همراه با احکام روزه (13)

سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی احکام مربوط به روزه می پردازد. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ و به ترتیب مناسبتهای ماه رمضان طرح می گردد. در این سلسله مباحث احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح می شود.

* * * * *

پرسش:

مدتى غسل‏هاى خود را نادرست انجام مى‏دادم و با آن روزه مى‏گرفتم و نماز مى‏خواندم، آیا باید روزه‏ها و نمازها را قضا كنم؟

پاسخ:

همه مراجع: روزه‏ها قضا ندارد و تمام روزه های قبلی قبول است؛ ولى نمازها را باید قضا كنید.(1)

# چگونگی غسل

پرسش:

من اطلاعاتی در باره چگونگی غسل کردن می خواستم؟

پاسخ:

غسل را (چه واجب باشد و چه مستحب) به دو صورت می شود انجام داد: ترتیبی و ارتماسی

1. غسل ترتیبی: در غسل ترتیبی باید به نیت غسل، اول سر و گردن، بعد طرف راست، بعد طرف چپ بدن را بشوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی یا به واسطه ندانستن مسأله به این ترتیب عمل نکند، غسل او باطل است.

برای آنکه یقین کند هر سه قسمت، یعنی سر و گردن و طرف راست و طرف چپ را کاملا غسل داده، باید هر قسمتی را که می شوید، مقداری از قسمتهای دیگر را هم با آن قسمت بشوید.

یک نکته مهم این که انجام یک غسل صحیح تمام غسلهای قبلی که یا انجام نداده و یا اشتباهی انجام شده بود؛ را جبران می کند. 

اگر بعد از غسل بفهمد جایی از بدن را نشسته و نداند کجای بدن است، باید دوباره غسل کند.

اگر بعد از غسل بفهمد مقداری از بدن را نشسته، چنانچه از طرف چپ باشد شستن همان مقدار کافی است ، و اگر از طرف راست باشد، باید بعد از شستن آن مقدار،  دوباره طرف چپ را بشوید. و اگر از سر و گردن باشد، باید بعد از شستن آن مقدار، دوباره طرف راست و بعد طرف چپ را بشوید.

2. غسل ارتماسی: آن است که بعد از نیت غسل ارتماسی، تمام بدن را در آب فرو ببرد. در غسل ارتماسی اگر به نیت غسل ارتماسی به تدریج در آب فرو رود تا تمام بدن زیر آب رود غسل او صحیح است،

در غسل ارتماسی اگر همه بدن زیر آب باشد و بعد از نیت غسل، بدن را حرکت دهد، غسل او صحیح است.

اگر بعد از غسل ارتماسی بفهمد به مقداری از بدن آب نرسیده، چه جای آن را بداند یا نداند،  باید دوباره غسل کند.

اگر برای غسل ترتیبی وقت ندارد و برای ارتماسی وقت دارد، باید غسل ارتماسی کند.

کسی که روزه واجب گرفته، نمی تواندغسل ارتماسی کند. ولی اگر از روی فراموشی غسل ارتماسی کند، صحیح است.

در غسل ارتماسی باید تمام بدن پاک باشد، ولی در غسل ترتیبی پاک بودن تمام بدن لازم نیست. و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد، کافی است.

اگر در غسل به اندازه سر مویی از بدن نشسته بماند، غسل باطل است، ولی شستن جاهایی از بدن که دیده نمی شود، مثل توی گوش و بینی، واجب نیست.(2)

1- امام خمینى، استفتاءات، ج 1، روزه، س 101؛ آیت الله تبریزى، استفتاءات، س 682؛ آیت الله خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 198؛ دفتر همه.

2- توضیح المسائل حضرت امام مسئله 360  الی 374.

همراه با احکام روزه (12)

سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی احکام مربوط به روزه می پردازد. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ و به ترتیب مناسبتهای ماه رمضان طرح می گردد. در این سلسله مباحث احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح می شود.

