از ماهها پیش از اکران آواتار جیمز کامرون، پدیده سهبعدی به یک موضوع داغ تبدیل شده بود. این گزاره که آواتار آغازی بر سینمای آینده است و یک تحول و نقطه عطف محسوب میشود، کاملا درست است، اما تحول ملموس را به زودی در اتاقهای نشیمن خود خواهیم یافت، یعنی زمانی که تلویزیونهای سهبعدی و برنامههای سهبعدی به خانههای ما راه یابند.
بسیار از برندهای عمده، در نظر دارند، ظرف چند هفته آینده، نخستین تلویزیونهای سهبعدی خود را راهی بازار کنند.
پاناسونیک:
نخستین بار، این پاناسونیک بود که در سال ۲۰۰۸ در نمایشگاه CEATAC ژاپن، یک سیستم سینمای خانگی سهبعدی پلاسما به صورت «فول اچ دی» را به نمایش گذاشت. از دهم مارس سال میلادی جاری، یعنی یک روز پیش از نوشته شدن این سطور، فروش این سیستم در بازارهای آمریکا شروع شده است. این سیستم شامل یک تلویزیون پلاسمای سهبعدی ۵۰ اینچی، یک دستگاه پخشکننده بلوری با قابلیت پخش سهبعدی و عینکهای مخصوص است.
قیمت این سیستم سه هزار دلار است که در مقایسه با تلویزیون پلاسمای مشابه که تونایی پخش سهبعدی ندارد، تنها ۵۰۰ دلار گرانتر است. هدف پاناسونیک فروش یک میلیون تلویزیون سهبعدی تا پایان امسال است.
سامسونگ:
سامسونگ هم بیکار نمانده و از همین ماه تلویزیونهای LED مدل C7000، C8000 و C9000 را به بازار آمریکا میفرستد. سامسونگ می خواهد نخستین شرکتی باشد که تلویزیون سهبعدی را روانه بازار انگلیس و دیگر کشورهای اروپایی میکند.
قیمتهای تلویزیونهای سهبعدی سامسونگ بر حسب مدل متغیر است و از ۲ تا ۳ هزار دلار برای مدل C7000 شروع میشود و به ۶ تا ۷ هزار دلار برای مدل C9000 میرسد. خریداران این تلویزیونهای، باید عینکهای مخصوص را به صورت جداگانه تهیه کنند، این عینکها در بستهای همراه با نسخه سهبعدی انیمیشن «هیولاها و بیگانگان» Monsters vs. Aliens به مشتریها فروخته خواهند شد.
اما سامسونگ، از سهبعدی کردن پلاسماهای خود هم غفلت نکرده و ۶ مدل از ۸ مدل پلاسمای فوق باریکی کهد ر سال ۲۰۱۰ راهی بازار خواهد کرد، ویژگی سهبعدی را دارند. مدلهای ۷۰۰۰ و ۸۰۰۰ پلاسمای سامسونگ با دامنه قیمتی از ۱۸۰۰ دلار تا ۳۵۰۰ دلار، میخواهند فناوری نمایش سهبعدی را به خانه مشتریان سامسونگ بیاورند.
یک ویژگی جالب تلویزیونهای سهبعدی سامسونگ این است که مجهز به پردازشگر توکار سهبعدی هستند که میتواند تصاویر معمولی دو بعدی را به نسخه سهبعدی تبدیل کند. البته باید منتظر ماند و عملا دید که تصاویر صناعی سهبعدی تا چه حد با تصاویر سهبعدی واقعی قابل مقایسه خواهند بود.
سونی:
سونی اعلام کرده که قصد دارد تا ۱۰ ژوئن یعنی درست تا زمان شروع جام جهانی فوتبال، درنگ کند و در این زمان تلویزیونهای سه بعدیاش را عرضه کند. مدلهای LX900، HX900 و HX800 مدلهای پشتیبانیکننده از نمایش سهبعدی سونی هستند. البته سونی قصد دارد پیش از بازار امریکا، این مدلها را به ژاپنیها بفروشد، محدوده قیمت این مدلها از ۴۳۰۰ دلار تا ۵۲۰۰ دلار متغیر است. خریداران این مدلها هم مجبور هستند، عینکهای مخصوص را با قیمت تقریبی ۱۳۰ دلار بخرند. سونی ادعا میکند که کیفیت عینکهایش از عینکهای دیگر شرکتها بیشتر است. البته مدل LX ، از این قاعده، مستنثنی است و هنگام خرید، عینک مخصوص هم هماره تلویزیون به مشتری داده میشود.
ال جی:
هدف ال جی این است که امسال ۴۰۰ هزار و سال بعد ۳٫۴ میلیون تلویزیون سهبعدی بفروشد. نخستین تلویزوین سهبعدی ال جی LD360 بود که در CES به نمایش گذاشته بود و این شرکت قصد داشت که این مدل ۴۷ اینچی را در ماه آوریل روانه بازار انگلیس خواهد شد. اما این برنامه لغو شده است و مدل LX9900 ال جی که در ماه می به انگلیس میرود، نخستین مدل سهبعدی این شرکت خواهد بود. در نیمه دوم سال جاری هم ، ال جی ۲ مدل دیگر تلویزیون سهبعدی را به مشتریان خود خواهد فروخت.
توشیبا:
توشیا قصد دارد در سه ماه آخر سال میلادی جاری، تلویزیون سهبعدی را به بازار انگلستان بفرستد.
فیلیپس:
فیلیپس هم مدل سهبعدی ۹۰۰۰ را دارد که در سال جاری معرفی خواهد کرد.
بنابراین میبینید که برندهای عمده، تلویزیون سهبعدی را جدی گرفتهاند و از هماینک رقابت شدیدی بین آنها برای فروش میلیونها دستگاه تلویزیون شروع شده است.
