نکاتي درباره داروهاي بدون نسخه

داروهاي بدون نسخه، داروهايي هستند که شما براي دريافت آن ها نيازي به ارايه ي نسخه نداريد.

اين داروها که بر اساس قوانين نظام دارويي هر کشور انتخاب مي ‌شوند، به نام داروهاي بدون نسخه در داروخانه ‌ها شهرت دارند يا در اصطلاح " داروهاي روي پيشخوان " و در اختصار OTC (Over-the-counter) نام دارند.

درباره ي اين داروها، توجه به چند نکته مهم براي تمام مصرف ‌کنندگان، لازم است:

1- از مصرف داروها بيشتر از مقدار تجويز شده بپرهيزيد. مطلب شايع شده، خوردن قرص در هر وعده (سه بار در روز) است که بعضي‌ ها دو يا سه عدد در هر وعده استفاده مي‌ کنند با اين تصور که احتمالا اثر بهتري خواهد داشت!

2- همواره داروها را دور از دسترس کودکان نگه داريد.

3- داروي شما مخصوص بيماري شما است و دليلي ندارد که همان اثر را بر بيماري فرد ديگري داشته باشد،‌ بنابراين هرگز داروي خود را براي ديگران تجويز نکنيد.

4- نوزادان، اطفال، افراد سالخورده، زنان باردار و شيرده و افراد مبتلا به بيماري ‌هاي مزمن(مانند فشار خون، ديابت، نارسايي کبدي و کليوي و...) به عنوان گروه پُرخطر شناخته شده و بايد در مصرف داروهاي OTC حداکثر احتياط را به عمل آورند.

5- اگر به علت ابتلا به بيماري مزمني بايد به طور مداوم دارو‌هاي مشخصي استفاده کنيد(مانند قرص‌ هاي کاهنده فشار خون يا قند خون، داروهاي قلب، داروهاي ضد سرطان و...)؛ پيش از مصرف هر گونه داروي OTC با پزشک معالج خود و يا دکتر داروساز مشورت کنيد. امکان دارد داروي مورد نظر با داروهاي مصرفي شما تداخل اثر داشته باشد و به دليل کاهش يا افزايش آثار آن ها مشکلات جدي به بار آورد.

 6- براي حفظ کيفيت و اثر دارو، آن را در شرايط مناسب نگهداري کنيد. شرايط، اغلب  روي بسته‌ بندي دارو قيد مي ‌شود.

 7- در صورت مشاهده ي هر گونه تغيير در کيفيت دارو (رنگ، طعم، بو و شکل ظاهري) از مصرف آن بپرهيزيد.

8- بيشتر افراد به دليل درد و براي تسکين دردهايي مانند سردرد، دندان درد و دردهاي عضلاني و مفاصل، تورم و تب، از داروهاي مُسکن (بدون نسخه) استفاده مي کنند اما لازم است يادآوري کنيم که مصرف اين داروها بيش از 10 روز براي بزرگسالان و بيش از 5 روز براي کودکان مجاز نيست. حتما اگر 3 تا 4 روز استفاده کرديد، با پزشک يا داروساز مشورت کنيد تا خطري پيش نيايد.

9- دارو درماني در بيماران سالمند نيازمند توجه خاصي است. سالمندان حدود 50 درصد از داروهاي با نسخه را مصرف مي‌ کنند و اغلب نسبت به واکنش‌ هاي نامطلوب دارويي حساس ‌تر هستند.  تغييرات در شيوه اثر و جذب داروها، حساسيت گيرنده‌ ها و نارسايي در ثابت نگه داشتن محيط داخلي به دليل تغيير سن، همگي سبب مي ‌شوند که در سالمندان تغييرات وسيعي در پاسخ به داروها پيدا شود.

10- افزايش نسبي چربي در بدن سالمندان سبب افزايش انتشار داروهاي محلول در چربي و کاهش انتشار داروهاي محلول در آب مي‌ شود؛ براي مثال، نيمه عمر داروي ديازپام در سالمندان بالاتر است.

کورتون ها؛ داروهايي بحث برانگيز

داروهاي کورتوني در اشکال مختلف تزريقي، قرص‌ هاي خوراکي، اشکال موضعي پماد چشمي، پماد داخل گوش، پماد جلدي و اسپري ‌هاي استنشاقي استفاده مي ‌شود.

موارد استفاده:

* يکي از داروهاي انتخابي براي آسم داروهاي کورتوني است که به‌ صورت قرص يا اسپري و در موارد حمله، اشکال تزريقي آن تجويز مي‌ شود.

* يکي ديگر از کاربردهاي داروهاي کورتوني در افرادي است که به‌ دنبال تزريق پني ‌سيلين دچار واکنش حساسيتي ناگهاني مي ‌شوند.

* از ديگر کاربرد داروهاي کورتوني استفاده از آن ها در درمان نارسايي غده آدرنال (فوق کليوي) در زماني که کورتون در بدن ترشح نمي ‌شود، است.

شايع‌ ترين داروي تجويزي

کورتون‌ ها داروهاي بسيار محبوبي بين پزشکان و بيماران هستند؛ چرا که علائم را به ‌خوبي کاهش مي ‌دهند و بسيار نيز پُراستفاده‌ هستند اما متأسفانه گاهي بدون توجه به عوارض آن، به‌ صورت بي ‌رويه استفاده مي‌ شوند.

اين مسئله تا جايي پيش رفته که دگزامتازون، نوعي کورتون تزريقي، شايع‌ ترين داروي تجويزي در کل نسخ دارويي کشور است و کميته کشوري تجويز و مصرف منطقي داروي وزارت بهداشت معتقد است که اين ميزان تجويز دگزامتازون با جمعيت کشور و وضعيت اپيدميولوژيک بيماري همخواني ندارد.

عوارض کورتون ها

اما اين داروهاي محبوب مي‌ توانند عوارض جانبي زيادي داشته باشند. عوارض داروهاي کورتوني به ميزان و مدت مصرف آن ها بستگي دارد؛ هر چه مقدار و مدت درمان بيشتر باشد عوارض آن بيشتر خواهد بود. در زير برخي از عوارض اين داروها آورده شده است. توجه داشته باشيد پزشکان با توجه به منابع و زيان ‌هاي دارو، تصميم به تجويز آن مي ‌گيرند.

عوارض اين داروها را بايد زماني مدنظر داشت که به ‌صورت خودسرانه استفاده شود، مثلا بعضي افراد براي افزايش وزن از ترکيبات کورتون‌ دار استفاده مي ‌کنند که اين داروها در آن ها باعث احتباس آب و نمک در بدن شده و در نتيجه افزايش وزن را موجب مي ‌شود.

مصرف خودسرانه داروهاي کورتوني باعث افزايش فشار خون، سرکوب توليد کورتون طبيعي در بدن و بروز عوارض استخواني و در بيماران ديابتي باعث افزايش قند خون مي ‌شود.

پوکي استخوان

کورتون مانع فعاليت سلول ‌هايي مي‌ شود که در استخوان‌ سازي‌ و رسوب کلسيم در استخوان ‌ها نقش دارند. از سوي ديگر از جذب کلسيم در روده جلوگيري مي ‌کند، در نتيجه کلسيم از استخوان ‌ها برداشته مي‌ شود و به درون خون راه مي‌ يابد. اين دو فرايند موجب پوکي ‌استخوان مي ‌شود. در افرادي که از اين داروها استفاده مي ‌کنند لازم است براي پيشگيري از بروز عوارض، مصرف لبنيات را در رژيم غذايي خود بگنجانند و درصورت نياز از مکمل‌ هاي کلسيم هم استفاده کنند.

چاقي

افزايش بي ‌رويه ي اشتها از ديگر عارضه ‌هاي جانبي کورتون است و به همين دليل به کساني که تحت درمان با کورتون قرار دارند توصيه مي‌ شود که غذاهاي کم کالري مصرف کنند.

تورم

کورتون‌ ها اغلب موجب دفع پتاسيم و جذب سديم مي ‌شوند. مصرف نمک (سديم) در اين بيماران مي ‌تواند موجب تورم شديد شود. رژيم غذايي چنين فردي بايد در حد امکان بدون نمک طعام باشد.

مشکلات چشمي

مصرف طولاني مدت کورتون احتمال ابتلا به آب مرواريد و گلوکوم (آب‌ سياه) را نيز زياد مي ‌کند.

اختلال حافظه

مطالعات جديد نشان داده است با مصرف کورتون فعاليت ‌هاي مربوط به حافظه دراز مدت مانند استعداد يادگيري، يادآوري سريع و يادآوري با تاخير کاهش مي ‌يابد. بيشتر اين فعاليت‌ ها در طول 10 روز بعد از قطع دارو به حالت اول برمي ‌گردد. اگر چه زمان بيشتري به‌ طول مي ‌انجامد تا يادآوري سريع به حالت عادي برگردد.

قرمزي پوست

استفاده از پمادهاي حاوي کورتون شايد به سرعت، التهابات پوستي را درمان کند اما استفاده طولاني از آن موجب قرمزي پوست مي ‌شود. استفاده طولاني مدت از کورتون باعث نازک شدن پوست و گشاد شدن رگ‌ هاي زيرپوست مي ‌شود که پيامد آن قرمزي پوست است.

مصرف طولاني‌ مدت داروهايي که سيستم ايمني را ضعيف مي ‌کنند مانند داروهاي کورتوني باعث بروز قارچ پا مي ‌شود.

افزايش ميزان چربي

يکي از عوارض استفاده زياد از کورتون ‌ها افزايش ميزان چربي است. اين حالت به علاوه تورم بدن باعث پُف ‌کردن فرد شده و علامتي به نام صورت ماه ايجاد مي‌ کند. البته صورت از لحاظ زيبايي مثل ماه نمي ‌شود بلکه مثل ماه گرد مي ‌شود!

تحليل عضلات

استفاده مکرر از کورتون باعث تحليل رفتن عضلات مي ‌شود. به‌ دليل تخريب پروتئين‌ هاي بدن، پروتئين غذايي فرد بايد حتي‌الامکان بالا باشد. تجويز داروهاي کورتوني به‌ منظور درمان آسم کودکان موجب تاخير در رشد کودک مي ‌شود.

