حق العملکار به کسی اطلاق می شود که به نمایندگی از طرف صاحب کالا با داشتن کارت حق العملکاری صادره گمرک جهت ترخیص کالای وارده صاحب کالا با رعایت مقررات مربوطه مراجعه و کالا را ترخیص و تحویل صاحب کالا می نماید . در واقع حق العملکار هم از طرف صاحب کالا وکالت دارد و هم از سوی گمرک کارت مجوز ترخیصی (حق العملکاری) دریافت نموده ، لذا می توان گفت وکیل یک ططفه نمی باشد ، ولی متاسفانه برداشت غلطی از مفهوم حق العملکاری در گمرک به وجود آمده و حق العملکاران به جای اینکه وکالت و امانت داری را تواماً رعایت نمایند فقط به فکر خارج نمودن کالای صاحب کالا از گمرک به هر وسیله ممکن می باشند و این روند در واقع ناقض مفهوم حق العملکاری بوده و اکثر گرفتاری های گمرک همین عدم رعایت وظایف قانونی از سوی عده ای از حق العملکاران می باشد ، به عبارت دیگر حق العملکاران باید باری از سنگینی مسئولیت گمرک را به دوش بکشند و به موازات حفظ منافع قانونی صاحب کالا در انجام تشریفات ترخیص به گمرک مساعدت نمایند . در حال حاضر باید گمرک ایران حق العملکاری را در مجرای قانونی و اصلی آن هدایت نموده و نظارت قانونی و مستقیم و شرکتهای ترخیص کالا بنماید و با متخلفین برخورد جدی نمایند ، چه سالم سازی محیط کار گمرک بستگی کامل به سلامت کاری حق العملکاران دارد .
