رابطه راهها و شهرها

وابستگي متقابل ميان شهرها و راههاي ارتباطي، در برخورد نخست، به مراتب گسترده‌تر از روستاها به نظر مي‌رسد، زيرا كه نقش شهر، وجود يك اقتصاد مبادلاتي را ايجاب مي‌كند و راه خود يك وسيله مبادله تلقي مي‌گردد. به عنوان مثال مي‌توان به شهرهايي كه در محل تلاقي راهها زاده شده‌اند اشاره كرد. غالباً راه خود به صورت محور شهر در مي‌آيد و تنها زماني كه پديده انسداد و تنگي جا از حد فزوني مي‌گيرد، مركز بازرگاني شهر در كنار راه جديدي كه به مقتضاي وضع موجود ساخته شده است از راه قديم فاصله مي‌گيرد.

راهها در امر افزايش جمعيت برخي از نواحي، از چنان اعتباري برخوردار بوده‌اند كه گاه نام خود را بر سراسر يك ناحيه بخشيده‌اند: نظير اميليا در ايتاليا كه نام خود را از راهي به نام اميلين گرفته است. و تراكم وسائط نقليه در جاده جديد و تزاحم ناشي از آن موجب شده است تا رفت و آمد در نواحي دوردست از ترافيك شهري تفكيك گردد. پس از آن كه بافت شهري شكل گرفت، شبكه راههاي آهن و بزرگراهها در حاشيه خارج از شهر، سازمان مي‌يابد و ميان رفت و آمد در شهر و رفت و آمد بين شهرها، ارگانيسمهاي گذرا و يا انتقال از وسيله‌اي به وسيله ديگر، به وجود مي‌آيد. قلمرو ترافيكهاي بزرگ، خود را به تدريج جدا مي‌كنند، همان گونه كه شبكه عروق از عضلات و اعضا قابل تميز است. نام پارك‌وي، كه به برخي از بزرگراههاي آمريكا اطلاق مي‌شود و به معني جاده حصار كشي شده است، از اين حيث نمادين است

. در كشورهاي قديمي، عملكرد شركتهاي راه‌آهن از بازتاب كمتري برخوردار بوده است. اقتصاد در اين كشورها، گرايش به گشايش و بازشدن داشته است؛ ولي نه آن كه دوباره خلق شود. با اين حال بسياري از اقدامات مربوط به آباد كردن زمينها، تنها به يمن وجود خطوط آهن صورت تحقق به خود گرفت. بدين طريق، در سرزمين لاندها واقع در غرب فرانسه، در سال 1856، يعني سال احداث خط آهن بوردو- بايون، تاسيس 10 راه فرعي به راه‌آهن (ميدي) واگذار شد. خط آهن، مصالح لازم براي سنگريزي راهها را به مقصد مي‌رسانيد و در مقابل، راههاي بايستي عناصر ترافيك را در اختيار خط آهن قرار دهند.
   همين شركت، يعني شركت راه‌آهن جنوب بود كه كشت درختان ميوه را در درٌه گارون متداول ساخت. اين شركت بدين هدف كه بتواند حمل و نقل كالا را در تمامي اوقات سال براي خود تضمين كند، تا بدان جا پيش رفت كه نهال درختان ميوه را به طور رايگان در اختيار كشتكاران قرار داد. در آمريكاي مركزي، يك شركت راه‌آهن، براي آن كه بتواند يك ترافيك از پاي افتاده كاسد را دوباره احيا كند، در 1827 دست به احداث موزكاري زد. بدين ترتيب يكي از دو شركتي، كه پس از اختلاط در 1899، تراست يوناتيد فروت كمپاني را ساختند، به وجود آمد؛ شركتي كه از آن پس به صورت يك مؤسسه غول‌آساي كاشت و توزيع ميوه درآمد. باري به همان قياس كه استفاده از وسايل جديد حمل و نقل، موجبات اشاعه كشتهاي جديد را فراهم آورد، در مقابل مسبب تنزل كشتهاي سنتي شد؛ كشتهايي كه نوعي خود‌بسندگي را تضمين مي‌كردند. بسياري از موكاريها در عرضهاي شمالي، بسياري از كشتزاران غلات در نواحي كوهستاني، ادامه حيات خود را مديون حمايتي بودند كه هزينه‌هاي گزاف حمل و نقل سنتي از آنها به عمل مي‌آورد. ظهور راههاي آهن و سپس راههاي زميني، ناقوس مرگ آنان را به صدا درآورد.
   به طور كلي، در شرايطي كه نوسازي و به عبارت اولي، استقرار راههاي ارتباطي بتواند به كاهش بهاي كالاهايي كه به اطراف عرضه مي‌كند بيانجامد، اصلاح و بهبود امكانات ترافيك قادر است به ايجاد فعاليتهاي جديد، مددي برساند. كارخانه‌ها در جوار آن جوانه مي‌زنند، همچنان كه براي کانال‌هاي آلبرت‌وسي‌واي واقع در كنار رودخانه سن‌لوران، اتفاق افتاد و اين خود سبب مي‌شود تا سرمايه‌گذاريهاي لازم براي ساخت و نوسازي راهها، فعال شوند؛ تا آن جا كه مي‌توان از عوارض القايي سخن به ميان آورد

 قطبي شدن يا همشكل شدن فضا
   راههاي ارتباطي، شرط وجود شهرها هستند؛ زيرا كه جمعيت در آنها مقيد به انجام كار و نقل مكان است. به ويژه توسعه حومه‌ها، بدون تاسيس شبكه‌اي از اتوبوسها، ترامواها، قطارهاي ويژه حومه و حتي خطوط مترو قابل تصور نيست. شعاع نفوذ شهرها نيز بسته به امر حمل و نقل است؛ يعني به شعاع عمل كاميونهاي عمده فروشان و به تكميل شبكه اتوبوسراني. شاهد اين مدعا آنست كه هرگاه اقدامي براي ساختن تاسيساتي به منظور عبور از مانعي صورت پذيرفته، شعاع نفوذ شهرها تغيير كرده است. احداث پل تانكارويل بر روي دهانه رودخانه سن، موجب افزايش شعاع عمل بندر لوهارو شده است؛ زيرا بخشي از سرزمينهاي واقع در جنوب رودخانه را كه تا پيش از احداث پل متوجه شهرهاي روآن و كن بوده‌اند، در حوزه نفوذ لوهارو قرار داده است. البته لازم است عوارضي كه معمولاً به هنگام استفاده از اين قبيل زير ساختها وصول مي‌شود چندان زياد نبوده باشد