استفاده از حلقه هم در دورهء ازدواج و هم در دورهء نامزدی تاریخچهای بسیار طولانی دارد. در میان یهودیان قدیمی انتخاب عروس همواره به وسیلهء بزرگترها و والدین انجام میشد و سپس این انتخاب با انجام عقد و پیمان زناشویی كه همراه با هدایایی بود،تثبیت میشد. به نظر میرسد این هدایا منشا هدیه دادن حلقهء ازدواج باشد.
در گذشته رسمی بوده كه داماد حلقهای را در انگشت نامزد خود میكرده، اما مشخص و قطعی نیست كه این رسم از چه زمانی آغاز شده است. در انجیل اشارهای به حلقهء نامزدی نشده، اما در سفر پیدایش به حلقه به عنوان نماد وفاداری و دوستی اشاره شده است. عقیدهای نیز وجود دارد كه در دورهء موسی حلقهء ازدواج وجود نداشته، اما به نظر میرسد در دورههای بعد رواج یافته است.
در یونان مدرن دو حلقه مورد استفاده قرار میگیرد، حلقهء طلایی برای داماد و نقره برای عروس كه به نشانهء یگانگی و برابری مبادله میشود ولی در واقع ارزش بیشتر حلقهء مردان نشاندهندهء برتری موقعیت آنهاست. در دورهای نیز حلقهء آهنی مرسوم بود كه به نشانهء تعهد برای نامزد (عروس) فرستاده میشد. این حلقهء آهنی به عنوان نماد دوام و پایداری پیمان ازدواج ساخته میشد.
در دورههای قبل حلقههایی از جنس برنج و مس نیز دیده شده است. از نظر شكلی نیز یك حلقهء ساده همیشه تنها شكل حلقهء ازدواج نبوده و گاهی اشكال مختلفی روی آن تراشیده و كندهكاری شده مثل یك كلید برای نشان دادن اقتدار خانگی زن.
در قرنهای ۱۵ و ۱۶ ایتالیاییها از حلقهء ازدواج استفاده میكردند كه عمدتاً از جنس نقره بوده و با مینای سیاه_مینا كاری میشد. اروپاییان قرون وسطی نیز از الماس برای حلقهء ازدواج استفاده میكردند و قدرت آن را حافظ پیمان ازدواج میدانستند. دهقانان ایرلندی نیز بر این عقیده بودند كه ازدواج بدون حلقهای از جنس طلا قانونی و مشروع نیست.
در اركنی (منطقهای در اسكاتلند) دو میدان بزرگ به احترام ماه و خورشید وجود داشت. قرنها پیش اگر دوشیزهای قصد ازدواج داشت به گردش دور سنگی میپرداخت كه به نام ماه نامگذاری شده بود و پسر نیز به دور حلقهء خورشید میگشت سپس هر دو در محل سنگی كه به نام آدین (خدای خدایان) نامگذاری شده بود به یكدیگر ملحق شده و دستهای آنها در محل حلقهء زناشویی كه سوراخی در سنگ بود، به یكدیگر میرسید و آنها به این وسیله وفاداری و تعهد نسبت به یكدیگر را اعلام كرده و زن و شوهر میشدند. مراسم طلاق بسیار سادهتر بود، به گونهای كه زن و شوهر میتوانستند با یكدیگر وارد كلیسا شده و سپس هر یك از دری متفاوت بیرون بروند. در میان انگلونورمانها حلقه در انگشت میانی دست راست قرار میگرفت، اما در اواخر قرن ۱۷ این رسم تغییر كرد. كویكرها یعنی اعضای كلیسای The Society of Friends حلقهء ازدواج را به عنوان بقایای برتری مشركان و كافران رد كردند و اكنون نیز برخی پیوریتنها سعی میكنند به همان دلیل، چنین رسمی را منسوخ كنند.
اگرچه حلقه برای ازدواج در كلیسای انگلستان كاملا ضروری بود، اما جنس و سایز آن اهمیتی نداشت. در ایسلند كه نامزدی و ازدواج هر دو به وسیله پول پذیرفته میشد، حلقه كمتر ضروری به نظر میرسید چرا كه انتظار میرفت دختر هدایای خود را نقدی دریافت كند. با این حال حلقه در این كشور استفاده میشد، اما به سختی حلقهء انگشت نام میگرفت چرا كه به اشكال مختلف از استخوان، سنگ، كهربای سیاه، طلا و نقره ساخته میشد و گاهی اوقات به حدی پهن بود كه اجازه نمیداد دست از آن عبور كند. در مراسم نامزدی داماد چهار انگشت و كف دست خود را از این حلقه عبور میداد و با این روش میتوانست دست عروس خود را بگیرد.
انداختن حلقه در انگشت چهارم دست چپ بر اساس این اعتقاد قدیمی صورت میگیرد كه رگ این انگشت به طور مستقیم به قلب میرسد. البته این واقعیت هم وجود دارد كه فلز كم استقامتتر در انگشت و دستی كه كمتر از دست و انگشتان دیگر استفاده میشود، كمتر دچار صدمه و آسیب میشود . گفته میشود كه حلقه در میان_ انگلو نورمانها در دست راست انداخته میشد و بعدها به دست چپ تغییر كرد یعنی همان دستی كه از نظر رتبه پایینتر است. همچنین عدهای معتقدند این انگشت به دلیل این رسم قدیمی بر دیگر انگشتها مرجح شده كه انگشت اول (شست) را به نام پدر، انگشت دوم به نام پسر و انگشت سوم را به نام روحالقدس نامگذاری كردهاند. بنابراین داماد پس از اینكه این سه انگشت را نام برد و از آنها گذشت حلقه را به دست عروس میاندازد.
قدیمیترین گزارش از تبادل حلقهء ازدواج از مصر باستان به دست آمده كه مربوط به ۴۸۰۰ سال پیش است. برای رومیها پذیرش حلقه از جانب بانوی جوان پذیرش نوعی محدودیت بود و پذیرش این قانون كه دختر دیگر آزاد نیست.
اكنون نیز حلقه و پذیرش آن بخشی از مراسم مذهبی در كلیساست. اكثر مردم اكنون حلقهء ازدواج را در دست چپ خود میاندازند. گرچه برخی زنان اروپایی در دست راست هم از آن استفاده میكنند. در اسكاندیناوی هم رسمی است كه برخی از زنان از سه حلقه استفاده میكنند. یكی برای نامزدی، یكی برای ازدواج و دیگری برای مادری.
عروسهای یهودی نیز حلقهء ازدواج را در انگشت سبابه میاندازند، انگشتی كه با آن طبق آنچه در تورات خواندهاند به این كتاب اشاره میكنند.
● آیا مردان از حلقهء ازدواج استفاده میكنند؟
استفادهء مردان از حلقه نسبتا جدید است. تا میانه قرن ۲۰ بیشتر زنان بودند كه حلقه در دست میكردند كه شاید یادآور روزهایی بود كه زنان جزیی از املاك و داراییهای همسر بودند. بعد از جنگ جهانی دوم، بسیاری از مردان با جداییهای طولانی مدت از همسران خود مواجه شدند و از آن زمان آنها نیز شروع به استفاده از حلقه به عنوان نشانهای از تاهل خود كردند آنچه موجب میشود همواره به یاد همسران خود باشند .