ترجمه منظوم سوره های جزء سی ام قرآن کريم

ترجمه منظوم   سوره های جزء سی ام قرآن کريم

ترنّم وحی 

دکتر محمد خاقانی اصفهانی  -  دانشيار گروه عربی دانشگاه اصفهان - 1388

سورة الفاتحة          

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (1)    

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ (2) الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ (3) مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ (4) إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ  

(5) اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ (6) صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ (7)          

به نام نکوی خدای جهان       که بخشنده است و بسی مهربان1    

ستايش فقط درخور ذات اوست       که گردد به گردَش جهان ها روان2    

چو بسيار بخشيده رحمان بود       چو همواره بخشد رحيمش بدان3    

به روز جزا مالک است آن ملک       که خوبان خوشند و بدان در فغان4    

خدايا ترا می پرستيم و بس       کمک از تو خواهيم در عمق جان5    

تو ما را هدايت نما راه راست       که بس ره که بي ره بود در نهان6    

ره آن کسانی که دادی نعيم       نه مغضوب ها و نه گم گشتگان7   
 

سورة النبأ    

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ  

عَمَّ يَتَسَاءَلُونَ (1) عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيمِ (2) الَّذِي هُمْ فِيهِ مُخْتَلِفُونَ (3) كَلَّا سَيَعْلَمُونَ (4) ثُمَّ كَلَّا سَيَعْلَمُونَ (5) أَلَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهَادًا (6) وَالْجِبَالَ أَوْتَادًا (7) وَخَلَقْنَاكُمْ أَزْوَاجًا (8) وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا (9) وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا (10) وَجَعَلْنَا النَّهَارَ مَعَاشًا (11) وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعًا شِدَادًا (12) وَجَعَلْنَا سِرَاجًا وَهَّاجًا (13) وَأَنْزَلْنَا مِنَ الْمُعْصِرَاتِ مَاءً ثَجَّاجًا (14) لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا (15) وَجَنَّاتٍ أَلْفَافًا (16) إِنَّ يَوْمَ الْفَصْلِ كَانَ مِيقَاتًا (17) يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ فَتَأْتُونَ أَفْوَاجًا (18) وَفُتِحَتِ السَّمَاءُ فَكَانَتْ أَبْوَابًا (19) وَسُيِّرَتِ الْجِبَالُ فَكَانَتْ سَرَابًا (20) إِنَّ جَهَنَّمَ كَانَتْ مِرْصَادًا (21) لِلطَّاغِينَ مَآَبًا (22) لَابِثِينَ فِيهَا أَحْقَابًا (23) لَا يَذُوقُونَ فِيهَا بَرْدًا وَلَا شَرَابًا (24) إِلَّا حَمِيمًا وَغَسَّاقًا (25) جَزَاءً وِفَاقًا (26) إِنَّهُمْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ حِسَابًا (27) وَكَذَّبُوا بِآَيَاتِنَا كِذَّابًا (28) وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ كِتَابًا (29) فَذُوقُوا فَلَنْ نَزِيدَكُمْ إِلَّا عَذَابًا (30) إِنَّ لِلْمُتَّقِينَ مَفَازًا (31) حَدَائِقَ وَأَعْنَابًا (32) وَكَوَاعِبَ أَتْرَابًا (33) وَكَأْسًا دِهَاقًا (34) لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا كِذَّابًا (35) جَزَاءً مِنْ رَبِّكَ عَطَاءً حِسَابًا (36) رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا الرَّحْمَنِ لَا يَمْلِكُونَ مِنْهُ خِطَابًا (37) يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَالْمَلَائِكَةُ صَفًّا لَا يَتَكَلَّمُونَ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمَنُ وَقَالَ صَوَابًا (38) ذَلِكَ الْيَوْمُ الْحَقُّ فَمَنْ شَاءَ اتَّخَذَ إِلَى رَبِّهِ مَآَبًا (39) إِنَّا أَنْذَرْنَاكُمْ عَذَابًا قَرِيبًا يَوْمَ يَنْظُرُ الْمَرْءُ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ وَيَقُولُ الْكَافِرُ يَا لَيْتَنِي كُنْتُ تُرَابًا (40)

