آشنايي با آثار شهيد بهشتي

متفكر ژرف‌نگر شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي در طول دوران فعاليت‌هاي علمي و پژوهشي خويش آثار ارزشمندي را براي جامعه تشنه فرهنگ ناب و اصيل اسلامي به يادگار گذاشته است.

اشاره
متفكر ژرف‌نگر شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي در طول دوران فعاليت‌هاي علمي و پژوهشي خويش آثار ارزشمندي را براي جامعه تشنه فرهنگ ناب و اصيل اسلامي به يادگار گذاشت كه هر كدام از انها در موضوعات مختلف نگاهي خالص و نكته ياب دارند كه دست‌يابي به فلسفه و آثار تعاليم و قوانين و ارزش‌هاي اسلامي در ابعاد فكري و جلوه‌هاي عملي و در تمام شئون حيات مادي و معنوي را آسان مي‌كند. اگرچه اشتغال آن عالم سخت‌كوش به مسائل سياسي و حكومتي مانع تداوم پژوهش‌هاي فكري و توليد آثار مكتوب بيشتر شد، لكن آنچه از اين شهيد والامقام باقي مانده است، ‌پاسخگويبسياري از نيازهاي فرهنگي جامعه امروز ما مي‌باشد.
در ذيل به اجمال و فشرده به معرفي آثار او و نيز معرفي برخيازآثاري كه درباره ويژگي‌هاي شخصيت فكري، اخلاقي، اجتماعي و سياسي اين انديشمند توانا تدوين شده مي‌پردازيم.
* * *
خدا از ديدگاه قرآن
---------------------
اين كتاب يكي از آثار عميق متفكر شهيد آيت‌الله بهشتي مي‌باشد و از پژوهش‌هاي ماندگار او در توحيد و خداشناسي محسوب مي‌شود. در اين كتاب موضوعاتي چون فطرت و توحيد فطري، عالم ذر، اثبات وجود خدا، بررسي براهين اثبات صانع در فلسفه ارسطو، ابن‌سينا و صدرالمتالهين، معجزات، توحيد در عبادت، اسماء و صفات الهي و عرش و كرسي به تحقيق درآمده است.
اين اثر ويژگي خاصي دارد كه شهيد بهشتي درباره آن چنين توضيح مي‌دهد:
"در اين خداشناسي اثري از بحث‌هاي جنجالي و نيرو بر بادده و سرگرم‌كننده - كه افت بزرگي براي زندگي فرد و امت است - نمي‌يابيم و اين خود درسي است بس آموزنده كه در بحث‌هاي متافيزيكي از اين‌گونه بحث‌هاي بي‌فرجام بگريزيم، بحث‌هايي كه غالبا به نتيجه روشن نمي‌رسد و غالبا با اظهارنظرهاي ندانسته و ظني، و جهت‌گيري‌هاي تعصب‌آميز و جاهلانه همراه مي‌گردد و اثري جز جنگ و جدال‌هاي بي‌ثمر عقيدتي به جاي نمي‌گذرد. "
اين اثر در 250 صفحه و زيرنظر "شوراي احياء آثار شهيد مظلوم ‌آيت‌الله بهشتي " و توسط دفترنشر فرهنگ اسلامي به زيور طبع آراسته شده است.

اقتصاد ما
----------
اين اثر مجموعه‌اي است از تحقيقات شهيد مظلوم ايت‌الله بهشتي در موضوع اقتصاد اسلامي. اين موضوع،‌ازجمله مسائلي مي‌باشد كه شهيد والامقام با توجه به تسلطي كه به ابعاد مختلف علم "فقه " داشت،‌به بررسي شرح و تفسير آن پرداخت. شورا احياء آثار شهيد بهشتي با جمع‌آوري اين نظرات و ديدگاه‌ها، اين كتاب را توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامي به زيور طبع درآورده و در اختيار علاقمندان گذاشته است.
اين كتاب در چهار فصل كلي و در موضوعاتي كه به هر كداماز اين فصول مرتبط مي‌گردد تنظيم شدهاست. اين فصول چهارگانه عبارتند از:
1 - مالكيت در اسلام

