سالروز درگذشت كاشف مقبرة‌الشعراي تبريز

عزيز دولت‌آبادي متخلص به درويش و كاشف مقبرة‌الشعراي تبريز كه در سفر مقام معظم رهبري به اين شهر موفق به دريافت انگشتري ايشان شده بود، 10 ارديبهشت ماه سال گذشته به دليل سرطان فك در سن 87 سالگي درگذشت.

فارس، عزيز دولت‌آبادي در سال 1301در تبريز متولد شد و پس از اخذ ديپلم در رشته كارشناسي زبان و ادبيات فارسي دانشگاه تبريز پذيرفته و در سال 1321فارغ‌التحصيل شد. وي پس از آن وارد آموزش و پرورش شد و پس از چندي به عنوان نخستين رئيس كتابخانه ملي (مركزي) تبريز انتخاب و مدتي نيز رئيس كتابخانه تربيت بود و در كنار اين فعاليت‌ها با توجه به علاقه‌اي كه به رشته زبان و ادبيات فارسي داشت به ادامه تحصيل در مقطع دكتراي دانشگاه تهران نيز پرداخت و در دوران تحصيل در دانشگاه تهران نزد اساتيدي چون علامه بديع‌الزمان فروزانفر و دكتر لطفعلي صورتگر تلمذ كرد.
از آنجا كه دولت آبادي همزمان با تحصيل به تدريس نيز اشتغال داشت وزارت فرهنگ آن زمان با تدريس او مخالفت كرد اما وي به سبب مشكلات مالي ناگزير از ادامه تحصيل منصرف شد و دوره دكترا را نيمه تمام رها كرد.
اين محقق تاريخ ادب فارسي در آذربايجان، در طول عمر خويش علاوه بر انتشار ديوان اشعارش با عنوان "تحفه درويش "، موفق به خلق آثاري چون تذكره دوجلدي "سخنوران آذربايجان، از قطران تا شهريار " و مجموعه سه جلدي "پارسي‌گويان قفقاز " نيز شد كه اين دو اثر به دليل رويكرد انتقادي مؤلف از اقبال بسيار خوبي در جامعه فرهنگي ما برخوردار شدند و به زعم برخي منتقدان مي‌توانند به عنوان الگويي مناسب در زمينه آنتولوژي و تذكره‌نويسي معرفي شوند.
متن پژوهي و تصحيح متون ادبي نيز از ديگر حوزه‌هايي است كه دولت‌آبادي ساليان درازي از عمرش را وقف آنها كرد و سرانجام موفق شد كه تصحيحي علمي از ديوان‌هاي خيالي بخارايي و كمال خجندي عرضه كند و آخرين كاري كه در اين زمينه از وي به ثبت رسيده تصحيح "خلاصة الاشعار " و ديوان ملك محمود تبريزي است كه او كار بازخواني آنها را از روي نسخه منحصر به فرد "سفينه تبريز " انجام داده و در اين راه متحمل زحمات بسياري شده بود.
او خود در پيشگفتاري كه بر اين كتاب نوشته تصريح كرده است: "نگارنده به حكم علاقه‌اي كه به زنده نگاه داشتن احوال و آثار سخنوران آذربايجان داشته و دارم، بدون انديشه از دشواري‌هاي موجود از قبيل منحصر به فرد بودن نسخه و احياناً مغشوش و ناخوانا بودن آن، قدم در وادي طلب نهادم و سرزنش‌هاي خار مغيلان مشكلات را به جان خريدم و به تصحيح اين دو رساله پرداختم. "
با اين همه شايد مهم‌ترين خدمت دولت‌آبادي تلاش در جهت تكميل مطالعات مربوط به مقبرة الشعراء و گورستان كوي سرخاب، "دو كمال "، تبريز باشد كه سهم او در تحقيق و كشف اين دو مكان تاريخي و نيز محل آرامگاه كمال خجندي فراموش نشدني است.
در حقيقت به همت و پايمردي اين اديب محقق بود كه قبرستان مقبرة‌الشعرا كه پس از زمين‌لرزه‌هاي سال‌هاي 1193 و 1194 هجري قمري متروك مانده بود، بازشناسي و بازسازي شد و اين محل كه آرامگاه بيش از 400 شاعر، عارف و رجال نامي ايران و كشورهاي منطقه است و از حكيم اسدي طوسي تا استاد شهريار، يكي پس از ديگري در اينجا به خاك سپرده شده‌اند، بار ديگر مورد توجه واقع شد و در حال حاضر يكي از اماكن تاريخي شهر تبريز به شمار مي‌آيد.
مكاني كه سرانجام مدفن خود دولت‌آبادي نيز شد و وقتي كه وي در روز دهم ارديبهشت سال 1388 به دليل سرطان فك در منزل شخصي خود دارفاني را وداع گفت، پيكرش به آن مجموعه فرهنگي و تاريخي منتقل و در همانجا به خاك سپرده شد.