سورة النازعات

 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

 وَالنَّازِعَاتِ غَرْقًا (1) وَالنَّاشِطَاتِ نَشْطًا (2) وَالسَّابِحَاتِ سَبْحًا (3) فَالسَّابِقَاتِ سَبْقًا (4) فَالْمُدَبِّرَاتِ أَمْرًا (5) يَوْمَ تَرْجُفُ الرَّاجِفَةُ (6) تَتْبَعُهَا الرَّادِفَةُ (7) قُلُوبٌ يَوْمَئِذٍ وَاجِفَةٌ (8) أَبْصَارُهَا خَاشِعَةٌ (9) يَقُولُونَ أَئِنَّا لَمَرْدُودُونَ فِي الْحَافِرَةِ (10) أَئِذَا كُنَّا عِظَامًا نَخِرَةً (11) قَالُوا تِلْكَ إِذًا كَرَّةٌ خَاسِرَةٌ (12) فَإِنَّمَا هِيَ زَجْرَةٌ وَاحِدَةٌ (13) فَإِذَا هُمْ بِالسَّاهِرَةِ (14) هَلْ أتَاكَ حَدِيثُ مُوسَى (15) إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى (16) اذْهَبْ إِلَى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغَى (17) فَقُلْ هَلْ لَكَ إِلَى أَنْ تَزَكَّى (18) وَأَهْدِيَكَ إِلَى رَبِّكَ فَتَخْشَى (19) فَأَرَاهُ الْآَيَةَ الْكُبْرَى (20) فَكَذَّبَ وَعَصَى (21) ثُمَّ أَدْبَرَ يَسْعَى (22) فَحَشَرَ فَنَادَى (23) فَقَالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلَى (24) فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكَالَ الْآَخِرَةِ وَالْأُولَى (25) إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِمَنْ يَخْشَى (26) أَأَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا (27) رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا (28) وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا (29) وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا (30) أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَمَرْعَاهَا (31) وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا (32) مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ (33) فَإِذَا جَاءَتِ الطَّامَّةُ الْكُبْرَى (34) يَوْمَ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسَانُ مَا سَعَى (35) وَبُرِّزَتِ الْجَحِيمُ لِمَنْ يَرَى (36) فَأَمَّا مَنْ طَغَى (37) وَآَثَرَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا (38) فَإِنَّ الْجَحِيمَ هِيَ الْمَأْوَى (39) وَأَمَّا مَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ وَنَهَى النَّفْسَ عَنِ الْهَوَى (40) فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِيَ الْمَأْوَى (41) يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا (42) فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْرَاهَا (43) إِلَى رَبِّكَ مُنْتَهَاهَا (44) إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرُ مَنْ يَخْشَاهَا (45) كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَهَا لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا عَشِيَّةً أَوْ ضُحَاهَا (46)

به نام آن خدای خوب و مهربان از انس او پر است جان انس و جان

  به آن فرشتگان که با شکنجه ها ز تن برون کشند جان کافران1

به آن فرشتگان که با نشاط خود دمند زندگی به جان مؤمنان2

به دسته ای که هرکجا شناورند     و هر کدام سوی غايتی روان3

و فرقه ای که پيشتاز هم شوند و هريکی به قسمتی است پاسبان4

و دسته ای به رتق و فتق کارها در امتثال امر خالق جهان5

قسم که اين جهان بلرزد آن دمی که نفخ صور بانگ خود زند بدان6

و صور ديگری دمند در پسش7 که قلب ها از آن فتد به الأمان8

نگاه ها به هر طرف نظاره گر9 و هر کدام پرسد اين ز ديگران:

