روز بیست و هشتم: مستحبّات 

در دعای روز بیست و هشتم، وفور بهره از نوافل را از خداوند مسئلت می‌كنیم. نوافل جمع نافله به معنای غنیمت و زیادت است؛ لذا به نمازهای مستحبی نافله می‌گویند چون اضافه بر نمازهای واجب است.

در قرآن كریم نیز خداوند متعال تهجد و نماز شب را تنها بر رسول خدا واجب كرده كه تكلیفی بیش از تكلیف دیگران است و آن را نافله نامیده است.

اسلام در برنامه عملی خود كه به منظور رشد بندگان خدا طراحی كرده و با بینشی فراتر از دنیا، هم مصلحت دنیوی و هم مصلحت اخروی را در نظر گرفته، علاوه بر واجبات كه انجام آن‌ها موجب قرب خداوند و ترك آن‌ها مستوجب عذاب است، عبادات مستحبی را نیز قرار داده كه انجام آن‌ها با پاداشی بزرگ همراه است و ترك آن‌ها مؤاخذه و عقاب ندارد.

بنابر این تشریع نوافل لطفی است از جانب پروردگار كه هر چقدر بندگان شیفته ثواب اخروی و طالب مقامات معنوی باشند، راه را بر آنان گشوده است.

قرآن كریم و اهل بیتع فضیلت‌ها و آثار دنیوی و اخروی بسیاری برای نوافل به ویژه نماز شب ذكر كرده اند؛ از جمله این كه قرآن كریم در ادامه آیه 79 سوره اسراء، مقام محمود را كه مقامی عظیم است، در اثر نماز و تهجد شبانه به رسول گرامیش وعده كرده و فرموده است:«عَسى‏ أَنْ یَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً».

قبولی دعا و برآورده شدن حاجات توسط خداوند، قطعا موجب اكرام بنده مؤمن است؛ لذا در بخش دوم از دعای شریف، اكرام خداوندی را از راه برآوردن خواسته طلب می‌كنیم و در این روز یكی از خواسته‌های مهم ما توفیق انجام نوافل است، پس اگر خداوند متعال به ما توفیق انجام نوافل را بیش از پیش عنایت فرماید، در واقع منت و اكرامی است از سوی او.

روز بیست و هفتم: درک لیلة القدر

بعد از 3شب قدر معروف، یعنی نوزدهم، بیست و یكم و بیست و سوم، شب بیست و هفتم نیز فضیلت شب قدر را دارد كه بخش اول دعای شریف به این نكته اشاره دارد و در آن فضیلت شب قدر را در این روز از خداوند متعال مسئلت می‌كنیم.

فضیلت‏های شب قدر

1 - عظمت فوق العاده: «و ما ادرک ما لیلة القدر؛ چه چیزی می‏تواند تو را به عظمت این شب آگاهت کند» (1)

2 - شب نزول قرآن: «انا انزلناه فی لیلة القدر؛ ما قرآن را در شب قدر نازل کریم.» (2) 

3 - شب نزول ملائک و روح: «تنزل الملائکة والروح فیها باذن ربهم من کل امر؛ فرشتگان و روح در این شب به اذن خدا از هر فرمان (دستور الهی) نازل می‏شوند.» (3)

4 - بهتر از هزار ماه: «لیلة القدر خیر من الف شهر؛ شب قدر از هزار ماه بهتر است.» (4)

5 - شب رحمت و امنیت: «سلام هی حتی مطلع الفجر؛ شب رحمت و سلامت است تا صبحگاهان.» (5)

6 - شب خجسته: «انا انزلناه فی لیلة مبارکة‏؛ قرآن را در آن شب مبارک نازل کردیم.» (6)

7 - شب تقدیر: «فیها یفرق کل امر حکیم‏؛ در آن شب هر امری با حکمت تعیین می‏شود.» (7)

پاورقی ها:

1- قدر/ 2.

2- قدر/ 1.

3- قدر/ 4.

4- قدر/ 3.

5- قدر/ 5.

6- دخان / 3.

7- دخان/ 4.

همراه با احکام روزه (24)

سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی احکام مربوط به روزه می پردازد. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ و به ترتیب مناسبتهای ماه رمضان طرح می گردد. در این سلسله مباحث احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح می شود.

