بلوتوث یک استاندارد صنعتی برای شبکههای شخصی بی سیم است که با عنوان استاندارد IEEE ۸۰۲٫۱۵٫۱ نیز شناخته میشود. این شبکه در حوزه رایانه های شخصی و لوازم الکترونیکی شخصی مانند گوشی های تلفن همراه ، دوربینهای دیجیتال و PDA ها (Personal digital assistants) کاربرد دارد و راهی برای انتقال بی سیم اطلاعات بین دستگاههای دیجیتال از طریق بسامد رادیویی برد کوتاه امن و ارزان قیمت و قابل دسترس برای عموم فراهم میکند.
بلوتوث از نام پادشاه دانمارکی (Harold Bluetooth Blatant) در قرن ۱۰ برگرفته شده او کسی بود که دیپلماسی را از جنگ به سمت گفت و گو سوق داد و دانمارک و نروژ را با هم متحد کرد. مخترعان فناوری بلوتوث فکر میکردند این نام مناسب برای فناوری آنهاست که به وسایل مختلف اجازه میدهد نوعی گفت و گو با هم داشته باشند.
استاندارد بلوتوث اولین بار توسط Ericsson توسعه و گسترش یافت و بعدها بهوسیله گروه SIG که در ۲۰ می۱۹۹۹ تأسیس شد و اعضای آن شرکتهایی چون: Sony Ericsson, IBM,Intel,Toshiba ,Nokia بودند که بعدها شرکتهای رایانه ای دیگری هم به آنها پیوستند. بلوتوث تحت استاندارد IEEE ۸۰۲٫۱۵٫۱ شناخته میشود.
ali.xcalibor در سال ۱۹۹۸ در شرکت ال.ام. اریکسون علاقه مند شد تا گوشی تلفن های همراه تولیدی او بتوانند بصورت بی سیم به ابزارهای دیگر (مثل رایانه های جیبی) وصل شوند. اریکسون و چهار شرکت دیگر ( آی بی ام ، اینتل ، نوکیا و توشیبا) یک کنسرسیوم (SIG) تشکیل دادند تا استانداردی بی سیم برای اتصال ابزارهای مخابراتی/رایانهای و ابزارهای جانبی آنها طراحی کنند که بردی کوتاه، مصرف توان پایین و قیمتی ارزان داشته باشد.
اطمینان از عدم تداخل دستگاه های مختلف با یکدیگر یکی از مهم ترین اهداف طراحان این فناوری بوده است. یکی از روش هایی که دستگاه هایی بلوتوث با استفاده از آن از تداخل با دیگر سیستم ها جلوگیری می کنند، ارسال سیگنال های بسیار ضعیف (حدود یک میلی وات) می باشد. این در حالی است که قویترین تلفن های همراه قابلیت ارسال سیگنال های سه واتی را دارند. همین قدرت پایین، برد یک دستگاه بلوتوث را به 10 متر کاهش می دهد و متقابلاً احتمال تداخل با دیگر دستگاه ها را نیز کمتر می کند. با وجود قدرت پایین سیگنال در ارتباط بلوتوث، نیازی به خط دید مستقیم بین دو دستگاه وجود ندارد. سیگنال های بلوتوث از دیوار نیز عبور کرده و امکان کنترل دستگاه های مختلف در اتاق های مجزا را با استفاده از این استاندارد فراهم می کنند.
با استفاده از بلوتوث می توان 8 دستگاه را به طور همزمان به هم متصل کرد. علی رغم اینکه همه دستگاه ها در شعاع 10 متری یکدیگر قرار دارند هیچ گونه تداخلی در ارتباط بین شان پیش نمی آید. این بدان دلیل است که بلوتوث با استفاده از تکنیکی با عنوان پرش فرکانس ها (SSFH) امکان استفاده همزمان از یک فرکانس مشخص رادر بیش از یک دستگاه غیرممکن می سازد. در این تکنیک بلوتوث طیف فرکانسی ISM را به 79 بسامد مجزا تقسیم کرده و دستگاه مورد نظر بر مبنای معیارهای خاص در هر لحظه به صورت تصادفی یکی از این بسامدها را انتخاب کرده و استفاده می کند. در ارتباطات بلوتوث دستگاه فرستنده در هر ثانیه 1600 بار بسامدعوض می کند. بدین ترتیب تعداد دستگاه های بیشتری می توانند از طیف رادیویی استفاده کنند و امکان تداخل بین آنها هم کاهش می یابد.
