در سال 1939 شرکت آمريکايي پاکارد موتورز در شيکاگو براي اولين‌بار اتومبيلي مجهز به سيستم تهويه و کولر را به بازار معرفي کرد. پس از آن در سال 1941 کارخانه توليد کاديلاک تمامي ماشين‌هاي ساخت خود را مجهز به کولر کرد. حالا چند دهه از زماني که کولر صرفا روي اتومبيل‌هاي لوکس نواحي گرمسير نصب مي‌شد گذشته و تقريبا روي تمامي اتومبيل‌ها از ارزان‌‌قيمت‌ترين تا لوکس‌ترين آنها کولر نصب مي‌شود و به گفته کارخانجات توليدکننده اتومبيل، کولر وسيله‌اي رفاهي نيست؛ بلکه وسيله‌اي ضروري براي ايمني اتومبيل است...
همان‌طور که کولر در يک خانه، اتاق‌ها را خنک مي‌کند؛ کولر اتومبيل هم اتاقک داخل اتومبيل را خنک مي‌کند و اين مساله کوچکي نيست. گرما سبب بروز استرس، کلافگي و خواب‌آلودگي راننده مي‌شود. به همين دليل است که مي‌گويند کولر تنها وسيله‌اي رفاهي نيست بلکه وسيله‌اي ضروري براي ايمني در اتومبيل است. کولر با از بين بردن دودها، گرد و غبار و بوي داخل اتاقک، هوا را تميز کرده، ميزان رطوبت را کاهش داده و سبب خنک شدن سرنشينان به ويژه در هواي بسيار گرم مي‌شود.
نتيجه يک تحقيق جالب
بر اساس تحقيقي که مشروح آن در کنگره اروپايي ميکروبيولوژي و بيماري‌هاي عفوني مطرح شد، محققان آلماني دانشکده پزشکي هانور، هواي داخل 3 اتومبيل قديمي 5 تا 12 سال مجهز به کولر را مورد بررسي قرار دادند. نتايج نشان داد که در صورت روشن بودن کولر در اتومبيل، ميزان ميکروب و قارچ و ذرات معلق موجود در اتاقک اتومبيل بين 5/80 تا 7/88 درصد کاهش مي‌يابد؛ البته به اين شرط که فيلتر دستگاه تهويه اتومبيل‌ها سالم و تميز باشد.
کولر مراقبت مي‌خواهد
اگر سال تا سال به کولر ماشين و فيلتر آن نگاهي نمي‌اندازيد و با گرم شدن هوا تنها دکمه آن را فشار مي‌دهيد تا هواي داخل اتاقک خنک شود، توصيه مي‌کنيم از کولر استفاده نکنيد چون تنها باعث سرماخوردگي، گريپ شدن بيني و آلرژي شما مي‌شود. کولر اتومبيل مکاني مرطوب و جايگاهي مناسب براي رشد انواع قارچ‌ها، ميکروب‌ها و کپک‌ها است. تميز کردن آن به ويژه در فصولي که گرده گياهان در هوا پخش است مي‌تواند از بروز بسياري ناراحتي‌هاي دستگاه تنفسي به ويژه در افراد مبتلا به آلرژي جلوگيري کند.
5 نکته درباره کولر خودرو
خنک شدن در هواي گرم تابستان، خلاص شدن از کلافگي و خواب‌آلودگي ناشي از گرما و بهبود تنفس و گردش خون از فوايد استفاده از کولر در فصل گرم است اما کولر اتومبيل خطراتي هم مي‌تواند براي سلامت شما داشته باشد که با رعايت برخي مسايل مي‌توانيد از آنها پيشگيري کنيد. استفاده از کولر در حضور کودکان به ويژه در هواي گرم و سفرهاي طولاني‌مدت ضروري است زيرا مانع از گرما‌زدگي آنها مي‌شود. اگر دريچه‌هاي کولر شما جلوي اتومبيل قرار گرفته و کودکان روي صندلي عقب هستند حتما به گونه‌اي دريچه را تنظيم کنيد که هواي خنک به عقب ماشين هم برسد. اما اگر در عقب ماشين هم براي هر فرد دريچه‌اي تعبيه شده مي‌توانيد دريچه را به گونه‌اي تنظيم کنيد که باد شديد به گردن و صورت کودکان نخورد و سبب گرفتگي عضلات آنها نشود.
