چهل حديث در باب روزه

قال الله تبارك و تعالى: «أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد روزه بر شما نوشته (واجب) شد، چنانكه بر آنان كه پيش از شما بوده‏اند واجب شده بود باشد كه پرهيزگار شويد. (سوره بقره، آيه 183)

1) پايه‏هاى اسلام

قال الباقر عليه‎السلام:

بنى الاسلام على خمسة اشياء، على الصلوة و الزكاة و الحج و الصوم و الولايه؛ اسلام بر پنج چيز استوار است، بر نماز و زكات حج و روزه و ولايت (رهبرى اسلامى). (فروع كافى، ج 4، ص 62، ح 1)

2) فلسفه روزه

قال الصادق عليه‎السلام:

انما فرض الله الصيام ليستوى به الغنى و الفقير؛ خداوند روزه را واجب كرده تا بدين وسيله دارا و ندار (غنى و فقير) مساوى گردند. (من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 43، ح 1)

3) روزه آزمون اخلاص

قال اميرالمومنين عليه‎السلام:

فرض الله... الصيام ابتلاء لاخلاص الخلق؛ خداوند روزه را واجب كرد تا به وسيله آن اخلاص خلق را بيازمايد.

(نهج‎البلاغه، حكمت 252)

4) روزه يادآور قيامت

قال الرضا عليه‎السلام:

انما امروا بالصوم لكى يعرفوا الم الجوع و العطش فيستدلوا على فقر الاخر؛ مردم به انجام روزه امر شده‏اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بيچارگى آخرت را بيابند.

(وسائل الشيعه، ج 4، ص 4، ح 5/ علل الشرايع، ص 10)

5) روزه زكات بدن

قال رسول الله صلّى الله عليه وآله:

لكل شيئى زكاة و زكاة الابدان الصيام؛ براى هر چيزى زكاتى است و زكات بدن‎ها روزه است.

(الكافى، ج 4، ص 62، ح 3)

6) روزه سپر آتش

قال رسول الله صلّى الله عليه وآله:

الصوم جنة من النار؛ روزه سپر آتش (جهنم) است. «يعنى به واسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.» (الكافى، ج 4، ص 162)

7) اهميت روزه

قال رسول الله صلّى الله عليه وآله:

الصوم فى الحر جهاد؛ روزه گرفتن در گرما، جهاد است.

(بحارالانوار، ج 96، ص 257)

8) روزه نفس

قال اميرالمومنين عليه‎السلام:

صوم النفس عن لذات الدنيا انفع الصيام؛ روزه نفس از لذت‎هاى دنيوى سودمندترين روزه‏هاست.

(غرر الحكم، ج 1، ص 416، ح 64)

9) روزه واقعى

قال اميرالمومنين عليه‎السلام:

الصيام اجتناب المحارم كما يمتنع الرجل من الطعام و الشراب؛ روزه پرهيز از حرام‎ها است همچنانكه شخص از خوردنى و نوشيدنى پرهيز مى‏كند.

(بحارالانوار، ج 93، ص 249)

10) برترين روزه

قال اميرالمومنين عليه‎السلام:

صوم القلب خير من صيام اللسان و صوم اللسان خير من صيام البطن؛ روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شكم است.

(غرر الحكم، ج 1، ص 417، ح 80)

11) روزه چشم و گوش

قال الصادق عليه‎السلام:

اذا صمت فليصم سمعك و بصرك و شعرك و جلدك؛ آنگاه كه روزه مى‏گيرى بايد چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه‏دار باشند.«يعنى از گناهان پرهيز كند.»

(الكافى، ج 4، ص 87، ح 1)

12) روزه اعضا و جوارح

عن فاطمة الزهرا سلام الله عليها:

ما يصنع الصائم بصيامه اذا لم يصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه؛ روزه‏دارى كه زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نكرده روزه‏اش به چه كارش خواهد آمد.

بحارالانوار، ج 93، ص 295)

13) روزه ناقص

قال الباقر عليه‎السلام:

لا صيام لمن عصى الامام و لا صيام لعبد ابق حتى يرجع و لا صيام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصيام لولد عاق حتى يبر؛  

روزه اين افراد كامل نيست:

1- كسى كه امام (رهبر) را نافرمانى كند.

2 - بنده فرارى تا زمانى كه برگردد.

3 - زنى كه اطاعت‏ شوهر نكرده تا اين كه توبه كند.

4 - فرزندى كه نافرمان شده تا اين كه فرمانبردار شود.

(بحارالانوار، ج 93، ص 295)

14) روزه بى ارزش

قال اميرالمومنين عليه‎السلام:

كم من صائم ليس له من صيامه الا الجوع و الظما و كم من قائم ليس له من قيامه الا السهر و العناء؛

چه بسا روزه‏دارى كه از روزه‏اش جز گرسنگى و تشنگى بهره‏اى ندارد و چه بسا شب زنده‏دارى كه از نمازش جز بيخوابى و سختى سودى نمى‏برد.