بي نظمي ضربان قلب

استفاده از مقادير بالاي کورتون موجب افزايش احتمال نوع خاصي از بي‌ نظمي ضربان قلب که يکي از عوامل اصلي سکته مغزي است، مي ‌شود.

عوارض ديگر

علاوه بر اين ها استفاده از کورتون مي ‌تواند موجب سردرد، سرگيجه، عصبانيت، افسردگي،‌ هيجان‌ پذيري، اختلال‌ خواب، آکنه، رشد موهاي زائد، ناراحتي معده، افزايش فشار خون، تاخير در بهبود بيماري‌ هاي عفوني و زخم‌ ها، درد يا ضعف عضلاني، افزايش تعريق، تشنگي شديد، کبود شدگي غيرطبيعي و اختلال در قاعدگي زنان نيز بشود.

مصرف مسکّن ها و کاهش شنوایی

آلودگی صوتی و گوش دادن به موسیقی با صدای بلند، تنها عوامل آسیب دیدگی حس شنوایی نمی باشند بلکه مطالعات جدید نشان می دهند مصرف بیش از اندازه ی مسکن ها، کاهش قدرت شنوایی در مردان را به همراه دارد.

به گزارش سرویس بهداشت و درمان ایسنا، محققان دریافتند مردانی که در هفته بیش از دو قرص استامینوفن مصرف می کنند، دو برابر بیش از مردانی که از این مسکن ها استفاده نمی کنند، در خطر کاهش قدرت شنوایی قرار دارند.

استامینوفن (Acetaminophen) ترکیبی فعال در داروی Tylenol و سایر مسکن ها می باشد همچنین مردانی که در طی هفته بیش از دو بار قرص Ibuprofen ، ترکیب اصلی موجود در داروی (Advil) را مصرف می کنند تا حدود 66 درصد بیش از دیگران در معرض خطر کاهش قدرت شنوایی قرار دارند.

همچنین مصرف قرص آسپیرین، 33 درصد خطر تضعیف قدرت شنوایی را افزایش می دهد. تمام این یافته ها در خصوص مردانی با حداکثر سن 50 سال به دست آمده است.

سئوالی که در اینجا مطرح است این است که آیا همه ی مردان میانسال می بایست از مصرف مسکن ها چشم پوشی کنند؟

محققان پاسخ می دهند؛ ترک مصرف مسکن ها ضروری نمی باشد زیرا خطر کاهش شنوایی تحت تاثیر داروهای مسکن حدود یک درصد می باشد ولی اگر سابقه مصرف قرص های مسکن به بیش از 10 سال برسد، 10 درصد مردان دچار کاهش قدرت شنوایی می شود.

این یافته ها از بررسی سوابق 27 هزار مرد در طی 24 سال به دست آمده است، با جمع آوری اطلاعاتی همچون سن، دردهای مزمن، مصرف داروهای مسکّن و سنجش قدرت شنوایی طی مدت بررسی، محققان سه هزار و 488 نفر را مبتلا به اختلال کاهش قدرت شنوایی تشخیص دادند.

خطر ابتلا به اختلال کاهش قدرت شنوایی در مردانی که طی هفته بیش از دو بار قرص آسپیرین مصرف می کردند، 12 درصد بیشتر از مردانی بود که یک قرص در هفته مصرف می کردند.

مطالعات سابق نشان می داد؛ مصرف قرص های مسکن از طبقه ی داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی(NSAIDs) باعث عفونت در گوش حیوانات می ‌شود و گزارش هایی از کاهش قدرت شنوایی انسان تحت تاثیر مصرف مسکن های NSAIDs در دست است.

کاهش قدرت شنوایی رایج ترین اختلال حواس پنج گانه می باشد و مصرف آسپیرین، ایبوپروفن و استامینوفن یکی از دلایل ابتلا به اختلال، تلقی می شود.

خودسرانه قرص آهن نخورید

مصرف خودسرانه ی قرص آهن ‌منجر به رسوب کبدی ‌می ‌شود

مصرف زیاد قرص ‌های آهن، بدون انجام آزمایش خون که نشان ‌دهنده ی نیاز بدن به آهن باشد، منجر به بروز مشکلاتی در دستگاه کبدی فرد می ‌شود.

آزمایش آهن پلاسمای خون، آزمایش میزان تراکم هموگلوبین در جریان خون و آزمایش فریتین، 3 آزمایشی است که کمبود این عنصر را در بدن نشان می ‌دهد.

دکتر بهروز میردامادی، متخصص بیماری‌‌های‌‌ خونی گفت: با مصرف نابه‌جای‌‌ قرص ‌‌های حاوی‌‌ آهن، این ماده راهی‌ برای خروج سریع از بدن نداشته و در بافت‌‌ های بدن رسوب می ‌کند.

وی افزود: یکی از مشکلات شایع در بین مردم ایران به‌ ویژه زنان، فقر آهن در بدن است، هم ‌اکنون نیز حدود 70 تا 75 درصد از زنان از فقر آهن رنج‌ می ‌برند و بسیاری از این افراد در حالی ‌با مصرف خودسرانه قرص‌‌ ها و دارو های حاوی آهن به خوددرمانی می ‌پردازند که مصرف ‌ این دارو ها با عوارضی چون رسوب آهن به‌ ویژه در کبد و استخوان‌‌ ها همراه است.

میردامادی با اشاره به عوامل کاهش گلبول ‌‌های‌‌ موجود در خون تصریح کرد: ظروف آلومینیومی‌ که برای پخت غذا استفاده می‌ شود، آهن قابل جذب مواد غذایی را به ‌طور چشمگیری کاهش می ‌دهد و رژیم ‌‌های‌‌ غیر علمی و سوء تغذیه نیز می ‌تواند از عوامل مهم کاهش گلبول ‌‌های‌‌ قرمز و فقر آهن در بدن به ‌ویژه برای زنان شود.

این متخصص بیماری ‌‌های‌‌ خونی بیان داشت: بیشتر افراد جامعه در ایران از عوارض این دارو ها اطلاعی ندارند و به خوددرمانی می ‌پردازند؛ غافل از این که با مصرف خودسرانه این قبیل دارو ها بعد از مدتی‌ مقدار آهن مورد نیاز خون بالا می ‌رود، مولکول ‌‌های‌‌ آهن به‌ صورت رسوب به‌ ویژه در کبد مشاهده می ‌شود و در نقاط مختلف بدن رسوب می ‌کند و صدمات جدی و جبران‌ ناپذیری به کبد و مغز استخوان وارد می ‌کند.

میردامادی با اشاره به استفاده از داروهای آهن تنها با تجویز پزشک اظهار داشت: به‌ دلیل بالا بودن آهن در این نوع دارو ها نسبت به مواد غذایی، اگر شرایط صحیح مصرف این داروها رعایت نشود، عوارض جانبی‌‌ زیادی برای‌ بدن به ‌وجود می‌ آورد، بنابراین توصیه می ‌شود برای جبران کمبود و فقر آهن در بدن، بیشتر از مواد طبیعی استفاده شده و فقط درصورت تشخیص پزشک معالج، دارو مصرف شود.

وی با توجه به علل بروز کم‌ خونی در بدن ادامه داد: از مهم‌ ترین مواد مغذی برای خون سازی که کمبود آن ها سبب بروز کم خونی می شود می ‌توان به آهن، ویتامین B12 و اسید فولیک اشاره کرد که از بین آن ها کم‌ خونی ناشی از فقر آهن یکی از شایع‌ ترین کم‌ خونی‌‌ های‌‌‌‌ تغذیه‌ای است.

این متخصص بیماری ‌‌های‌‌ خونی به فارس گفت: میزان آهن در بدن همیشه از طریق جذب آهن از روده و مقداری که از بدن دفع می ‌شود در حد ثابتی نگه داشته می‌ شود، بنابراین اگر میزان دفع بیشتر از حد نرمال و مقدار جذب آن شود، ذخیره آهن بیمار کاهش می ‌یابد و کم‌ خونی و فقر آهن، پدید می ‌آید.

وی با اشاره به بررسی دقیق و حل مشکل علت کمبود آهن در بدن به همراه درمان افزود: در کم ‌خونی فقر آهن، معمولا اندازه گلبول‌‌ های‌‌ قرمز کوچک ‌تر از حد معمول بوده و گلبول ‌‌ها کم رنگ ‌تر هستند، همچنین تشخیص دقیق ‌تر آن با آزمایش خون و اندازه‌ گیری مواد خاصی که در خون بوده صورت می‌ گیرد و باید توجه داشت همیشه به همراه درمان، علت کمبود آهن نیز بررسی شود.

مکمل‌ های آهن بالاترین مصرف را در بین ایرانیان دارد

در حال حاضر به گفته کارشناسان، مکمل‌ های آهن در میان انواع مکمل ‌های غذایی، بیشترین موارد مصرف، حتی مصرف خودسرانه، را در بین شهروندان ایرانی دارد. برای همین است که تاکید مداوم کارشناسان بر این است که مکمل‌ ها تنها زیر نظر پزشک استفاده شود.

با این که به گفته متخصصان، بیش از آن که مردم دنیا از پروتئین، قند و چربی آسیب ببینند، از فقر آهن آسیب می ‌بینند، به ‌تازگی محققان کشور دریافته ‌اند چنانچه زنان سالم و آن گروهی که دچار کم‌ خونی و فقر آهن نیستند، در دوران بارداری به ‌طور مرتب از قرص ‌های مکمل آهن استفاده کنند، بیشتر در معرض فشار خون بالا و تولد جنین نارس قرار می ‌گیرند.

دکتر سعیده ضیایی، متخصص زنان ونازایی دراین خصوص به همشهری گفت: گرچه شواهد بی‌ شماری وجود دارد که نشان می ‌دهد مصرف مکمل آهن به ‌طور قابل توجهی آثار مثبتی بر وضعیت آهن زنان باردار به هنگام زایمان و پس از آن دارد اما از سوی دیگر، تحقیقات جدید، ارتباط سطوح بالاتر هموگلوبین را با افزایش خطر کوچکی جنین برای سن بارداری، مرده ‌زایی، هیپرتانسیون ناشی از بارداری، محدودیت رشد داخل رحمی، وزن کم هنگام تولد، تولد پیش از موعد و مرگ هنگام زایمان نشان داده‌اند.