مگر دوباره يافتيم زندگی؟10 مگر نگشت خاک مغز استخوان؟11

سپس به خود دهند پاسخ ای دريغ که نيست کاروبار ما بجز زيان12

و نشنوند غير يک صدای سخت13 سپس شوند سوی آن طرف دوان14

تو قصّة کليم را شنيده ای؟15 به وادی مقدس طوی روان؟16

ندا رسيد از خداش کای نبی برو به سوی پادشاه مصريان

که از اطاعتم نموده سرکشی17 بگو که راغبی شوی ز طاهران؟18

نشان دهم ترا ره خدای خود که ترسی از مقام آن خدايگان؟19

اگرچه ديد آيت بزرگ حق20 سخن به کذب راند و گشت از عاصيان21

ز حق رميد و دست و پای زد بسی22 سپس فرابخواند پيش کِسوَتان

ندا بداد در صف رجال خود:23 منم خدای برتر جهانيان24

خدا هم انتقام خود گرفت از او در اين جهان و آن جهان بسی عيان25

براستی که او شده است عبرتی برای هرکه ترسد او ز عمق جان26

شما قوی تريد در سرشت خود؟ و يا بنای اين بلند آسمان؟27

در ارتفاع سقف و در تعادلش28 به ظلمت شب و جلای روز آن؟29

و يا زمين که بعد از آن کشيده اش30 وز آن بداد آب و سبزه ای کلان؟31

و کوه ها که آفريد استوار32 به خدمت شما و دام هايتان؟33

چو رويداد برترين رسد ز ره34 تمام کارشان فتد به يادشان35

برون فتد ز پرده دوزخ آن زمان به پيش چشم های جمله مردمان36

هر آن که برگزيند اين سرای دون37 به سرکشی بوَد ز خيل ياغيان38

جهنم است آن زمان سرای او39 ولی کسی که ترسد از خدايگان

و نفس خود نگاه دارد از هوس40 بوَد سرای او بهشت جاودان41

ترا سؤال می کنند از آن زمان که کشتی طبيعت آرَمَد در آن42

ترا چه کار به زمان و ياد آن؟43 جز اين ه اوست منتهای رهروان44

تو هم بدان که نيستت رسالتی جز اين که برحذر کنی تو خائفان45

چو فجر روز رستخيز سرزند و امر حق به هم بپيچد اين جهان

چنين گمان کنند کان سرای دون نبوده جز شبی و يا که روز آن46

 سورة عبس

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

عَبَسَ وَتَوَلَّى (1) أَنْ جَاءَهُ الْأَعْمَى (2) وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّى (3) أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنْفَعَهُ الذِّكْرَى (4) أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَى (5) فَأَنْتَ لَهُ تَصَدَّى (6) وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّى (7) وَأَمَّا مَنْ جَاءَكَ يَسْعَى (8) وَهُوَ يَخْشَى (9) فَأَنْتَ عَنْهُ تَلَهَّى (10) كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ (11) فَمَنْ شَاءَ ذَكَرَهُ (12) فِي صُحُفٍ مُكَرَّمَةٍ (13) مَرْفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ (14) بِأَيْدِي سَفَرَةٍ (15) كِرَامٍ بَرَرَةٍ (16) قُتِلَ الْإِنْسَانُ مَا أَكْفَرَهُ (17) مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ (18) مِنْ نُطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ (19) ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ (20) ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ (21) ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنْشَرَهُ (22) كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ (23) فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ إِلَى طَعَامِهِ (24) أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا (25) ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا (26) فَأَنْبَتْنَا فِيهَا حَبًّا (27) وَعِنَبًا وَقَضْبًا (28) وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا (29) وَحَدَائِقَ غُلْبًا (30) وَفَاكِهَةً وَأَبًّا (31) مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ (32) فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّةُ (33) يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ (34) وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ (35) وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ (36) لِكُلِّ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ (37) وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُسْفِرَةٌ (38) ضَاحِكَةٌ مُسْتَبْشِرَةٌ (39) وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ (40) تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ (41) أُولَئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ (42)