* * * * *

# بخار حمام برای شخص روزه دار

پرسش:

اگر شخصی روزه دار دوش آب گرم بگیرد، ممکن است مقداری بخار از طریق بینی‌اش هنگام نفس کشیدن فرو رود آیا این بر روزه اثر می‌گذارد هر چند در دهان تبدیل به آب نشود؟

پاسخ:

اگر بخار غلیظ نباشد، اشکال ندارد.(1)

# باطل کردن روزه با چیز حرام از روی جهل

پرسش:

اگر کسی نداند که مکلف شده و روزه خود را با کار حرامی که نمی داند آن کار حرام است باطل کند چه حکمی دارد؟

پاسخ:

1 – قضای آن روزه بر شما واجب است.

2– اگر مکلف جاهل قاصر بوده است، کفاره ندارد. و اگر جاهل مقصر بوده است، کفاره جمع دارد. یعنی هم 60 روز روزه گرفتن، و هم 60 فقیر را اطعام کردن، چون با کار حرامی روزه خود را شکسته است.

3- جاهل قاصر کسی است که در فهمیدن مسأله شرعی کوتاهی نکرده است، بلکه فکر او به این مسأله نمی رسیده است. مثلا یقین داشته است مسأله این گونه است و فکر نمی کرده که خلاف آن درست باشد یا مثلا در محیطی بوده است که امکان دسترسی به منابع، جهت فهم مسأله نداشته است مثلا علماء یا کتاب در دسترس او نبوده است.

و جاهل مقصر کسی است که در فهم مسأله و یافتن پاسخ صحیح کوتاهی کرده است مثلا در این مسأله شرعی حداقل شک داشته است، ولی جستجو نکرده و می توانسته است مسایل را بفهمد و به دست آورد ولی دنبال نکرده است.(2)

1- توضیح المسائل مراجع، مسأله 1605.

2- توضیح المسائل إمام خمینی، مسأله 1659 و 1665.

روز دوازدهم: عفاف

# فضیلت عفاف

1 - برترین عبادت: امام صادق علیه السلام: «افضل العبادة العفاف ؛ بهترین عبادت پاکدامنی است» (1)

2 - اساس نیکی‏ها: علی علیه السلام: «العفة راس کل خیر ؛ پاکدامنی در راس تمام نیکی‏هاست» (2)

3- زکات زیبایی: حضرت علی علیه السلام: «زکاة الجمال العفاف ؛ زکات زیبایی پاکدامنی است» (3)

# موجبات عفاف

1 - رضایت ‏به کفاف: علی علیه السلام: «الرضا بالکفاف یؤدی الی العفاف ؛ راضی بودن به آنچه کفایت کند، موجب پاکدامنی می‏شود» (4)

2 - غیرت: علی علیه السلام: «قدر الرجل علی قدر همته و عفته علی قدر غیرته ؛ شخصیت به اندازه همت و پاکدامنی به اندازه غیرت است» (5)

3 - قناعت: علی علیه السلام: «اصل العفاف القناعة ؛ اصل عفت، قناعت است» (6)

4 - عقل: علی علیه السلام: «من عقل عف ؛ عاقل پاکدامن است» (7)

پاورقی ها:

1- کافی، ج 2، ص 78.

2- غررالحکم، ماده عف.

3- همان.

4- همان.

5- بحارالانوار، ج 70، ص 4.

6- همان، ج 78، ص 7.

7- غررالحکم، ماده عقل.

منبع: نشریه مبلغان، شماره 23، بااندکی تصرف

روز یازدهم: توفیق احسان

# احسان چیست؟

1 - سرشت نیکان: علی علیه السلام: «احسان سرشت نیکوکاران است.» (1)

2 - زینت علم: علی علیه السلام: «زینة العلم الاحسان; احسان زینت علم است.» (2)

3 - اوج ایمان: علی علیه السلام: «راس الایمان الاحسان; احسان راس ایمان است.» (3)

# آثار و نتایج احسان

1 - عنایت‏خداوند: قرآن کریم: «ان الله لمع المحسنین‏ ؛ خداوند با نیکوکاران است» (4)

2 - محبت الهی:قرآن کریم: «احسنوا ان الله یحب المحسنین‏، نیکی کنید زیرا خداوند نیکوکاران را دوست دارد» (5)

3 - بذر دوستی: علی علیه السلام: «الاحسان الی المسیئ یستصلح العدو ; نیکی به بد رفتار، دشمن را اصلاح می‏کند» (6)