وی افزود: تحقیقات محققان دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس حاکی از آن است که مصرف مکمل آهن با کند کردن جریان افت فیزیولوژیک غلظت هموگلوبین و هماتوکریت و فریتین طی بارداری در زنان در 3 ماهه دوم که احتمالاً با افزایش نامناسب حجم پلاسما مواجه هستند، به ‌دلیل عدم ‌رقیق‌ شدگی مناسب خون و در نهایت صدمه به گردش خون رحمی جفتی، آن ها را در معرض افزایش خطر تولد نوزاد کم ‌وزن قرار می‌ دهد. زنان بارداری که کم‌ خون نیستند و تا حدی هم مبتلا به پُرخونی هستند، اصلاً نیازی به قرص آهن ندارند و ما به این افراد فقط مصرف اسید فولیک و مولتی ‌ویتامین‌ ها را توصیه می ‌کنیم.

این متخصص با اشاره به این که کم خونی با کم آهنی متفاوت است، گفت: کم خونی ناشی از فقر آهن در زنان باردار، زنان شیرده و افراد سالمند بیشتر دیده می ‌شود که این گروه‌ ها بدون انجام آزمایش خون می ‌توانند قرص آهن مصرف کنند.

کمبود آهن در کسانی که دچار مشکلات دستگاه گوارشی از جمله زخم معده هستند نیز بیشتر دیده می ‌شود. وی یادآور شد: افسردگی، خستگی، ضربان تند قلب، سبکی سر، کاهش فشار خون و در مراحل حاد، حالت‌ هایی چون زخم‌ های دهان و تغییر شکل ناخن از جمله علائم و نشانه‌ های کمبود آهن است.

آشنایی با داروی فوروزماید

FUROSEMIDE

موارد مصرف   

فوروزماید یا فروسماید در درمان:

1- ادم ناشی از نارسایی احتقانی قلب، سیروز کبدی و بیماری کلیوی

2- کم‏ ادراری ناشی از نارسایی کلیوی و زیادی خفیف تا متوسط فشارخون و

3- به عنوان داروی کمکی در درمان پُر فشاری خون مصرف می‏ شود.  

فارماکوکینتیک

تقریباً 60 تا 70 درصد فوروزماید پس از مصرف خوراکی جذب می ‏شود.

غذا ممکن است سرعت جذب را بدون تغییر اثر مُدری، کم کند.

پیوند فوروزماید به پروتئین بسیار زیاد است. نیمه‏ عمر دارو نیم تا یک ساعت است.

متابولیسم دارو کبدی است.

اثر دارو از راه خوراکی پس از 20 تا 26 دقیقه و از راه تزریق وریدی پس از 5 دقیقه شروع می ‏شود.

زمان لازم برای رسیدن به اوج اثر مُدر دارو، از راه خوراکی 1 تا 2 ساعت و از راه وریدی طی 30 دقیقه است. اوج اثر کاهنده ی فشارخون این دارو تا چند روز پس از شروع درمان ظاهر نمی ‏شود.

طول اثر دارو از راه خوارکی 6 تا 8 ساعت و از راه وریدی 2 ساعت است.

88 درصد فوروزماید از راه کلیه و 12 درصد آن از راه صفرا و مدفوع دفع می ‏شود.  

هشدارها  

1- این دارو در موارد بی ‏ادراری و عیب کار کلیه باید با احتیاط فراوان مصرف شود.

2- این دارو ممکن است سبب بروز کمی پتاسیم و سدیم خون شود.

3- بیماران سالخورده ممکن است به اثرات این دارو بر روی فشارخون و الکترولیت ‏ها حساس تر بوده و در معرض خطر بروز کلاپس گردش خون و حملات ترومبوآمبولی باشند.  

عوارض جانبی  

کمی سدیم خون، کمی پتاسیم خون و کمی منیزیم خون، آلکالوز ناشی از کمی کلرور خون، افزایش دفع کلسیم، کاهش فشارخون، تهوع، اختلالات گوارشی، افزایش اوره خون و نقرس، افزایش موقت غلظت کلسترول و تری ‏گلیسرید پلاسما با مصرف این دارو گزارش شده است.  

تداخل های دارویی 

مصرف هم زمان لیتیم با فوروزماید ممکن است موجب بروز مسمومیت ناشی از لیتیم شود. اثرات ضدانعقادی داروهای ضدانعقاد مانند آسپیرین، در صورت مصرف هم زمان با فوروزماید ممکن است افزایش یابد.       

نکات قابل توصیه 

* مصرف این دارو حتی در صورت احساس بهبودی باید ادامه یابد.

* این دارو افزایش فشارخون را درمان نمی ‏کند، بلکه آن را کنترل می‏ نماید. از این رو مصرف این دارو ممکن است تا آخر عمر ضروری باشد.

* در طول مصرف این دارو، احتمال بروز کمی پتاسیم خون وجود دارد، از این رو ممکن است مصرف مکمل‏ های پتاسیم ضروری باشد.

* در هنگام ایستادن به مدت طولانی، انجام فعالیت جسمانی یا در هوای گرم، به علت اثر کاهنده فشارخون در حالت ایستاده، باید احتیاط شود.

* به عنوان پایین ‏آورنده ی فشارخون، از مصرف سایر داروها به خصوص داروهای مقلد سمپاتیک که نیاز به نسخه پزشک ندارند، باید خودداری شود.

* اگر برنامه مصرف دارو یک بار در روز باشد، به منظور جلوگیری از تکرر ادرار در طول شب، این دارو باید صبح مصرف شود.

* اگر فوروزماید به رژیم درمانی فشار خون اضافه شود، به منظور جلوگیری از افت شدید آن، کاهش مقدار مصرف سایر داروهای کاهنده فشارخون ممکن است ضروری باشد.

* اگر کم ‏ادراری با حداکثر مصرف این دارو به مدت 24 ساعت ادامه داشته باشد، توصیه می‏ شود مصرف دارو قطع شود.

* احتمال بروز حساسیت به نور با مصرف فوروزماید وجود دارد. از تماس بیش از حد با نور خورشید باید خودداری شود.

* در صورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو، به محض به‏ یاد آوردن، آن نوبت باید مصرف شود، مگراین که تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد. در این صورت، مقدار مصرف بعدی نباید دو برابر گردد.  

مقدار مصرف  

خوراکی بزرگسالان:

در درمان بی ‏ادراری:

ابتدا 20 تا 80 میلی‏ گرم به صورت مقدار واحد مصرف می‏ شود که سپس هر 6 تا 8 ساعت مقدار 20 تا 40 میلی‏ گرم به مقدار مصرف اضافه می ‏شود تا پاسخ مطلوب حاصل شود. مقدار نگه دارنده ی این دارو به صورت مقدار واحد یا در 2 تا 3 مقدار منقسم یک روز در میان یا 2 تا 4 روز متوالی، یک بار در هفته تجویز می ‏شود.

به عنوان کاهنده ی فشارخون:

ابتدا 40 میلی‏گرم 2 بار در روز و سپس مقدار مصرف بر اساس پاسخ بیمار تنظیم می ‏شود. بیشینه مقدار مصرف تا  600 میلی گرم در روز است.

خوراکی کودکان:

ابتدا 2 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن به صورت مقدار واحد مصرف می‏ شود و سپس هر 6 تا 8 ساعت 1 تا 2 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن به آن افزوده می‏ شود تا پاسخ مطلوب به دست ‏آید.

تزریقی بزرگسالان:

ابتدا 20 تا 40 میلی ‏گرم به صورت مقدار واحد تزریق عضلانی یا وریدی می‏ شود و سپس هر 2 ساعت تا حصول پاسخ کافی، مقدار 20 میلی گرم افزوده می ‏شود. مقدار نگهدارنده بر اساس اندازه ‏گیری غلظت سرمی تعیین می ‏شود (1 یا 2 بار در روز).

* در خیز حاد ریوی (بدون بحران زیادی فشارخون) به عنوان مقدار شروع 40 میلی‏ گرم تزریق وریدی می ‏شود و در صورت عدم پاسخ کافی مجدداً پس از یک ساعت 80 میلی ‏گرم تزریق می ‏شود.

* به عنوان کاهنده ی فشارخون در بحران زیادی فشارخون در بزرگسالانی که کلیه ی سالمی دارند، مقدار 40 تا 80 میلی‏ گرم و در بحران زیادی فشارخون همراه با خیز ریوی یا نارسایی حاد کلیوی، مقدار 100 تا 200 میلی ‏گرم به صورت وریدی تزریق می ‏شود.

تزریقی کودکان:

ابتدا 1 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن به صورت مقدار واحد، تزریق عضلانی یا وریدی می ‏شود و هر 2 ساعت 1 میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن به مقدار مصرف افزوده می ‏شود تا پاسخ مناسب حاصل شود.

کپسول روغن کرچک

روغن کرچک از فشردن دانه‌ های بدون پوسته گیاه(ricinus communis) در سرما به دست می ‌آید که پس از تصفیه، بی ‏رنگ کردن و عبور بخار آب تبدیل به روغن کرچک دارویی می‌ شود.

یکی از کاربرد های روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است. روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی و با شروع اثر سریع از دیرباز مورد توجه بوده و مصرف داشته است.

یک مشکل در مصرف روغن کرچک به عنوان یک داروی ملین، طعم و بوی نامطبوع و دشواری بلع فرم باز آن است که امروزه ارایه روغن کرچک به شکل کپسول این مشکل را برطرف کرده است.

روغن کرچک چگونه به ‌عنوان یک ملین عمل می ‌کند؟

روغن کرچک به طور عمده از گلیسیریدهای اسید ریسینولئیک تشکیل شده است که پس از هیدرولیز توسط لیپازهای روده کوچک، اسید ریسینولئیک آزاد می شود.

مقدار ناچیزی از این اسید در دستگاه گوارش جذب می ‌شود و بخش عمده آن در روده باقی مانده و با اثر تحریکی روی عضلات لوله گوارش سبب تسریع جریان محتوای روده شده و فرصت جذب آب و الکترولیت ‌ها را کاهش می ‌دهد.

