یت الله گلپایگانی در نگاه بزرگان

بنده که سالهای طولانی توفیق استفاده از محضر پر فیض ایشان را داشتم بعضی از ویژگیهای علمی و اخلاقی ایشان را ذکر می کنم:

از خصوصیات ایشان تلاش و جدیت در تربیت علمی طلاب و اهتمام به آن بود. ایشان کمال جدیت و اشتیاق را به تحصیل آقایان طلاب عموماً و به شاگردانش خصوصاً ابراز می داشتند، حاضر نبودند جلسه تدریس را به هیچ وجه تعطیل کنند. مگر در مواقع بسیار حساس چون شهادت ائمه معصومین (سلام الله علیهم اجمعین) یا امثال آن، همیشه در راس ساعت مقرر در جلسه درس حضور پیدا می کردند.

عشق فراوان و علاقه زیادی به مباحث فقهی داشتند و نکات دقیق علمی را موشکافی و ریشه یابی می کردند، تا به نتیجه مطلوب نمی رسیدند بحث را رها نمی کردند...

ایشان ابتکار و ذوق فقهی مخصوص بخود داشت، من اعتقادم اینست که الهام گرفته از امداد غیبی بود با یک سخن بسیار مختصر و کوتاه آنچنان استدلال می کرد که طرف مجاب می شد. که قطعاً الهام گرفته از منبع ولایت علوی بوده است.

اما ویژگی های اخلاقی آن مرحوم بسیار فراوان است. آیت الله العظمی گلپایگانی در روش و منش اخلاقی از یک ویژگی های خاصی برخوردار بودند. علم اخلاق را با وقار و سکینه مخصوص به خودش و با زیبائی عمل همراه کرده بودند.

سخنش با اینکه کوتاه بود آموزنده بود. سکوتش همیشه پیام و معنا داشت. به شاگردانش محبت پدری داشتند. جنبه های اسلامی را در هر مورد و مقطعی رعایت می کردند آنجائی که باید اعمال سیاست کنند اعمال سیاست می کردند و آنجائی که باید دستور به مقامات بدهند دستور می دادند. آنجائیکه باید دعوت به تقوی کنند سفارش به تقوی می کردند. در مجالسشان به طلاب می فرمودند:

« محرمات الهی را برای مردم بگوئید واجبات را برای آنها توضیح بدهید که مبادا مقررات اسلام، حلال و حرام اسلام متروک شود. »

از ویژگیهای دیگر ایشان تاکید در حفظ وحدت امت اسلامی خصوصاً روحانیت و بقای  جمهوری اسلامی بود. هرگز اجازه نمی دادند کسی پشت سر مرجعی انتقادی کند. یا بدگوئی جمهوری اسلامی کند. بلکه دائماً در مقام حفظ  و حمایت از آن بودند. گاهی از ایشان مسأله ای می پرسیدند می فرمود: