آشنایی با ارگونومی کامپیوتر
ارگونومی کامپیوتر
ارگونومی در اصل واژه ای یونانی است که از ترکیب ERGO به معنی کار و نومس NOMSبه معنای قاعده و قانون تشکیل شده است. ارگونومی علم مطالعه کارایی و عمل انسان است که توانایی های فرد را مورد مطالعه و تحقیق قرار می دهد تا شرایط کار هماهنگ با وضعیت فرد ایجاد شود.
کاربرد رایانه با وجود مزایای فراوان تبعات منفی هم دارد. کافی است به هشدارهای گاه به گاه پزشکان درباره پیشگیری از بیماری های ناشی از نشستن های طولانی و خیره شدن به صفحه مانیتور توجه کنید.
«ارگونومی رایانه» یعنی مطالعه و بررسی عوامل انسانی درارتباط با رایانه. یکی از اهداف اصلی ارگونومی رایانه تضمین مناسب بودن وضعیت قرارگیری دستگاه برای استفاده است.
برای مثال احساس درد و گرفتگی در ناحیه پشت و گردن ناشی از نشستن نادرست هنگام کار با رایانه است.
هنگام کار با رایانه اگر بیش ازحد به جلو خم شوید، بر شانه و عضلات گردن به علت تحمل وزن سر فشار زیادی وارد می شود. به همین علت هنگام کار با رایانه پشت خود را تا حد امکان صاف نگه دارید و از خم شدن روی صفحه کلید بپرهیزید. برای یادآوری این نکته یک تکه کاغذ روی صفحه نمایش بچسبانید و هربار که آن را می بینید وضعیت نشستن خود را تنظیم کنید.
برای خم نکردن بیش از حد گردن می توانید از صفحه نگه دار (copy holder) استفاده کنید.
هر نوبت، بیش از ۴۵ دقیقه با رایانه کار نکنید. پس از ۴۵ دقیقه چند قدم راه بروید و با نرمش های ساده، گردن، بازو، مچ و دست و پا را حرکت دهید.
فاصله چشمان شما با صفحه نمایش باید بین ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر باشد. سعی کنید چشمان شما با قسمت بالای صفحه نمایش طوری تنظیم شود که ستون فقراتتان صاف باشد. اگر صفحه نمایش در یک خط مستقیم قرار بگیرد برای چشمان شما راحتی بیشتری به همراه خواهدداشت و برای جلوگیری از خستگی چشم هر ۳۰ دقیقه به مکانی دور نگاه کنید.
یادتان باشد موقع کارکردن زیاد پلک بزنید تا دچار خشکی چشم و دیگر مشکلات چشمی نشوید. درخشندگی زیاد صفحه نمایش برای چشم ها مضر است. برای جلوگیری ازانعکاس نور از یک فیلتر شیشه ای یا نوری استفاده کنید و صفحه نمایش را در مکانی دور از پنجره قرار دهید. برای تنظیم بهتر صفحه نمایش می توان از صفحه متحرک استفاده کرد تا با مهیاکردن مناسب ترین شرایط دید از خستگی چشم و سایر عوارض چشمی و ناراحتی ها و عوارض استخوانی و ماهیچه ای جلوگیری کرد.
استفاده از لامپ های مهتابی برای محیط های کاری مناسب است. روشنایی محل کار باید مخلوطی از نور سفید و زرد باشد.
* میز ارگونومیک
استفاده از میز استاندارد نقش مهمی در پیشگیری از عوارض رایانه دارد.
ارتفاع میز باید بین ۶۶ تا ۷۱ سانتیمتر همچنین ارتفاع سطح میزکار باید قابل تنظیم و فضای درنظر گرفته شده برای پاها کافی باشد. سطح میز باید به اندازه ای بزرگ باشد که جای کافی برای تمامی اشیا و وسایل وجودداشته باشد.
رنگ سطح میزکار نباید سفید یا خیلی تیره باشد. این رنگ موجب نامساعدشدن شرایط روشنایی می شود.
* صندلی ارگونومیک
ارتفاع صندلی باید ۴۱ تا ۵۱ سانتیمتر و درحد امکان قابل تنظیم باشد.
رویه صندلی باید از جنسی باشد که اصطلاحاً بتواند تنفس کند، هوا را از خود عبور دهد و موجب تعریق نشود.
عرض پشتی صندلی باید حداقل ۳۲ تا ۳۶ سانتیمتر و ارتفاع آن حداقل ۹۵ تا ۱۱۰ سانتیمتر باشد. پشتی صندلی باید قوس مقعر داشته باشد تا گودی کمر به راحتی در آن جای بگیرد.
صندلی های مورداستفاده در کار با رایانه بهتر است دسته دار و دسته آن با ارتفاع میزکار مطابقت داشته باشد. شیب ۵ تا ۱۵ درجه کف صندلی تمایل به جلو و عقب را امکانپذیر می سازد. پایه و چرخ های صندلی باید محکم و استاندارد درنظر گرفته شود.
از دیگر شرایط مهم کاری هوای تازه در زمان کار با رایانه است. استفاده از تهویه مطبوع اثر چشمگیری در جلوگیری از خستگی کار با رایانه دارد. دمای مناسب ۱۹ تا ۲۳ درجه سانتیگراد برای کار مناسب است.
برای جلوگیری از بی حسی پا می توانید از زیرپایی استفاده کنید. کف پوش چوبی یا پلاستیکی در محیط کار نقش مهمی درجلوگیری از ایجاد الکتریسیته ساکن دارد.
همچنین هنگام کار با رایانه توجه داشته باشید که مچ دست شما نباید درحالت خم قرار گیرد و در زمان استفاده از صفحه کلید، موشواره و سایر وسایل ورودی، مچ باید در امتداد ساعد باشد تا دچار عوارض مزمن مچ دست نشوید. به طورکلی هنگام کار با رایانه، بازوها و آرنج ها زمانی آرامش دارند که نزدیک بدن باشند.