اسید ریسینولئیک دارای آثار ضد جذب و تحریک کننده ترشح نیز بوده و موجب جمع شدن آب در فضای داخل روده‌ ها می ‌شود. به این ترتیب سبب تشکیل مدفوع نرم و آبکی شده و اجابت مزاج را تسهیل می ‌کند.

موارد کاربرد و نحوه مصرف کپسول روغن کرچک چیست؟

روغن کرچک عمدتا به‌ عنوان مسهل به ویژه در تخلیه روده قبل از معاینه کولون یا عکس‌ برداری از حفره شکمی به کار می ‌رود.

علاوه بر این، روغن کرچک به عنوان ملین در درمان یبوست حاد نیز کاربرد دارد. در مواقع ابتلا به یبوست ‌های موردی مصرف حداقل 4 کپسول روغن کرچک با یک لیوان آب ولرم می ‌تواند درمان موثری برای رفع یبوست باشد.

روغن کرچک در چه مواردی نباید مصرف شود؟

روغن کرچک در بیماری ‌های التهابی حاد روده، انسداد روده، آپاندیسیت و درد های شکمی با منشاء ناشناخته منع مصرف دارد و مصرف آن در دوران بارداری، شیردهی و در اطفال زیر 12 سال نیز توصیه نمی ‌شود.

آیا مصرف روغن کرچک عارضه جانبی دارد؟

مصرف کپسول روغن کرچک در دوزهای توصیه شده توسط پزشک و در کوتاه مدت عوارض جانبی ندارد.

مهم‌ ترین عارضه مصرف طولانی مدت این دارو مختل شدن حرکات طبیعی روده و ایجاد حالت وابستگی به ملین برای اجابت مزاج است.

درمان دارویی در چربی خون بالا

www.novindiet.com

همان طور که در مقاله قبل ذکر شد، تغییر سبک زندگی مانند فعالیت بدنی و داشتن یک رژیم غذایی سالم اولین خط دفاعی در برابر کلسترول بالا هستند. ولیکن چنان چه شما چنین تغییرات مهمی را در سبک زندگی ایجاد کردید و هم چنان کلسترول تام و به ویژه کلسترول LDL در سطح بالا باقی بمانند، پزشک دارو درمانی را تجویز خواهد کرد.

انتخاب داروی مربوطه و یا ترکیبی از داروهای مربوطه به عوامل متعددی بستگی دارد از آن جمله می توان به فاکتورهای خطر فرد، سن فرد، وضعیت سلامت کنونی وی و عوارض جانبی احتمالی اشاره کرد. 

لازم به ذکر است که استفاده از دارودرمانی به معنای عدم تغییر شیوه زندگی و عدم کنترل عوامل خطر نمی باشد، بلکه ترکیب تغییر شیوه زندگی و استفاده از داروها در کنترل چربی خون بالا ضروری است.

داروهای معمول در کنترل کلسترول خون بالا عبارتند از:

استاتین ها

استاتین ها گروهی از داروها هستند که بیشترین تجویز را برای کاهش کلسترول خون به خود اختصاص داده اند. استاتین ها مسیر ساخت کلسترول توسط کبد را مسدود می کنند بنابراین سلول های کبدی تهی از کلسترول می شوند و نهایتاً باعث می شود که کبد کلسترول را از خون برداشت و جمع آوری کند. همچنین استاتین ها به جذب مجدد کلسترول از رسوب های موجود در دیواره شریان ها کمک می کند و بدین شکل بیماری شریان های کرونری را از بین می برد. استاتین ها عبارتند از : آتروواستاتین، فلوواستاتین، لواستاتین، پراواستاتین، رسوواستاتین و سیمواستاتین.

رزین های باند شونده به اسیدهای صفراوی

کبد شما از کلسترول برای ساخت اسیدهای صفراوی استفاده می کند؛ اسیدهای صفراوی مواد مورد نیاز برای هضم هستند. این داروها از طریق باند شدن به اسیدهای صفراوی، کلسترول را کاهش می دهند؛ چرا که کبد را مجبور به استفاده از مقادیر بیشتر کلسترول برای ساخت اسیدهای صفراوی بیشتر می کنند که نهایتاً سطح کلسترول را در خون کاهش می دهند. این دسته از داروها عبارتند از کلستیرامین، کلسولام و کلستیپل.

مهارکننده های جذب کلسترول

روده کوچک کلسترول غذای مصرفی را جذب کرده و آن را به درون جریان خون رها می کند. داروی ازتیمایب از طریق مهار جذب کلسترول غذایی کمک به کاهش کلسترول خون می کند. این دارو می تواند همراه با داروهای استاتین استفاده شود.

ترکیب استاتین و مهارکننده جذب کلسترول

داروی ترکیبی ازتیمایب سیمواستاتین(ویتورین) هم باعث کاهش جذب کلسترول غذایی در روده کوچک می شود و هم تولید کلسترول در کبد را کاهش می دهد.

اگر همراه با کلسترول بالا دچار تری گلیسرید بالا نیز هستید، پزشک تان شاید داروهای زیر را تجویز نماید:

فیبرات ها

داروی فنوفیبرات و جمفیبروزیل، تری گلیسرید خون را با کاهش تولید کبدی VLDL و نیز تسریع برداشت تری گلیسرید از خون کاهش می دهند. همان طور که گفته شد VLDL حاوی مقادیر زیادی تری گلیسرید است.

نیاسین

نیاسین، تری گلیسرید را از طریق کاهش توانایی کبد در تولید LDL و VLDL کاهش می دهد. اگرچه تجویزهای متعددی وجود دارند ولیکن نیاسین به دلیل کمترین میزان عوارض جانبی ترجیح داده می شود. در استفاده از مکمل های غذایی حاوی نیاسین که بدون نسخه فروخته می شوند باید دقت نمایید که خیلی از موارد که استانداردهای لازم را ندارند، در کاهش تری گلیسرید خون موثر نیستند و ممکن است به  کبد نیز آسیب برسانند.

ترکیب نیاسین و استاتین

چنانچه پزشک شما توصیه به دریافت همزمان نیاسین و استاتین داشته باشد می توان از داروی ترکیبی "سیمکُر" و یا "ادویکُر" استفاده نمود که که در این صورت تعداد قرص های مورد مصرف کاهش می یابد. البته تاکنون هیچ مطالعه ای نشان نداده است که داروهای ترکیبی بیش از دریافت نیاسین و استاتین به تنهایی کلسترول را کاهش می دهند.

مصرف بیشتر این داروها به خوبی تحمل می شوند  ولیکن تاثیرگذاری هریک از آن ها در افراد مختلف متفاوت است. عوارض جانبی معمول عبارتند از درد عضلات، درد های شکمی، یبوست، تهوع و اسهال.

اگر تحت درمان با داروهای کاهش کلسترول قرار گیرید، پزشک تان معمولا توصیه به تست های دوره ای عملکرد کبد خواهد کرد تا بتواند اثر درمانی دارو بر کبد را مشاهده کند.

کودکان و درمان کلسترول بالا

رژیم غذایی و ورزش بهترین درمان های اولیه در کودکان بالاتر از 2 سال مبتلا به کلسترول بالا و یا چاقی هستند. همچنین آکادمی متخصصین اطفال آمریکا توصیه به درمان دارویی با داروهایی مانند استاتین ها در کودکان 8 سال به بالا که مبتلا به سطوح بسیار بالای LDL هستند، می کند. ولیکن این توصیه جای بحث دارد؛ چراکه اثرات طولانی مدت داروهای کاهنده کلسترول در کودکان به طور گسترده مطالعه نشده است. به علاوه داروهایی مانند نیاسین برای کودکان تجویز نمی شود. به دلیل اختلاف های جامعه پزشکی بر سر این موضوع، با پزشک متخصص کودکان خود در رابطه با بهترین راه کاهش کلسترول خون کودک مشورت کنید و از به کارگیری درمان های بزگسالان به صورت خودسرانه پرهیز نمایید.

عوارض مصرف ناندرلون در بدنسازان

داروهای ناندرلون به صورت تزریقی و خوراکی در باشگاه ‌های بدنسازی بی ‌رویه مصرف می ‌شود در حالی که عوارض زیادی را به همراه دارند.

مسعود حاجی ‌رسولی متخصص طب ورزش در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی فارس با بیان این که ناندرلون یک داروی آنابولیک استروئید و حجیم کننده ی عضلات بدن است، اظهار داشت:

* در بلوغ دیررس پسر بچه‌ ها که توسط پزشک متخصص غدد تجویز می‌ شود،

* در مورد آتروفی و ضعف عضلانی شدید نیز کاربرد دارد،

* در سرطان ‌ها نیز که فرد تحلیل عضلانی و کاهش عضلانی شدید دارد استفاده می شود

* و حتی در سوختگی‌ ها مصرف می شود.

وی افزود:‌ متأسفانه زمانی که فردی می ‌خواهد به سرعت حجم عضلات خود را افزایش دهد از این داروها به طور بی ‌رویه استفاده می ‌کند که باید توجه داشت مصرف بی ‌رویه ی ناندرلون و خانواده‌ ی آن عوارضی مانند:

* طاسی سر در مرد و زن،

* جوش ‌های چرکی به ویژه در شانه‌ ها،

* ژنیکوماستی در مردان،

* کوچک شدن بیضه ‌ها،

* درآوردن مو و تغییر صدا در زنان

را به همراه دارد و استفاده خیلی زیاد آن موجب بیماری ‌های کبدی و حتی سرطان کبد می ‌شود.

حاجی ‌رسولی خاطرنشان کرد: در آمریکا اعلام شده 6 ماه مصرف مداوم آن ها می ‌تواند در انسان عوارض غیرقابل برگشت ایجاد کند و سپس اعلام کردند که یک ماه مصرف مداوم، این عوارض را ایجاد می‌ کند که دوز مصرفی آن بستگی به جنس، میزان و نوع آن دارد.

وی گفت: این داروها در اوایل مصرف مانند مواد مخدر احساس قدرت و پرخاشگری و نترسیدن به فرد می ‌دهد اما پس از مدتی تبدیل به یاس، بدبینی، ناتوانی روحی و افسردگی می ‌شود.

آشنایی با داروی تامیفلو

Tamiflu

این مطلب، خلاصه ‏ای از یک گزارش ارزیابی در اروپا است؛ کمیته ی تولید دارو برای استفاده انسانی، مطالعات انجام شده را ارزیابی کرده تا به توصیه‏ های آن ها برای مصرف دارو دست یابد.

