پاسخ به:مجله پزشکی : بیماریهای عفونی
اصول پایهای درباره آنفلوانزا
|
تنها ظرف ۶ روز، از یک گزارش از ۲ مورد جدید عفونت آنفلوانزای H۱N۱ (آنفلوانزای خوکی) در کالیفرنیا، به مرحله ۵ پاندمی آنفلوانزا رسیدیم؛ مرحلهای که طبق تعریف، مشخصه آن «انتقال ویروس از انسان به انسان به درون مرزهای حداقل ۲ کشور در یک منطقه (Region) از سازمان جهانی بهداشت (WHO)» است...
با این پاندمی زودرس آنفلوانزای H۱N۱، شکلگیری سریع مقاومت به داروهای ضدویروسی، افزایش پوشش واکسنهای فصلی آنفلوانزا و همچنین سهولت مسافرت از قارهای به قاره دیگر، به سختی میتوان با دقت بالا، وضعیت آنفلوانزا و تاثیرات احتمالی آن را پیشبینی نمود. اما به مثابه تمام سیستمهای بیولوژیک، پیامد نهایی که از همهگیری آنفلوانزا به ذهن متبادر میشود، محدود به مجموعه معینی از احتمالات ممکن است. در نظر داشتن ۱۲ اصل پایهای درباره آنفلوانزا میتواند در تعیین پاسخها و اقدامات بالینی و همچنین سیاستگزاری برای عموم مردم کمک شایانی نماید.
۱) ویروسهای آنفلوانزای انسانی، از طریق فرد به فرد منتقل میشوند. اگر این زنجیره شکسته شود، هیچ مورد اضافهتری از بیماری رخ نخواهد داد.
▪ استنباط: حفظ فاصله در محیطهای اجتماعی یعنی دور نگهداشتن افراد حساس به بیماری از موارد شناخته شده، روش موثری برای همگان است تا بوسیله آن از انتقال ویروس جلوگیری به عمل آورند.
▪ کاربرد بالینی: اطلاعاتی که به بیماران ارایه میکنیم میتواند مداخله زودرس برای پیشگیری از عفونت آنفلوانزای H۱N۱ باشد.
۲) ویروسهای آنفلوانزا، عمدتا توسط ذرات و قطرات تنفسی منتشر میشوند؛ ریزقطرات تنفسی تحت تاثیر عوامل زیر قرار دارند: نیروی جاذبه و قوانین فیزیک. ریزقطرات تنفسی، از ترشحات تنفسی منشا میگیرند و با سرفه و عطسه به اطراف پراکنده میشوند.
▪ استنباط: محدود کردن و جلوگیری از پخش شدن ریزقطرات تنفسی باعث پیشگیری از انتقال عفونت خواهد شد. استفاده از ماسکهای صورت توسط افراد بیمار یا مشکوک به عفونت، میتواند در جلوگیری از انتقال ویروس موثر باشد.
▪ کاربرد بالینی: مراکز بهداشتی و درمانی باید به اندازه کافی ماسک برای توزیع بین کارکنان مراقبت کننده از بیماران و خود بیماران داشته باشند؛ البته به همراه مطالب و پوسترهای آموزشی.
۳) ویروسهای آنفلوانزا، هوای سرد و خشک را بیشتر دوست دارند. آنفلوانزا، یک ویروس به شدت فصلی است که اکثر موارد انتقال آن در عرض جغرافیایی معتدل، محدود به اواخر پاییز و همچنین زمستان است.
▪ استنباط: انتقال میتواند در سایر زمانها اتفاق بیفتد، ولی به مراتب ناکارآمدتر است. انتقال به میزان قابل توجهی هم ممکن است در شرایط دیگر روی دهد؛ البته بسته به ماهیت ویروس و جمعیت در معرض مواجهه.
▪ کاربرد بالینی: وقتی ویروسهای جدیدی (مثل آنفلوانزای H۱N۱) بوجود میآیند، انتقال ممکن است در زمان های غیرمتعارف رخ دهد که علت آن، نبود ایمنی در جمعیت در معرض خطر است.
۴) هدف اصلی ویروسهای آنفلوانزا، مخاط دستگاه تنفسی است. آن بخش از مخاط تنفسی که بالقوه «در معرض مواجهه» به حساب میآید عبارتست از راههای عبور هوا از بینی، نازوفارنکس، ملتحمه، حلق، حنجره، نای، برونشها، برونشیولها و آلوئولها.
