این گوشی‌ها دارای امکانات سخت افزاری بیشتری بودند که شامل پردازنده، حافظه و دیسک سخت بوده و تقریباً به صورت یک رایانه کوچک طراحی شدند. در این زمان بود که این شرکتها به اهمیت نرم‌افزار در این گوشی‌ها پی برده و رقابت نرم‌افزاری در کنار رقابت سخت‌افزاری شروع شد. مایکروسافت یکی از شرکتهایی بود که قبلا روی سیستم عامل رایانه‌های جیبی خود کار کرده بود و ویندوز CE را به همین منظور طراحی کرده بود. این ویندوز قابلیت این را داشت که روی موبایل‌ها نیز نصب شود. بعد از رسمیت یافتن موبایل‌های نسل جدید شرکتهای مطرح در این صنعت که به مشکلات بی شمار ویندوز سی‌ای پی برده بودند و نمی‌خواستند نرم‌افزار این صنعت را در انحصار یک شرکت نگه دارند با همکاری هم سیستم عامل جدیدی برای موبایل‌ها به وجود آوردند که سیمبیان نام گرفت. البته رقبای دیگری نیز مثل سیستم عامل لینوکس در این صنعت وجود دارند که فعلا به صورت عمده استفاده نشده‌اند. در اصطلاح به موبایل‌هایی که از این سیستم عامل استفاده می‌کنند SmartPhone گفته می‌شود.
14 شرکت اصلی و چند شرکت فرعی از به وجود آوردندگان این سیستم عامل بودند، بعضی از این شرکتها در زمینه نرم‌افزار و بعضی از آنها در زمینه سخت‌افزار به رشد این سیستم عامل و موبایل‌های آن کمک کرده‌اند. در آن نوکیا با 47.9% پیشتاز است و پس از آن Ericsson با 15.6% ، SonyEricsson با 13.1% ، پاناسونیک با 10.5% ، Siemens با 8.4% و سامسونگ با 4.5% قرار دارند
تا کنون 10 سیستم عامل با نام Symbian منتشر شده اند که آخرین نسخه استفاده شده در گوشی های معمول نسخه 9.2 آن است .آخرین نسخه هایی هم که به نمایش درآمده ولی هنوز خبری از استفاده آنها در گوشی های موبایل نیست نسخه های 9.3 و 9.5 می باشد که به ترتیب در جولای 2006 و مارچ 2007 به نمایش درآمده اند. از تغییراتی که در نسخه 9.5 نسبت به نسخه های دیگر دیده می شود یکی اینکه برنامه ها تا 75% سریعتر اجرا میشوند و دیگری بهینه سازی جهت تکنولوژی DVB-HTV در آن است علاوه بر این پشتیبانی از SQL نیز توسط SQLite در آن فراهم شده است.
هم اکنون دو رابط اصلی کاربری برای سیمبیان به وجود آمده است. اولین رابط که بیشترین استفاده را در موبایل‌ها دارد توسط نوکیا نوشته شده است. این رابط دارای نسخه‌های مختلفی است اما Series 60 نسخه اصلی این رابط است که بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. رابط کاربری دوم با نام UIQ به وجود آمده است که دارای امکانات بسیار خوبی است و رفته رفته در حال باز کردن جای خود در بین شرکتهای تولید کننده موبایل است. هر دوی این رابط‌ها به صورت کاملاً گرافیکی و شبیه به هم طراحی شده‌اند و کار با آنها بسیار راحت است.