تامیفلو چیست؟

تامیفلو دارویی است که شامل ماده فعال oseltamivir می ‏باشد و به صورت کپسول(زرد mg 30 ، خاکستریmg 45 و زرد و خاکستری mg 75) و به صورت پودر سوسپانسیون خوراکی در دسترس است.

تامیفلو برای چه استفاده می ‏شود؟

تامیفلو برای درمان آنفلوآنزا و پیشگیری از آن در بزرگسالان و کودکان بالای یک سال استفاده می ‏شود. در واقع این دارو برای بیماری که نشانه ‏های بیماری را نشان می ‏دهد، در زمان شیوع ویروس آنفلوآنزا قابل استفاده است و برای افرادی که با مبتلایان به آنفلوآنزا در ارتباط بوده‏ اند نیز به منظور پیشگیری استفاده می‏ شود.

در کل این دارو به صورت مورد به مورد استفاده می ‏شود اما می ‏تواند در موارد استثنایی به عنوان یک برنامه فصلی به کار رود؛ به عنوان مثال در زمان همه‏ گیری جهانی که واکسن آنفلوآنزا کافی نیست.

در زمان همه‏ گیری آنفلوآنزا، تامیفلو می ‏تواند برای درمان کودکان شش ماهه تا یک ساله هم استفاده شود. پزشکان باید درباره این که آیا از این درمان برای کودکان استفاده کنند یا نه، براساس شدت بیماری حاصل از ویروس آنفلوآنزا و وضعیت سلامت کودک تصمیم بگیرند تا مطمئن شوند که کودک از مصرف دارو نفع می ‏برد.

تامیفلو نمی ‏تواند جایگزین واکسن آنفلوآنزا شود و استفاده از آن باید براساس توصیه ‏نامه رسمی باشد و دارو هم تنها با نسخه پزشک قابل دریافت است.

تامیفلو چگونه استفاده می‏ شود؟

برای درمان:

مصرف دارو باید بعد از 2 روز از ظهور نشانه‏ ها شروع و به صورت یک دوز، 2 بار در روز و برای مدت 5 روز تجویز شود.

برای پیشگیری:

باید 2 روز بعد از تماس با افراد مبتلا استفاده شود و به صورت یک دوز، 1 بار در روز و برای حداقل 10 روز بعد از تماس با مبتلایان تجویز گردد.

وقتی تامیفلو در زمان شیوع بیماری تجویز می‏ شود این زمان می‏ تواند تا 6 هفته تمدید شود.

برای بزرگسالان یک دوز تامیفلو mg 75 است و برای کودکان با وزن بیش از kg 40 هم همین دوز تجویز می ‏شود.

برای کودکان کمتر از kg 40 میزان دوز، متناسب با وزن آن ها تنظیم می ‏شود و میزان کمتری (mg 30 تا mg 45) مصرف می‏ شود.

برای کودکانی که نمی‏ توانند کپسول را قورت دهند سوسپاسیون خوراکی تجویزمی گردد.

دوز مصرف در بیماران کلیوی باید کمتر باشد.

تامیفلو چگونه عمل می ‏کند؟

ماده فعال موجود در تامیفلو(oseltamivir) به طور خاص روی ویروس آنفلوآنزا، از طریق بلوکه کردن آنزیمی که روی سطح ویروس قرار دارد، اثر می‏ کند. این آنزیم نئورامینیداز نام دارد. وقتی آنزیم ‏ها بلوکه شوند ویروس نمی ‏تواند پخش شود.

ماده فعال تامیفلو روی آنزیم سطح ویروس هر دو نوع آنفلوآنزای نوع A (نوع معمولی ‏تر) و نوع B اثر می ‏گذارد.

تامیفلو چگونه مطالعه شده است؟

تامیفلو با دارونما(شبه دارو: یک درمان مجازی و غیرواقعی) در مطالعات مربوط به درمان آنفلوآنزا مقایسه شده است.

(2413 بزرگسال و نوجوان، 741 بیماری سالخورده و 1033 کودک یک ساله و بالاتر). اثر بخشی دارو به کمک کارت‏ های امتیاز برای ثبت نشانه‏ های بیماری(تب، درد ماهیچه‏ای، سردرد، گلودرد، سرفه و به طور کلی ناراحتی و آب ریزش بینی) محاسبه می ‏شود.

در پیشگیری از آنفلوآنزا، تامیفلو درباره بیمارانی بررسی می‏ شود که یا هنگام ابتلای یکی از اعضای خانواده با بیماری ارتباط داشته اند(962 نفر) و یا در دوران همه‏ گیری با آن مواجه شده ‏اند( 1562 سوژه با سنین بین 16 تا 65 سال و 548 سوژه سالمند در خانه ‏های سالمندان).

مطالعات تعداد آنفلوآنزای ثابت شده با تست های آزمایشگاهی را اندازه‏ می ‏گیرد. یکی از مطالعات استفاده از تامیفلو را در خانواده‏ ها(277 خانوار) برای هم درمان و هم پیشگیری بررسی می‏ کنند یعنی برای فردی که مبتلا بوده و کسانی که با وی در ارتباط بوده‏ اند.

در کودکان شش ماهه تا یک ساله یک مطالعه کوچک انجام شد تا نشان دهد که تامیفلو به نسبت اثر بخشی دارو، سطح یکسانی از دارو را در خون آن ها در مقایسه با کودکان بزرگ تر و بزرگسالان ایجاد می‏ کند.

تامیفلو در طول مطالعه چه فوایدی را نشان می‏ دهد؟

در مطالعات درمانی بزرگسالان:

* تامیفلو دوران بیماری را کمتر کرده است؛ از یک میانگین 5/2 روزه در بیمارانی که شبه دارو استفاده می‏ کردند به یک میانگین 4/2  روزه در بیمارانی که این دارو را خورده‏اند، رسیده است.

* کاهش میانگین طول دوره بیماری در کودکان یک تا شش ماهه، 1/5 روز بوده است.

در مطالعات مربوط به پیشگیری:

* بروز بیماری را در افرادی که در تماس با فرد مبتلا بوده‏ اند کمتر کرده است.

در مطالعه‏ ای که در دوران شیوع بیماری انجام شده است، یک درصد افرادی که با مبتلایان برخورد داشته‏ اند بیمار شده ‏اند، در حالی که این رقم درباره دریافت کنندگان شبه دارو 5 درصد بوده است.

در خانوارهایی که یک نفر آن ها مبتلا بوده اند، 7 درصد اعضاء خانواده در زمانی که اقدامات پیشگیرانه با تامیفلو را اتخاذ کرده ‏اند مبتلا شده ‏اند در حالی که این میزان بدون اقدامات پیشگیرانه اعضا 20 درصد است.

عوارض جانبی تامیفلو چیست؟

معمول ‏ترین اثر جانبی تامیفلو در بیماران 13 سال به بالا، سردرد و تهوع است. به طوری که در بیش از یک نفر از هر ده نفر مشاهد شده است.

در کودکان بین یک تا 12 سال معمول ‏ترین اثر جانبی استفراغ و اسهال است. به طوری که در بیش از یک کودک از 10 کودک دیده شده است.

اثرات جانبی مشابه در بچه ‏های کمتر از یک سال نیز دیده شده است.

بیمارانی که دارای حساسیت یا آلرژی به oseltamivir یا سایر ترکیبات موجود در تامیفلو هستند، نباید این دارو را مصرف کنند.

چرا تامیفلو تایید شده است؟

کمیته تولیدات دارویی برای استفاده انسانی به این نتیجه رسید که فواید تامیفلو در درمان آنفلوآنزا و پیشگیری از آن از ضررهای دارو بیشتر است و پیشنهاد می ‏دهد که امکان خرید و فروش دارو ایجاد شود.

قرص گیاهی ویتاگنوس

بسیاری از مشکلات قاعدگی، روحی، روانی، جسمی، پوست، مو، چاقی، یائسگی و ...در  دختران و زنان، در سنین مختلف، مربوط به اختلالات هورمونی است که متاسفانه نسبت به آن آگاهی کافی ندارند. مطالعه ی این مقاله می ‏تواند اطلاعات مفیدی به شما ارائه دهد.

اختلال در میزان هورمون ‏ها باعث بروز مشکلات موقت یا دائم از جمله عوارض قبل از قاعدگی(سردرد، خستگی، نفخ، دل‏ درد، حساسیت سینه ‏ها و تغییر رفتاری)، عوارض هنگام قاعدگی(دردها، پریود سنگین و لکه ‏بینی)، عوارض یائسگی(گرگرفتگی، تعریق، مشکلات روحی و روانی، پوکی استخوان و عوارض قلبی، آکنه(جوش صورت)، پُرمویی، کیست و فیبروم رحم و تخمدان در خانم‏ ها می ‏شود.

هورمون‏ های شیمیایی که در چند دهه ی گذشته بهترین روش درمان این عوارض بوده ‏اند، در سال ‏های اخیر به علت عوارض جانبی متعدد مورد تردید و در بعضی از کشورها در لیست سیاه قرار گرفته‏ اند. مهم ‏ترین عارضه ی جانبی هورمون‏ های شیمیایی، سرطان ‏زایی است که بعضی ‏ها را گرفتار می ‏کند. این عارضه نه فقط به خاطر خود دارو بلکه اکثراً به خاطر تجویز و مصرف مقادیر بیش از اندازه آن می ‏باشد.

در سال ‏های اخیر با تحقیقات گسترده در مورد گیاهان دارویی گیاهی به نام پنج انگشت با نام علمی "Vitex agnus castus" مدنظر قرار گرفته که از قدیم برای برطرف کردن اختلالات هورمونی زنان به کار می‏ رفته است. این گیاه در دو دهه اخیر به نام گیاه زنان شهرت یافته است.

قدمت تهیه ی هورمون‏ های شیمیایی کمتر از صد سال می‏ باشد. این در حالی است که مشکلات زنان(مثلا مشکل یائسگی) به قدمت عمر بشر است و مسلما بشر تجارب بسیار خوبی برای رفع آن ها کسب کرده است و امروز دانشمندان در حال مطالعه و به کار گرفتن آن ها هستند.