3 - ابعاد اساسي در بخش قانون اساسي
4 - بيمه‌هاي اجتماعي

حج در قرآن
------------
"حج در قرآن " بخشي از مباحث تفسيري متفكرشهيد آيت‌الله بهشتي است كه توسط شوراي احياء آثار اين شهيد بزرگوار تنظيم و به صورت كتاب به بازار نشر راه يافته است. اين اثر كه حج را در قرآن كريم تبيين مي‌نمايد، آيات 196 تا 203 سوره بقره را در اين موضوع تفسير مي‌كند.
شهيد بهشتي ابتدا "سابقه تاريخي حج " را بررسي مي‌كند و در ضمن بحث موضوعاتي چون موهومات و خرافات تحريف مناسك حج، صلح حديبيه، فتح مكه، حجةالوداع و حج كنوني را به مداقه مي‌گذرد.
ابعاد اجتماعي حجف قرباني، ابعاد سياسي حج، حج و خودسازي، از محورهاي ديگر اين كتاب به شمار مي‌رود.

ربا در اسلام
--------------
"ربا در اسلام " از ديگر مباحث تفسيري متفكر شهيد آيت‌الله بهشتي است كه به تحقيق در اين موضوع اقتصادي مي‌پردازد. در اين كتاب آيات 275 تا 280 سوره بقره تفسير مي‌شود فصول و محورهاي اصلي اين كتاب ارزشمند عبارتند از:
- بيع و ربا و تفاوت آنها.
- نقش واقعي سرمايه و مسائل مهمي چون اجاره،‌ مضاربه، مزارعه،‌ مساقات
- ماهيت و نقش پول و موضوعاتي چون سكه و اسكناس
- پول و بانك و موضوعاتي چون بانك در اقتصاد كنوني، اعتبارات و قرض‌الحسنه
- بانك بدون ربا و حل مشكل سرمايه‌گذاري بزرگ
- آيات مربوط به ربا و مباحثي درباره آزادي اقتصادي، ديكتاتوري پرولتاريا
- سئوالات در زمينه ربا و پاسخگويي به آنها

نماز چيست؟
--------------
"نماز چيست؟ " از ديگر آثار مكتوب شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي مي‌باشد كه توسط شوراي احيائ آثار اين شهيد والامقام منتشر شده است. اين كتاب - كه از كم‌حجم‌ترين آثار شهيد بهشتي به شمار مي‌رود - داراي محتوايي بسيار غني مي‌باشد و فلسفه و آثار "نماز " را به زيبايي تمام تبيين نموده است.
عبارت "اسلام با اعلام مكرر اين حقيقت كه "ستايش مخصوص خداست " مي‌خواهد هرگز در جامعه يكتاپرستي اسلامي بت‌هاي خودكامه و مغرور به وجود نيايند و راه انتقاد منطقي و بي‌غرض از هركس در هر مقام به روي همه باز باشد "، ازجمله تعابيري ژرف و پيام‌گزاري است كه در اين كتاب درباره محتواي نماز آمده است.
نيايش و پرستش - سرود توحيد و يكتاپرستي - نمزاهاي روزانه - آمادگي براي نماز - چگونگي برگزاري نماز - تاثير عميق نماز در انسان - نماز جماعت و نمازجمعه، ازجمله موضوعاتي است كه در اين كتاب بررسي شده‌اند.

محيط پيدايش اسلام
-----------------------
"محيط پيدايش اسلام " نام اثري از شهيد مظلوم ايت‌الله بهشتي است كه در 214 صفحه توسط بنياد نشر آثار و انديشه‌هاي آن شهيد گرانقدر تنظيم و منتشر شده است.
اين اثر مجموعه‌اي است از سلسله گفتاري كه شهيد بهشتي در اخرين شنبه هر ماه ميلادي در سال‌هاي 1345 و 1346 هجري شمسي (1966 و 1967 ميلادي) در مركز اسلامي هامبورگ در جمع گروهي از دانشجويان و علاقه‌مندان به مطالعات اسلامي ايراد نموده است.
اين اثر كه تلاشي است محققانه و ارزشمند مباحثي را در بردارد كه اولين آنها "روش تحقيق در مباحث ديني " مي‌باشد و ساير مباحث عبارتند از:
- زادگاه اسلام با بررسي موقعيت فرهنگي و اقتصادي و وضعيت يهوديت و مسيحيت در عربستان.
- ايران قبل از اسلام با نگرشي بر نظام طبقاتي،‌موقعيت جغرافيايي، مذهب و حكومت در آن.
- مصر باستان با بررسي قوانين، سنن، مذهب و حكومت در آن.
- حبشه پيش از ظهور اسلام به همراه موضوعاتي چون داستان ابرهه، حادثه عام‌الفيل و مهاجرت به حبشه
- عوامل هفتگانه‌اي كه موفقيت نهضت پيامبر اسلام(ص)
- عوامل هفتگانه‌اي كه باعث پيروزي نهضت پيامبر اسلام(ص) گشت.

