همدان گهواره تمدن و تاریخ
همدان این شهر كهن افسانه ای همیشه در طول تاریخ بستری مناسب برای كسب و علم و دانش بوده است . قدمت و آثار به جا مانده در این استان حكایت از بی نظیری آن است به گونه ای كه در هیچ جای دنیا نمی توان شگفتی های همدان را دید.
تاریخچه شهر همدان
بنای شهرهمدان را به دیا آكو پادشاه ماد نسبت می دهند. شهر همدان به نامهای اكباتان - هگمتانه -آنادانا یا همدانا معروف است. شهرهمدان در زمان فرمانروایی بخت النصر ویران شد و بعدها داریوش بزرگ آن را مرمت كرد.
در زمان اشكانیان كه تیسفون پایتخت كشور بود همدان پایتخت و اقامتگاه تابستانی شاهان اشكانی شد. بعد از اشكانیان ساسانیان نیز قصرهای تابستانی خود را در این شهر بنا كردند. خرابه های باروی قلعه اشكانی بر فراز تپه مصلی و مجسمه شیر سنگی یکی از دروازه های همدان از آثار این دوره است.
درسال 23 هجری براثر جنگ نهاوند همدان به تصرف اعراب درآمد. همدان در زمان دیلمیان (319 هجری قمری) لطمات فراوانی دید. در قرن ششم هجری سلجوقیان مركز خود را از بغداد به این شهر منتقل كردند و مدت پنجاه سال این شهر پایتخت سلجوقیان بود. پس از حمله مغول این شهر به ویرانه ای مبدل شد. در زمان صفویه این شهر از نعمت آبادانی بهره مند شد. پس از انقراض صفویه این شهر به تصرف عثمانی در آمد كه پس از شش سال توسط نادر شاه باز پس گرفته شد.
شهر همدان به علت قرار گرفتن در مسیر راه های اصلی منطقه غرب ایران درقرن های اخیر همواره از نظر بازرگانی مورد توجه بوده است . همچنین این شهر در مسیر جاده ابریشم قرارداشته است .
مراکز تاریخی و باستانی
كاخ هگمتانه
این كاخ در شهرهمدان فعلی و هگمتانه قدیمی قرار دارد و بنا به روایت های تاریخی درقرن هشتم قبل از میلاد ساخته شده است.این كاخ در دوران اقتدار نظام نظام سیاسی مادها ,پس از تشكیل دولت مركزی و تسخیر آشور , درسال 614 قبل از میلاد توسط كیاكسار مادی و باهمدستی “نابو پولاسار“ بابلی ساخته شد.
آرامگاه ابوعلی سینا
آرمگاه شیخ الرئیس ابوعلی سینا فیلسوف ودانشمند و طبیب مشهور ایران (428-370هق) در میدانی به نام بوعلی سینا درشهر همدان واقع شده است .
آرامگاه بوعلی سینا درزمینی به مساحت 3090 متر مربع احداث گردیده و زیر بنای اصلی آن حدود 1792 متر مربع است . نمای آرامگاه از سنگ خارا است .
آرامگاه بابا طاهر
یكی از دیدنی های شهر همدان, آرامگاه بابا طاهر است. باباطاهر كه حدودا“ در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم می زیست, از شعرا و عرفای بزرگ روزگار خویش بوده است. مساحت كل زیر بنای آرامگاه و باغ آن حدود 8965 متر مربع برآورد شده است .
مقبره استر و مرد خای
این بنا كه از سنگ و آجر و به سبك بناهای اسلامی ساخته شده است درمركز شهر همدان قراردارد.
بنا به روایات مشهور, این محل آرامگاه استر ملكه شوش وبانوی پادشاه ایران خشایار شاه و مردخای عموی ملكه است. احتمال دارد بنای مقبره استر و مرد خای نخستین بار در حدود 11 قرن پیش به دست كلیمیان و به یاد این دو شخصیت ساخته شده باشد.
گنبد علویان
یكی از مهم ترین بناهای تاریخی همدان بنایی چهار ضلعی به نام گنبد علویان است كه محل آرامگاه دو نفر از اعضای خاندان علویان است و در زمان مغول تزیین و مرمت شده است . این بنا به اواخر دوران سلجوقی مربوط است.
