: بسیاری از کاشی‌های موزه دارای تاریخ ساخت بوده و متعلق به سال‌های 661، 668، 677، 718، 738، 740، 838 و ... هستند.
کارشناس موزه آستانه مقدسه عنوان کرد: بخش اعظم کاشی‌ها متعلق به دوره ایلخانی و بقیه مربوط به دوره صفوی و قاجار است.
یوسف‌زاده یادآور شد: اغلب کاشی‌ها، کاشی‌های ستاره‌ای یا کوکبی با لعاب زرین‌فام همراه با نقوش گیاهی، انسانی و حیوانی هستند.
وی با اشاره به اینکه کتیبه‌های کاشی‌ها شامل سه قسم است، تصریح کرد: بخش اول آیات و سوره‌های قرآنی، بخش دوم احادیث پیامبر اکرم (ص) و اشعار شعرای پارسی‌گوی از جمله فردوسی و سعدی و حافظ و دیگر شاعران بخش سوم این کتیبه‌ها هستند.
یوسف‌زاده یادآور شد: کتیبه‌های روی کاشی‌ها به خط نسخ و ثلث نوشته شده و تعداد قابل توجهی از آنها دارای نام سازنده، محل و تاریخ ساخت هستند.
وی بیان کرد: گروه دیگر کاشی‌ها را کاشی‌های خشتی مربع و مستطیل شکل تشکیل می‌دهند که دارای کتیبه‌های برجسته به خط ثلث قالبی هستند.
یوسف‌زاده ادامه داد: مجموعه‌ای از این کاشی‌ها متن یا آیاتی از یک سوره قرآن کریم را تشکیل داده و هر قطعه کاشی حاوی یک یا چند کلمه از آیات قرآن است.
کارشناس موزه آستانه مقدسه قم با بیان این که یکی از مهم‌ترین کاشی‌های موزه، کاشی بزرگ متعلق به مرقد امامزادگان علی بن جعفر و محمدبن موسی‌الکاظم (ع) است، گفت: این کاشی شامل شش قطعه، که هر قطعه به ابعاد 70×78 سانتیمتر و ابعاد کلی آن 156×206 سانتیمتر، دارای کتیبه به خط ثلث قالبی، طرح محرابی و لعاب زرین‌فام است.
وی اظهار داشت: گروه دیگر کاشی‌های دارای کتیبه، انتقالی از حرم مطهر و بیوتات وابسته، به خط ثلث به طول چند متر هستند.
یوسف زاده افزود: نمونه برجسته این کاشی‌ها به خط خوشنویس معروف عصر صفوی، محمدرضا امامی اصفهانی و نام شاه عباس ثانی صفوی مشاهده می‌شود.
وی در پایان با اشاره به اینکه مجموعه دیگر، کاشی معرق متعلق به زمان علی‌اصغر خان اتابک، صدر اعظم عصر قاجار است، بیان داشت: به‌ زودی معرفی مجموعه آثار کاشی‌های موزه در قالب کتابی مستقل با عنوان کاشی‌های ایرانی دوره اسلامی چاپ و منتشر خواهد شد.