(نهج البلاغه، حكمت 145)

15) روزه و صبر

عن الصادق عليه‎السلام فى قول الله عزوجل:

خداوند عزوجل كه فرموده است: از صبر و نماز كمك بگيريد، صبر، روزه است.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 298، ح 3)

16) روزه و صدقه

قال الصادق عليه‎السلام:

صدقه درهم افضل من صيام يوم؛ يك درهم صدقه دادن از يك روز روزه مستحبى برتر و والاتر است.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 218، ح 6)

17) پاداش روزه

قال رسول الله صلّى الله عليه وآله: قال الله تعالى:

الصوم لى و انا اجزى به؛ روزه براى من است و من پاداش آن را مى‏دهم.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 294، ح 15 و 16 ؛ 27 و 30)

18) جرعه نوشان بهشت

قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:

من منعه الصوم من طعام يشتهيه كان حقا على الله ان يطعمه من طعام الجنة و يسقيه من شرابها؛ كسى كه روزه او را از غذاهاى مورد علاقه‏اش باز دارد بر خداست كه به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شراب‎هاى بهشتى به او بنوشاند.

(بحارالانوار، ج 93، ص 331)

19) خوشا بحال روزه‎داران

قال رسول الله صلّى الله عليه وآله:

طوبى لمن ظما او جاع لله اولئك الذين يشبعون يوم القيامة؛ خوشا بحال كسانى كه براى خدا گرسنه و تشنه شده‏اند اينان در روز قيامت ‏سير مى‏شوند.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 299، ح‏2)

20) مژده به روزه‏داران

قال الصادق عليه‎السلام:

من صام لله عزوجل يوما فى شدة الحر فاصابه ظما و كل الله به الف ملك يمسحون وجهه و يبشرونه حتى اذا افطر؛ هر كس كه در روز بسيار گرم براى خدا روزه بگيرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مى‏گمارد تا دست‏ به چهره او بكشند و او را بشارت دهند تا هنگامى كه افطار كند.

(الكافى، ج 4، ص 64، ح 8/ بحارالانوار، ج 93، ص 247)

21) شادى روزه‎دار

قال الصادق عليه‎السلام:

للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه؛ براى روزه‎دار دو سرور و خوشحالى است:

1- هنگام افطار

2- هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قيامت)

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 290 و 294 ح‏6 و 26)

22) بهشت و باب روزه‏دارن

قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:

ان للجنة بابا يدعى الريان لا يدخل منه الا الصائمون؛ براى بهشت درى است ‏به نام (ريان) كه از آن فقط روزه‎داران وارد مى‏شوند.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 295، ح‏31/ معانى الاخبار، ص 116)

23) دعاى روزه‏داران

قال الكاظم عليه‎السلام:

دعوة الصائم تستجاب عند افطاره؛ دعاى شخص روزه‏دار هنگام افطار مستجاب مى‏شود.

(بحارالانوار، ج 92، ص 255، ح 33)

24) بهار مومنان

قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:

الشتاء ربيع المومن يطول فيه ليله فيستعين به على قيامه و يقصر فيه نهاره فيستعين به على صيامه؛ زمستان بهار مومن است از شب‎هاى طولانى‏اش براى شب زنده‏دارى و از روزهاى كوتاهش براى روزه‎دارى بهره مى‏گيرد.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 302، ح 3)

25) روزه مستحبى

قال الصادق عليه‎السلام:

من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلك صيام ثلاثة ايام من كل شهر؛ هر كس كار نيكى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 313، ح 33)

26)روزه ماه رجب

قال الكاظم عليه‎السلام:

رجب نهر فى الجنه اشد بياضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام يوما من رجب سقاه الله من ذلك النهر؛ رجب نام نهرى است در بهشت از شير سفيدتر و از عسل شيرين‏تر هر كس يك روز از ماه رجب را روزه بگيرد خداوند از آن نهر به او مى‏نوشاند.

(من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 56، ح 2 / وسائل الشيعه، ج 7، ص 350، ح 3)

27) روزه ماه شعبان

قال الصادق عليه‎السلام:

من صام ثلاثة ايام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان كتب الله له صوم شهرين متتابعين؛ هر كس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگيرد و به روزه ماه رمضان وصل كند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برايش محسوب مى‏كند.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 375، ح 22)

28) افطارى دادن(1)

قال الصادق عليه‎السلام:

من فطر صائما فله مثل اجره؛ هر كس روزه‎دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه‎دار است.

