دانشگاه ادیان و مذاهب (University of Religions and Denominations) مرکزی آموزشی، پژوهشی و بين المللي است كه در زمینهٔ ادیان و مذاهب در داخل و خارج از ایران فعاليت مي کند. اين دانشگاه غیرانتفاعی، غیرسیاسی و غیرتجاری است.
تاریخچه
سال ۱۳۷۳ شمسی (۱۹۹۴ میلادی) جمعي از دانشوران حوزه علمیه قم گرد هم آمدند تا در سه رشته اديان ابراهيمي (مسيحيت و يهوديت)، اديان شرق (بوديسم، هندوئيسم، خاور دور و ايران باستان) و مذاهب اسلامي (مذاهب کلامي، فرق و عرفان و تصوف) تخصص بیایند. این گروه در دوره ای چهار ساله افزون بر مطالعه در آن سه رشته با زبان انگليسي، سنسکريت و عبري نیز آشنا شدند.
مطالعات ادیان و مذاهب ادامه داشت تا سال ۱۳۸۳ شمسی (۲۰۰۴ میلادی)که به دنبال تلاش ها و پیگیری ها برای تربيت نيرو در حوزه اديان و مذاهب، سرفصل های سه رشته تدوين شد و آن را به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پيشنهاد کردند. شوراي عالي گسترش وزارت علوم سر فصل ها را تصويب کرد و آن گاه در سال ۱۳۸۴ شمسی (۲۰۰۵ میلادی) با عنوان «مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب»، نخستین گروه دانشجويي مشغول به تحصيل شدند.
از آنجا که برخی رشته ها نخستین بار در کشور تدريس مي شد اعضای علمی با پشتوانه تجربه و تخصص خود سرفصل برخي رشته ها را تهيه و تدوين کردند. از اين رو سرفصل شش رشته را خود نوشتند و پس از تصویب در وزارت علوم خود به تدریس آن سرفصل ها پا پیش نهادند.
وزیر علوم تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۸۷ شمسی (۲۰۰۸ میلادی) پذیرفت مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب به «دانشگاه ادیان و مذاهب» ارتقا یابد. دكتر محمد مهدی زاهدی، با این ارتقای رتبه به دلیل مطابقت كیفیت آموزشی دانشگاه با موازین قانونی، موافقت قطعی کرد و نیازی به گذراندن مرحله «موافقت اصولی» ندید؛ مرحله ای که تنها به معنای تأیید اعلام نیاز و امكان سنجی برای تأسیس یك مجموعه آموزشی در شورای گسترش آموزش عالی است كه پس از فراهم كردن امكانات زیرساختی، نیروی انسانی و.... بررسی مجدد و تصویب اساسنامه پیشنهادی در شورای گسترش، درصورت داشتن شرایط لازم با طی مراحل قانونی به صدور مجوز قطعی تأسیس تبدیل می شود.
وزیر علوم آن وقت در نامه اش به حجت الاسلام و المسلمین نواب، خبر تصویب ارتقای دانشگاه را چنین نوشت:
"شورای گسترش آموزش عالی در جلسه مورخ ۳۱ فروردین ۱۳۸۷ خود با ارتقای مؤسسه آموزش عالی غیردولتی ـ غیرانتفاعی ادیان و مذاهب به «دانشگاه غیردولتی ـ غیرانتفاعی ادیان و مذاهب» موافقت قطعی به عمل آورد."
بیانیه رسالت
دانشگاه ادیان و مذاهب، نخستین دانشگاه تخصصی ادیان و مذاهب در ایران، برخاسته از حوزه علمیه، ضمن شناخت ادیان و مذاهب و تعامل و گفت و‌گو با پیروان آنها با تکیه بر مشترکات، در جهت همبستگی انسانی، تقویت صلح، کاهش آلام بشری، گسترش معنویت و اخلاق و معرفی عالمانه اسلام بر اساس آموزه‌های اهل‌بیت علیهم‌السّلام به پژوهش و تربیت نیروی انسانی متخصص اقدام می‌نماید.