▪ استنباط: محافظت از مخاط تنفسی در برابر ریز قطرات و یا تماس مستقیم، باعث پیشگیری از انتقال خواهد شد. دستهای آلوده میتوانند مسبب تماس مستقیم شوند و شستن دستها این تماس مستقیم را کاهش میدهد.
▪ کاربرد بالینی: شستن مکرر دستها و استفاده از ماسک صورت میتواند از مخاط تنفسی در برابر مواجهه با آنفلوانزای H۱N۱ محافظت به عمل آورد.
۵) وقتی مواجهه اتفاق افتاد، دوره انکوباسیون نسبتا قابل پیشبینی برای ویروسهای آنفلوانزا وجود دارد. ناخوشی بالینی معمولا بین ۷۲-۲۴ ساعت پس از عفونت، تظاهر پیدا میکند.
▪ استنباط: عدم بروز ناخوشی بالینی پس از مواجهه، دال بر این است که عفونتی وجود ندارد، ایمنی به اندازه کافی است یا عفونت به شکل تحت بالینی است.
▪ کاربرد بالینی: سابقه مواجهه با یک مورد تایید شده آنفلوانزای H۱N۱ به مدت ۳-۱ روز قبل از شروع علایم، کلید تشخیصی ارزشمندی به حساب میآید.
۶) وقتی عفونت حادث شد، یک دوره نسبتا قابل پیشبینی از دفع ویروس و انتقال آن را میتوان انتظار داشت. حداکثر دفع ویروس معمولا طی ۳-۲ روز از ناخوشی بالینی اتفاق میافتد که عموما همزمان و منطبق بر دوره حداکثر علایم بیمار است.
▪ استنباط: افراد بیمار احتمالا کمتر میتوانند در جامعه جابجا شوند و حرکت کنند. اما سیستمهای پزشکی غالبا از افراد بیمار میخواهند که به جامعه برگردند و در تماس باشند (اصل شماره۱). پس از گذشت ۶-۵ روز از ناخوشی، احتمال انتقال آنفلوانزا از فرد بیمار، غیرمحتمل خواهد بود.
▪ کاربرد بالینی: درک دوره ناخوشی و دفع ویروس، به بیماران کمک خواهد کرد که ارزش ماندن در منزل در طی دوره بیماری را بهتر درک کنند.
۷) به دنبال عفونت، در بدن میزبان این ویروس فعال خواهد شد. پاسخ ایمنی هم منجر به بروز برخی از نشانههای آنفلوانزا میشود.
▪ استنباط: با فرض اینکه دستگاه ایمنی بدن میزبان سالم است، ابتلای به عفونت و بهبود پس از آن، ایمنی طولانیمدت نسبت به آن سوش خاص از ویروس آنفلوانزا بوجود میآورد.
▪ کاربرد بالینی: افراد سالم و بیمارانی که از آنفلوانزای H۱N۱ اجتناب و دوری میکنند، در آینده نسبت به آن حساس خواهند بود و باید به محض آنکه واکسنی برای مقابله با این ویروس در دسترس قرار میگیرد و توصیه میشود، نسبت به آن واکسینه شوند.
۸) ابتلای به این عفونت در یک سر طیف منجر به بهبود و ایمنی و یا در آن سر طیف منتهی به مرگ میشود.
▪ استنباط: حرکت به سمت مرگ میزبان، وابسته به عوامل مربوط به روش ویروس و عوامل میزبانی است. به طور کلی، مرگ و میر ناشی از آنفلوانزا در گروه بسیار مسن و بسیار خردسال (کودکان) و همچنین در افرادی که بیشترین ضعف سیستم ایمنی را دارند، در بالاترین حد خود قرار دارد.
▪ کاربرد بالینی: پزشکان باید از طیف در حال تغییر ویروس آنفلوانزای H۱N۱ و اینکه کدام بیماران بیشترین موربیدیته و یا مرگ و میر را خواهند داشت، آگاه باشند.
۹) ایمنی را میتوان از راه ابتلا به عفونت یا از راه ایمنسازی و واکسیناسیون کسب کرد.
▪ استنباط: سابقه ابتلای قبلی به سایر روشها و یا ایمنیسازی قبلی، تضمینی برای ایمنی بودن نیست. عوامل مرتبط با میزبان و تطابق نامناسب وضعیت واکسنها، ایمنی فرد را به شدت کاهش میدهد.
▪ کاربرد بالینی: هر وقت که واکسن آنفلوانزای H۱N۱ در دسترس قرار گیرد، لازم است پزشکان مطابق توصیهها اقدام به ایمنسازی بیماران نمایند.