(الكافى، ج 4، ص 68، ح 1)

29) افطارى دادن (2)

قال الكاظم عليه‎السلام:

فطرك اخاك الصائم خير من صيامك؛ افطارى دادن به برادر روزه‎دارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است.

(الكافى، ج 4، ص 68، ح 2)

30) روزه خوارى

قال الصادق عليه‎السلام:

من افطر يوما من شهر رمضان خرج روح الايمان منه؛ هر كس يك روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد - روح ايمان از او جدا مى‏شود .

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 181، ح 4 و 5 / من لا يحضره الفقيه، ج 2، ص 73، ح 9)

31) رمضان ماه خدا

قال اميرالمومنين عليه‎السلام:

شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى؛ رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 266، ح 23)

32) رمضان ماه رحمت

قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:

... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار؛ رمضان ماهى است كه ابتدايش رحمت است و ميانه‏اش مغفرت و پايانش آزادى از آتش جهنم.

(بحارالانوار، ج 93، ص 342)

33) فضيلت ماه رمضان

قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:

ان ابواب السماء تفتح فى اول ليلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر ليلة منه؛ درهاى آسمان در اولين شب ماه رمضان گشوده مى‏شود و تا آخرين شب آن بسته نخواهد شد. (بحارالانوار، ج 93، ص 344)

34) اهميت ماه رمضان

قال رسول الله صلّى الله عليه و آله:

لو يعلم العبد ما فى رمضان لود ان يكون رمضان السنة؛ اگر بنده «خدا» مى‏دانست كه در ماه رمضان چيست [چه بركتى وجود دارد] دوست مى‏داشت كه تمام سال، رمضان باشد.

(بحارالانوار، ج 93، ص 346)

35) قرآن و ماه رمضان

قال الرضا عليه‎السلام:

من قرا فى شهر رمضان آية من كتاب الله كان كمن ختم القرآن فى غيره من الشهور؛ هر كس در ماه رمضان يك آيه از كتاب خدا را قرائت كند مثل اينست كه در ماههاى ديگر تمام قرآن را بخواند.

(بحارالانوار، ج 93، ص 346)

36) شب سرنوشت‏ساز

قال الصادق عليه‎السلام:

راس السنة ليلة القدر يكتب فيها ما يكون من السنة الى السنة؛ آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آينده نوشته مى‏شود.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 258، ح 8)

37) برترى شب قدر

قيل لابى عبدالله عليه‎السلام):

كيف تكون ليلة القدر خيرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فيها خير من العمل فى الف شهر ليس فيها ليلة

القدر.

از امام صادق (عليه‎السلام) سوال شد:

چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟

حضرت فرمود: كار نيك در آن شب از كار در هزار ماه كه در آنها شب قدر نباشد بهتر است.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 256، ح 2)

38) تقدير اعمال

قال الصادق (عليه‎السلام):

التقدير فى ليلة تسعة عشر و الابرام فى ليلة احدى و عشرين و الامضاء فى ليلة ثلاث و عشرين؛ برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مى‏گيرد و تصويب آن در شب بيست و يكم و تنفيذ آن در شب بيست و ‏سوم.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 259)

39) احياء شب قدر

عن فضيل بن يسار قال:

كان ابو جعفر(عليه‎السلام) اذا كان ليلة احدى و عشرين و ليلة ثلاث و عشرين اخذ فى الدعا حتى يزول الليل فاذا زال الليل صلى؛ فضيل بن يسار گويد:

امام باقر(عليه‎السلام) در شب بيست و يكم و بيست و ‏سوم ماه رمضان مشغول دعا مى‏شد تا شب بسر آيد و آنگاه كه شب به پايان مى‏رسيد نماز صبح را مى‏خواند.

(وسائل الشيعه، ج 7، ص 260، ح 4)

40) زكات فطره

قال الصادق(عليه‎السلام):

ان من تمام الصوم اعطاء الزكاة يعنى الفطرة كما ان الصلوة على النبى (صلّى الله عليه وآله) من تمام الصلوة؛ تكميل روزه به پرداخت زكات يعنى فطره است، همچنان كه صلوات بر پيامبر (صلّى الله عليه وآله) كمال نماز است.

(وسائل الشيعه، ج 6، ص 221، ح 5)

برگرفته از کتاب چهل حديث روزه، محمدحسين فلاح زاده

بهار بخشش را دریابیم

خداوند متعال محمد (صلی الله علیه و آله) را مبعوث کرد، تا سلسله پیامبران را تکمیل کند، آن روز مردمان خدا را نمی‌شناختند، او آنان را هدایت کرد و از گمراهی رهانید و جاهلیت و نادانی را برانداخت.

