پيش شرط بني‌صدر براي عضويت در حزب جمهوري چه بود
خبرگزاري فارس: جلال الدين فارسي گفت: من بنا به تصويب شوراي مركزي حزب به همكاري دعوت شدم.قبل از من بني‌صدر و قطب زاده هم دعوت شده بودند. قطب زاده كه رئيس راديو و تلويزيون بود نپذيرفت. و بني صدر هم كه پيش شرطي گذاشته بود كه چون شرطش پذيرفته نشد نيامد.
به گزارش گروه «حماسه و مقاومت» خبرگزاري فارس، جلال‌الدين فارسي فعال سياسي دوران انقلاب است. او از مبارزان كهنه كار در نهضت اسلامي است كه در فراز و نشيب هاي ابتدايي انقلاب حضور داشته است. آنچه پيش روي شماست خاطرات او پيرامون عضويت در حزب جمهوري است:
*سوال: از چه زماني با شهيد بهشتي همكاري داشته‌ايد؟
*فارسي: در سال 46-45 از مهر ماه تا نوروز با شهيد بهشتي در دبيرستان كمال همكار ايشان بودم. ايشان در آنجا ادبيات تدريس مي‌كردند. در آن دوران آشنايي نزديكي با هم نداشتيم. بعد هم كه ايشان به آلمان رفتند و وقتي برگشتند من در ايران نبودم. ايشان كتاب‌هاي نهضت‌هاي انبيا و در تكامل مبارزه ملي وحقوقي بين‌المللي مرا مطالعه كرده بودند. چند روز بعد از اينكه از آلمان بازگشتيم با ايشان از نزديك ملاقات كردم و آشنايي‌مان شروع شد. اما همكاري‌مان وقتي عضو شوراي مركزي حزب شدم شروع شد.
*سوال: چگونه از شما براي همكاري در حزب دعوت شد؟
*فارسي: من بنا به تصويب شوراي مركزي حزب به همكاري دعوت شدم. قبل از من بني‌صدر و قطب زاده هم دعوت شده بودند. قطب زاده كه رئيس راديو و تلويزيون بود نپذيرفت. و بني صدر هم كه پيش شرطي گذاشته بود كه مرحوم آيت اخراج شود تا بيايد. چون شرطش پذيرفته نشد نيامد. شهيد بهشتي هم تصور مي‌كرد چون آنها نيامدند من هم نمي‌آيم. اما من بلافاصله و بدون هيچ پيش شرطي دعوت را پذيرفتم. بعد از امام مديريت هيچ كس جز شهيد بهشتي را نمي‌پذيرفتم.
* سوال:شهيد بهشتي و اعضاي شوراي حزب از اينكه شما عضويت در حزب را پذيرفتيد چه قضاوتي كردند؟
*فارسي: وارد شدن من به شوراي مركزي به زيان دار و دسته بني‌صدر، مجاهدين، چريك‌ها و ملي‌گراها تمام شد. اعتقاد شهيد بهشتي آن بود كه اصولي عملي كنيم و اصولي بودن به تعبير ايشان همان مكتبي عمل كردن حضرت امام بود. من اين تغيير را در يكي از كتاب‌هايم براي نخستين بار به كار بردم. اين كتاب در سال 44 چاپ شد.
*سوال: به عقيده شما شهيد بهشتي چه شخصيتي داشت؟
*فارسي:ايشان شخصيتي اصولي و به تعبير امام مكتبي داشت و انديشه كساني را كه اين تفكرات را توليد كرده بودند مديريت و سازماندهي مي‌كرد. براي همين با اينكه مي‌دانست اشكالات آثار دكتر شريعتي كدامند. براي اينكه مي‌دانست او و آثارش در راه پيشبرد اهداف انقلاب ياري رسان بوده است و انديشه‌هاي انقلابي توليد كرده است، از آنها حمايت مي‌كرد. وي متوجه شد كه دكتر شريعتي روشنگر بزرگي است كه دانشگاه‌ها را به حركت در آورده است.
*سوال: تاثير شهيد بهشتي را در روي آوردن مردم به حزب بيان كنيد؟
*فارسي: چند دسته در افرادي كه به حزب گرايش داشتند وجود داشت. دسته اول افرادي تحصيل كرده بودند كه با انقلاب و ادبيات آن آشنا بودند. دسته ديگر افراد متديني بودند كه مورد تائيد امام بودند و گروه سوم هم افرادي بودند كه در اثر تبليغات ديگران به حزب وارد شده بودند جذب آن مي‌شدند.
