فدورا 13در حال سپري کردن مراحل انتهايي خود است و
بهزودي با نگارش پاياني عرضه ميشود. اين توزيع لينوکسي که با اسم رمز
Goddard در حال گسترش است، نسبت به فدورا 13امکانات زيادي را اضافه کرده و
براي کاربران کميحرفهايتر لينوکس ويژگيهايي دارد که آنها را براي
استفاده از اين توزيع ترغيب ميکند. همه چيز از پشتيباني از چاپگر گرفته تا
پشتيباني از کارتهاي سهبعدي جديد انويديا و تغيير سيستم فايل در
فدوراي13 وجود دارد.
فدورا برخلاف اوبونتو و
اوپنسوسه، دو نگارش محبوب ديگر لينوکسي، تمرکز ديگري دارد. اين پروژه با
تمرکز روي آزادي نرمافزار، در وهله اول تلاش ميکند ويژگيهاي جديد را به
سيستم بيفزايد. شايد فدورا تر و تميزترين توزيع لينوکسي نباشد که ديدهايد
اما بيشك يکي از پرهيجانترين توزيعها است. اگر در فدورا 13باشيد، اين
هفت دليل ميتواند شما را براي اين که به فدوراي13برويد، ترغيب کند:
آخرين و بهترين
کاربران فدورا عموما
نميخواهند پشتسر باقي بمانند. يکي از عناوين بنيادي پروژه فدورا،
"نخستين" است و اين يعني انتقال آخرين فناوري نرمافزاري در اختيار
کاربران. فدورا 13نيز از اين موضوع مستثنا نيست. آخرين نگارش فدورا با KDE
نگارش4/4 و گنوم 2/30 عرضه ميشود. فايرفاکس3/6/3و اوپنآفيس2/3 و هسته
لينوکس2/6/33 و صدها بسته ديگر با آخرين نگارشهايشان همراه است. هر کدام
از اين بهروزرسانيها شامل ويژگيهايي است که هيچکس نميخواهد آنرا از
دست بدهد.
مديريت شبکه بهتر
يکي از مهمترين
بهبودهايي که در فدورا13وجود دارد، بهبود مدير شبکه آن است. نگارش 0/8/1
مدير شبکه هنوز بيرون نيامده، اما پشتيباني آن از شبکههاي موبايل،
IPV6
و بسياري ويژگيهاي ديگر در اين سيستمعامل وجود دارد.
يکي از ويژگيهاي مهم
اين بسته جديد، براي کاربران بسيار جذاب خواهد بود. مديرشبکه لينوکسي فدورا
بالاخره صاحب يک رابط کاربري خط فرماني شد. خط فرمان هنوز کامل نشده است
اما بيشك بهزودي با قابليتهاي جديدي بهروزرساني ميشود.
سهبعدي سازي براي
کارتهاي انويديا
کاربران لينوکس داراي
کارتهاي ويدئويي انويديا مجبور بودند يا درايورهاي تجاري انويديا را تهيه
کنند يا با کمترين امکانات کارت گرافيکشان و درايورهاي منبعباز سروکله
بزنند. البته اگر مشکل فلسفي با نرمافزارهاي غيرآزاد نداريد، راههاي عملي
زيادي براي انتخاب يک درايور منبعباز وجود دارد. درايورهاي تجاري انويديا
با عرضه جديد هسته جديد لينوکس کمي از دور خارج شدهاند افزون بر آن،
اينکه مشکل مجوز نيز دارند.
درايورهاي نوو (Nouveau)
مدتي است که براي جايگزيني درايورهاي انويديا آغاز بهکار کـــرده است و
در نظر دارد تمام قابليتهاي درايورهاي انويديا را پيادهسازي کند. بعد از
تلاش بسيار، نوو از فناوري سهبعدي نيز پشتيباني ميکند. البته اين
پشتيباني هنوز بهصورت آزمايشي است، اما کاربران ميتوانند بسته
mesa-dri-drivers-experimental را براي فدورا 13دريافت کنند و آنرا
بيازمايند. گفته ميشود اين درايور براي کارت گرافيک
9400GT
بسيار خوب کار ميکند و براي بازي
Quake3
بسيار مناسب است.