وظایف
تربیت متخصص در زمینهٔ ادیان و مذاهب.
انجام پژوهش‌های بنیادی، کاربردی و تطبیقی در زمینهٔ ادیان و مذاهب.
اطلاع‌رسانی، چاپ و نشر مجلات، کتب و دایره المعارف در زمینهٔ ادیان و مذاهب.
برقراری ارتباط متقابل با مراکز مشابه و دین‌پژوهان.
گفت و گو بین ادیان و مذاهب و تلاش در جهت نزدیک ساختن دیدگاه‌ها.
معرفی منطقی و علمی اسلام (با رویکرد شیعی) در عین احترام به عقاید، باورها و آیین سایر ادیان و مذاهب.
ساختار اجرایی
حوزه ریاست
معاونت آموزش
معاونت پژوهش
معاونت فرهنگی دانشجویی
معاونت اداری مالی
دانشکده ها
هم اکنون سه دانشکده در این دانشگاه وظیفه آموزش را بر عهده دارند و دانشجو می پذیرند:
دانشکده ادیان
این دانشکده با سه رشته ادیان ابراهیمی، ادیان غیر ابراهیمی(ادیان شرق)و دین شناسی در راستای تحقق اهداف و برنامه های تعریف شده در اساس نامه و آیین نامه های دانشگاه در محورهای ذیل به فعالیت می پردازد:
برگزاری و اداره کمیته های علمی گروه های آموزشی سه گانه.
بازنگری در سرفصل های مصوب و نیز تأمین کمبودهای احتمالی در قالب دروس پیش نیاز .
نظارت مستمر بر اجرای دقیق سر فصل های مصوب آموزش عالی و مصوبه های شورای آموزشی دانشگاه .
برنامه ریزی و اجرای هر چه بهتر دروس آموزشی به رشته های مربوطه.
دعوت از اساتید مجرب و متخصص جهت تدریس و ارائه کنفرانس های علمی .
ارزیابی و نظارت کیفی بر حسن تدریس اساتید محترم و نحوه اجرای آموزش
همکاری با معاونت آموزش در برنامه ریزی و اجرای امتحانات پایان ترم.
حمایت از دانشجویان فعال و علاقمند در قالب انجمن های علمی گروه ها.
شناسایی دانشجویان مستعد و پرتلاش جهت به کارگیری در طرح های پژوهشی دانشگاه.
معرفی دانشجویان شناسایی شده به معاونت پژوهشی ونیز جذب آنها به عنوان پژوهشگر.
برگزاری بازدیدهای علمی و برنامه های جنبی علمی-فرهنگی با مساعدت معاونت فرهنگی-دانشجویی.
رئیس دانشکده:احمد رضا مفتاح
اعضای هیئت علمی گروه اديان ابراهيمي:
مهراب صادق نيا (مدیر گروه)
احمدرضا مفتاح
بهروز حدادي
حسين سليماني
الیاس عارف زاده
حمید بخشنده آبکنار
محمدتقی انصاری پور
اعضای هیئت علمی گروه ادیان غیر ابراهيمي:
محمدعلي رستمیان (مدیر گروه)
خلیل قنبری
سید سعید رضا منتظری
مهدی لک زایی
محمد مهدی علیمردی
مصطفی فرهودی
ابوالقاسم جعفری
اعضای هیئت علمی گروه دين شناسي:
باقر طالبی دارابی (مدیر گروه)
احمد قلی زاده
سيد حسن اسلامي
عليرضا فهیم
الله کرم کرمی پور
شهاب الدین وحیدی
سعید زارع
سرفصل دروس [ویرایش]
رشته ادیان ابراهیمی(کارشناسی ارشد)
رشته ادیان غیر ابراهیمی(کارشناسی ارشد)
رشته دین شناسی(کارشناسی ارشد)
پایان نامه های دفاع شده
ترجمه کتاب on free choice of the will اثر اگوستين اديان ابراهيمي
خطاناپذيري عهد جديد از ديدگاه کاتوليکها و انجيليها اديان ابراهيمي