*سوال: توانايي مديريت شهيد بهشتي از چه زماني آشكار شد؟
*فارسي:توانايي مديريت و سازماندهي ايشان بعد از قيام 15 خرداد و با تاسيس مدارس متعدد در قم مشخص شد. طرز راه رفتن، سخن گفتن و اداره كلاس ايشان براي دانش‌آموزان بسيار تاثير گذار بود. پس از سفر به آلمان هم مركز اسلامي آنجا را داير ومديريت و علاوه بر آن انجمن‌هاي اسلامي دانشجويان اروپا و آمريكا را سازماندهي كرد. يك بار در سفري كه به الجزاير داشتيم با يكي از خطباي معروف يكي از مساجد گفت‌وگو كردم و به او گفتم كه از ياران امام خميني هستم و جنبش اسلامي را به او معرفي كردم و از زحمات شهيد بهشتي در آلمان در اين باره گفتم. با تعجب پرسيد: آيا شهيد بهشتي هم از ياران امام خميني هستند؟ گفتم: بله. گفت: وقتي صحبت مي‌كند انگار ابن سينا دارد فلسفه فقه اسلامي تدريس مي‌كند. كسي كه جز او نمي‌توانست همه روحانيون، شهداي محراب، شهيد باهنر و آقاي هاشمي رفسنجاني را گرد هم آورد. مهندسين انجمن اسلامي هم وي را از همه بيشتر قبول داشتند و از او تاثير مي‌گرفتند چون ايشان در تفقه در دين از خيلي‌هاي ديگر بالاتر بود.
*سوال: تحليل شما از مديريت مجلس خبرگان توسط شهيد بهشتي چيست؟
*فارسي: ايشان يكي از برترين مديريت‌هاي سطح انقلاب را در مديريت مجلس خبرگان و مديريت شوراي مركزي حزب داشت. شهيد بهشتي به بهترين وجه ممكن اين نهاد را مديريت كرد اگر شهيد بهشتي نبود الان اين قانون اساسي را نداشتيم. البته به نظر من در مديريت حزب نقصي هم وجود داشت. امام فرموده بودند ما مي‌خواهيم حكومتي داشته باشيم كه اسلامي باشد. بنابر اين در مجلسي كه مي‌خواهد چنين قانوني را وضع كند بايد از افرادي استفاده شود كه در اين امر تخصص داشته باشند. امام فرمودند ما نمي‌خواهيم قانون اساسي مثل فرانسه و سوئد داشته باشيم. درست است كه فرانسه آزاد و مستقل است اما ما مي‌خواهيم حكومت اسلامي داشته باشيم. اما به جاي اين كار شوراي مركزي حزب مهندس و دكتري را كه پزشك عمومي بود براي مجلس خبرگان معرفي كرد و مردم هم به آنها راي دادند. موقعي كه اسامي كانديداها اعلام شد من در مشهد بودم. اگر در تهران بودم، قطعا با آن كانديداها مخالفت مي‌كردم. جالب اينجاست كه از طرف جامعه مدرسين علماي مشهد هم يكي از اقوام شهيد مطهري كه پزشك بود كانديدا شد ولي آقاي سيد محمد خامنه‌اي كه هم حقوقدان و هم مجتهد بود، راي پاييني آورد. اما در مجموع من شهيد بهشتي را لايق‌ترين مشاور امام مي‌دانم.
*سوال:خاطراتي را از مديريت شهيد بهشتي نقل كنيد؟
*فارسي:من عضو ستاد 7 نفره انقلاب و در عين حال عضو شوراي مركزي حزب بودم. از زماني كه در لبنان بودم با شخصي آشنا بودم كه سابقه مبارزات طولاني در آنجا داشت و افراد بسياري را در لبنان به مبارزه واداشت. در يكي از دادگاه‌هاي انقلاب كه در قم برگزار شده بود اين فرد را به دلايل شخصي مورد تعقيب قرار دادند. ديدم اگر فرد روحاني چون ايشان با اين همه سابقه مبارزه محاكمه شود به اعتبار و حرمت او ضربه وارد مي‌شود.
خلاصه احساساتي شدم و به شهيد بهشتي كه در آن زمان رئيس ديوان عالي كشور بود تلفن زدم و شرح كاملي از خدمات و مبارزات آن فرد دادم ايشان در تمام صحبت من يك كلمه هم حرف نزدند.به محض اينكه صحبت‌هايم تمام شد گفتند: آقاي فارسي، بهتر نيست اصولي عمل كنيم؟ حرف ايشان مثل آب يخي بود كه بر سر من ريخته شد و بلافاصله گفتم بله و خداحافظي كردم. بعد از آن هم رابطه‌ام را با آن فرد ادامه ندادم. بسيار روح با عظمتي داشت. مي‌توانست كاري كند كه هم من را راضي نگه دارد و هم منتي هم بر سرم بگذارد. ولي اين كار نشانه تقواي والاي ايشان است.
*سوال: از نقش شهيد بهشتي در تصويب قانون اساسي بگوييد؟
*فارسي:شهيد بهشتي از رياست مجلس خبرگان تنها براي مديريت آن استفاده مي‌كرد و هرگز از موقعيتي كه داشت براي القاي نظريه‌هاي خود استفاده نمي‌كرد. ايشان تنها سازماندهي امور را به عهده داشت. زماني كه مجلس خبرگان نتوانست در موعد مقرر كارش را به پايان برساند از سوي دولت موقت غيرقانوني اعلام شد اما امام دستور دادند مجلس بايد ادامه پيدا كند. بالاخره هيئت 7 نفره‌اي تعيين شد كه همه اختيارات جلسه رسمي را به عهده داشت و همه بحث‌هايي كه بايد در مجلس انجام مي‌شد به اين هيئت ارجاع دادند. با مذاكراتي كه در اين هيئت انجام گرفت تدوين قانون اساسي انجام شد.
«يادمان شهيد بهشتي و 72 تن از يارانش در خبرگزاري فارس»