جاوانه تاريخ
-------------
آشنايي با افكار و انديشه‌هاي شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي
شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي از متفكران برجسته‌اي است كه ديدگاهها و انديشه‌هاي ژرف او از پشتوانه‌هاي فكري نظام و انقلاب محسوب مي‌شود و نسل امروز ما بايد آشنايي با انديشه‌هاي راه‌گشاي او را از ذخيره‌هاي ارزشمند جهت پيمودن راه رشد و كمال قرار دهند.
انتشارات روزنامه جمهوري اسلامي براي تسهيل اين امر و ياري و مساعدت به نسل امروز،‌اقدامب ه نشر كتاب ارزشمندي كرده است تحت عنوان كلي "جاوانه تاريخ " در نه مجلد با نامهاي اختصاصي و مربوط به موضوع و محتواي هر يك از آنها، براي آشنايي خوانندگان گرامي، به معرفي اجمالي اين آثار مي‌پردازيم.

جاودانه تاريخ (1) از زبان ياران
"از زبان ياران " اولين مجلد از مجلدات نه‌گانه "جاودانه تاريخ " مي‌باشد. در اين كتاب، ابتدا سخنان و ديدگاههاي رهبر كبير انقلاب و بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران حضرت امام خميني رضوان‌الله تعالي عليه درباره شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي(ره) منعكس شده است. اين ديدگاهها تحت عنوان "شهيد بهشتي،‌مظلوم زيست، مظلوم مرد و خار در چشم دشمنان اسلام بود " و "شهادت بهشتي در مقابل مظلوميت او ناچيز است " مطرح شده است.
ديدگاههاي رهبر معظم انقلاب حضرت آيت‌الله خامنه‌اي دومين موضوع اين كتاب محسوب مي‌شود. اين ديدگاهها با عنوان و تيتر "در وجود آيت‌الله بهشتي لطافتي بود كه همه را جذب مي‌كرد " جلب توجه مي‌كند.

ديدگاههاي آيت‌الله هاشمي رفسنجاني، آيت‌الله موسوي اردبيلي، و آيت‌الله جنتي، موضوعات ديگر اين كتاب محسوب مي‌شود.

جاودانه تاريخ (2) مصاحبه‌ها
دومين مجلد از مجلدات نه‌گانه "جاودانه تاريخ "، شامل برگزيده‌اي است از مصاحبه‌هاي شهيد مظلوم ‌آيت‌الله بهشتي(ره).
در اولين مصاحبه كه تحت عنوان "بهشتي از زبان بهشتي " درج گرديده است، شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي براساس درخواست مجله شاهد به معرفي اجمالي زندگي و فعاليت‌هاي خود مي‌پردازد.
عنوان دومين مصاحبه "هيچ نوع تهديدي ما را از هدفمان بازنمي‌دارد، " مي‌باشد. اين مصاحبه با خبرنگاران داخلي و خارجي صورت پذيرفته است. عناوين برخي ديگر از مصاحبه‌‌ها عبارتند از:
- مسئولين موثر انقلاب هرچه صادقانه‌تر كاركنند بيشتر در معرض توطئه‌ها قرار مي‌گيرند.
- از بحث‌هايي كه دور از ميدان "عمل " هست گريزانيم.
- قانون اساسي براي مسائل مورد اختلاف، راه‌حلهاي روشن دارد.
- اگر كسي از رئيس‌جمهور شكايت داشت، دستگاه قضايي همانگونه عمل مي‌كند كه از يك فرد عادي.
- مملكت بايد به سوي حاكميت قانون پيش برود...

