تابستان فصلی است که گرمای طاقت‌فرسای آن اگرچه برای انسان‌ها قابل تحمل نیست، اما بسیاری از حشرات موذی گرماپسند از این فصل لذت می‌برند و در خانه‌های ما جا خوش می‌کنند. اما مراقب باشید تا حشره‌کش‌ها شما را مسموم و روانه بیمارستان نکنند.
دکتر عباس آقا بیک لویی ، متخصص پزشکی قانونی و مسمومیت ها و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران می گوید :
سوسک از حشرات آلوده‌ای است که در فصل تابستان ، بسیاری را درگیر خود می‌کند و اغلب افراد دست به دامن انواع و اقسام حشره‌کش‌های پودری و مایع می‌شوند، ولی این را هم نباید فراموش کرد که مصرف بیش از حد مجاز این حشره‌کش‌ها می‌تواند برای افراد مشکل‌آفرین باشد و حتی آنها را راهی بیمارستان کند.
حشره‌کش‌ها به سه دسته قوی، متوسط و ضعیف تقسیم می شوند. اغلب در منازل از حشره‌کش‌های ضعیف استفاده می‌شود و نور آفتاب باعث می‌شود آنها خاصیت خود را از دست بدهند.
اثر و علائم مسمومیت با حشره‌کش‌های خانگی (ضعیف) تقریبا با سایر حشره‌کش‌های قوی، شبیه به هم هستند با این تفاوت که علایم خفیف‌تری را به همراه دارد.
علایم مسمومیت با حشره‌کش‌ها به دلیل تحریک گیرنده‌هایی تحت عنوان «موسکارینی»، ابتدا به صورت سرماخوردگی در فرد بروز می‌کند، طوری که ممکن است آبریزش بینی، اشک ریزش و آبریزش از دهان، تعریق پوستی و تنگی مردمک چشم را به همراه داشته باشد و چنانچه این مسمومیت شدت بیشتری داشته باشد و مقدار زیادی سم وارد بدن شود و ریه‌ها را درگیر کند، مجاری تنفسی دچار تنگی شده و ترشحات در این مجاری افزایش می‌یابند و بیمار دچار مشکلات تنفسی و حتی مرگ می‌شود.
چه هنگام مسمومیت رخ می‌دهد؟
هنگامی که اسپری حشره‌کش به مقدار زیاد در هوا پاشیده شود و یا مستقیما به سمت فرد زده شود، احتمال بروز مسمومیت بالا می‌رود.
گاهی حشره‌کش‌ها در اسپری کردن دچار اشکال می‌شوند و به هنگام فشار دادن آنها، به جای این که حشره‌کش روی هوا پاشیده شود، به صورت مایع از جداره حشره‌کش حرکت کرده و با دست فرد تماس پیدا می‌کند که در این مواقع به دلیل قدرت نفوذی بالای حشره‌کش‌ها از ناحیه پوست، سریعا جذب شده و مسمومیت را ایجاد می‌کند.
گفتنی است حشره‌‌کش‌هایی که اسپری می‌شوند از نوع «کاربامات»اند که چنانچه از راه تنفسی یا پوست و یا اتفاقی خورده شوند، با آنزیم «استیل کولین استراز» بدن متصل شده و آن را مهار می‌کند که خوشبختانه علایم خونی مغزی نداشته و حداکثر تا 6 ساعت بدن را درگیر می‌کنند. ولی حشره‌کش‌های پودری، از نوع سموم با اثر قوی و متوسط هستند و می‌توانند مسمومیت‌های جدی‌تری را ایجاد کنند، چراکه هم دارای اثرات خونی مغزی هستند و هم نسبت به حشره‌کش‌های کارباماتی، طول مدت علایم بیشتر است و اگر سریعا به بیمار رسیدگی نشود، آنزیم بدن را تخریب و علایم شدید و طولانی مدت ایجاد می‌کند.
نحوه صحیح استفاده از حشره‌کش‌ها
اگر قرار است برای خلاصی از شر حشرات موذی، از حشره‌کش استفاده کرد، باید سعی شود هنگام اسپری کردن، میوه و غذاها را از محیط دور کرد و یا روی آنها را پوشاند. باید به اندازه 3 تا 4 پاف اسپری کرد و تا 10 دقیقه، کسی وارد اتاق نشود.
زنان باردار، کودکان و افراد مسن بیشتر در معرض مسمومیت ناشی از تماس با حشره‌کش‌های شیمیایی قرار دارند و به این افراد توصیه می‌شود موقع استفاده از حشره‌کش محل را ترک کنند
درمان
اگر آلودگی از طریق تنفس روی دهد، باید بلافاصله فرد را به فضای آزاد برد تا اکسیژن دریافت کند و اگر فردی از طریق مخاط چشم آلوده شده باشد، حتما بایستی مخاط چشم خود را با آب معمولی به مدت 5 تا 6 دقیقه شستشو دهد. اگر راه تماس با حشره‌کش از طریق پوست بوده است، باید بلافاصله با مقادیر فراوان آب و صابون، پوست را شستشو داد و چنانچه علایم خفیف بیمار(در حد سرماخوردگی) طولانی شود و خس‌خس سینه و تنگی نفسش بیشتر شود، مراجعه به اولین مرکز درمانی، بهترین راهکار است.
تماس با حشره‌کش‌ها موجب ابتلا به بیماری‌هایی می‌شود
دکتر معصومه احمدی‌زاده ، مدیر گروه بهداشت حرفه‌ای دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان می کند:
"استفاده از سموم و حشره‌کش‌های شیمیایی در فضای بسته و بدون تهویه مناسب و تماس مستقیم این مواد با پوست بدن، موجب مسمومیت و ابتلا به بیماری در درازمدت می‌شود.
استفاده از حشره‌کش‌ها در فضای بسته منزل خطرناک است و توصیه می‌شود پیش از استفاده از این مواد، در و پنجره‌ها را کاملا باز کرد و پس از استفاده نیز مدتی محل را ترک کرد.
تماس مستقیم با سموم شیمیایی و حشره‌کش‌ها، موجب عوارض حاد و مزمن شده و در درازمدت فرد را به بیماری‌هایی مانند نارسایی کبد و کلیه، بیماری‌های قلبی و عروقی و مشکلات تنفسی مبتلا می‌کند.
در صورت تماس مکرر با سموم و حشره‌کش‌ها، مواد مضر به تدریج در بدن تجمع یافته و عوارض جبران‌ناپذیر آن به مرور زمان ظاهر می‌شود.
اسهال و استفراغ، افزایش ترشحات بینی و چشم، تعریق زیاد، افزایش ترشحات مجاری تنفسی و دل‌درد از جمله علایم ابتلا به مسمومیت‌های ناشی از تماس مستقیم با حشره‌کش است.
زنان باردار، کودکان و افراد مسن بیشتر در معرض مسمومیت ناشی از تماس با حشره‌کش‌های شیمیایی قرار دارند و به این افراد توصیه می‌شود موقع استفاده از حشره‌کش محل را ترک کنند.
همچنین حشره‌کش‌ها به سرعت در چربی روی سطح پوست بدن حل و جذب پوست می گردند و موجب ابتلا به بیماری‌های پوستی در فرد می‌شوند."
