جمهوری بوروندی ( Burundi Republic of ) کشوری است در مرکز خاوری آفریقا ( مرکز متمایل به شرق ) ، مشرق کنگو کینشاسا ( زئیر سابق ) ، جنوب روآندا ، شمال غرب تانزانیا و در کنار دریاچه ی تانگانیکا ( پایتخت ، شهر بوجومبورا در کنار دریاچه ی تانگانیکا واقع است ) ، پایتخت بوروندی ، شهر بوجومبورا ( Bujumbura ) واقع در کنار دریاچه ی تانگانیکا با 350 هزار نفر جمعیت است . مساحت بوروندی 27.830 کیلومتر مربع و جمعیت آن 8 میلیون و 400 هزار نفر است . از مهمترین شهرهای بوروندی می توان به ، گیته گا 47 هزار نفر ، مویینگا 45 هزار نفر ، نگوزی 40 هزار نفر و روییگی 37 هزار نفر اشاره کرد . از نظر آب و هوایی این کشور در ناحیه ی استوایی قرار گرفته است ، میانگین دمای هوای سالانه بین 17 تا 23 درجه ی سانتیگراد در نوسان است . میانگین رطوبت هم بین 60 % تا 100 % می باشد ، میانگین بارش سالانه نیز حدودا به 1700 میلیمتر می رسد . بوروندی کشوری کاملا مرتفع است ، بلندترین نقطه ی بوروندی قله ی هها ( Heha ) با 2670 متر ارتفاع در غرب این شکور قرار دارد ، جالب اینجاست که کوتاهترین نقطه ی بوروندی دریاچه ی تانگانیکا ( Lake Tanganiyka ) می باشد که 772 متر از سطح دریا بلندتر است . می توان گفت تمام مساحت بوروندی را جنگل های بارانی مناطق استوایی تشکیل می دهند . ساکنان اصلی بوروندی را سابقا قبایل توآ ( Twa ) یا پیگمی ( Pygmy ) تشکیل می دادند که اکنون فقط 1 % جمعیت بوروندی را شامل می شوند . در حال حاضر نژاد اصلی ساکن بوروندی را هوتو ( Hutu ) با 85 % و توتسی ( Tutsi ) با 14 % تشکیل می دهند . بوروندی از سال 1899 به عنوان یکی از مستعمرات شرق آفریقای آلمان شناخته می شد . پس از جنگ جهانی اول و ناکامی آلمان ها ، در سال 1923 بلژیک از طرف اتحادیه ی ملل قیومیت و اداره ی بوروندی را برعهده گرفت . بوروندی در 1 جولای 1962 از بلژیک اعلام استقلال کرد . اولین حکومت پس از استقلال یک حکومت پادشاهی بود ، پادشاه اموامی اموامبوتسای چهارم ( Mwami Mwambutsa IV ) که یک توتسی بود به حکومت رسید ، شورش هوتو ها با تلافی وحشیانه ی توتسی ها در سال 1965 پاسخ داده شد ، این اتفاق جرقه ی آغاز درگیری های خونین این دو قبیله بود که پیش از این نیز رابطه ی خوبی با هم نداشتند . در سال 1966 پادشاه اموامبوتسا ی چهارم توسط پسرش انتاری ( Ntare ) از سلطنت خلع شد ، هرچند حکومت خود انتاری نیز در طی کودتایی نظامی که طی سالهای 1970 تا 1971 توسط یک ژنرال توتسی به وقوع پیوست ، سرنگون شد . طی درگیری های قومی دهه ی 70 در بوروندی که توتسی ها در راس حکومت بودند حدود 100 هزار تن از هوتو ها کشته شدند . در اول نوامبر 1976 ، سرهنگ ژان باپتیستی باگازا ( Col. Jean Baptiste Bagaza ) با انجام یک کودتا ، قدرت را در بوروندی در دست گرفت و خود را رئیس جمهور نامید . او ضمن به حالت تعلیق درآوردن قانون اساسی یک هیئت 30 نفره را به عنوان اعضای شورای عالی انقلاب منصوب کرد . در سپتامبر 1987 