جاودانه تاريخ (3) گفتارها (جلد اول)
اولين جلد از مجموعه پنج جلدي "گفتارها " شانزده گفتار از متفكر شهيد آيت‌الله بهشتي(ره) را دربرگرفته است.
در اولين گتفار، شخصيت جامع حضرت امام خميني قدس‌سره‌الشريف تحت عنوان "امام خمينيف پيرو راستين محمد(ص) " معرفي شده است.
در دومين گفتار، موضوع بنيادين "امامت و زعامت " به بحث و بررسي گذاشته شده است.
سومين گفتار تحت عنوان "فقيه و اولي‌الامر " به اصل محوري نظام حكومتي اسلام در عصر غيبت يعني "ولايت فقيه " مي‌پردازد.
"مرجعيت و رهبري " چهارمين گفتار اين مجموعه است.
شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي(ره) به زيبايي هرچه تمامتر به تعريف و تفاوت مرجعيت و رهبري مي‌پردازد و خواننده را روشن و اقناع مي‌نمايد.
برخي ديگر از موضوعات اين مجلد عبارتند از: ويژگي‌هاي انقلاب اسلامي، نقش انقلاب اسلامي در افشاي خطوط انحرافي، دست‌آوردهاي انقلاب اسلامي، با نيروي مردم انقلاب تداوم خود را تضمين خواهد كرد.

جاودانه تاريخ (4) گفتارها (جلد دوم)
محورهاي اصلي اين مجلد از مجموعه پنج جلدي "گفتارها " را،‌مسائل اقتصادي و اجتماعي تشكيل مي‌دهد.
پانزده موضوع در اين مجلد مورد اشاره و بررسي قرارگرفته است كه برخي از آنها عبارتند از:
- سيستم اقتصادي اسلام
- زيربناي اقتصاد اسلامي
- رابطه ميان رشد تعاوني‌ها و نفي سرمايه‌داري
- نظام برنامه‌ريزي در جامعه اسلامي
- آزادي در اجتماع
- آزادي و تاثير آن بر زمينه‌هاي اجتماعي
- آزادي و شخصيت
- نقش انسان در تعيين مسير
- حجاب و حدود آزادي در جامعه اسلامي
- اسلام و تفريحات سالم

جاودانه تاريخ (5) گفتارها (جلد سوم)
سومين جلد از مجموع پنج جلدي "گفتارها " به موضوع مهم "اخلاق سياسي " مي‌پردازد و سخنراني‌ها عموما بر اين محور مي‌‌چرخند.
عناوين بعضي از موضوعات عبارتند از:
- بهشتي و امثال بهشتي، هميشه آماده شهادتند:
- ما راست قامتان جاودانه تاريخ خواهيم ماند.
- حكومت قدرت و خدمت
- در اسلام، فرمانده و سرباز،‌ برادر و برابرند
- خط امام و خط سازش
- ويژگي‌هاي ضروري مسئولان در نظام مكتبي
- در زمينه رعايت معيارهاي اسلامي، سارش مصلحت‌جويانه را حرام مي‌دانيم.
- به آمريكا بگوئيد از ملت ايران عصباني باش و از اين عصبانيت بمير.


جاودانه تاريخ (6) گفتارها (جلد چهارم)
محور اصلي چهارمين جلد از مجموعه "گفتارها "، تشكل و احزاب است.
در اين كتاب شهيد مظلوم آيت‌الله بهشتي(ره) به مطرح‌كردن ضرورت، آثار و نقش تشكيلات در جامعه اسلامي مي‌پردازد و بر وجود تشكل‌هاي سالم و مبتني بر ارزشهاي والاي الهي كه در مسير خدمت به مردم حركت مي‌كنند، تاكيد مي‌نمايد.
مهمترين موضوعات مطرح شده در اين مجلد از سلسله مباحث و گفتارها عبارتند از:
- حزب‌الله و حزب‌الشيطان
- روح تشكيلات اسلامي
- ارزش تشكل براي دانشجو
- نقش تشكيلات در پيشبرد انقلاب اسلامي ايران
- نقش نظم و تشكل در زندگي
- تشكل، پاسدار مكتب

جاودانه تاريخ (7) گفتارها (جلد پنجم)
چهارده موضوع و محور در آخرين مجلد از مجموع پنج جلدي "گفتارها "، به بحث و بررسي گذاشته شده است. اين موضوعات براساس ضرورتها و منطبق با نيازهاي روز جامعه مطرح و بررسي شده است.
مهمترين عناوين اين كتاب عبارتند از:
- حق و باطل
- تعليم و تربيت
- امربه‌معروف و نهي از منكر
- جنگ و جهاد در اسلام
- شان و تكليف روحاني و روحانيت
- نقش مردم در پيروزي انقلاب
- جمهوري اسلامي و انقلاب اداري
- رسالت دانشگاه و دانشجو
- ليبراليسم چه مي‌گويد؟
- انديشه در خدمت عشق، و خرد در خدمت دل 2 - بانكداري و قوانين مالي اسلام

ازتون ممنونم که ازاین مرد بزرگ یاد کردید