من گواهی می‌دهم که محمد بنده و فرستاده خداست، خداوند او را با دین اسلام و معجزه جاوید آسمانی به سوی مردمان فرستاد، تا شبهه‌‌ها را از میان بردارد و با دلیل‌های روشن سخن گوید و آنان را با نشانه‌های الهی، از هر کردار ناپسند بیم دهد و به سوی کارهای نیکو و رفتار نیک فراخواند. (امام علی(علیه السلام)، الحیات، ج 2، ص 35)

آن فرستاده بزرگ الهی در سخنانی مشهور فرمودند: مرا برانگیختند تا همه ارزش‌های الهی و منش‌های والای انسانی را به جهانیان بیاموزم،‌ و اینگونه بود که او اسوه همه خوبان عالم گردید و مایه مهربانی و آرامش بشر .

وقتی دل غمزده، غبار غربت ‌گیرد، یاد اوست و تنها یاد اوست که تسلی خاطر است، و هم اینک ماه رمضان، است.

چون در بهارستان کتاب‌ها و نشانه‌ها گام نهی و به کوی و برزن‌های زیبای حدیث اهل بیت در آیی به نیکی به اقیانوسی رسی که کران تا کران آن را گوهرهای رنگی نهاده‌اند و هر گوهری نشانه‌ای و هر نشانه‌ای راهی به سوی دوست، و هم اینک راهی دیگر ... .

گویا همین دیروز بود که پیامبر در مسجد یثرب و بر روی منبری که از بوریا و چوبه‌های خرما شکل یافته بود، خطبه‌ای رسا بیان فرمود و در آن سخنرانی، غفلت از آن ماه خدایی را به آنان بیم داد و آیه دیگری از کتاب فضیلت و اخلاق محمدی را ورق زد و آنان را به سوی میهمانی خدا فراخواند.

سلطان سریر ارتضا، حضرت علی ابن موسی الرضا (علیه‌آلاف‌التحیه‌والثناء) از مولی المتقین و امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب که درود خدا بر آنان باد چنین نقل فرموده است: که پیامبر روزی از روزها و چندی پیش از ماه مبارک رمضان، سخنانی برای ما بیان فرمود و در آن خطبه، براستی در سفت و گفت: ای مردم ماه خدا با گشاده‌دستی، مهربانی، بخشش و آمرزش به سوی شما می‌آید، ماهی که نزد خدای بزرگ برترین ماه‌هاست و روزهایش بهترین روزها و شب‌هایش بهترین شب‌هاست و لحظاتش بهترین لحظه‌هاست.

ماهی است که از سوی خدا در آن ماه به میهمانی خدا خوانده شده‌اید و از خاندان بزرگواری خدا گردید‌ه‌اید.

نفس‌های شما در آن ماه به مثابه تسبیح اوست و خواب شما در آن ماه بندگی خداست، کردار شما در آن ماه پذیرفته است، و دعا و نیایش شما در آن ماه بی‌پاسخ نخواهد بود،‌ پس بخواهید از خدای بزرگ، همو که پروردگار شماست به نهادهای راستین و دل‌های پاک، تا او شما را به سعادت روزه‌داری و تلاوت قرآن بیاراید.

پس بدبخت کسی است که از آمرزش الهی در این ماه بزرگ محروم گردد .

و چون در این ماه به سبب روزه‌داری گرسنه و تشنه گشتید به یاد گرسنگی و تشنگی روز قیامت افتید، به نیازمندان صدقه دهید و بیچارگان را دست گیرید و به بزرگانتان احترام کنید و به کوچکترانتان مهر ورزید و بستگانتان را بزرگ داشته و به دیدار آنان بشتابید .

زبان‌هایتان را از دورغ، بهتان، غیبت و سخنان ناروا نگاه دارید و چشمانتان را از آنچه روا نیست فرو بندید و گوش‌هایتان را از آنچه شنیدن آن ناپسند است برگیرید.

بر یتیمان مردم مهر ورزید تا به یتیمانتان مهر ورزند و از گناهانتان به سوی خدا باز گردید.

دست‌هایتان را هنگام نماز به نیایش بلند دارید، پس به درستی که آن هنگام برترین لحظه‌هاست و در آن هنگام است که خدای بزرگ و شکوهمند، نگاه رحمت و مهربانی به سوی بندگان بیفکند .

و چون با او نجوا کنند پاسخشان گوید و تا او را خوانند به آنان لبیک گفته و چون از او خواهند به آنان ببخشاید و استجابت نماید آنان را هنگام نیایش .

ای مردم؛ جان‌های شما در گرو کردار شماست، پس جان‌های خویش را آزاد سازید به بخشش‌خواهی از خدای بزرگ.