4 - هدایت:قرآن کریم: «تلک آیات الکتاب هدی و رحمة للمحسنین‏، این است آیات کتاب [خدای حکیم] که رحمت و هدایت است‏برای نیکوکاران» (7)

5 - رحمت الهی: قرآن کریم: «ان رحمت الله قریب من المحسنین‏، البته رحمت ‏خداوند به نیکوکاران نزدیک است» (8)

6 - رفعت و بزرگی: علی علیه السلام: «بلندی مرتبه و مقام به وسیله نیکوکاری به دست می‏آید » (9)

7 - عاقبت ‏به خیری: علی علیه السلام: «هر کس به مردم نیکی کند، عاقبت‏ به خیر خواهد شد» (10)

پاورقی ها:

1- غررالحکم، ماده حسن.

2- همان.

3- همان.

4- عنکبوت/ 69.

5- بقره/ 195.

6- غررالحکم، ماده حسن.

7- اعراف/ 56.

8- لقمان/ 3.

9- غررالحکم، ماده حسن.

10- همان.

منبع: نشریه مبلغان، شماره 23، بااندکی تصرف

روز دهم: سعادت

# تعریف سعادت

امام صادق علیه السلام: «سعادت وسیله خیری است که سعادتمند به کمک آن به رستگاری رهنمون می‏شود.» (1)

# سعادتمند کیست؟

1 - مخلص: علی علیه السلام: «السعید من اخلص الطاعة; سعادتمند کسی است که طاعتش را برای خداوند خالص گرداند» (2)

2 - پیروان علی علیه السلام: رسول خدا صلی الله علیه و آله: «یا علی! سعادتمند کامل و حقیقی کسی است که بعد از من، از تو اطاعت کند و پس از من ولایت تو را بپذیرد.» (3)

3 - اهل محاسبه: علی علیه السلام: «من حاسب نفسه سعد; کسی که به محاسبه نفس بپردازد، سعادتمند می‏شود.» (4)

4 - همنشین علما: علی علیه السلام: «جالس العلماء تسعد; با دانشمندان همنشین باش تا سعادتمند شوی» (5)

5 - فرزند صالح داشتن: رسول خدا صلی الله علیه و آله: «من سعادة الرجل الولد الصالح ؛ فرزند صالح از سعادت انسان است» (6)

پاورقی ها:

1- بحارالانوار، ج 10، ص 84.

2- غرر الحکم، ماده سعد.

3- امالی مفید، ص 95.

4- غرر الحکم، ماده سعد.

5- همان.

6- بحارالانوار، ج 98، ص 104.

منبع: نشریه مبلغان، شماره 23، بااندکی تصرف

همراه با احکام روزه (11)

در سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی احکام مختلف مربوط به روزه می پردازیم. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ طرح می گردد. در این سلسله مباحث درصدد برآمده ایم تا احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح شود.

* * * * *

پرسش:

آیا ریختن دارو به چشم(مانند قطره چشمى)، روزه را باطل مى‏كند؟

پاسخ:

اگر دارو به حلق نرسد و یا به حلق برسد ولى فرو نبرد، روزه‏اش باطل نمى‏شود. (1)

پرسش:

اهداى خون از سوى فرد روزه دار، چه حكمى دارد؟

پاسخ:

اگر باعث ضعف شود، خون گرفتن مكروه است. (2)

پرسش:

استعمال عطر براى روزه‏دار، در ماه رمضان چه حكمى دارد؟

پاسخ:

استعمال عطر براى روزه‏دار مستحب است؛ ولى بو كردن گیاهان معطّر مكروه است.

پرسش:

اگر گرفتن روزه باعث شود بیمارى دیرتر بهبودیابد، تكلیف چیست؟

پاسخ:

نباید روزه بگیرد. (3)

پی نوشتها:

1- توضیح المسائل مراجع، مسئله 1580.

2- توضیح المسائل مراجع، مسئله 1657.

3-العروة الوثقى، ج 2، شرایط صحة الصوم، السادس.