میوه‏ های گیاه پنج‏ انگشت از قدیم‏ برای رفع اختلالات هورمونی خانم‏ ها مورد استفاده بوده و دو دانشمندان ایرانی به نام‏ های سمرقندی و الکندی به فواید آن در هشتصد سال قبل اشاره داشته اند. دانشمندان دیگری از جمله رازی و ابن‏ سینا نیز این گیاه را معرفی نموده اند.

با تحقیقات دهه‏ های اخیر شگفتی‏ های جالبی از این گیاه کشف شده و امروز بیش از 70 کارخانه داروسازی دنیا از میوه ‏های آن، داروهایی به شکل قرص و قطره به منظور رفع اختلالات هورمونی زنان تولید و به بازار عرضه می‏ کنند. داروی تهیه شده از این گیاه در ایران ویتاگنوس(VITAGNUS) نام دارد که اولین بار چند سال قبل به شکل قطره توسط داروسازی پورسینا تولید و به بازار عرضه شد ولی به دلیل مزه ی آن، که برای همگان مطلوب نیست، از ابتدای سال 1387 قرص آن به بازار ارائه می ‏شود که همان خاصیت قطره را دارد.

نکته بسیار مهم

نکته بسیار مهم در مورد این دارو این است که بر خلاف تصور بسیاری از پزشکان و متخصصان، ویتاگنوس به صورت یک فیتواستروژن عمل نمی ‏کند؛ بلکه توسط ترکیبات غیرهورمونی، مانند آکوبین و ویتکسین و از طریق محور هیپوتالاموس - هیپوفیز با متوقف کردن ترشح FSH و بالا بردن میزان ترشح LH اثر می ‏کند. در نتیجه، میزان خونی پروژسترون بالا می ‏رود و میزان پرولاکتین تعدیل می ‏شود.

نکته بسیار با اهمیت دیگر این که این گیاه، با یک ماده موثر عمل نمی ‏کند؛ بلکه با تعداد زیادی از ترکیبات اسانسی، فلاوونوئیدی و ایریدوئیدی و با چندین مکانیسم، اثرات گسترده را در بیشتر اختلالات هورمونی زنان به طور ایده‏ آل به جا می ‏گذارد.

موارد استفاده درمانی قرص ویتاگنوس به قرار زیر است:

1- رفع عوارض قبل از قاعدگی(PMS) که در 30 تا 40 درصد از خانم‏ ها اتفاق می ‏افتد؛ از جمله  سردرد، حساسیت پستان‏ ها، خستگی، میل به غذای بیشتر و شیرین، عدم تمرکز، نفخ، درد و اسپاسم، تشویق و اضطراب، تحریک ‏پذیری، افسردگی و تغییرات خلق و خو.

برای این منظور قرص ویتاگنوس باید حدود یک هفته قبل از قاعدگی تا هنگام قاعدگی و یا تا پایان دوره قاعدگی روزانه 2 وعده میل شود.

2- رفع عوارض LFD (بالا رفتن استروژن خون) از جمله پریود زیاد، لکه ‏بینی، قطع قاعدگی یا قاعدگی مکرر. در این حالت باید روزی 2 عدد قرص به مدت سه تا چهار ماه مصرف شود.

3- رفع عوارض یائسگی از جمله گرگرفتگی، تعریق، خستگی، دلهره و اضطراب، خشکی پوست و شکستگی ناخن، پوکی استخوان، افسردگی، تغییر خلق وخو و عوارض قلبی. برای این منظور، روزی دو عدد قرص به مدت طولانی (بیش از دو سال) مصرف شود.

4- کنترل و جلوگیری از پیشرفت فیبروم رحمی که در بعضی مواقع باعث خونریزی می ‏شود. در این حالت روزی دو عدد قرص حداقل به مدت 6 ماه و در صورت لزوم به مدت طولانی مصرف شود.

5- کنترل و رفع‏ آکنه یا همان جوش های صورت. در اکثر خانم‏ ها آکنه مربوط به اختلالات هورمونی است؛ به همین دلیل داروهای پوستی و موضعی فقط به طور موقت باعث بهبود می ‏شوند، لذا برای درمان اساسی باید هورمون ‏ها تنظیم شوند که در این موارد می‏ توان روزی دو عدد قرص به مدت سه ماه مصرف کرد و در صورت لزوم ادامه داد.

6- کنترل کیست تخمدان و پستان. قرص ویتاگنوس می ‏تواند بر حسب شدت عارضه باعث از بین رفتن، کاهش و یا توقف کیست‏ های تخمدان و پستان شود که مصرف روزی دو عدد قرص تا زمان مورد نیاز، توصیه می ‏شود.

7- کنترل چاقی با منشاء هورمونی، بسیاری از چاقی‏ ها در خانم‏ ها مربوط به اختلال در عملکرد هورمون ‏ها است، لذا تنظیم هورمون‏ ها می ‏تواند باعث کنترل چاقی گردد. برای این منظور روزی دو عدد قرص به مدت مورد لزوم (به مدت طولانی) مصرف شود.

8- نازائی به علت LFD که با مصرف بیش از شش ماه دارو موفقیتی معادل 30 درصد در جهان داشته است. میزان مصرف روزی دو عدد قرص به مدت شش تا دوازده ماه است.

عوارض جانبی:

قرص و قطره ویتاگنوس در حد مصرف دارویی، عارضه جانبی ندارد و می ‏توان آن را بدون هیچ نگرانی سال‏ ها مصرف کرد.

فقط در 1 تا 2 درصد از خانم‏ ها، مصرف آن ممکن است باعث خارش پوست، تهوع و اسهال در روزهای اول شود.

همچنین، در 2 تا 4 درصد خانم ‏ها، در ماه اول و دوم ممکن است باعث افزایش خونریزی ماهیانه شود.

اصولاً این عوارض جدی نبوده و گذرا هستند، ولی در صورتی که فردی نسبت به دارو حساسیت بالایی داشته باشد، باید از مصرف آن خودداری کند.

منبع: دنیای تغذیه – شماره

آیا استامینوفن درد روانی را هم کاهش می ‌دهد؟

سردردها و قلب دردها، استخوان های شكسته و دل های شكسته، جسم‌ های آسیب دیده و احساسات جریحه ‌دار شده واژه‌هایی هستند كه اغلب برای توصیف دردهای جسمی و روحی خود استفاده می ‌كنیم.

به گزارش سرویس بهداشت و درمان ایسنا، داروهای مسكن درد، كه بدون نسخه ارائه می ‌شوند از مدت ها پیش برای التیام دردهای جسمی مورد استفاده بوده و هستند.

در حالی كه انبوهی از داروهای دیگر اغلب برای درمان افسردگی و اضطراب تجویز و مصرف می ‌شوند.

اما محققان به تازگی به دنبال پاسخ این سوال هستند كه آیا این امكان وجود دارد كه یك نوع داروی مسكن بتواند دو كار انجام دهد یعنی؛ نه تنها دردهای جسمی ناشی از زخم‌ ها و سردردها را تسكین دهد بلكه همچنین درد طرد شدن از جامعه را نیز التیام بخشد؟

یك تیم تحقیقاتی به سرپرستی "سی ناتان دی وال" روانشناس كالج هیز و دپارتمان علوم روانشناسی در دانشگاه كنتاكی به شواهدی دست یافته‌ اند كه نشان می ‌دهد؛ استامینوفن كه ماده فعال در داروی تیلنول است، می‌ تواند درد روانی را تسكین دهد.

دكتر دی وال می‌ گوید: این ایده كه یك داروی تعیین شده برای از بین بردن درد جسمی می‌ تواند درد اجتماعی و روانی را نیز كاهش دهد ظاهرا ساده به نظر می ‌رسد و بر اساس دانشی است كه ما درباره تداخل عصبی بین سیستم‌ های درد اجتماعی و جسمی داریم.

وی می‌ گوید: ما با تعجب متوجه شدیم كه هیچ كس تاكنون روی این ایده آزمایش و تحقیق نكرده است.

این تحقیق نشان می‌ دهد كه دكتر دی وال و دستیاران وی درست می ‌گویند. یعنی ظاهرا درد جسمی و درد روانی در مغز با هم تداخل دارند و این امر با برخی از مكانسیم‌ های رفتاری و عصبی مشابه توجیه می ‌شود. این ایده در دو آزمایش مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت.

 تصویربرداری‌ های دقیق نشان داد: استامینوفن، واكنش‌ های عصبی مربوط به طرد شدن اجتماعی را در مناطقی از مغز كه با آشفتگی ناشی از درد اجتماعی و بخش موثر در درد جسمی ارتباط دارد، كاهش می‌ دهد.

با این حال محققان هشدار دادند كه خوانندگان این مطلب نباید به سرعت برای تسكین دردهای اجتماعی و روانی و اضطراب خود به مصرف انبوه استامینوفن روی بیاورند. چون مصرف طولانی مدت استامینوفن می ‌تواند آسیب جدی به كبد وارد كند.

برای دستیابی به نتایج قطعی ‌تر درباره ی مزایا و مضرات مصرف این دارو، تاثیر آن در كاهش واكنش‌ های احساسی و ضد اجتماعی باید مطالعات بیشتر و دقیق‌ تری انجام گیرد.

اثر داروهای ضدافسردگی بر شخصیت افراد

یک بررسی جدید نشان می ‌دهد که داروهای ضد افسردگی می‌ توانند باعث تغییرات قابل‌ توجهی در شخصیت افراد شوند.

به گزارش لایوساینس این بررسی به اثرات مصرف داروهای "مهار کننده بازجذب انتخابی سروتونین" (SSRIs) که امروزه به طور گسترده ‌ای برای درمان افسردگی به کار می ‌روند،‌ پرداخت و نشان داد که افرادی که از این داروهای ضد افسردگی استفاده می ‌کنند، در درازمدت عواطف مثبت بیشتری را تجربه می‌ کنند،‌ برون‌ گرا تر می ‌شوند و از لحاظ عاطفی پایدارتر می‌ شوند.