۱۰) اپیدمیهای آنفلوانزا، الگوهای قابل پیشبینی را در طی زمان دنبال میکنند. این رفتار کلی را میتوان با تخمین میزان ایمنی، قابلیت انتقال و زمان تکثیر ویروس (generation time) مدلسازی یا شبیهسازی کرد.
▪ استنباط: به دست آوردن بسیاری از متغیرها و پارامترهای مورد نیاز برای مدلسازی اپیدمیها، آسان نیست؛ مدلها عمدتا در دیدگاه گذشتهنگر بهتر کار میکنند.
▪ کاربرد بالینی: نظامهای مراقبت ملی و منطقهای بسیار قابل و توانمندی در سرتاسر دنیا مشغول فعالیتاند. اطلاعات به دست آمده از نظام مراقبت میتواند در جهت هدایت به سمت رفتار و تصمیمات صحیح، بسیار کمک کننده باشد.
۱۱) تعامل بین عفونتزایی یک ویروس و سطح ایمنی قبلی یک جمعیت، بسیار حساس و ظریف است. برای اینکه انتقال ویروس اتفاق بیفتد، وجود افراد حساس در جمعیت مواجهه یافته ضروری است. کاهش احتمال تماس با یک فرد حساس باعث کاهش عفونتزایی یک ویروس میشود.
▪ استنباط: ویروسهای جدید آنفلوانزا، بوسیله فاکتورهای مرتبط با ایمنی میزبان محدود نمیشوند و در نتیجه از پتانسیل عفونتزایی بالایی برخوردارند.
▪ کاربرد بالینی: آنفلوانزای H۱N۱ در یک زمان غیرمعمول در حال گسترش است. با رسیدن به اواخر پاییز و فصل زمستان، احتمالا گسترش آنفلوانزای H۱N۱ به مراتب بدتر خواهد شد.
۱۲) تمام موجودات زنده، نشانههایی از غیرقابل پیشبینی بودن را دارند که باعث میشوند اتفاقات عجیب و بعضا غیرقابل توجیه را رقم بزنند. هر کدام از اصولی که تاکنون گفتیم ممکن است در هر لحظه از زمان، زیر پا گذاشته شود؛ ویروسهای آنفلوانزا، توانایی بالایی برای جهش ژنی دارند، ژنوم آنها ممکن است دچار نوترکیبی شود و همچنین الگوهای جمعیتی نیز همیشه ثابت نیستند.
▪ استنباط: هرچند که این اصول پایه، فضا را برای برنامهریزی اقدامات مهیا میکنند، اما مراقبت مداوم و تغییر پاسخها بر حسب ضرورت، برای دستیابی به پیشگیری موثر و کنترل اثربخش، ضرورت دارد.
▪ کاربرد بالینی: پزشکان و خصوصا پزشکان خانواده، در خط مقدم مراقبت از آنفلوانزا قرار دارند و لازم است در جریان آخرین اطلاعات در حال تغییر باشند تا بهترین مراقبت را از بیماران و از جامعه خود به عمل آورند.
● توضیح
مشخصه بالینی ویروس آنفلوانزای H۱N۱ عبارتست از تب ۸/۳۷ درجه سانتیگراد (و بالاتر) همراه با سرفه، گلودرد و کوریزا. موارد مشکوک آنهایی هستند که یک ارتباط اپیدمیولوژیک با یک مورد تایید شده بیماری یا با یک جامعهای که آنفلوانزای H۱N۱ در آن تایید شده دارند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده (CDC) استفاده از مهارکنندههای نورآمینیداز برای درمان اولیه بیماران مبتلا به آنفلوانزای H۱N۱ را توصیه میکند (دو دارو از این دسته به نامهای اسلتامیویر (تامیفلو) و زانامیویر (رلنزا) در ایران موجود است. |
|
منبع: Temte JL. Basic Rules of Influenza: How to combat the H۱N۱ Influenza (swine flu) virus. American Family physician May ۵, ۲۰۰۹. ترجمه: دکتر علیرضا احمدوند عضو شورای سردبیری نوین پزشکی
|
هفته نامه نوین پزشکی
|
|
قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ (بگو در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است، سپس خداوند به همین گونه، جهان را ایجاد می کند خداوند یقیناً بر هر چیز تواناست) /عنکبوت20
یک شنبه 25 اردیبهشت 1390 10:00 AM
تشکرات از این پست