بار گناهان و بدبختی‌ها بر پشت‌های شما سنگینی می‌نماید، پس سبک سازید آن بار را به سجده‌های طولانی و بدانید که خدای بزرگ به عزت خویش سوگند یاد کرده است که نمازگزاران و پیشانی بر زمین سایندگان درگاهش را شکنجه و عذاب ننماید و آنان را از آتش روزی که همه برای پروردگار جهانیان برانگیخته خواهند شد نترساند.

ای مردم؛ هر آن کس از شما روزه‌دار مؤمنی را در این ماه افطاری بخشد، گویا بنده‌ای آزاد ساخته و مزد آن را خواهد ستاند،‌ و قلم بخشش بر گناهانش گذشته‌ا‌ش کشیده خواهد شد.

در این هنگام، مردی از میان جماعت بپا خواست و عرض کرد: ای فرستاده خدا برخی از ما توان اطعام و افطار دیگران را

نداریم پس چه کنیم؟ پیامبر گرامی اسلام فرمودند: از آتش بپرهیزید گرچه با نیمی از خرما مؤمن روزه‌داری را افطار نمایید، از آتش بپرهیزید گرچه با جرعه‌ ای آب، روزه‌داری را افطار نمایید.

ای مردم؛ هر آن کس از شما در این ماه بزرگ، اخلاق و رفتارش را نیکو گرداند، گذرنامه‌ای به او خواهند داد که از پل صراط بگذرد، در روزی که گام‌ها در آن روز می‌لرزد و می‌لغزد.

و هر آن کس که نسبت به زیردستان خود در آن ماه سبک گیرد، خدای بزرگ حسابش را سبک سازد، و هر آن کس که شر و بدی خویش را در این ماه از مردم باز دارد، خدای بزرگ غضب خویش را در روز قیامت از او بر خواهد داشت و هر آن کس که یتیمی را بزرگ دارد خدای جلیل در روز جزاء او را بزرگ خواهد داشت.

و کسی که در ماه مبارک رمضان، نزدیکان خویش را بزرگ شمرد و به دیدار آنان بشتابد، خدای بزرگ در روز جزا  او را به رحمت و مهربانی خویش نایل سازد.

و کسی که نزدیکان و بستگان خویش را در این ماه احترام ننموده و به دیدار آنان نرود، خدای بزرگ در روز قیامت رحمت و مهربانی خویش را از او دریغ سازد.

و هر آن ‌کس که در این ماه، دل خویش را به نماز مستحبی بیاراید، خدای بزرگ آزادی او را از آتش امضا فرماید.

و هر آن کس که در این ماه، واجبی را اداء نماید برای اوست مزد و ثواب آن کس که هفتاد واجب را در غیر این ماه اداء کرده باشد.

و آن کس که درود فرستادن بر من را در این ماه بسیار سازد، خدای بزرگ کفه کردار خوب او را، در روزی که کفه‌های کردار خوب مردمان به انبوه سبک باشد، افزون سازد.

و هر آن کس که آیه‌ای از آیات قرآن را در این ماه تلاوت نماید، برای اوست، مزد کسی که تمام قرآن را در ماه‌های غیر رمضان خوانده است.

ای مردم؛ به درستی که درهای بهشت در این ماه گشوده است. پس بخواهید از پروردگارتان تا آن درها را به روی شما همواره باز نگه دارد و درهای آتش نیز در این ماه بسته است، پس از پروردگاتان بخواهید درهای آن را همواره به روی شما بسته نگه دارد و اهریمنان نیز در این ماه در زنجیرند، پس از خدا بخواهید که خدا آنان را بر شما مسلط نگرداند.

امام امیرالمومنین علیه السلام که خود حکایت‌گر این داستان است فرمود: پس من برخاستم و گفتم ای پیامبر گرامی برترین کردار در این ماه چه چیز است؟

حضرتش فرمود: ای ابوالحسن برترین کردار در این ماه، خود نگهداری از گناهان است.

روایت فوق را شیخ حر عاملی از بزرگان مشایخ و علمای  شیعه در وسائل الشیعه، ج 10، ص 314 نقل فرموده است، اما برخی کتب دیگر چون کتاب شریف عیون اخبار الرضا علیه السلام تتمه‌ای بر این روایت افزون داشته‌، که به ذکر آن نیز می‌پردازیم؛ چون پیامبر گرامی فرمود: خود نگهداری از گناهان برترین کردار در این ماه است، پس گریست، به ایشان عرض کردم فرستاده بزرگ خداوند، چه چیز شما را به گریه وا داشته است؟ حضرتش فرمود: ای علی گریه می‌کنم به سبب آن چیزی که از تو حلال می‌پندارند در این ماه (خون مبارکت را می‌ریزند) گویا من توام و تو در محراب برای پروردگارت نماز می‌گذاری و بدبخت‌ترین مردم از ازل تا به ابد، همو که همزاد و برادر پی کننده شتر قوم ثمود است، گرفتار بزرگترین شقاوت شده، پس ضربه شمشیری بر سر مبارکت فرو می‌نشاند، و بدان ضربه، محاسنت از خون سرت خضاب می‌‌گردد.