* * * * *

# پرسش:

كسى كه مدتى روزه گرفته و نماز خوانده است و بعد بفهمد جنب بوده، تكلیف او چیست؟

# پاسخ:

همه مراجع: اگر متوجه اصل جنابت نبوده، روزه‏هاى او صحیح است؛ ولى باید نمازها را قضا كند. (1)

# پرسش: 

حكم مشاهده فیلم‏هاى مبتذل در ماه رمضان چیست؟ آیا روزه را باطل مى‏كند؟

# پاسخ:

همه مراجع: نگاه به فیلم‏هاى مبتذل و شهوت برانگیز، حرام است؛ خواه در ماه رمضان باشد یا غیر آن و اگر احتمال مى‏دهد با نگاه به این نوع فیلم‏ها، منى از او خارج مى‏شود - چنانچه منى بیرون بیاید روزه‏اش باطل است. (2)

# پرسش:

روزه‏هاى مستحبى كدام است؟

# پاسخ:

روزه تمام روزهاى سال - غیر از روزه‏هاى حرام و مكروه - مستحب است؛ ولى براى برخى از روزها، بیشتر سفارش شده كه عبارت است از:

1- پنج شنبه اول و پنج شنبه آخر هر ماه قمری،

2- چهار شنبه اول كه بعد از روز دهم ماه است،

3- سیزدهم، چهار دهم و پانزدهم هر ماه،

4- تمام ماه رجب و شعبان یا بعضى از این دو ماه،

5- روز عید نوروز،

6- روز بیست و پنجم و بیست و نهم ماه ذى قعده،

7- روز اول تا روز نهم ماه ذى حجه،

8- عید سعید غدیر (هیجدهم ماه ذى حجه)،

9- روز اول و سوم ماه محرم،

10- میلاد مسعود پیغمبر اكرم‏صلى الله علیه وآله، (هفدهم ربیع الاول)،

11- روز مبعث حضرت رسول اكرم‏صلى الله علیه وآله، (بیست و هفتم رجب). (3)

پاورقی ها:

1- امام، استفتاءات، ج 1، روزه، س 31 ؛ خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 195 ؛ نورى، استفتاءات، ج 2، س 69؛

2- توضیح المسائل مراجع، مسئله 1595 ؛ آیت الله وحید، توضیح المسائل، مسئله 1603.

3- توضیح المسائل مراجع، مسئله 1748.

همراه با احکام روزه (23)

سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی احکام مربوط به روزه می پردازد. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ و به ترتیب مناسبتهای ماه رمضان طرح می گردد. در این سلسله مباحث احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح می شود.

* * * * *

# پرسش:

اهداى خون از سوى فرد روزه دار، چه حكمى دارد؟

# پاسخ:

همه مراجع: اگر باعث ضعف شود، خون گرفتن مكروه است. (1)

# پرسش:

اگر كسى با به سر گذاشتن كلاه مخصوص (مانند غواص‏ها) در آب فرو رود، روزه‏اش چه حكمى دارد؟

# پاسخ:

همه مراجع: اگر سر در محفظه‏اى قرار گیرد، روزه‏اش باطل نمى‏شود. (2)

# پرسش:

استفاده از دستگاه بخور، جهت معالجه روزه را باطل مى‏كند؟

# پاسخ:

همه مراجع: اگر به صورت بخار غلیظ باشد، بنابر احتیاط واجب باید آن را به حلق نرساند و اگر بخارها در فضاى دهان به صورت آب جمع شود، نباید فرو دهد. (3)

پاورقی ها:

1- توضیح المسائل مراجع، مسئله 1657 ..

2- العروة الوثقى، ج 2 المفطرات، مسئله 31.

3- توضیح المسائل مراجع، مسئله 1605.

 روز بیست و پنجم: دوستی و دشمنی

تمام نظام خلقت ‏بر پایه جاذبه و دافعه است. اگر جاذبه مولکولی نباشد، هیچ چیزی در خارج وجود پیدا نخواهد کرد.

اگر قانون جذب و دفع در نباتات نباشد، گیاهان در تنفس (گرفتن اکسیژن و پس دادن گاز کربنیک) دچار اختلال خواهند شد.