وقتي اتومبيل شما در فضاي باز زير نورخورشيد پارک شده، اتاقک آن بسيار داغ است. بررسي‌ها نشان داده است که در اثر گرما، داشبورد، صندلي و سيستم تهويه هواي خودرو از خود گاز سمي و سرطان‌زا ساطع مي‌کنند. به همين دليل توصيه مي‌شود وقتي سوار اتومبيلي شديد که در زير نور آفتاب پارک شده، ابتدا پنجره‌هاي آن را باز کنيد تا هواي درون اتاقک خارج شود و پس از چند دقيقه دستگاه تهويه را روشن کنيد و اجازه دهيد به مدت 5 دقيقه با شيشه باز کار کند. درصورتي که شيشه‌ها بسته باشد و کولر را روشن کنيد، گرچه پس از چند دقيقه هواي داخل خنک مي‌شود اما اين گاز در هواي اتاق پراکنده است و به سختي دفع مي‌شود.
استفاده از کولر و دستگاه تهويه در تونل‌ها مناسب نيست. در فضاي تونل‌ها دود و ذرات معلق جمع مي‌شوند و دستگاه تهويه آن را به داخل اتاقک مي‌کشاند. بهتر است در حين ورود به تونل‌ها ابتدا چراغ‌ها را روشن کرده، کولر و دستگاه تهويه را خاموش کنيد و شيشه‌ها را بالا بکشيد و بعد از خروج از تونل مجددا کولر را روشن کنيد.
در فضاي شهري به ويژه در ترافيک‌ها نيز روشن کردن کولر سبب ورود ذرات و دود به داخل مي‌شود، پس ترجيحا در هنگام توقف يا سرعت پايين کولر خود را خاموش کنيد. اگر اتومبيل شما مجهز به دماسنج است و کولر شما هم دستگاه تنظيم دما دارد، بهتر است آن را روي 27 تا 28 درجه سانتي‌گراد تنظيم کنيد تا به طور اتوماتيک خاموش شود.
خاموش نگه داشتن کولر از نظر بسياري افراد راه‌حل مناسبي براي صرفه‌جويي در مصرف بنزين است اما حقيقت چيز ديگري است. اگر در حين توقف يا سرعت پايين از کولر استفاده کنيد، بنزين زيادي مصرف مي‌شود اما استفاده از آن در بزرگراه‌ها با سرعت بالا بنزين بسيار کمي مصرف مي‌کند.
اين 3 جا را مرتب چک کنيد
1 ـ مخزن فرئون
اگر متوجه شديد که کولر ماشين‌تان خنک نمي‌کند و هواي خارج شده از دريچه‌ها گرم و مرطوب است، يعني شارژ گاز فرئون کافي نيست. پس بايد به يک تعميرکار متخصص مراجعه کنيد تا با دستگاه‌هاي مخصوص مجددا گاز فرئون مخزن کولر شما را شارژ کند. گاهي گاز به طور غيرطبيعي خالي مي‌شود که در اين صورت هم متخصص بايد محل را شناسايي کرده و آن را بپوشاند. فراموش نکنيد گاز فرئون گازي سمي و مضر است، پس شخصا دست به تعمير مخزن فرئون نزنيد. حتي اگر کولر شما هيچ مشکلي هم نداشت، هر 2 سال يک بار سعي کنيد مخزن فرئون را تعويض کنيد.
2 ـ فيلترهاي دستگاه تهويه
رطوبت سبب مي‌شود فيلترها مکان مناسبي براي رشد قارچ و کپک‌ها باشند. گاهي پيش مي‌آيد که با روشن کردن کولر اتومبيل بوي نامطبوعي در هوا مي‌پيچد. اين به آن معني است که فيلتر مملو از قارچ‌هاي مرده و ميکروب‌ها شده و نياز به پاک شدن يا تعويض دارد.
3 ـ رگلاژ ترموستات
اگر کولر شما ابتدا خنک مي‌کند اما به تدريج هواي خارج شده از دريچه‌ها گرم و مرطوب مي‌شود، به آن معني است که ترموستات رگلاژ نيست. تمامي اين مشکلات زماني پيش مي‌آيد که شما رسيدگي به کولر اتومبيل خود را تنها به فصل گرم سال موکول مي‌کنيد. اگر در طول سال مراقب فيلترهاي هوا و مخزن فرئون و ديگر ابزار و وسايل کولر خود باشيد، دستگاه تهويه اتومبيل‌تان هميشه سالم و خنک کار مي‌کند.