تلویزیون سهبعدی بدون برنامه سهبعدی؟!
وقتی فروش تلویزیون وضوح بالا از دهه ۹۰ میلادی شروع شد، هیچ شبکه تلویزیونی، برنامهای با وضوح بالا پخش نمیکرد. خریداران این سسیتمها که در آن زمان قیمتی در حدود ۱۰ هزار دلار داشت، به سختی چیزی برای تماشا پیدا میکردند که بتواند به آنها لذت نمایش ویدئوهای با وضوح بالا را نشان بدهد!
امسال هم شرکتهای بزرگی که تلویزیونهای سهبعدی میسازند، دقیقا چنین مشکلی دارند. با وجود اینکه پخشکنندههای بلوری که بتوانند فیلمهای سهبعدی پخش کنند، وجود دارند، اما عملا فیلم سهبعدی که روی دیسک بلوری باشد، در بازار وجود ندارد!!
اما بدیهی است که تا برنامههای سهبعدی از فیلم گرفته تا گیم و برنامههای تلویونی سهبعدی، نباشند، این شرکتهای نمیتوانند امید زیادی داشته باشند.
جام جهانی فوتبال در آفریقای جنوبی، فرصت طلایی برای این شرکتهاست. سونی در این میان، جام جهانی را بسیار جدی گرفته است، این شرکت که اسپانسر جام جهانی هم است، با استفاده از دوربینهای سهبعدی حرفهای خود ۲۵ بازی از بازیهای این رقابت پرطرفدار را ضبط و پخش میکند. سونی این تصاویر سهبعدی را با استفاده از نمایشگرهای بزرگ سهبعدی در ۷ شهر بزرگ دنیا (برلین، لندن، مکزیکوسیتی، پاریس، ریو دو ژانیرو، رم و سیدنی) به نمایش میگذارد تا به همه نشان دهد که تماشای فوتبال به صورت سهبعدی، میتواند چه حس و حالی داشته باشد!
تصور میکنم تا زمانی که تعداد عناوین فیلمهای سهبعدی که در سال ساخته میشوند، اضافه نشوند و تا زمانی که شبکههای ماهوارهای که برنامههای سهبعدی پخش میکنند، معمول نشوند، رونق تلویزیون سهبعدی، نقطه اوج خود را تجربه نخواهد کرد. مسلما کسی برای نمایش چند فیلم و ویدئو در سال، حاضر نیست چند صد دلار هزینه بیشتر بدهد!
در تصویر بالا یک دوربین سهبعدی را میبیند که سال پیش بازی شبکه اسکای اسپورت برای پخش سهبعدی بازی منچستر و آرسنال از آنها استفاده کرد.
سال پیش، سال سینمای سهبعدی بود، آواتار در کنار انیمیشنهای مثل کارولین و UP تماشاگران را در بسیاری از سینماها وادار کرد که عینکهای ویژه به چشم بگذارند. آیا به زودی ما در خانههایمان ساعاتی از شبانهروز را با عینکهای ویژه سهبعدی سپری خواهیم کرد؟!
در این میان صنعت گیمهای سهبعدی را هم باید بسیار جدی گرفت، وقتی نمایشگرهای سهبعدی را در کنار کنسولهای مجهز به کنترلهای حساس به جرکت مثل وی نینتندو، ناتال مایکروسافت و Move سونی بگذاریم، متوجه میشویم آیندهای برای گیم متصور است که هماینک حتی در خواب هم نمیبینیم.
اصلا سهبعدی چگونه کار میکند؟!
اما سؤالی که شاید بهتر بود که در ابتدای این پست مطرح میکردم و به آن پاسخ میدادم این است که فناوری نمایش سهبعدی چگونه کار میکند.
انسانها دو چشم دارند، فاصله اندکی که این دو چشم از هم دارند، باعث میشود که هر یک تصویری از زوایهای کمی متفاوت به مغز بفرستند. مغز با ترکیب کردن این دو تصویر متفاوت با هم به اشیا عمق میدهد و آنها را سهبعدی میبیند.
دید سهبعدی بسیار اهمیت دارد، اگر تا به حال اهمیت سهبعدی فکر تکردهاید، میتوانید آزمایش سادهای انجام دهید: در حالی که یک چشم خود را بستهاید، سعی کنید توپ پینگ پونگی را که دوستتان برایتان پرت میکند، بگیرید. میبیند که گرفتن توپ نسبت به دید دوچشمی بسیار دشوارتر میشود.
برای خلق تصاویر صناعی سهبعدی فناوریهای مختلفی وجود دارد.
۱- دو تصویر به پرده نمایش بتابانیم و یا از تلویزیون پخش کنیم، بعد به یاری عینکی که در یک لنز فیلتر آبی و در دیگری فیلتر قرمز داشته باشد، برای هر چشم تصویر جداگانهای درست کنیم:
۲- این بار دو تصویر از تلویزیون پخش کنیم که پلاریزاسیون متفاوت داشته باشند، بعد از عینکی استفاده کنیم که هر لنزش تنها اجازه گذر یک تصویر با قطبیت مشخص را بدهد:
۳- این بار هم دو تصویر از تلویزیون پخش کنیم، اما به جای عینک، روی صفحه تلویزیون، پوشش ویژهای بکشیم به هر چشم تصویر جداگانه بدهد. در این فناوری پوشش روی تلویزیون، کار عینک را در دو فناوری قبل، انجام میدهد:
کارشناسان عقیده دارند که سال ۲۰۱۰، سال تلویزیونهای سهبعدی نیست، اما این سال را میتوان آغازی برای این تحول عمده دانست.