علی علیه‌السلام می‌فرماید: در این هنگام به حضرتش عرض کردم ای فرستاده گرامی خدا در آن زمان در مسیر راستی قرار دارم؟ و در سلامت دینی بر سر می‌برم؟ پس رسول گرامی فرمود: آری، ای علی در سلامت دینی و راه راست قرار داری.

سپس فرمود: ای علی هر آن کس که تو را بکشد به راستی مرا کشته است، و آن کس که به تو کینه ورزد به من کینه ورزیده است و هر آن کس که تو را دشنام دهد به راستی مرا دشنام داده است. چرا که تو از من مانند خود منی، جان تو از جان من است، سرشت تو از سرشت من است، به درستی که خدای بزرگ و برتر، تو و مرا آفرید و هر دو را برگزید و مرا برای نبوت و پیامبری اختیار کرد و تو را برای پیشوایی مردم، پس هر آن کس که امامت و پیشوایی تو را انکار نماید به تحقیق پیامبری مرا انکار نموده است، ای علی تو جانشین

منی و پدر فرزندانم و همسر دخترم فاطمه(سلام الله علیها) و جانشین منی در میان امتم در زمان زندگیم و پس از مرگم، فرمان تو فرمان من است و نهی تو نهی من است، سوگند به آن کسی که برانگیخت مرا به پیامبری و قرار داد مرا بهترین مردمان، تو حجت و نشانه خدا بر آفریدگان هستی و امانت‌دار راز خدای بزرگ و جانشین خدا در میان بندگان او هستی .

سخنان حضرتش در میان جماعت پراکنده گردید و جماعت مدتی شنیدند و اما آویزه گوش قرار ندادند!! و شهید رمضان که فرستاده خدا به آنان سفارش کرده بود که چون جان من است و در دره ابطح او را بر روی دستان بلند کرده و گفته بود که او چون هارون(علیه السلام) است برای موسی(علیه السلام) و هر آن کس که من مولای اویم علی مولای اوست، در کنار پیکر مطهر پیامبر گرامی تنها نهادند و رفتند و در سایبان پسران ساعده گرد هم آمدند و به خیال واهی بر آن شدند تا جاهلیت آشکار را دوباره زنده کنند.

ریسمان بر گردنش نهادند، شمشیر به رویش کشیدند و سرانجام مولود کعبه را در محراب عبادت فائز درگاه یار نمودند و انسانیت را، کرامت را و عزت و شرافت انسانی را در نهاد فاسد خویش برای همیشه ریشه کن کردند. اما علی هنوز هم در تارک انسانیت چون خورشید می‌درخشد.

تو را من چشم در راهم!

وداع با ماه كریم

گویا که خواب می دیدم. چقدر زیبا شده بودم. آنجا کجا بود که این چنین هوای سبکی داشت. آنجا کجا بود که خوابش هم صفای نماز داشت(1)

نه من خواب نبودم. هنوز پوستم از طراوت آنجا در این سرزمین حرمان آهن و آه، در این شهر شلوغ، در این جنگ داغ، خیس است.

کاهش آن آخرین خواب را نمی‌رفتم که وقتی بیدار شدم تو دیگر نبودی. توای که بال پروازم بودی. توای که... .

تازه فهمیدم؛ من همیشه در خواب بودم، طلوع تو بود که دلم را بیدار کرد.

کاش در آن عصر سه شنبه در آن ساعات آخر، چشمهایم را به ضرب تیرهای مژگانم بیدار نگه‌می‌داشتم تا تو را در لحظه‌ی رفتن چنان سخت در آغوش گیرم، که تا آمدن دوباره‌ات، تنم بوی تو را دهد.

خدایا؛ ای آنکه این ماه را بر آسمان شب سینه‌ها مهمان کردی، دوباره‌ ما را به او رسان، هموکه همدم نیکوی ما بود، هموکه با رفتنش داغ عزیزترین کسان را بر دل ما نهاد.

همو که ما را در نعره‌ی آهن و سنگ و دود، در شهر، رها کرد و رفت. کاش با او رفته بودم.

کجایی ای دوست، ای بهترین هم صحبت من.

درود خدا بر تو که هم نام خدایی، سلام بر تو، ای بهترین لحظه‌های من، السلامُ عَلیکَ مِن شهرٍ قرِبتْ فیهِ الآمَالُ (2)، سلام بر تو که مرا به آرزوهایم نزدیک کردی.

