لالایی در لرستان

لالایی ها ، نواهای عاشقانه ای هستند كه با كند و كاو در مضامین آنها می توان نگرش هر قوم را نسبت به فرزند و جنسیت او دریافت هر چند برخی لالایی ها علاوه بر انعكاس حالات درونی مادران، به شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خانواده ها نیز پرداخته اند، اما اصیل ترین لالایی ها از مضامینی حكایت می كنند كه طی آن مادر، بی اعتنا به همه ی غم های عالم، می كوشد تا شادی را برای فرزند به ارمغان آورد. در این لالایی ها، شكایتی هم اگر هست از رنجی است كه طی آن به كودك از هم سالان خود رسیده است.
هر چند لالایی در فرهنگ های مختلف به گونه های متفاوتی اجرا می شود،‌ اما عشق به فرزند وجه مشترك تمامی آنهاست، مادر لر هم، صداقت، لطافت، استحكام ادبی و بار عاطفی عمیقی را در هم آمیخته و حرف دلش را به صورت لالایی با فرزندش در میان می گذارد. لالایی ها را از چند منظر می توان تقسیم بندی كرد: ساختار، محتوا و ...
لالایی های لرستان را از نقطه نظر توجه به جنسیت فرزند به دو دسته می توان تقسیم نمود: دسته ی اول لالایی هایی هستند كه بی توجه به جنسیت فرزند بیان می شوند (لالایی های عمومی) و دسته ی دوم نیز لالایی هایی هستند كه به طور اختصاصی برای دختر و یا پسر خوانده می شوند.
 
الف) نمونه هایی از لالایی های عمومی:

نمونه اول:
لاوه لاوه یك لاوم بر بارو
انو طفل تر سنگ متاوانو

برگردان:
برای فرزند نورسیده ام می خوانم تا به ثمر برسد
گریه ی طفل نورسیده، سنگ را هم آب می كند

در این بیت كه از زبان مادران فیروز آبادی (فیروز آباد اشتر) شنیده شده است، مادر خود را به باغبانی تشبیه كرده كه نهال نورسیده اش رابه امید ثمر دادن (به بار نشستن) تیمارداری می كند.

نمونه ی دوم :
لالایی لالای لالای فیروزه
بازی كو امروز، دنیا دوروزه

برگردان : بخواب ای فیروزه ی من
امروز تو فرزندم بازی كن كه دنیا دو روز است

در این لالایی سپید دشتی (از بخش پاپی) ، فرزند به فیروزه  ـ‌كه هم زیباست و هم گرانبها ـ تشبیه شده است، مادر در این نوا ،‌ به فرزند خود می گوید كه امروز دنیا از آن اوست، پس در آن بازی ـ شادمانی ـ كن.

نمونه ی سوم:
لالا لالا  لا لا  لا لا  لا ئیه
سی روله كم كنم نون و خائی نه

برگردان : بخواب! بخواب! بخواب، بخواب فرزند دلبندم
برای فرزندم نان و خاگینه ای می پزم

این لالایی زیبا نیز كه از زبان مادران قلعه ی خانجانی بخش پاپی لرستان شنیده شده است، به سهم زندگی كودك از زندگی ساده ی روستایی مبتنی بر دام و طیور اشاره دارد.  مادر در این لالایی چنان از نیمروی ساده سخن می گوید كه گویی خوشمزه ترین غذاها را برای كودكش فراهم می آورد.

نمونه ی چهارم:
روله ، كراست چیته، ‌چیت ِ كودری
پر قیت پیله، سكه نادری

لا لا یی جالب بود موفق باشید