روز نهم: رحمت‏ خداوند

# موجبات رحمت‏ خداوند

1 - احسان و نیکی: قال الله تعالی: «ان الله قریب من المحسنین‏ ؛ البته رحمت‏ خداوند به نیکوکاران نزدیک است» (1) 

2 - یاد خدا: علی علیه السلام: «بذکر الله تستنزل الرحمة; رحمت‏خداوند به واسطه ذکر او نازل می‏شود» (2)

3 - عفو وگذشت: علی علیه السلام: «بالعفو تنزل الرحمة; رحمت‏به واسطه عفو و بخشش نازل می‏شود.» (3)

4 - اطاعت‏ خدا و رسول: قال الله تعالی: «و اطیعوا الله و الرسول لعلکم ترحمون‏ ؛ از خدا و رسول اطاعت کنید که مشمول حمت‏خدا شوید.» (4)

5 - موعظه‏پذیری: قال علی علیه السلام: «رحم الله امرءا اتعظ ؛ انسان پندپذیر مشمول رحمت‏خداست.» (5)

6- ترحم بر ضعفا: علی علیه السلام: «رحمة الضعفاء تستنزل الرحمة; ترحم بر ضعیفان موجب نزول رحمت‏خداست»(6)

7 - مراقبه: علی علیه السلام: «رحم الله عبدا راقب ذنبه و خاف ربه; خداوند رحمت کند کسی را که گناهانش مد نظرش باشد و از خدا بترسد.» (7)

پاورقی ها:

1- اعراف/ 56.

2- غررالحکم، ماده ذکر.

3- همان.

4- آل عمران، 132.

5- غررالحکم، ماده وعظ.

6- غررالحکم، ماده رحم.

7- همان.

منبع: نشریه مبلغان، شماره 23، بااندکی تصرف

همراه با احکام روزه (10)

در سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی مسایل و احکام مختلف مربوط به روزه و ماه مبارک رمضان می پردازیم. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ و به ترتیب مناسبتهای ماه رمضان طرح می گردد. در این سلسله مباحث درصدد برآمده ایم تا احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح شود اما در برخی مسایل مهم که نظرات متفاوتی وجود دارد، این گونه نظرات نیز طرح خواهد گردید. منتظر سوالها ، نظرها و پیشنهادهای شما هستیم.

* * * * *

پرسش:

اگر شخص روزه‏دار در اثر فراموشى چیزى بخورد، آیا تذكر دادن به او واجب است؟

پاسخ:

خیر، تذكر دادن به او واجب نیست.

پرسش:

جویدن آدامس براى روزه‏دار چه حكمى دارد؟

پاسخ:

اشكال دارد. (1)

پرسش:

آیا مسواك كردن با خمیر دندان، در حال روزه اشكال دارد؟

پاسخ:

همه: خیر، اشكال ندارد؛ ولى باید از فرو رفتن آب دهان جلوگیرى شود. (2)

پرسش:

حكم استفاده از نخ دندان در حال روزه چیست؟

پاسخ:

اگر آب دهان را فرو نبرد، اشكال ندارد.

پی نوشتها:

1- تبریزى، استفتاءات، س 714 ؛ مكارم، استفتاءات، ج 2، س 426.

2- امام، استفتاءات، ج 1، روزه س 11 ؛ تبریزى، استفتاءات، س 713 ؛ فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 544.

روز هشتم: یتیم‏نوازی

# یتیم نوازی

کودکان یتیم به مهر و محبت، بسیار نیاز دارند و مهرورزی به آنان می‏تواند تا اندازه‏ای، غم جان‏کاه از دست دادن والدین را جبران کند. از این رو، اسلام توصیه می‏کند که مسلمانان، چتر محبت و مهربانی را بر سر آنان بگسترانند و مانند آن چه را برای فرزندان خود مهیا می‏کنند، برای آنان نیز فراهم آورند.بی‏تردید کسانی که به این وظیفه‏ی انسانی بی‏توجه باشند یا مایه‏ی آزار و اذیت آنان شوند، به خشم پروردگار دچار خواهند شد.

رسول گرامی‏اسلام درباره‏ی ارزش‏مندی این عمل نیکو و پسندیده می‏فرمایند:

«خَیْرُ بُیُوتِکُمْ بَیْتٌ فیهِ یَتِیمٌ مُکَرَّمٌ. بهترین خانه‏های شما، خانه‏ای است که یتیمی در آن گرامی داشته شود.»