اگر قانون جاذبه و دافعه در بین حیوانات نبود، هیچ حیوانی به بچه‏اش شیر نمی‏داد و حیوانات از دشمنان خود پرهیز نمی‏کردند.

اگر قانون جذب و دفع عمومیت نداشته باشد، خوبی، بدی، کیفر، پاداش و بهشت و جهنم و بالاخره خلقت عالم عبث است.

انسان موجودی است متحرک و حرکت او نتیجه تعلق اوست، پس به هرچه تعلق داشته باشیم نسبت‏ به آن جاذبه خواهیم داشت و از ضد آن گریزان خواهیم بود، لذا یاوران پیامبر اکرم در قرآن کریم با این صفت ‏بارز توصیف شده‏اند: «اشداء علی الکفار رحماء بینهم‏؛ [یاران پیامبر] بر کافران سخت‏گیر و با خودشان مهربانند.» (1)

# محبت اهل بیت علیهم السلام

رسول خدا صلی الله علیه و آله: «لا یؤمن احدکم حتی اکون احب الیه من نفسه و یکون عترتی احب الیه من عترته و یکون اهلی احب الیه من اهله و یکون ذاتی احب الیه من ذاته، کسی از شما مؤمن نیست مگر اینکه مرا بیش از خود دوست‏بدارد و خانواده من نزد او محبوبتر از خانواده خودش باشد و اقوام مرا از اقوام خودش بیشتر دوست‏بدارد و خود من محبوبتر از خود او باشم.» (2)

پاورقی ها:

1- فتح / 48.

2- بحار الانوار، ج 7، ص 14.

روز بیست وچهارم: رضای خداوند

# موجبات رضایت الهی

1 - زیاد استغفار کردن

2 - فروتنی

افتادگی آموز اگر طالب فیضی                            هرگز نخورد آب زمینی که بلند است

3 - زیاد صدقه دادن: علی علیه السلام: «ثلاث یبلغن بالعبد رضوان الله: کثرة الاستغفار و خفض الجانب و کثرة الصدقة؛ سه چیز موجب رضای الهی می‏شود: زیاد استغفار کردن، فروتنی و زیاد صدقه دادن.» (1)

4 - عدم تن‏پروری: علی علیه السلام: «من اسخط بدنه ارضی ربه؛ هر کس در راه بندگی بدنش را به سختی اندازد، خدا را راضی کرده است.» (2)

× × × × ×

یکی درد و یکی درمان پسندد                     یکی وصل و یکی هجران پسندد

من از درمان و درد و وصل و هجران                  پسندم آنچه را جانان پسندد

پاورقی ها:

1- بحارالانوار، ج 78، ص 80.

2- همان، ج 70، ص 312.

همراه با احکام روزه (22)

سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی احکام مربوط به روزه می پردازد. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ و به ترتیب مناسبتهای ماه رمضان طرح می گردد. در این سلسله مباحث احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح می شود.

* * * * *

# پرسش:

آیا نماز و روزه دانشجویان با سایرین فرق دارد؟

# پاسخ:

احکام نماز و روزه دانشجویان با سایر اقشار جامعه هیچ فرقی نمی‌کند و این طور نیست که دانشجویان احکام اختصاصی و جدای از سایر افراد داشته باشند مگر این که منظورتان از جهت مسافرت و قصد اقامت و در نتیجه قصد و یا تمام بودن نماز و روزه ها باشد که در همه این موارد تمام این احکام در رساله توضیح المسائل مراجع عظام موجود است و با توجه به اختلاف فتواهای مراجع در این مسایل بایستی به رساله مرجع تقلید خود مراجعه نمائید.

