خرس قهوه ای جانوری است پستاندار که تاکنون بیش از ۲۰۰ نژاد مختلف از آن در اروپا، آمریکا و آسیا ،از جمله ایران شناخته شده‌است.
خرس جانوری است عظیم‌الجثه و قوی و پر تحرک که در جنگل علاقه زیادی به خوردن دانه‌های درختان بلوط دارد.
مشخصات فیزیکی
خرس های قهوه‌ای در مقایسه با خرس های قطبی اندکی بزرگ ترند. بعضی منابع، این دو خرس را هم اندازه معرفی کرده اند. این دو خرس، بزرگ ترین شکارچیان زمین اند. خرس های قهوه‌ای از 90 کیلوگرم (خرس های ماده کوچک) تا بیش از 800 کیلوگرم (برای خرس های بزرگ نر) وزن دارند. جمعیت خرس قهوه‌ای بر حسب این که از چه نوع رژیم غذایی استفاده می‌کند به طور قابل ملاحظه‌ای فرق دارد. به طور کلی آنهایی که در کنار دریا هستند و ماهی می‌خورند بیشتر عمر می‌کنند و وزنشان هم بیشتر است. مثلا خرس قهوه‌ای که در آلاسکا زندگی می‌کند بیش از 800 کیلوگرم وزن و 230 سانتی متر قد دارد. خرس قهوه‌ای دمی به طول 10 الی 13 سانتی متر دارد. خرس قهوه‌ای در طول شانه‌هایش ماهیچه‌های برآمده تری دارد که آن را از انواع دیگر خرس ها متمایز می سازد. کوچک ترین نوع خرس قهوه ای، خرس قهوه‌ای اوراسیایی است که بالغ ماده آن 90 کیلوگرم وزن دارد.
رفتار
آنها ممکن است به مدت بیش از هفت ماه در لانه یا غار، بدون غذا خوابیده باشند. در این حالت کاملا بی حس و سست می‌شوند. بعد از بیدار شدن به طور وحشتناکی غذا می‌خورند تاانرژی از دست رفته را بازیابند. روزی 40 کیلوگرم!
خرس قهوه‌ای در حالت عادی در شب فعالیت می‌کند. در تابستان بیش از 180 کیلوگرم چربی ذخیره می‌کند که او را قادر می سازد در طول زمستان که خیلی سست می‌شود مقاومت کند. با این حال آنها زمستان‌خواب نیستند و به آسانی بیدار می‌شوند. هم نر و هم ماده این حیوان در زمستان در غار یا لانه به سر می‌برند. خرس قهوه‌ای بسیار گوشه‌گیر است، با این حال ممکن است آنها در تعداد زیادی به دور منبع غذایی بزرگ، در کنار هم جمع شوند و یک سلسله‌مراتب اجتماعی را بر پایه سن و اندازه‌شان تشکیل دهند.
وقتی خرس قهوه‌ای مصدوم شد با صدای بسیار بلندی می غرّد ولی در حالت عادی با ترساندن و عصبانیت و تولید صدای زیر به وسیله به هم ساییدن دندان به دیگران هشدار می‌دهد. آنها تقریبا همیشه از مواجه شدن با انسان خودداری می‌کنند.
رژیم غذایی
آنها جانورانی همه چیز خوار هستند و از محصولات متنوع گیاهی استفاده می‌کنند شامل: توت، ریشهدرختان، جوانه، قارچ و همچنین فراورده‌های گوشتی مثل ماهی، حشره، و پستانداران کوچک. آن طور که مشهور است آنها گوشتخوار نیستند. خرس قهوه‌ای بیش از 90% از انرژی غذایی خود را از مواد گیاهی بدست می‌آورد. ساختار فک آنها متناسب با نوع غذایی آنان است. نوع غذای آنان به طور چشمگیری بستگی به منطقهزندگی آنها دارد. مثلا خرس هایی که در یلوستون هستند در طول تابستان مقدار زیادی حشره بید می‌خورند. بعضاً 40,000 بید در روز می‌خورند و این مقدار ممکن است نیمی از انرژی سالانه آنان را فراهم کند.
روابط شکاری خاص
خرس های بالغ تقریبا از هر حمله‌ای مصون اند به جز حمله خرس های دیگر. بعضی از خرس هایی که از خواب زمستانی بیدار می‌شوند به دنبال ببر می‌گردند تا آنها را شکار کنند. بعضا ببر هم خرس ها را شکار می‌کند. در Far East
روسیه خرس قهوه‌ای و خرس سیاه آسیایی روی هم رفته 5 تا 8 درصد از رژیم غذایی ببر صربستانی را تشکیل می‌دهند و خرس قهوه‌ای به تنهایی 1 تا 1.5 درصد از آن را تشکیل می‌دهد.وقتی جای پای خرس ها در منطقه‌ای کم شد ببر ها به آنها حمله می‌کنند. معمولا خرس های بالغ بزرگ از حمله ببر ها در زمستان در امانند ولی بعضاً در زمستان وقتی در لانه خود هستند کشته می‌شوند. البته مواردی هم به ثبت رسیده است که خرس ها ببر ها را کشته اند یا برای مراقبت از خود در برابر کشته شدن توسط آنها و یا برای مصرف.
دیده شده است که خرس های قهوه‌ای به سمت شمال و به سمت قلمرو خرس های قطبی حرکت کرده اند. خرس های قهوه‌ای تمایل دارند قلمرو آنان رااشغال کنند تا از لاشخور ها در امان باشند[۱۹] و توله‌های مرده خرس قطبی در لانه خرس قهوه‌ای یافت شده است و توله خرس های پاندا نیز توسط خرس های قهوه‌ای خورده شده است.a