حضرت علی علیه السلام:

«الله الله فی الایتام فلا تغبوا افواههم و لایضیعوا بحضرتکم;

خدا را خدا را درباره ایتام، نکند آنان گاهی سیر و گاهی گرسنه بمانند و حقوقشان ضایع شود.»  (1)

# آثار و نتایج‏ سرپرستی ایتام

1 - بهشت: رسول خدا صلی الله علیه و آله: «من عال یتیما حتی یستغنی عنه اوجب الله عز و جل له بذلک الجنة; هر کس یتیمی را سرپرستی کند تا بی‏نیاز شود، خداوند بهشت را بر او واجب می‏کند.» (2)

2- همنشینی با پیامبر: پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله: «انا و کافل الیتیم کهاتین فی الجنة; من و کسی که یتیمی را سرپرستی می‏کند، مانند این دو [انگشت] در بهشت کنار یکدیگر خواهیم بود.» (3)

پاورقی ها:

1- فروع کافی، ج 7، ص 51.

2- بحارالانوار، ج 75، ص 4.

3- میزان الحکمة، ح 22582.

منبع: نشریه مبلغان، شماره 23، بااندکی تصرف

همراه با احکام روزه (9)

در سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی مسایل و احکام مختلف مربوط به روزه و ماه مبارک رمضان می پردازیم. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ و به ترتیب مناسبتهای ماه رمضان طرح می گردد. در این سلسله مباحث درصدد برآمده ایم تا احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح شود اما در برخی مسایل مهم که نظرات متفاوتی وجود دارد، این گونه نظرات نیز طرح خواهد گردید. منتظر سوالها ، نظرها و پیشنهادهای شما هستیم.

* * * * *

پرسش:

مدتى غسل‏هاى خود را نادرست انجام مى‏دادم و با آن روزه مى‏گرفتم و نماز مى‏خواندم، آیا باید روزه‏ها و نمازها را قضا كنم؟

پاسخ:

همه مراجع: روزه‏ها قضا ندارد؛ ولى نمازها را باید قضا كنید. (1)

پرسش:

اگر در ماه رمضان، با اعتقاد به اینكه براى غسل جنابت وقت دارد، مشغول به غسل شود و وسط غسل بفهمد مقدارى از غسل با اذان صبح همراه شده است، حكم روزه او چیست؟

پاسخ:

روزه او صحیح است.

پرسش:

به جهت بیمارى مربوط به لثه، در روز چندین بار از آن خون مى‏آید؛ آیا روزه باطل مى‏شود؟

پاسخ:

اگر بدون توجه و اختیار فرو داده شود، روزه صحیح است. (2)

پی نوشتها:

1- امام خمینى، استفتاءات، ج 1، روزه، س 101؛ آیت الله تبریزى، استفتاءات، س 682؛ آیت الله خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 198.

2- توضیح المسائل مراجع، م 1573 ؛ وحید، توضیح المسائل، م‏1581؛ خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 765.

کارت دعوت

چرا هر روز ماه رمضان یک دعای ویژه دارد؟ مگر این روزها با هم چه فرقی دارند؟

معمولاً هر مجلسی و میهمانی بزرگی، یک صاحب مجلس، یک میزبان و یک کارت دعوت دارد. توی کارت دعوت ساعت مراسم و نوع پذیرایی را می‌نویسند؛ که از شما چگونه پذیرایی می‌کنیم.

یعنی دوست من؛ چون حقیقتاً برای منِ صاحب مجلس عزیزی، برایت اساسی تدارک دیده‌ام! می‌خوای بدونی آن تداركات چیه؟ کارت دعوت را بخوان .

بله! دعای هر روز ماه رمضان، آن تدارک خاصی است که خداوند بزرگ مهربان آماده کرده و در سفره روزه‌دار قرار داده است و میزان که امامان بزرگوار ما هستند این کارت دعوت را برای ما خوانده‌اند. پس با هم کارت دعوت روزهای این ماه عزیز را  می‌خوانیم .