# پرسش:

پدر مرحومم مدت بیست و هفت سال نماز و روزه قضا دارد و مالی نگذاشته و من هم توانایی مالی و قدرت انجام آن را ندارم، نظر مراجع در اینجا چیست؟

# پاسخ:

طبق فتوای همه مراجع بر پسر بزرگتر واجب است که نماز و روزه ‌هایی که از پدر قضاء شده است بعد از مرگ پدر، بجا آورد، اگر توانایی بر قضا داشته باشد. به هر حال شما اگر قدرت بر اجیر گرفتن ندارید چنان چه می‌توانید خودتان مبادرت به انجام آن ورزید چون بالأخره دست آن مرحوم از دنیا کوتاه گشته، چشم امید به صدقات و خیرات و این گونه اعمال بازماندگان دارد و شما با انجام این گونه اعمال مثل قرآن خواندن و صدقه دادن و بجا آوردن نماز و روزه ‌های قضای آن مرحوم بر درجات ایشان بیفزائید و موجب آرامش روح ایشان شوید البته شایان ذکر است که آن چه بر شما واجب است تدارک اعمال واجب ترک شده ایشان اعم از حق الله و حق الناس است. (1) 

# پرسش:

آیا در ماه رمضان سیگار کشیدن شخص روزه دار جایز است؟

# پاسخ:

اکثر مراجع بزرگوار تقلید، سیگار کشیدن را به احتیاط واجب مبطل روزه می دانند. (2)

پاورقی ها:

1- أجوبة الاستفتاءات 109 ص 109.

2- توضیح المسائل مراجع ج1، مسئله 1605.

روز بیست و سوم: موفقیت در امتحان الهی

# برخی از امتحانات

1 - ترس

2 - گرسنگی

3 - ضرر مالی

4 - ضرر جانی

5 - آفات زراعت

6 - خیر و شر

«و لنبلونکم بشی‏ء من الخوف و الجوع و نقص من الاموال والانفس والثمرات‏؛ البته شما را به سختی‏هایی چون ترس و گرسنگی و نقصان اموال و نفوس و آفات زراعت‏بیازمائیم.» (1)

# هدف از امتحان الهی

1 - تصفیه قلوب: «و لیبتلی الله ما فی صدورکم و لیمحص ما فی قلوبکم‏؛ تا خدا آنچه در سینه پنهان دارید بیازماید و هرچه در دل دارید پاک و خالص گرداند.» (2)

2 - تصفیه نفوس: «ما کان الله لیذر المؤمنین علی ما انتم علیه حتی یمیز الخبیث من الطیب‏؛ خداوند هرگز مؤمنان را بدین حال کنونی وانگذارد تا آنکه بدسرشت را از پاک گوهر جدا کند.» (3)

3 - شناخت مجاهدین: «و لنبلونکم حتی نعلم المجاهدین‏؛ شما را امتحان می‏کنیم تا مجاهدین شناخته شوند.» (4)

4 - نیکوکاران: «الذی خلق الموت و الحیاة لیبلوکم ایکم احسن عملا؛ خدایی که مرگ و زندگانی را آفرید تا شما بندگان را بیازماید که کدامیک از شما نیکوکارتر است.» (5)

نخست ‏شرط ولی ابتلای او به بلایاست                 بلا همیشه بدو مایل است و او متمایل

پاورقی ها:

1- بقره/ 155.

2- آل عمران/ 154.

3- آل عمران/ 179.

4- محمد/ 31.

5- ملک/ 2.

همراه با احکام روزه (21)

سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی احکام مربوط به روزه می پردازد. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ و به ترتیب مناسبتهای ماه رمضان طرح می گردد. در این سلسله مباحث احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح می شود.

* * * * *

نماز و روزه قضای پدر و مادری که زنده‌اند

# پرسش:

آیا می توانم برای پدر و مادرم روزه بگیرم و نماز بخوانم؟

# پاسخ:

اگر کسی از دنیا رفته باشد می توان روزه و نماز برای او به جا آورد ولی اگر زنده باشد نمی توان برای او این اعمال را انجام داد. (1)

تا انسان زنده است اگر چه از خواندن نماز قضاهای خود عاجز باشد،دیگری نمی تواند نمازهای او را قضا نماید. (2)

رسیدن آب وضو به دهان روزه دار

# پرسش:

هنگام وضو آبی که به لب می‌رسد و وارد محوطه دهان می‌شود، آیا باعث باطل شدن روزه می‌شود؟

# پاسخ:

رسیدن آب به فضای دهان موجب بطلان روزه نمی¬باشد و می¬توانید آبی را که به داخل دهان رسیده بیرون بریزید.(3)

پس تا مادامیکه آب به حلق شما نرسد روزه شما باطل نمی گردد، بله اگر آب را برای مضمضه کردن که از اعمال استحبابی وضو است در دهان وارد کند و به حلق برسد، قضای روزه بر او واجب نیست.(4) اما باید توجه نمائید که وسواس از نظر شرع پذیرفته نیست و در چنین حالتی وظیفه شما اکتفا به عمل و عدم توجه به شک است.