تونی زد تانگ از دانشگاه نورث‌‌ وسترن در شیکاگو، یکی از این پژوهشگران، گفت: "یافته های این بررسی، ما را به پیشنهاد الگوی جدیدی در مورد نحوه عمل این داروهای ضد افسردگی هدایت کرد. داده‌ های ما بیانگر آن است که داروهای ضد افسردگی جدید تا حدی با تصحیح کردن عوامل خطرساز کلیدی شخصیت، برای افسردگی عمل می ‌کنند."

روان‌ نژندی و برون‌ گرایی

تانگ و همکارانش در یک کارآزمایی شامل 240 فرد بزرگسال مبتلا به اختلال افسردگی عمده اثرات داروی پاروکستین ( از گروه دارو های SSRI) را با دارونما مورد مقایسه قرار دادند.

افرادی که پاروکستین دریافت می‌ کردند، در مقایسه با افرادی که دارونما می ‌گرفتند، بهبودی قابل‌ توجهی در افسردگی‌ شان مشاهده شد، همان گونه که بسیاری از بررسی‌ های متعدد دیگر هم آن را نشان داده بودند. علاوه بر این، مصرف ‌کنندگان SSRI همچنین کاهش قابل ‌توجهی نیز در روان ‌نژندی و افزایشی در برون ‌گرایی در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف می ‌کردند، از خود نشان دادند.

روان ‌نژندی و برون ‌گرایی دو بخش بنیادی شخصیت انسان به حساب می ‌آیند. روان ‌نژندی به گرایش به تجربه عواطف منفی و ناپایداری عاطفی گفته می ‌شود، در حالیکه برون‌ گرایی نه تنها به رفتار برون‌ گرای اجتماعی بلکه به احساس تسلط و گرایش به تجربه عواطف مثبت اشاره دارد.

پژوهش‌ های اخیر نشان داده است که روان ‌نژندی یک عامل خطر ساز برای افسردگی به حساب می ‌‌آید و هم پوشانی قابل‌ توجهی میان ژن‌ های مربوط به روان ‌نژندی شدید و ژن ‌های مربوط به افسردگی وجود دارد.

هر دوی روان ‌نژندی و برون‌ گرایی با سیستم سروتونین مغز ارتباط دارند که هدف دارو های ضد افسردگی SSRI قرار می ‌گیرد.

در این بررسی، پژوهشگران 69 نفر از 120 بیمار ابتدایی ‌شان را برای یک سال مورد پیگیری قرار دادند. تغییرات در میزان روان‌ نژندی و برون ‌گرایی پیش و پس از درمان  برای بیمارانی که داروی ضد افسردگی مصرف کرده بودند، در مقایسه با آنهایی که دارونما دریافت کرده بودند، به همان اندازه ی بهبودی در علائم افسردگی‌ شان بود. این بررسی نشان داد در افرادی که پاروکستین دریافت کرده بودند، نسبت به آنهایی که دارونما گرفته بودند، 8/6 برابر تغییر در روان‌ نژندی و 5/3 برابر تغییر در برون ‌گرایی به وجود می ‌آید.

تغییرات شخصیت

این پژوهشگران یادآورشدند این یافته‌ ها شواهدی بر ضد تصور رایج ارائه می ‌دهد که تغییرات شخصیتی در حین درمان با SSRI تنها یک نتیجه ثانوی تخفیف علائم افسردگی است. توضیحات جایگزین متعددی می‌ توان در این مورد مطرح کرد.

این پژوهشگران در شماره ماه دسامبر ژورنال "آرشیو های روانپزشکی عمومی" می ‌نویسند: "یک امکان این است که خواص بیوشیمیایی داروهای SSRI به طور مستقیم تغییرات واقعی شخصیتی ایجاد کند." به گفته آن ها به علت اینکه روان‌ نژندی یک عامل خطر ساز مهم برای افسردگی است، ممکن است بهبودی در روان‌ نژندی به بهبودی در افسردگی انجامیده باشد.

به گفته پژوهشگران این بررسی به نظر می‌ رسید سودمندی ‌های پاروکستین نسبت به دارونما در ایجاد تغییرات شخصیتی بسیار بیشتر از سودمندی آن نسبت به دارونما در تخفیف علائم افسردگی است. SSRI  هم چنین می ‌توانند به طور موثری بسیاری از اختلالات اضطرابی و خورد و خوراک را نیز بهبود بخشند. در این بیماری ‌ها نیز میزان بالای روان ‌‌نژندی و میزان پایین برون‌ گرایی وجود دارد.

این پژوهشگران چنین نتیجه‌ گیری می ‌کنند  SSRIها را شاید بتوان به عنوان عوامل طبیعی ‌کننده شخصیت در نظر گرفت که در درمان بسیاری از اختلالات با روان ‌نژندی بالا و برون ‌گرایی پایین نیز مفید هستند.

گرچه تانگ یادآور می ‌شود پیش از انجام نتیجه ‌گیری قطعی، باید این یافته‌ ها را در سایر بررسی‌ ها تکرار کرد.

ملاتونین؛ تنظیم کننده خواب و بیداری

ملاتونین هورمونی است که در غده صنوبری (پینه‌آل)، غده کوچکی در مغز، تولید می ‌شود و به تنظیم چرخه خواب و بیداری در بدن کمک می ‌کند.

مقادیر بسیار کمی از ملاتونین در غذاهایی مانند گوشت‌ها،‌ حبوبات، میوه‌ها و سبزی‌ها وجود دارد.

ملاتونین همچنین به صورت مکمل غذایی در بازار وجود دارد، هر چند ارزش تغذیه ‌ای شناخته ‌شده‌ای ندارد.

نقش ملاتونین طبیعی در بدن

بدن شما دارای ساعت درونی خاص خودش است که به تنظیم چرخه طبیعی ساعات خواب و بیداری (ریتم سیرکادین) کمک می‌ کند و این کنترل تا حدی به تولید ملاتونین بستگی دارد.

تولید ملاتونین به طور طبیعی در بدن تا حدی به میزان نور و روشنایی بستگی دارد. تولید ملاتونین، در حین روزهای کوتاه فصل زمستان ممکن است زودتر،‌ یا در اغلب موارد دیرتر شروع شود. این تغییر در روند ترشح ملاتونین ممکن است در ایجاد علائم "بیماری خلقی فصلی" (SAD) یا افسردگی زمستانی نقش داشته باشد.

میزان طبیعی ملاتونین با افزایش سن به تدریج کاهش پیدا می ‌کند. در برخی از سالمندان ممکن است تولید ملاتونین به حد ناچیزی برسد، یا کلا قطع شود.

ملاتونین به عنوان مکمل غذایی

مکمل‌های غذایی ملاتونین گاهی برای درمان مشکل "جت ‌زدگی" یا بی ‌خوابی به کار می‌ روند.

دانشمندان همچنین در حال تحقیق درباره ی سایر اثرات احتمالی موثر ملاتونین هستند، از جمله:

* درمان اختلال خلقی فصلی (SAD).

* کمک به تنظیم خواب افرادی که در شیفت ‌های عصر یا شب کار می‌ کنند.

* پیشگیری یا کاهش مشکلات خواب یا گیجی پس از جراحی.

* کاهش سردردهای مزمن خوشه‌ای.

* همچنین شواهدی مقدماتی وجود دارد که مصرف ملاتونین به عنوان مکمل غذایی، ممکن است گسترش سرطان را در بدن متوقف کند یا به تاخیر بیندازد، دستگاه ایمنی را تقویت کند و فرآیند پیری را کُند کند.

اثبات تاثیر ملاتونین در این موارد نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.

* ملاتوین همچنین از لحاظ درمان مشکلات خواب در افراد نابینا مورد بررسی قرار گرفته است. افراد نابینا که ادراکی از نور ندارند، ممکن است دچار مشکلات خواب شوند؛ مثلا در طول روز بخوابند و شب ‌ها بیدار بمانند.

ایمنی و احتیاطات

* مکمل ‌های غذایی ملاتونین در دوزهای کم، به صورت کوتاه‌ مدت و دراز مدت، بی‌ خطر هستند. اما باید در مورد مصرف آن با پزشک مشورت کنید.

* کودکان، زنان باردار و شیرده نباید بدون تجویز پزشک، از ملاتونین به عنوان مکمل غذایی استفاده کنند.

* اگر هنگام مصرف ملاتونین خواب ‌آلوده می ‌شوید، در مدت مصرف آن، از کار با ماشین ‌های دقیق پرهیز کنید.

عارضه جانبی مهمی که اغلب افراد هنگام مصرف مکمل ملاتونین دچار آن می شوند، خواب‌آلودگی است، که بعد از قطع مصرف دارو برطرف می‌ شود.

سایر عوارض جانبی برگشت ‌پذیر این دارو این ها هستند:

* تغییرات عروق خونی که ممکن است بر جریان خون تاثیر بگذارد.

* پایین ‌آوردن درجه حرارت بدن (هیپوترمی)

* سردرد

* ضعف صبحگاهی

* رویاهای واضح

در صورت مصرف ملاتونین، هنگام مراجعه به هر پزشکی، آن را با وی در میان بگذارید.

دوز مصرفی

دوز مناسب ملاتونین از فردی به فرد دیگر، تفاوت زیادی می کند. دوز توصیه‌ شده معمولا 5/0 میلی‌ گرم است.

ملاتونین در بزرگسالان با دوزهای متفاوت از 2/0 تا 20 میلی‌ گرم، بسته به نوع استفاده از آن مصرف می ‌شود.

اگر مشکل به خواب رفتن یا در خواب ماندن دارید،‌ می ‌توانید در مورد دوز مناسب با پزشک مشورت کنید.

استامینوفن یا بروفن؛ کدام یک؟

اگر یک روز فرزند شما کمی تب کرد، چه دارویی به او می دهید؛ استامینوفن یا بروفن؟ هر دو خوب است، ولی معمولاً در شروع درمان، استامینوفن ترجیح داده می شود.

حال اگر پای فرزندتان پیچ خورد و دردش ساکت نمی شد، به او کدام دارو را می دهید؟ این مساله که برای کاهش درد در کودکان کدام مسکن مناسب تر است، نه تنها برای پدر و مادرها، بلکه گاهی برای پزشکان هم مورد سوال بوده است. اما با انجام تحقیقاتی که نتایج آن در نشریه معتبر Pediatrics منتشر شد، به نظر می رسد دیگر بتوان یک دارو را به عنوان بهترین مسکن در کودکان معرفی کرد: بروفن، معجزه بهبود دهنده درد کودکان.

