محلات قديمي ديار ما-شهر بابل

 1-محله افراداربن:
محله افراداربن در گذشته در مرکز هر محله درختانی غرس می شد که به خاطر تنومندی واهمیت ان نام محله را با نام درخت معرفی می کردند.افرا درختی شبیه چنار و بسیار پر شاخ وبرگ که بلندی
ان تا بیست متر هم می رسد.چاه آبی نیز در مرکز محله مقابل نانوایی فعلی
مقابل کوچه ابومحله قرار داشته است ومردم از آب این چاه استفاده می کردند.
2-محله باقر ناظر:
محله باقر ناظردر دوران قاجار و پهلوی اول در این محله مدرسه ای بود با نام باقر ناظر که به مدرسه قاضی نیز معروف بود.این مدرسه در سال 1319شمسی تخریب شد و به جای آن مدرسه سعدی احداث شد.باقر ناظر
در اصل ناظم مدرسه حاج ابراهیم یا قاضی بود که بعد تبدیل به دبستان سعدی شد ومحله به نام باقر ناظر اشتهار یافت.
3-کاسگر محله یاکوزه گر محله:
کاسه گر محله یا کوزه گر محله نام محله ای است که در گذشته بیشتر ساکنان آن را کوزه گران تشکیل می داده اند وبا گل ظروف سفالی
می سا ختند. قدمت آن به دوران قاجار می رسدو ابتدای بافت قدیم شهر
بابل از سمت جنوب شهر را شامل می شود .کاروان سرای سبزه میدان
(پلنگ فعلی)در دوران ناصرالدین شاه قاجار محل محل نبرد سعیدالعلماء
 یارانش با افراد بهایی در سال1265قمری بوده است که به پیروزی مسلمانان شهر به رهبری سعید العلماء انجامید.در محله کاسه گر محله
قرار دارد.
4-عطار محله:
عطار محله در سه راه فرهنگ در کوچه ای بم بست که ابتدای آن اسلحه فروشی توکلی قرار داردو وجه تسمیه آن به خاطر شخصی بزرگ و با
نفوذ که شغل عطاری داشت وبه مرور به خاطر وجاهت واشتهارش محله
به نام عطار محله معروف شده است
5-محله حیدر کلا:
قدمت این محله به دوران سلطنت ناصرالدین شاه می رسد .اعتمادالسلطنه از همراهان ناصرالدین شاه در سفر این پادشاه به بابل در روز یک شنبه
21 شوال 1292 ق د ر محله حیدر کلا به حمام رفته بود.
6-آستانه:
آستانه امامزاده قاسم از قدیمی ترین محلات شهر بابل است که نخستین
بار نام آن در تاریخ خاندان مرعشی آمده است . نعش میر سلطان مراد خان
 ا در آستانه کلاج مشهد (آستانه) به امامت گذاشته،پس از چهل یوم که از مراسم تعزیه فارغ شدند به مردم امین داده به کربلای معلا فرستادند.از آستانه به کلاغ مسجد نیز یاد شده است . پیدایش این مکان در قرن هفتم هجری بود. بقعه امامزاده قاسم از آثار با ارزش قرن نهم هجری قمری
 ست که دارای گنبد مخروطی با ارتفاع 22 متر و یک مسجد متصل به
 ن می باشد . درهای منبت کاری شده زیبا وپر نقش این بقعه در سال
 90 هجری قمری و صندوق کنده کاری شده بر روی قبر امامزاده
 ر شعبان المعظم 888 ه ق ساخته شده است . بقعه امامزاده قاسم به
 ماره 342 در تاریخ 20/3/1321در شماره آثار ملی و تاریخی
کشورمان به ثبت رسیده است.امامزاده قاسم از نوادگان پنجم امام محمد تقی
 ع) وبه روایتی دیگر از آیت الله آقا شیخ محمد علامه ،قاسم بن ادریس بن
امام علی نقی (ع) مدفون در آستانه بابل می باشد.