روز هفتم: نماز

اهمیت نماز

1 - مقدم بر اعمال: رسول خدا صلی الله علیه و آله: «اولین چیزی که روز قیامت در اعمال بنده مورد توجه قرار می‏گیرد، نماز اوست.» (1)

2 - وسیله تقرب: حضرت علی علیه السلام: «الصلوة قربان کل تقی; نماز وسیله تقرب هر پرهیزکاری است.» (2)

3 - بهترین اعمال: حضرت علی علیه السلام: «شما را به نماز وحفظ آن سفارش می‏کنم، بدرستی که بهترین اعمال نماز است.» (3)

4 - سنگر مبارزه با شیطان: حضرت علی علیه السلام: «نماز سنگری است‏برای در امان ماندن از نفوذ شیطان.» (4)

5 - مانع ضد ارزش‏ها:قرآن کریم: «ان الصلاة تنهی عن الفحشاء و المنکر؛ نماز اهلش را از هر کار زشت ‏باز می‏دارد»(5)

آثار ترک و سبک شمردن نماز

1 - جهنمی شدن: قرآن کریم: «سؤال می‏کنند چه چیزی شما را جهنمی کرد؟ گویند: ما از نمازگزاران نبودیم.» (6)

2 - محرومیت از الطاف الهی: قال تعالی: «وای بر نمازگزارانی که دل از یاد خدا غافل دارند.» (7)

3 - دوری از رسول خدا: پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: «کسی که نمازش را سبک بشمارد از من نیست.» (8)

4 - محرومیت از شفاعت پیامبر: پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمود: «کسی که نماز واجب را از وقت آن به تاخیر اندازد، در قیامت‏شفاعت من به او نمی‏رسد.» (9)

1- بحارالانوار، ج 82، ص 227.

2- همان، ج 10، ص 99.

3- همان، ج 82، ص 29.

4- غررالحکم، ماده صلاة.

5- عنکبوت/ 45.

6- مدثر/ 43.

7- ماعون/ 4 - 5.

8- بحارالانوار، ج 80، ص 21.

9- همان.

منبع: نشریه مبلغان، شماره 23، بااندکی تصرف

فرصت طلایی

 «اثرات تربیتى روزه»

روزه ابعاد گوناگونى دارد و آثار فراوانى از نظر مادى و معنوى در وجود انسان مى گذارد، که از همه مهمتر،"بعد اخلاقى" و "فلسفه تربیتى" آن است.

روزه دار باید در حال روزه با وجود گرسنگى و تشنگى، از غذا و آب و همچنین لذت جنسى چشم بپوشد و عملا ثابت کند که او همچون حیوان در بند اصطبل و علف نیست؛ او مى تواند زمام نفس سرکش را به دست گیرد و بر هوسها و شهوات خود مسلط گردد.

انسانى که انواع غذاها و نوشیدنی ها را در اختیار دارد و هر لحظه که تشنه و گرسنه شد به سراغ آن مى رود، همانند درختانى است که در پناه دیوارهاى باغ و در کنار نهرها مى رویند. این درختان نازپرورده، بسیار کم مقاومت و کم دوامند و اگر چند روزى آب از پاى آنها قطع شود، پژمرده مى شوند و مى خشکند. اما درختانى که از لابلاى صخره ها و در دل کوه ها و بیابانها مى رویند و از همان طفولیت، طوفانهاى سخت و آفتاب سوزان و سرماى زمستان نوازشگر شاخه های آنهاست و با انواع محرومیتها دست به گریبانند، محکم، با دوام، پر استقامت، سخت کوش و سخت جانند!

روزه نیز با روح و جان انسان همین عمل را انجام مى دهد و با محدودیتهاى موقت به او مقاومت و قدرت اراده و توان مبارزه با حوادث سخت مى بخشد و چون غرائز سرکش را کنترل مى کند، بر قلب انسان نور و صفا مى پاشد. خلاصه روزه انسان را از عالم حیوانیت ترقى داده و به جهان فرشتگان صعود مى دهد، جمله "لعلکم تتقون" (باشد که پرهیزگار شوید) که در آیه 183 سوره بقره پس از فرمان به روزه داری ذکر گردیده، اشاره به همه این حقایق است.

براستی نکند که به سادگی این فرصت طلائی را از دست بدهیم و آئینه جانمان را در زلال ماه رمضان جلا نبخشیم. حال که در ابتدای راهیم، هوشیار و آگاه باشیم ...

آیت الله مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج4، با اندکی تصرف