در این پژوهش، تاثیر بروفن، استامینوفن ساده و استامینوفن کدئین دار، سه عدد از معروف ترین مسکن ها، در 300 کودک ونوجوان مراجعه کننده به بخش اورژانس یکی از بیمارستان های کودکان در شهر اتاوا واقع در کانادا مورد ارزیابی قرار گرفت. این کودکان که 6 تا 17 سال سن داشتند و همگی دچار شکستگی استخوان یا پیچ خوردگی یا کشیدگی اندام ها شده بودند، در بدو ورود به اورژانس به طور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند و هر گروه یکی از سه داروی بالا را دریافت کرد. نیم ساعت پس از دریافت داروها ، تأثیر آنها در کاهش درد، در هر سه گروه تقریباً یکسان بود، ولی با گذشت یک ساعت از زمان تجویز دارو، کودکانی که بروفن دریافت کرده بودند، درد کمتری نسبت به دو گروه دیگر داشتند.

البته برای اینکه نتایج ملموس تر باشند و با دقت بیشتری بتوان تاثیر داروها را مقایسه کرد، پژوهشگران مقیاسی را تعریف کردند، به این ترتیب که به حداکثر درد عدد 100 تعلق گرفت و هر چه درد کمتر می شد، از این عدد کاسته می شد.

یک ساعت پس از مصرف دارو، در کودکانی که بروفن مصرف کرده بودند، میزان درد 24 نمره کاهش یافت، ولی در دو گروهی که استامینوفن و کدئین مصرف کرده بودند، میزان درد به ترتیب 11 و 12 نمره کاهش نشان داد. این تفاوت پس از دو ساعت از مصرف دارو همچنان باقی بود.

از سوی دیگر یک ساعت پس از مصرف دارو، پزشکان در 50 درصد از کودکانی که بروفن دریافت کرده بودند، میزان کاهش درد را کافی و مناسب ارزیابی کردند، ولی این میزان در گروهی که کدئین دریافت کرده بودند 40 درصد و در دریافت کنندگان استامینوفن 36 درصد بود.

به گفته پژوهشگران، به طور کلی در دردهای ناشی از جراحت و صدمه به اعضا (تروما)، بروفن تأثیر بیشتری نسبت به استامینوفن دارد. اما چرا؟ دلیل این تفاوت چیزی نیست جز مکانیسم عمل این داروها. بروفن خاصیت ضد التهابی دارد، ولی استامینوفن و کدئین خیر.

مسکن های معروف 

در کشور سه مسکن و تب بر ، چه برای کودکان و چه برای بزرگسالان، از بقیه بیشتر کاربرد دارند.

استامینوفن

معروف ترین داروی مسکن که در هر خانه ای پیدا می شود، چیزی نیست جز استامینوفن. این داروی محبوب و موثر که حدود یک قرن پیش ساخته شد، حکم آچار فرانسه را دارد؛ هر کسی تب می کند، اولین توصیه، مصرف استامینوفن است. سرش درد می گیرد، باز استامینوفن توصیه می شود. دست و پایش درد می گیرد، سراغ استامینوفن می رود و ... .

استامینوفن یک داروی ضد تب بسیار موثر است که با تاثیر بر مرکز کنترل حرارت بدن در هیپوتالاموس واقع در مغز، تب را کاهش می دهد. همچنین این دارو برای کاهش دردهای خفیف تا متوسط کاربرد دارد، ولی فاقد اثرات ضد التهابی است و به همین دلیل در مواردی که علت ایجاد درد، بروز التهاب در یک محل است، مثلاً در اثر ضربه، کبود شدگی، کشیدگی یا شکستگی، تاثیر آن در مقایسه با مسکن های ضد التهابی مثل بروفن کمتر است.

استامینوفن معمولاً به صورت قرص های 325 میلی گرمی در افراد بالغ مصرف می شود، ولی در اطفال معمولاً از قطره ، شربت یا شیاف آن استفاده می شود و کاربرد اصلی آن هم کاهش تب است.

نحوه ی تجویز استامینوفن در کودکان بر حسب سن متفاوت است، مثلاًدر کودکان 6 تا 9 سال به صورت 320 میلی گرم هر 4 تا 6 ساعت تجویز می شود، ولی در کودکان کم سن تر باید این میزان کاهش یابد.

در ضمن مهم است این را بدانید که هر چند استامینوفن داروی کم خطر و مطمئنی است، ولی مصرف مقادیر زیاد آن می تواند به شدت به کبد آسیب برساند.

بروفن

بروفن که نام آن ایبوپروفن است، از معروف ترین داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) محسوب می شود که به صورت قرص و شربت وجود دارد. سایر داروهای معروف این گروه عبارتند از آسپیرین، ایندومتاسین و ... .

این گروه از داروها نه تنها اثر ضد تب دارند، بلکه با کاهش التهاب، در کنار مکانیسم های دیگر، درد را هم کاهش می دهند. از جمله شایع ترین عوارض این دسته از داروها، ایجاد ناراحتی گوارشی، زخم و خونریزی معده است که البته این عوارض در مصرف کنندگان آسپیرین بیشتر دیده می شود.

آسپیرین

اما آسپیرین که نام اصلی آن، استیل سالیسیلیک اسید یا ASA است، از 80 سال پیش به عنوان یک داروی مؤثر در کاهش تب و تسکین درد شناخته شده است، اما به دلیل عوارض جانبی مهمی که دارد، به ویژه در کودکان، معمولاً استامینوفن یا بروفن تجویز می شود.

یکی از مهم ترین عوارض آسپیرین، ایجاد ناراحتی های گوارشی و خونریزی معده است. از دیگر عوارض بسیار مهم و البته نه چندان شایع آسپیرین، ایجاد بیماری بسیار خطرناک کبدی در کودکان مبتلا به آبله مرغان یا سایر بیماری های ویروسی است.

بنابراین در موارد مشکوک به ابتلا به آبله مرغان یا سایر بیماری های ویروسی نظیر آنفلوانزا به هیچ وجه از آسپیرین استفاده نکنید.

به طور کلی توصیه می شود با وجودی که تهیه آسپیرین به نسخه پزشک نیاز ندارد، به دلیل وجود داروهای مؤثری نظیر استامینوفن یا بروفن، بدون نظر پزشک از آسپیرین به ویژه در کودکان استفاده نکنید.

فراموش نکنید 

نکته ی مهمی که در مورد داروهای فوق باید بدانید این است که این داروها صرفا علایم بیماری نظیر تب و درد را کاهش می دهند، ولی عامل بیماری را درمان نمی کنند. بنابراین هر چند این داروها بدون نسخه ی پزشک به فروش می رسند، ولی تنها می توانید در مواردی که علایم بیماری خفیف و محدود است و علت آن هم مشخص است، خودسرانه از این داروها استفاده کنید. در غیر این صورت مثلاً اگر کودک شما بد حال است، یا در کنار تب، علایمی نظیر گلودرد، سرفه شدید، سوزش ادرار ، اسهال و ... دارد، یا اینکه مثلا محل وارد آمدن ضربه، دچار تورم و قرمزی و درد شدید شده است، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا در صورت لزوم، آنتی بیوتیک مناسب یا سایر داروهای لازم را تجویز کند، زیرا همان طور که اشاره شد،

استامینوفن و بروفن، عامل بیماری را از بین نمی برند و تنها علایم بیماری را بهبود می بخشند.

نکته ی مهم دیگر اینکه، اگر شما مصرف استامینوفن یا بروفن را برای کودک تان شروع کردید، ولی طی مدت 2 تا 3 روز تب یا درد او کاهش نیافت، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

بعد از زایمان دارو بخورم یا نه؟

هفته اول زایمان ممکن است میزان قابل ملاحظه‌ای از داروها مصرف شوند و بیشترین داروهایی که در این هنگام مصرف می‌شوند، داروهای ضددرد و آنتی‌بیوتیک‌ها هستند.

تمام داروهایی که به وسیله مادر مصرف می‌شوند، با مقادیر مختلفی در شیر پیدا می‌شوند.

داروهای محلول در چربی، بیشتر وارد شیر مادر می‌شوند، ولی با این وجود، به خاطر رقیق شدن دارو در بدن مادر و کمی حجم شیر مصرفی، مقدار ناچیزی از دارو به وسیله شیرخوار مصرف می‌شود.

یکی از نگرانی‌های شایع مادران این است که وقتی زایمان می‌کنند و مثلا به خاطر سزارین به آنها داروهای ضددرد یا آنتی‌بیوتیک می‌دهند، شیر دادن به نوزادشان با اشکال مواجه می‌شود یا نه؟

دکتر شیرین نیرومنش، متخصص زنان و زایمان (عضو هیات علمی دانشگاه تهران) در این باره می گویند:

ما به اکثر خانم‌ها طی سه دوز 6 ساعته به صورت تزریق داخل رگی از لحظه عمل به بعد آنتی‌بیوتیک می‌دهیم تا مبادا با مشکل عفونت مواجه شوند. این آنتی‌بیوتیک‌ها عوارضی روی شیردهی مادر ندارد و می‌تواند از این بابت آسوده خیال باشد.

برخی داروها مصرف‌شان در دوران شیردهی بی‌خطر است، مانند پنی‌سیلین، سالبوتامول استنشاقی و هپارین و برخی داروها در این دوران خطرناک و مضر هستند و باید از مصرف‌شان خودداری کرد، مانند تتراسایکلین، کلرامفنیکل (باعث وقفه در عملکرد مغز استخوان می‌شود) و آسپیرین که موجب بروز سندرم «ری» می‌شود. بنزودیازپین‌ها (خانواده دیازپام) و ایزونیازید و برخی داروهای تیرویید نیز ممنوع هستند.

البته مصرف لووتیروکسین حتی در دوران بارداری نیز بی‌خطر است و می‌‌توان در شیردهی هم استفاده کرد.

نباید به صرف اینکه فلان دارو برای خانمی تجویز شده که شرایط مشابه شما را دارد، خودسرانه اقدام به مصرف کنید. چه بسا شرایط جسمی یا بیماری‌های خاص شما و حتی اثرات خاص بارداری بر عملکرد داروها اثر متفاوت بگذارند.