7-سر حمام کاظم بیک:
محله سر حمام کاظم بیک بر گرفته نام های حمام میرزا یوسف و مسجد کاظم بیک است که در نزدیکی هم در این مرحله قرار دارندو به آن سر حمام نیز می گویند .مسجد و مدرسه کاظم بیک در سال 1092 قمری در دوران صفویه و توسط حاج کاظم بیک از بازرگانان بزرگ منطقه و حمام این محله نیز به کوشش و سرمایه حاج میرزا یوسف در سال 1216 قمری در دوره پادشاهی فتحعلی شاه قاجار احداث شده است . قدمت این محله از دوران صفویه می باشد.
8-کوچه سیب باغ :
سیب باغ از ابتدای میدان شاه کلا بزرگ به طرف امامزاده یحیی کوچه ای است که در گذشته باغ سیب قرار داشت و این کوچه به این نام شهرت یافت.باغ سیب در ابتدای کوچه سمت چپ از محله شاه کلا قرار داشت.
9-محله طوقداربن:
طوقداربن در اصل این محله به نام توغ داربن بود که به معنی درخت و پرچم وعلم است و به مرور تبدیل به طوقداربن شد که به معنی گردنبند و گرداگرد می باشد .با توجه به قدمت محله و وجود آرامگاه،مسجد ومحل زندگی دو مرجع بزرگ تقلید ملا نصیرا وشیخ کبیر در آن و معمولا در آرامگاها درخت کاشته می شد و توغ نام یک درخت نیز می باشدمعنای توغ باید صحیح باشد .سابقه حضور وزندگی ملا نصیرا در این محله و ساخت مسجد محدثین توسط این عالم ربانی در شعبان سال 1136 قمری،سابقه تاریخی آن را به دوران شاه طهماسب دوم صفوی می رساند.
10-محله بی سرتکیه:
بی سر تکیه نام قدیم آن خسرویه بود .در دوران قاجاریه تکیه ای در ضلع شمالی محله و مقابل مسجد فعلی در حال سوخت بود که سازنده آن به عللی نتوانست کار ساخت آن را به اتمام برساند و این تکیه مدتها بدون سقف بود و به هنگام عزاداری واطعام در ماه محرم به تکیه بی سر معروف شد و مردم به خاطر همین نام محله را بی سر تکیه گذاشته اند .بعد ها اهالی با آوردن الوارهای بزرگ از طریق جنگل و رودخانه سقف تکیه را کامل کردند .قدمت آن بیش از یک قرن و دوران قاجاریه است.درخت آزاد در بی سر تکیه از کیلومتر دور نمایان بود واز بلند ترین درختان شهر بود.
11-محله گلشن:قدمت محله گلشن به دوران صفویه می رسد .در گذشته مسجد وتکیه در کنار هم قرار داشتند که در تعریض خیابان نواب تکیه به کلی تخریب شد و بخشی از مسجد باقی مانده است .از محلات بزرگ مرکزی شهر بابل می باشد .گلشن به معنای گلزار وباغ گل وگلستان است ودر گذشته تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی باغ های فراوانی در اطراف محله وجود داشته است.
12-شاهکلا:
شاهکلا در کنار محله گلشن بزرگ وکوچک واقع اند و قدمت آن همچون محله گلشن به دوران صفویه می رسد واز نام آن بر می آیدمنطقه ای اعیانی یا شاه نشین که افراد ثروتمند وشریف و بزرگ در آن ساکن بوده اند که شاهکلا کوچک در جنوب شرقی وشاهکلا بزرگ در جنوب غربی محله گلشن قرار دارندودر دوران صفویه و مرعشیان رونق بیشتری از نظر زیست مکانی داشته اند.
13-محله شاه زنگی یا مسجد جامع :
محله مسجد جامع در گذشته ودر دوران قاجاریه به آن محله شاه زنگی گفته می شد در محل تکیه فعلی تکیه ای با نام شاه زنگی معروف بود که به این محله نیز شاه زنگی می گفتند .در این تکیه در ماه محرم و وسط میدان عذاداری سنتی انجام می شد .قدمت مسجد جامع یا شاه زنگی با بازارچه معروف آن متعلق به دوران صفویه است و 2 قطعه سنگ مرمر متعلق به سال 1106 قمری در محوطه مسجد این محله قرار دارد.