آیا هیچ میدانی که وقتی پا از خانه‌ی دلم برون نهادی باغ شادمانی ما به تاراج فراغ، خزان شد. ای بهار!(3)

سلام بر تو، آن لحظه که زنگار گناه را از دلم ربودی، السلامُ علیکَ مَا کانَ اَمحاکَ لِلذُنوبِ.

سلام من و شهر و آسمان را بپذیر، السلامُ علیکَ مِن شهرٍ هُو مِن کُل اَمرٍ سَلام.

چه خوب بودی تو، که به گاه فراغ، خویش را از تو بیزار ندیدم، یادگارت روزه را، هیچگاه از خود دور نخواهم کرد. السلامُ علیکُ غَیرَ مُودّع بَرَماً ولا مَتروکٌ صِیامُه سَأماً.

یادت هست قبل از آنکه بیایی چقدر مشتاقت بودم؟ یادت هست که به پیشوازت آمده بودم. السلامُ عَلیکَ مِن مَطلوبٍ قَبلَ وَقتِهِ وَ مَحزونٍ عَلیهِ قَبلَ فَوتِهِ، هنوز وقت رفتنت نبود، اما من به یاد فراغت غمین بودم وچه شبها که به شوق تو ستاره می چیدم، السلامُ علیکُ مَا کانَ اَحرَصَنا بِالاَمسِ عَلیک.

خدایا تو بودی که او را مهمان خانه‌ی من کردی. اما من آنچنان که شایسته، از مهمان خود پذیرایی نکردم. و اکنون، من و دلی پر ز ندامت بر جا مانده‌ایم، و سرایی خاموش از شور مهمان.

خدایا، اعتراف می کنم که گناه از من بود که بالهایم را به بار معصیت گران کردم و جا ماندم.

پلکهای من به سنگینی غفلت بود که بر دیده¬گانم فرود آمد، و من در لحظه رفتن خواب ماندم.

خدایا، تو را از رهنمونیم به این سعادت از دل و جان سپاس می‌گویم، الحمدُ للهِ علی مَا هَدانا.

خدایا، این همه از من درگذر، و یوسفم را به کنعان دلم باز گردان و یعقوب چشمهایم را به آن ماه كریم دوباره روشن ساز.

تو را در این خواهشم، به دردانه‌هایت، محمد و خاندانش، سوگند می‌دهم.

همانها که سلام و درود تو کران کران و بی کران بر آنان باد.

             . دعایم را بپذیر.

من بازم عسل می‌خوام

[با چشمای وَر قُلُمبیده از خوشحالی] : ســــــــــــــــــــــلــــــــــــــــــــــام، خوب هستیــــــــــــــــــــــن؟

حتما میخواین بپرسین حالا چرا سلام و احوال پرسیم اینقدر كِشداره؟

خب بابا این كه معلومه، ماه رمضون تموم شده دیگه، منم كه الان یه ناهار توپ زدم تو رگ دیگه مثل چند روز پیش بی‌حال و رمق نیستم!

اینه‌كه الان مثل یه فنرِ در رفته هی میپّرم اینوَر و اونوَر و سر صدا می‌كنم!

به شُمام كه رسیدم دیگه نیشَم تا بناگوش وا شد! عیبی داره؟

میدونی؟ آخه بعد از ظهرای ماه رمضون، بدجوری روزه منو میبرد. اونقدر كه حال هیچ كس و هیچ كاری رو نداشتم.

اما الان دیگه از اون بی‌حالی خبری نیست!

          [انگار نطقم بند اومده] :  . . . نمی‌دونم چرا یهو دلم گرفت!؟

          [انگشتام رو كیبورد خشك شده] :  . . .

          [درحالیكه اشك تو چشمام جوش اومده] : اصلا یهو انگار یكی اومد و دیالوگمو گرفت و اونی كه می‌خواستم براتون بگم رو عوض كرد.

با اینكه همین چند خط پیش داشتم ازش بد می‌گفتم ولی نمی‌دونم چرا دلم بی اختیار برای ماه رمضون تنگ شد!

خودمونیم! ولی با اون همه گشنگی و تشنگی و بی‌حالی عجب روزایی بود. عجب ماهِ عسلی بود. مثل زولبیاش شیرین. این آخریا آی می‌چسبید، آی می‌چسبید.

خیلی زود رفت، زودتر از اونی كه من بتونم باهاش خداحافظی كنم!

آخه با اینكه گاهی وقتا ازش كلافه می‌شدم ولی دوسِش داشتم.

نمی‌دونم شما تونستین باهاش خدا حافظی كنین یا شمام مثل من لحظه‌ی رفتنِ اون سرتون گرم بود؟

دلم می‌خواد براش یه نامه‌ی عاشقونه بنویسم. باهاش خداحافظی كنم. ازش بخوام كه اونم واسه من دعا كنه بازم ببینمش.