پاک کردن دندان با خمیر دندان و مسواک هنگام روزه

# پرسش:

پاک کردن دندان با خمیر دندان و مسواک در طی روزه چه حکمی دارد؟

# پاسخ:

اگر محتویات و رطوبت آن از گلو پایین نرود اشکال ندارد.

پاورقی ها:

1-توضیح المسائل مراجع ج 1 ص 789 مسأله 1390.

2-توضیح المسائل امام(ره) احکام نماز مسأله1387.

3- استفتاآت از امام خمینی قدس سره ج1  با استفاده از سؤال10و توضیح المسائل امام با استفاده از مسئله 1690و1991

4- توضیح المسائل امام خمینی قدس سره، مساله 1688.

روز بیست و دوم: توفیق

# توفیق از نظر علی علیه السلام

1 - راهنما: «لا قائد کالتوفیق؛ راهنما و جلوداری چون توفیق نیست.» (1)

2 - عنایت‏ خداوند: «التوفیق عنایته؛ توفیق عنایت الهی است.» (2)

3 - رحمت الهی: «التوفیق رحمته; توفیق رحمت‏خداوند است.»

4 - جذبه خداوند: «التوفیق من جذبات الرب; توفیق از جاذبه‏های پروردگار است.»

5 - قله رستگاری: «التوفیق راس النجاح; توفیق اوج موفقیت و رستگاری است.»

6 - برترین نعمت: «لا نعمة اجل من التوفیق; نعمتی بالاتر از توفیق نیست.»

# موجبات توفیق از دیدگاه علی علیه السلام

1 - طلب از خداوند: «من استنصح الله وفق؛ آنکه از خدا طلب خیر کند توفیق یافته است.» (3)

2 - دینداری: «کما ان الجسم و الظل لایفترقان کذلک التوفیق والدین لایفترقان؛ همان گونه که جسم و سایه جدایی ناپذیرند، توفیق و دین نیز جدایی پذیر نیستند.» (4)

چو توفیق الهی شد رفیقت                 هدایت می‏کند در هر طریقت

پاورقی ها:

1- نهج البلاغه، حکمت 113.

2- موارد 2 تا 6 از غرر الحکم، ماده وفق.

3- نهج البلاغه، خ 147.

4- غرر الحکم، ماده وفق.

همراه با احکام روزه (20)

سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی احکام مربوط به روزه می پردازد. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ و به ترتیب مناسبتهای ماه رمضان طرح می گردد. در این سلسله مباحث احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح می شود.

* * * * *

# پرسش:

چه چیزهایی باعث شکستن روزه در ماه مبارک رمضان می‌شود؟

# پاسخ:

چیزهایی که روزه را باطل می‌کند عبارتند از:

1.       خوردن

2.       آشامیدن

3.       جماع

4.       استمناء

5.       دروغ بستن به خدا و پیغمبر و جانشینان او

6.       رساندن غبار غلیظ به حلق

7.       فروبردن تمام سر در آب

8.       باقیماندن بر جنابت تا اذان صبح

9.       اماله کردن با چیزهای روان

10.     قی کردن     

تفصیل این مسائل را در رسالة ‌عملیه مرجع تقلید خود جستجو کنید.

# پرسش:

اگر از کسی منی بی اختیار خارج شود، حکم چیست؟

# پاسخ:

اگر مراد از بی اختیار،احتلام است.یعنی آدمی در عالم رؤیا با صحنه‌های جنسی روبرو می‌شود و وقتی بیدار می شود می بیند که منی از او خارج شده است این یک امر طبیعی است و تنها وظیفه غسل جنابت است.

