جزیره هرمز، مرواریدی كه اكنون نمی درخشد
این جزیره در فاصله 8 كیلومتری بندرعباس و در مغرب تنگه هرمز واقع است. جمعیت این جزیره بالغ بر 5 هزار نفر را در خود جای داده است. شهرت جزیره هرمز اگرچه به اندازه تنگه مشهور و استراتژیك آن نیست، اما این جزیره، بهشت زمینشناسان و كانیشناسان به شمار میرود. جزیره هرمز به واسطه تنوع لایههای زمینشناسی خود دارای شهرت فراوان و همچنین جذابیت زیادی برای دانشمندان و حتی گردشگران دارد.
وجود قلعه پرتغالیها جذابیت این جزیره را بیشتر كرده است، قلعه یاد شده در ضلع غربی جزیره هرمز واقع شده و از شگفتیهای معماری روزگار گذشته به شمار می آید، رنگ سنگهای بنا، شكل و شمایل كلی قلعه، وجود كلیسا، آبانبارها و اتاق فرماندهی از ویژگیهای این قلعه است.
قلعه پرتغالیها به دست یك دریانورد نظامی حدود 480 سال پیش (سده پانزدهم میلادی) بنا نهاده شد و به واقع جایگاهی برای توسعه امپراتوری استعماری پرتغالیها در منطقه و استحكام جایگاهی در مسیر جاده ابریشم به شمار میرفته است.
پرتغالیها هنگام تسلط بر جزیره هرمز، بسیاری از ساكنان منطقه را با استفاده از سلاحهای پیشرفته آن زمان (مانند توپ و تفنگ و ...) قتلعام كردند.
در سال 1031 هجری شمسی، امام قلی خان، از سرداران شاه عباس صفوی با تقویت ناوگان دریایی ایران، جزیره هرمز را از چنگال استعمارگران خارج كرد.
گفتنی است این جزیره اگرچه در گذشته اقتصاد پررونقی داشته، ولی در دهههای اخیر بسیاری از آبادانیهای منطقه در آستانه ویرانی قرار گرفته و جمعیت آن به كمترین میزان خود رسیده است.
كمبود منابع آب شیرین، عدم وجود اسكله مناسب حمل و نقل بار و مسافر، گرانی اقلام اولیه مورد نیاز، آب و هوای شرجی و نامناسب، نبود امكانات اولیه اقامت و نبود زیرساختهای بهداشتی و درمانی از جمله عواملی هستند كه موجبات ركود در این منطقه را فراهم كرده است.
جزیره هرمز به عنوان یكی از جزایر 13 گانه استان هرمزگان نیازمند توجه بیش از پیش مجموعه دستگاهها و ادرات است تا از این رهگذر، به جایگاهی كه در خور شأن آن است، دست یابد و این جزیره تاریخی، دوباره همچون مرواریدی بر گستره آبی همیشه فارس ایران بدرخشد.