از آنجا که اين درايور
هنوز در مراحل اوليه بهسر ميبرد، با سيستمهاي چندنمايشگره کمي مشکل
دارد.
نصب خودکار چاپگر
در سال 2010جامعه هنوز
با کاغذبازي اداره ميشود و فدورا13براي حل اين مشکل راهحلي ارائه نکرده
است، اما دستکم ميتوان بهکمک اين توزيع، چاپگر را بهسادگي روي سيستم
نصب کرد.
وقتي يک چاپگر USB را به
فدورا13وصل ميکنيد، اين سيستمعامل بهصورت خودکار بهدنبال درايور آن در
مخزن نرمافزاري خود ميگردد و آنرا نصب ميکند.
شيرين مثل شکر
فدورا بستهاي است که در
مورد تحصيلات هم پيشرفتهاي خوبي داشته است. يکي از ويژگيهاي
فدورا13پيادهسازي جامعه تحصيلي Sugar است. شوگر محيطي است که براي
لپتاپهاي OLPC (يک لپتاپ براي هر کودک) بهکار ميرود. اين محيط شامل
رابط کاربري مناسب کودکان ميشود و بستر مناسبي براي آموزش و يادگيري در
محيط مجازي است.
فدورا13با شوگر نگارش
0/88 عرضه ميشود. اگر ميخواهيد از لينوکس در امر آموزش استفاده کنيد،
بهتر است به شوگر يک شانس بدهيد.
بازگشت به گذشته با Btrfs
يکي ديگر از قابليتهاي
فدورا 13که آن هم آزمايشي است، پشتيباني از بازگشت به گذشته با سيستم فايل
باترافاس است. اين سيستم فايل كه از نگارش2/6/29 هسته لينوکس پشتيباني
شده است، ابتدا توسط اوراکل ايجاد شد. يکي از ويژگيهاي خاص باترافاس
پشتيباني از تصوير است که ميتوان براي بازيابي سيستم از آن استفاده کرد.
فرض کنيد که باترافاس را فعال کردهايد و بستهاي را نصب ميکنيد که
سيستم شما را از حالت پايا خارج کرده و خراب ميکند. ميتوانيد سيستم را به
تصوير قبلي برگردانيد و بازيابي سيستم را از آنجا آغاز کنيد. ديگر
فايلهايي که در سيستم فايل تغيير يافتهاند نيز به حالت قبلي خود
برميگردند. اما از آنجا که تصويرها حذف نميشوند، اگر فايل جديدي در آن
بازه ايجاد کرده باشيد، حذف نميشود.
نصب موازي و باگگيري
پايتون
فدورا13 دو ويژگي بسيار
جالب براي علاقهمندان به پايتون دارد. نصب موازي پايتون3 در اين سيستم
پشتيباني ميشود و برنامهنويسان پايتون2 ميتوانند نگارش جديد را در کنار
نگارش قديمي داشته باشند و از هر دو بهصورت موازي استفاده کنند. فدورا13
همچنين براي gdb يک افزونه ايجاد کرده است که ميتوان بهکمک آن
کتابخانهها و اسکريپتهاي پايتون را باگگيري کرد.
نتيجه نهايي
اگر آدم ماجراجويي
هستيد، ميتوانيد زودتر از عرضه نگارش نهايي فدورا 13 آنرا دريافت و نصب
کنيد. فدورا در وضعيت آماده عرضه قرار دارد و به جز يکيدو ايراد کوچک
مشکل ديگري را مشاهده نخواهيد کرد. براي اطلاعات بيشتر بهوبسايت فدورا
مراجعه کنيد:
http://www.fedoraproject.org
فقط به ياد داشته باشيد
که فدورا13 براي کاربران مسلط و توسعهدهندگان است و براي همه توصيه
نميشود، اما توزيع بسيار مناسبي براي دريافت آخرين فناوريهاي نرمافزاري
است.
محمدرضا قرباني