بررسي تطبيقي مفهوم عهد در اديان ابراهيمي با تکيه بر عهد خدا ب ابراهيم(عليه السلام) اديان ابراهيمي
مقايسة آموزه فديه در مسيحيت با شفاعت در تشيع اديان ابراهيمي
الاهيات پروتستان و روحيه سرمايهداري (تحليل تز ماکس وبر) اديان ابراهيمي
بررسي مباني الهياتي بازگشت مسيح در تفسير کاتوليکي از کتاب مقدس اديان ابراهيمي
ترجمه بخشي از کتاب فان درليو به نام ذات و تجلي دين اديان ابراهيمي
خدا در تفاسير رسمي عهد عتيق و تأثير آن در اخلاق يهود اديان ابراهيمي
زن در قرآن و عهد قديم و احکام مربوط به زنان اديان ابراهيمي
ترجمه كتاب (Jerusalem) اديان ابراهيمي
مقايسه آيين قرباني در اديان ابراهيمي اديان ابراهيمي
مفهوم محبت در مسيحيت با تأکيد بر عهد جديد و تفسير آباء کليسا اديان ابراهيمي
بررسي الهيات سياسي آلمان در قرن بيستم اديان ابراهيمي
رويكرد مسيحيت تبشيري در ايران از زمان قاجار تاكنون با تكيه بر روش ميلر اديان ابراهيمي
ترجمه بخش سوم از كتاب An Introduction to the catholic social اديان ابراهيمي
مسئله اختيار از نگاه آگوستين و غزالي يا آگوستين و ابوالحسن اشعري اديان ابراهيمي
ترجمه کتاب خاستگاه عهد جديد به همراه مقدمه تحليلي اديان ابراهيمي
ترجمه چهار فصل اول کتاب علم و دين نوشته آليستر مگ گراث اديان ابراهيمي
نقد و بررسي اشكالات و آراء كلامي ابنكمونه در باب چهارم كتاب تنقيح الابحاث اديان ابراهيمي
ترجمه بخش اول کتاب BUDDHISM نوشته KLUNS.K.KLOSTERMAIER به همراه مقاله تحقيقي با عنوان بودا اديان غیرابراهيمي
تناسخ در آيين جينه اديان غیرابراهيمي
نقش اسلام درانديشه توحيدي نهضت بهکتي درقرن دهم تا شانزدهم اديان غیرابراهيمي
متيريه، در متون مقدس و فرهنگ بودايي اديان غیرابراهيمي
ترجمه نيمه دوم کتاب : Buddhism, Ashort introduction اثر Klaas,K.Klastermalier» به همراه مقدمه تحليلي به محتوي متن ترجمه شده اديان غیرابراهيمي
يادکرد اديان ايراني در متون ملل و نحل اسلامي و مقايسه آن با متون معتبر تاريخي اديان غیرابراهيمي
ترجمه بخشي از کتاب مقدمه اي بر فلسفه چيني اديان غیرابراهيمي
بررسي فرقه يزيديه اديان غیرابراهيمي
نسبت ميان دين و حکومت در آئين شينتو با تأکيد بر دوره معاصر اديان غیرابراهيمي
بازتاب آموزه هاي هندويي و بودايي در آثار سهراب سپهري اديان غیرابراهيمي
بررسي و نقد يوگاي رايج در ايران با نظر به منابع اصلي يوگايي اديان غیرابراهيمي
احکام پزشکي و بهداشتي در متون مقدس آيين زرتشتي با نگاهي به طب سنتي اديان غیرابراهيمي
بررسي و تحليل يادکردهاي اديان ايراني در احاديث اهل سنت اديان غیرابراهيمي
ترجمه بخش اول کتاب The taoist experience به همراه مقدمهاي تحقيقي اديان غیرابراهيمي
بررسي و تحليل يادکردهاي اديان ايراني در سفرنامهها و سياحتنامهها و کتب جغرافيايي مسلمانان اديان غیرابراهيمي