باگازا نیز طی یک کودتا سرنگون شد و ژنرال پیر بویویا ( Gen. Pierre Buyoya ) قدرت را در دست گرفت . موج تازه ی درگیری ها و خشونت ها در بوروندی در آگوست 1988 شدت گرفت و 20 هزار هوتو قتل عام شدند . بویویا هرچند سعی کرد با اتخاذ اصلاحاتی جلوی این خونریزی ها را بگیرد ولی تلاش او بی ثمر ماند . در سال 1993 یک انتخابات دموکراتیک آزاد در بوروندی برگزار شد و در آن " ملچیور اندادایه " ( Melchior Ndadaye ) که یک هوتو بود از حزب دموکراتیک بوروندی در 2 ژوئن 1993 به عنوان رئیس جمهور این کشور معرفی شد . اندادایه چند ماه بعد طی کودتایی کشته شد و دومین رئیس جمهور هوتو ی بوروندی ، " کیپرین انتاریامیرا " ( Cyprian Ntaryamira ) بود . انتاریامیرا در 6 آوریل 1994 در یک سانحه ی هوایی به همراه رئیس جمهور روآندا کشته شد ، در جریان این حادثه در روآندا یک نسل کشی وحشتناک و مهیب رخ داد که این درگیری ها با ابعاد کوچکتر در بوروندی نیز اتفاق افتاد که نتیجه ی آن این بود که جوانان هوتو ، توتسی ها را قتل عام می کردند و توتسی ها که ارتش نیز در دست آنها بود برای تلافی به کشتن هوتو ها اقدام می کردند . به دنبال گسترش خشونت ها در سال 1996 از طرف سازمان ملل نیروهای شش ملیتی برای برقراری صلح و ثبات در بوروندی به این کشور اعزام شدند پس از آن در سال 1996 سیلوستر انتیبانتونگانیا ( Sylvestre Ntibantunganya ) با انجام کودتایی رئیس جمهور بوروندی شد ، درحالیکه جنگ های داخلی کماکان ادامه داشت . در آوریل 2003 حکومت انتیبانتونگانیا سقوط کرد و یک هوتو به نام " دومیتین اندازیزیه " ( Domitien Ndazizeye ) رئیس جمهور بوروندی شد . در 26 آگوست 2005 میلادی " پیر انکورونزیزا " ( Pierre Nkurunziza ) رهبر پیشین شورشیان هوتو توسط پارلمان به سمت رئیس جمهور انتخاب شد . نژاد 85 % بوروندیایی ها ، هوتو ( بانتو ) ، 14 % توتسی ( هامیتیک ) و 1 % نیز توآ ( پیگمی ) می باشد ، همچنین 3 هزار نفر اروپایی و 2 هزار نفر نیز آسیای جنوبی هستند . دین 67 % مردم بوروندی ، مسیحی ( 62 % کاتولیک ، 5 % پروتستان ) 23 % عقاید بومی و 10 % نیز مسلمان هستند . زبان رسمی بوروندی سفبثذوندی و فرانسوی است . واحد پول بوروندی ، فرانک با واحد جزء ( سانتیم ) نام دارد . از مهمترین صادرات بوروندی نیز می توان به ، قهوه ، چای ، پنبه ، شکر و چرم اشاره کرد . بوروندی از اعضای کشورهای اتحادیه ی آفریقا می باشد .
کشور بوروندی دارای 17 استان می باشد :
1 - بوبانزا ( Bubanza )
2 - بوجومبورا مایری ( Bujumbura Mairie )
3 - بوجومبورا روراله ( Bujumbura Rurale )
4 - بوروری ( Bururi )
5 - کانکوزو ( Cankuzo )
6 - سیبیتوکه ( Cibitoke )
7 - گیتگا ( Gitega )
8 - کاروزی ( Karuzi )
9 - کایانزا ( Kayanza )
10 - کروندو ( Kyrundo )
11 - ماکامبا ( Makamba )
12 - مورامویا ( Muramvya )
13 - مویینگا ( Muyinga )
14 - اموارو ( Mwaro )
15 - انگوزی ( Ngozi )
16 - روتانا ( Rutana )
17 - روییجی ( Ruyigi )
