پهلوانان سیستان
بزرگترین پهلوانان ایرانی از سیستان برخاسته و از تاج و تخت شاهان ایران محافظت نمودند و در مقابل هجوم بیگانگان به سرزمین ایران رشادتهای فراوان از خود نشان دادند که به عنوان پهلوانان ایران از آنان یاد می شود .
این پهلوانان متعلق به خاندانهای بزرگ بوده و نژادشان به جمشید شاه پیشدادی ایران می رسد . همانطوریکه در قسمت تاریخ پیشدادیان در خصوص جمشید ذکر کردیم جمشید دختر پادشاه زابلستان را به همسری برگزید و این زن پسری به دنیا آورد به نام طور واین طور جد زال و سام به حساب می آید .
گرشاسب
در اوستا از این پهلوان یاد شده است همچنین برخی از مورخین دلاوریهای گرشاسب و رستم را یکی می دانند . در یشت نوزدهم در خصوص جنگ گرشاسب با اژدهای شاخدار که در پشتش رگ کلفتی به ضخامت یک انگشت داشته و پر از زهر بوده و اسبان و آدمها را می بلعیده یاد شده که این اژدها توسط گرشاسب از پای درآمده است . همچنین در اوستا آمده است که گرشاسب به جنگ با ضحاک رفته و او را هلاک می کند و عدل و داد را در جهان می گستراند .
نریمان
نریمان به معنی شخصی است که به صورت نیرومند و قوی به دنیا آمده است . نریمان پهلوان معروف خاندان سام می باشد که دلاوریهای زیادی داشته و برای حفظ ایران از شر بیگانگان تلاشهای زیادی کرده است و در یکی از همین جنگها کشته شده که رستم نبیره او انتقام خون او را می گیرد .
سام
سام نواده گرشاسب و پدر زال می باشد که ایشان از پهلوانان روزگار پادشاهی منوچهر بوده است که کارهای شگفت آور و دلاوریهای فراوان از خود نشان داده است و خدمتگزار سرزمین ایران بوده است .
زال
به هنگام تولد دارای موهای سفید بوده و از این مساله سام ناراحت شده فرزند را به کوه البرز برده و او را آنجا رها کرد . در کوه البرز سیمرغ این کودک را پیدا کرده و از او نگهداری می کند . در جنگ با دشمنان این سیمرغ همیشه راهنمای این پهلوان بوده است تا بتواند به راحتی دشمنان را شکست دهد .
رستم
رستم از قهرمانان و پهلوانان سیستان است . رخش نام اسب رستم بوده که دستورات راکب خود را به خوبی درک می کرده ، در اوستا از کارهای رستم سخنی به میان نیامده است و اکثر مورخان دلیل آن را عدم گرایش رستم به آیین زرتشتی می دانند . از کارهای رستم آزاد کردن کیکاووس از زندان شاه ماوران و بیرون کردن افراسیاب از خاک ایران است .
رستم در زمان پادشاهی بهمن به دست برادر خود به هلاکت می رسد .
پهلوانان اصفهان
کاوه یکی دیگر از خاندانهای پهلوانی ایران می باشد که در اصفهان زندگی می کرده. کاوه دو پسر به نام قارن و قباد داشت که به دستور ضحاک به قتل می رسند و از مغز سر آنها جهت زخمهای دوش ضحاک استفاده گردید .کاوه که از ستمگری ضحاک نسبت به مردم و فرزندان خود به ستوه آمده بود پیش بند چرمی خود را سر نیزه زده و مردم را به قیام علیه ضحاک دعوت کرد . گروه زیادی از مردم به دنبال او راه افتادند و ضحاک را در بند کرده و فریدون را به پادشاهی برگزیدند و به رسم یاد بود پیش بند چرمی او در زمان پادشاهی فریدون عنوان درفش کاویانی گرفت .
در بخش بعدی از دشمنان ایران نام می بریم و پس از آن نیز در خصوص دین مردم آن زمان و اوضاع اجتماعی آن مطلبی را بیان خواهیم نمود و تاریخ اساطیری ایران را به پایان خواهیم برد .