ترجمه کتاب تاريخ نظريه هاي هندي در باب منشاء جهان ، History of indian cosmogonical نوشته N.N Bhattacharyya به همراه مقدمه و تحليل اديان غیرابراهيمي
يادکردهاي آيين زرتشت در تفاسير اهل سنت اديان غیرابراهيمي
بررسي نظريه وحي به مثابه پديدهاي بشري با تأکيد به آراي شبستري و سروش دین شناسی
کارکرد معنابخشي دين در جامعه شناسي با تأکيد بر رهيافت کارکردي و تفسيري دین شناسی
الگوي آرامش در روانشناسي دين و اخلاق اسلامي دین شناسی
ترجمه و نقد کتاب (Edith Stein) دین شناسی
الگوي مهار خشم در روانشناسي دين و اخلاق اسلامي دین شناسی
نقد و بررسي ديدگاه هاي فيليپ کلايتون در باب نفس از ديدگاه هاي ملاصدرا و علامه طباطبايي دین شناسی
الگوي مهار ترس در روانشناسي دين و اخلاق اسلامي دین شناسی
الگوي اعتماد به نفس در روانشناسي دين و اخلاق اسلامي دین شناسی
ترجمه بخش پنجم از كتاب راهنماي روانشناسي دين و معنويت. (Handbook of the Psychology of Religion and Spirituality) دین شناسی
ترجمه کتاب Faith and reason اثر ريچارد سوئين برن از صفحه اول تا صفحه 137 دین شناسی
تفاسير ديني تجربه هاي نزديک به مرگ دین شناسی
مقايسه و ارزيابي ادله فليپ كوئين و اشاعره متقدم در دفاع از وابستگي اخلاق به دين (با تاكيد بر آراء جويني) دین شناسی
دانشکده مذاهب اسلامی
این دانشکده با سه رشته تصوف و عرفان اسلامی، مذاهب کلامی و مذاهب فقهی در راستای تحقق اهداف و برنامه های تعریف شده در اساسنامه و آیین نامه های دانشگاه در محورهای ذیل به فعالیت می پردازد:
برگزاری و اداره کمیته های علمی گروه های آموزشی سه گانه
بازنگری در سرفصل های مصوب و نیز تأمین کمبودهای احتمالی در قالب دروس پیش نیاز
نظارت مستمر بر اجرای دقیق سر فصل های مصوب آموزش عالی و مصوبه های شورای آموزشی دانشگاه
برنامه ریزی و اجرای هر چه بهتر دروس آموزشی به رشته های مربوطه
دعوت از اساتید مجرب و متخصص جهت تدریس و ارائه کنفرانس های علمی
ارزیابی و نظارت کیفی بر حسن تدریس اساتید محترم و نحوه اجرای آموزش
همکاری با معاونت آموزش در برنامه ریزی و اجرای امتحانات پایان ترم
حمایت از دانشجویان فعال و علاقمند در قالب انجمن های علمی گروه ها
شناسایی دانشجویان مستعد و پرتلاش جهت به کارگیری در طرح های پژوهشی دانشگاه
معرفی دانشجویان شناسایی شده به معاونت پژوهشی ونیز جذب آنها به عنوان پژوهشگر
برگزاری بازدیدهای علمی و برنامه های جنبی علمی-فرهنگی با مساعدت معاونت فرهنگی-دانشجویی
رئیس دانشکده: مهدی فرمانیان
اعضای هیئت علمی گروه مذاهب کلامی:
حمید ملک مکان(مدیر گروه)
شهاب الدین وحیدی (معاون آموزشی دانشکده)
مهدی فرمانیان
مصطفی سلطانی
اعضای هیئت علمی گروه مذاهب فقهی:
رضا اسلامی (مدیر گروه)
سيد ابوالحسن نواب
سعيد جازاري معمويي
اعضای هیئت علمی گروه تصوف و عرفان اسلامی:
رضا الهي‌منش (مدیر گروه)
یوسف غضبانی (معاون پژوهشی دانشکده)
امیر جوان آراسته
محمد رضا رجبي
محمد نصيري