وقتی دستگاه های بلوتوث در فاصله مجاز از هم قرار می گیرند یک شبکه ایجاد می کنند. شبکه ای که توسط سیستم های بلوتوث ایجاد می شود شبکه شخصی (PAN) نامیده می شود که ممکن است فضای یک اتاق یا خانه را در بر بگیرد یا این که فاصله بین تلفن همراه و HANDSFREE آن که به گوشتان وصل است را شامل می شود.
Bluetooth برای مصارفی با توان پایین در یک برد کوتاه (۱۰ سانتی متر ۱۰ متر و ۱۰۰ متر) معمولاً در یک ریزتراشه ارزان پیاده سازی میگردد.
بلوتوث به دستگاه های دیجیتال اجازه میدهد که با یکدیگر ارتباط داشته و اطلاعات را با نرخ مناسبی منتقل کنند به شرطی که در برد رادیویی هم قرار گرفته باشند. برد رادیویی این فناوری از مرتبه ابعاد یک اتاق بوده و در ردههای پرتوان حداکثر به ۱۰۰ متر میرسد، این برد به کلاس (رده) توان محصول بستگی دارد.
سه رده توان برای محصولات این فناوری وجود دارد :
رده ۱: ۱۰۰ متر ۱۰۰mW ~۲۰dBm
رده ۲: ۱۰ متر ۲٫۵mW ~۴dBm
رده ۳: ۱ متر ۱mW ~۰dBm
یک دستگاه بلوتوث که نقش یک ارباب (master) را ایفا میکند میتواند با ۷ دستگاه که نقش برده (slave) را بازی میکنند ارتباط برقرار کند این شبکه که یک گروه ۸ تایی را تشکیل میدهد ریز شبکه یا خوشه بلوتوث (piconet) نامیده میشود.
ویرایش آینده بلوتوث به عنوان LISBON نامیده شده که شامل یک تعداد مشخصههایی از جمله افزایش امنیت و قابلیت استفاده بیشتر از بلوتوث که ویژگیهای اصلی آن به ترتیب زیر است:
• Atomic Encryption Change: این توانایی به ارتباط رمزگذاری شده این امکان را میدهد که بطور تناوبی کدهای رمزی خود را تغییر دهد تا بدین وسیله امنیت افزایش یابد.
• Extended Inquiry Response: این توانایی سبب میشود در طول پروسه بازبینی و درخواست اطلاعات بیشتری جمع آوری شده و به دستگاهها امکان پالایش (فیلترینگ) بهتری را جهت ارتباط میدهد. این اطلاعات شامل نام وسیله و لیستی از خدمات ارائه شده و یک سری اطلاعات تکمیلی دیگری است.
• Sniff Subrating: سبب کاهش توان مصرفی وقتی که وسایل در وضعیت sniff low power هستند میگردد این توانایی بویژه در هنگام ارتباط و انتشار دادههای نامتقارن بکار میرود. این وضعیت در هنگام برقراری ارتباط با وسایلی چون میکروفون و صفحه کلید سبب افزایش طول عمر باتری از ۳ تا ۱۰ برابر میشود.
• QoS Improvements: سبب خواهد شد که وقتی ترافیک مخابراتی در یک خوشه piconet بالاست دادههای صوتی و تصویری با کیفیت بالا ارسال شوند.
• Simple Pairing: به شکل اساسی وظیفه بهبود در جفت شدن وسایل بلوتوث را به عهده دارد.بطوریکه در یک زمان هم کاریی و هم امنیت افزایش میابد.انتظار میرود که این مورد به طور قابل توجهی در استفاده از بلوتوث افزایش یابد. ویرایش بعد از LISBON " SEATTLE نامیده میشود که مشخصه و ویژگیهای بیشتری را دارد که عمده آنها روی(UWB: ultra wide band) متمرکز شدهاست. این خصیصه امکان استفاده از بلوتوث را در عرض باند بسیار بالای رادیویی فراهم میکندکه بدنبال آن ارسال و انتقال اطلاعات دادهها را با سرعت بسیار بالا فراهم میکند.
جالب است بدانید ماريا خورسند، بانوي 49 ساله ايراني ، يكي از مديران مشهور صنعت فناوری اطلاعات جهان در واقع مادر معنوی بلوتوث است. هر چند ايرانيها در ميان مديران ردهبالاي صنعت فناوری اطلاعات چندان كمشمار نيستند، اما خورسند يكي از بلندپايهترين و در عين حال معدود زنان ايراني فعال در اين رشته است. ماريا خورسند در زمان مديريت خود در شركت اريكسون سوئد، رياست اين پروژه انقلابي را بر عهده داشته است و در واقع مادر معنوي فناوری بلوتوث محسوب ميشود.