14-محله شهدا یا درب الشهدا :
شهدا یا درب الشهدا یا شهدابن- از نامهای رایج چهار راه شهدا ی فعلی است که در گذشته مقبره 4 تن از یاران آیت الله العظماء سعید العلماء بار فروشی بود که در نبرد با بهایئان و افراد شیخ محمد علی بار فروشی (قدوس) به شهادت رسیده اند. قدمت آن به دوران قاجاریه می رسد و همواره مرکز بازار بابل بوده است . در ضلع جنوب غربی چهار راه شهدا ( سلمانی سابق و میوه فروشی فعلی ) مقبره یکی از سادات قرار داشت که در دوران پهلوی اول تخریب شد وتا مدتها قبل در کنار آن در پیاده رو منبری قرار داشت که مردم در شبهای جمعه شمع روشن کرده و نذررو نیاز بجای می آوردند .و در دوره قاجاریه به آن امامزاده شهدا میان بازار می گفتند .
 15-محله برج بن:
نام قدیم این محله به خاطر وجود مدرسه علمیه قادریه در محل شهرداری سابق قادریه محله بود .پس از تخریب این مدرسه و احداث بلدیه بار فروش در سال 1307 در همین مکان برجی بر بالای مکان بنای بلدیه ایجاد کرده اند که ماموران بلدیه (شهرداری ) با استقرار در اتاقک برج محل های دود و آتش سوزی در سطع شهر را شناسائی می کردند تا ماموران آتش نشانی برای اطفای حریق اقدام کنند . به همین خاطر به قادریه محله برج بن گفته شد یعنی محله ای زیر برج بلدیه.
16-آقا رود پیش:
آقا رود پیش پس از منطقه قورمش لو قرار دارد .در گذشته این مناطق مستعد کشاورزی بوده و مکانی مناسب برای توزیع آب زراعی از آقا رود به اطراف باز گیر کلا و اطراف آن.
17-محله سر حمام آقا حسن:
کوچه سنگ پل حد فاصل آهنگر کلا و چهارشنبه پیش در گذشته حمام آقا حسن قرار داشت که به واسطه وجود حمام به سر حمام آقا حسن اشتهار یافت .محله ای از دوران قاجاریه که به محلات اطراف یعنی چهار شنبه پیش –سنگ پل-آهنگر کلا و چاله زمین مرتبط می شود.
18-محله همت آباد:
همت آباد در سه راهی سنگ پل به بید آباد قرار دارد در مرکز این محله مقابل تکیه قبلا پارک کودک قرار داشت که تبدیل به کتابخانه کودک شد .محله ای قدیمی از دوران قاجاریه در کنار بید آباد ،که شاید به علت همت و اراده ای که یک شخص یا جمع محله برای آبادی آن داشته اند به این نام اشتهار یافته است.
19-محله آهنگر کلا:
آهنگر کلا وجه تسمیه آن به علت وجود تعداد آهنگر در کنار هم در یک محله است . کلا به معنی محله و آهنگر کلا به معنای محله زندگی آهنگرران که در دوران قاجاریه نیز به همین نام وجود داشته است . حدادی و حدادیان که به معنای آهنگر و آهن فروش و آهنگری است ساکنان قدیمی این محله محسوب می شوند . شهید حدادیان از شهدای دوران انقلاب اسلامی نیز از ساکنان این محله بوده است.
20-محله چاله زمین:
چاله زمین از نظر جغرافیائی در منطقه ای پست و پائین تر از آستانه قرار داشته است.چون آستانه آرامگاه بوده و نسبت به بالاتر از دیگر نقاط بر روی تپه واقع بود چاله زمین در مجاورت شمال آن در حالتی چاله مانند قرار داشت به این نام معروف شد.

شهر بهار نارنج با محله های قدیمی شربت بهار نارنجش خیلی خوشمزس!