 در این صورت برای اموری که طهارت لازم دارند، مثل: نماز، روزه، دست به متن قرآن زدن، ورود به مساجد و... لازم است که غسل جنابت کند. و اگر غسل برایش مقدور نیست، تیمم بدل از غسل جنابت انجام می‌دهد (البته این تیمم تا وقتی اعتبار دارد که دسترسی به آب جهت غسل جنابت نداشته باشد)

# پرسش:

 روزه‏هاى واجب كدامند؟

# پاسخ:

روزه‏هاى واجب عبارت است از:

1. روزه ماه رمضان،

2. روزه كفاره،

3. روزه قضا،

4. روزه نذر و عهد و قسم،

5. روزه استیجارى،

6. روزه روز سوم اعتكاف،

7. روزه جایگزین قربانى در حج تمتع.

همراه با احکام روزه (19)

سلسله مطالب همراه با احکام روزه، به بررسی احکام مربوط به روزه می پردازد. بیشتر مسایل به صورت پرسش و پاسخ و به ترتیب مناسبتهای ماه رمضان طرح می گردد. در این سلسله مباحث احکامی که مورد اتفاق نظر همه مراجع عظام تقلید است؛ مطرح می شود.

* * * * *

# پرسش:

اگر پسر ارشد خانواده بعد از پدر از دنیا برود، آیا روزه‏هاى پدر بر عهده پسر دوم است؟

# پاسخ:

همه: خیر، بر سایر پسران تكلیفى نیست. (1)

# پرسش:

اگر پدر از دنیا برود و فرزندان ندانند كه پدرشان روزه قضا داشته یا نه، تكلیف چیست؟

همه: در فرض یاد شده چیزى بر عهده آنان نیست. (2)

# پاسخ:

همه: با توجه به اینكه هر دو واجب است، ترتیبى بین آن دو وجود ندارد.

# پرسش:

روزه «صَمْت» یا سكوت، عبارت است از: «پرهیز از مفطرات هشت گانه و دورى از سخن گفتن». این روزه در شریعت حضرت موسى، میان بنى‏اسرائیل شناخته شده بود. حضرت مریم بنا به مصالحى از جانب خداوند، مأمور شد تا در مدت معینى، از سخن گفتن اجتناب كند؛ ولى این امر در اسلام یكى از محرمات شمرده شده و جایز نمی باشد. (3)

پاورقی ها:

1- توضیح المسائل مراجع، مسئله 1398 .

2- العروة الوثقى، ج 2، احكام القضا، مسئله 23.

3- تفسیر نمونه، ج 13، ص 45.

روز بیست و یکم: ایمنی از شر شیطان

# شیطان و انسان

قرآن کریم: «ان الشیطان للانسان عدو مبین‏؛ بدرستی که شیطان برای انسان دشمن آشکاری است.» (1)

# کسانی که از شر شیطان مصونند

1 - مخلصین: «قال فبعزتک لاغوینهم اجمعین الا عبادک منهم المخلصین‏؛ شیطان می‏گوید: به عزت و جلالت که همه آن‏ها را فریب دهم جز مخلصین را.» (2)

توضیح: مخلص کسی است که در صدد اخلاص خود است و سعی دارد اعمالش خالصانه باشد و مخلص کسی است که با اعمال خالصانه به مقامی می‏رسد که خداوند او را برای خودش خالص می‏گرداند.

2 - مؤمنین: «انه لیس له سلطان علی الذین آمنوا؛ به درستی که شیطان بر مؤمنین (واقعی) تسلطی ندارد.» (3)

3 - فرد با انصاف

4 - کسی که در مصائب، جزع و ناله نکند.

5 - راضی به قسمت الهی

امام صادق علیه السلام فرمود: «قال ابلیس: خمسة لیس فیهن حیلة و سائر الناس فی قبضتی ... و من رضی لاخیه المؤمن ما یرضاه لنفسه و من لم یجزع علی المصیبة حتی تصیبه و من رضی بما قسم الله له ولم یهتم لرزقه؛ ابلیس گفت: مرا به پنج کس راه نفوذ نیست و بقیه مردم در دست من هستند ... [و از جمله آن‏هاست ]کسی که آنچه بر خود می‏پسندد برای برادرش بپسندد، کسی که در مصائب جزع و ناله نکند و صبر نماید، کسی که به قسمت‏خدا راضی باشد و غم روزی نخورد.» (4)

پاورقی ها:

1- یوسف/ 2.

2- نساء/ 83.

3- نحل/ 99.

4- بحار الانوار، ج 78، ص 9.