          [میرم پایین كنار پنجره نظرات، دو دستی دو لنگه شو باز می‌كنم و یه نفس عمیق می‌كشم] : من نامه‌ام رو همین زیر می‌نویسم.

اگه تو هم حرف نگفته‌ای باهاش داری. اگه تو هم میخوای باهاش وداع كنی. اگه دلت گرفته بی دلیل.

بیا كنار پنجره‌ی مطلب من. تو هم مثل من به سفیدی بیكرانه‌ی اون حرفاتو با سرانگشتانت فریاد بزن.

مطمئنم كسی هست صدای ما رو بشنَوِ، همون ماه قشنگ.

پنجره‌ی نظرات آغوششو به دلِ تنگ تو باز كرده. حرفهای دلت رو با ماه كریم؛ ماه عسل؛  توی گوش این پنجره آواز بخون.

          [چند قدمی میرم، بعد تندی برمی‌گردم] :راستی همین الان یه چیزی توی سرم جرقه زد كه حیفم اومد نگم. برای رسیدن به ماه رمضون دیگه یه راه میونبر هست.

تازه! لابلای این همه شب توی سال، قبل از ماه رمضون، شبهایی هستن كه شب قدرند.

اون میونبری كه گفتم یه رودخونه‌س كه همیشه در دل این سالهای جاریه و از دل تاریكیها به سوی نور میره. توی اون رود كشتی زیاده. هركدم رو كه سوار بشی به مقصد میرسی. اما یكی از همه سریعتره! اگر بتونی اونو سوار شی كه كارِت درسته.

اگه نفهمیدی خودم میگم: اون رودخونه، ولایت اماماس. اما...

اما توی اون رودخونه یه كشتی هست كه سرعتش خیلی بالاس.

اون كشتی، كشتی امام حسینه! ان الحسین مصباح الهدی و سفینة  النجاة

نشنیدی امام صادق چی گفته؟ كُلُّنا سُفُن النَجاة لكن سَفینَة جَدی الحُسَین (ع) اَوسَعٌ وَ فی لُجَج البِحار اَسرَع.

ما همه كشتیهای نجاتیم اما كشتی جدم حسین فراختر، و در پهنه‌ی دریاها پرشتابتر است.

و اون شبهای قدری كه گفتم یكی مثل شب ورود مسلم به كوفه‌س؛ یكی دیگش شب عرفه، یكی دیگش...

...

راستی نوشتن نامه وداع یادت نره!

تولد دلت مبارك؛ شیرینی ما یادت نره!

به بهانه‌ی عید فطر

وقتی کودکی به دنیا می‌آید پدر سراز پا نشناخته، سبد سبد گل می‌خرد، نُقل و شیرینی پخش می‌كند و برای سلامتی او قربانی می‌کند. باور کنید همگی ما در این روز کودک جانمان را از شر شیطان باز رهانیدیم و به میمنت تولد دوباره فطرت پاک و الهی خویش باید یک شیرینی مخصوص بدهیم.

بله زكات فطره، شیرینی این تولد و احیای دوباره‌ی جان ماست.

راستی این شیرینی کیلویی حدود 1500 تومان است، بله فطریه نفری 1500تومان است.

می‌دانی خداوند علامت مومن را پرداخت زکات می‌داند. پایان ماه رمضان یعنی اینکه به خدای مهربان نشان دهیم ما به خاطر تو نماز عید بر پا کرده و دست به جیب می‌شویم و به خاطر تو و آنگونه که تو می‌خواهی و به اندازه‌ای که تو می‌گویی زكات می‌پردازیم، خدایا یاری کن تا هر چه سرمایه در جسم و جان داریم برای تو بپردازیم و یکپارچه خدایی شویم.

خبر فوری

توجّه توجّه! امروز دشمن با تمام توان خود به سوی شما در حال حمله است.

آگاه باشید، دشمن خواهان به تاراج بردن همه گنجهای اندوخته‌ی شما در طول 29 روز گذشته است. مطمئن باشید حمله شیطان و یارانش در این روز سختترین حمله‌هاست.

به‌هوش باشید و مراقب دروازه‌های قلب خود، تا شیطان در آنجا که جایگاه محبت خداست رخنه نکند. او می‌خواهد در این آخرین روز و آخرین فرصت تا عید فطر دست شما را از یدالله خارج کند و در روز عید فطر انتظار عیدی نداشته و در محضر خدا سرافکنده باشید.

اگر باور ندارید دعای این روز را باهم می‌خوانیم:

خدایا در این روز مرا با رحمت و مهربانی خود فراگیر، و توفیق کارهای پسندیده و عصمت از تمامی بدیها روزیم کن و قلبم را از تمام تیرگی‌ها پاگیزه‌ گردان. ای آنکه همیشه مهربان به بندگان مومن خود هستی.