جان مهرويان ز نام اوست مست نام او ورد زبان حق پرست

چهره در هم بُرد و برگرداند رو1 چون که کوری آمد و نزدش نشست2

تو چه دانی؟ شايد آن کور است پاک3 يا بّرّد نفعی از آن ذکر ألست4

تو چرا با مرد دارا5 خوشتری؟6 خود نه ای مسئول گر عهدش شکست7

يا چرا دوری کنی10 از خائفی9 کز پی پيوند تو از جای جست؟8

نيست اين رسم مروّت وين سخن هست پند11 آنکه خود خواهد برست12

در کتابی پاک13 و والا و عزيز14 کان سفيران15 نکو گيرند دست16

مرگ بر انسان! چرا کافر شده است؟!17 از چه او را آفريد؟18 از آب پست

فيض تقدير19 خدا راهش گشود20 تا به قبر اندر شد از دنيا گسست21

چون بخواهد باز او را برکشد22 اين چنين دادش نشان اين ناز شست

ليک او فرمان حق را برنتافت23 بايد او بيند غذايش از چه است24

ما فرستاديم آب از آسمان25 وين زمين بشکافتيمش تا گسست26

دانه27 و زيتون و نخل29 و ميوه ها31 تاک انگوری28 که جايش در خم است

باغ ها30 و نخل ها و مرغزار بر شما و هم به حيوانات پست32

چونکه آن فرياد خلق آيد بگوش33 هرکسی از اهل خود خواهد گسست

از برادر34 وز پدر وز مادرش35 وز زن و اولاد36 و خويشان نيز رست

آن زمان هرکس به کار خود فروست37 چهره هايي شادمان39 چالاک38 و چست

چهره هايي نيز پرگرد و غبار40 خاک ذلّت رويشان خواهد نشست41

اين جماعت کافران فاجرند42 هيچ کس از کفر خود طرفی نبست

سورة التكوير

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ (1) وَإِذَا النُّجُومُ انْكَدَرَتْ (2) وَإِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَتْ (3) وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ (4)

وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ (5) وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَتْ (6) وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ (7) وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ (8) بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتِلَتْ (9) وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَتْ (10)

وَإِذَا السَّمَاءُ كُشِطَتْ (11) وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَتْ (12) وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ (13) عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا أَحْضَرَتْ (14) فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ (15) الْجَوَارِ الْكُنَّسِ (16) وَاللَّيْلِ إِذَا عَسْعَسَ (17) وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ (18)

إِنَّهُ لَقَوْلُ رَسُولٍ كَرِيمٍ (19) ذِي قُوَّةٍ عِنْدَ ذِي الْعَرْشِ مَكِينٍ (20) مُطَاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ (21)

وَمَا صَاحِبُكُمْ بِمَجْنُونٍ (22) وَلَقَدْ رَآَهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ (23)

وَمَا هُوَ عَلَى الْغَيْبِ بِضَنِينٍ (24) وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَيْطَانٍ رَجِيمٍ (25) فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ (26)

إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِلْعَالَمِينَ (27)

لِمَنْ شَاءَ مِنْكُمْ أَنْ يَسْتَقِيمَ (28)

وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (29)

نام پروردگار ما                              رحمت است و چراغ راه

مرگ خورشيد می رسد                     آن زمان می شود سياه1

از کواکب دگر نپرس                              تيره و تار بين راه2

کوه ها ذوب می شوند3                     شتران پخش و سر براه4

وحشيان را هم آورند                               در بر ميز دادگاه5

آب دريا هم از خودش                        گيرد آتش مثال کاه6

هرکس آنجا به همسری7                      خو نمايد به يک نگاه

دخترانی که مرده اند                         زنده در گوره بی پناه8

به چه جرمی چنين شوند                 کشته اين گونه بی گناه؟9

نامه ها باز می شود10                   آسمان کنده چون گياه11

دوزخ آکنده از لهيب12                      جنّت اما قريب راه13

هرکه داند چه کرده است14                  نمدی برده زين کلاه

اينچنين است. پس قسم                       به همه اختران ماه15

که به گردش درآمدند16                       تا شوند عاقبت تباه

و به شب می خورم قسم                  که زمين را کند سياه17

و به صبحی که دم زند                     نفسی می کشد پگاه18

اين کلام از فرشته ای                  ارجمند است و پر ز جاه19

عرشيان از امانتش20                    بس مطيعند و سر به راه21

اين رفيق شما نگشت                         از جنون اندر اشتباه22

ديده است آن فرشته را                        افق روشنش گواه23

گويد از غيب بر شما                       وز خساست نبسته راه24

حرف شيطان نباشد اين                      که شده رانده و تباه25

به کجا می بريد ره؟26                         اين ره آرد به پرتگاه

اين سخن بر جهانيان                           باشد اسباب انتباه27

آن که جز بر صراط راست               ننموده است يک نگاه28

هيچ کس از شما نخواست                 جز که خواهد خدای ماه

آن خدای جهانيان                          که به لطفش برم پناه29

   سورة الإنفطار

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

إِذَا السَّمَاءُ انْفَطَرَتْ (1) وَإِذَا الْكَوَاكِبُ انْتَثَرَتْ (2) وَإِذَا الْبِحَارُ فُجِّرَتْ (3) وَإِذَا الْقُبُورُ بُعْثِرَتْ (4) عَلِمَتْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ وَأَخَّرَتْ (5) يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ (6) الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ (7) فِي أَيِّ صُورَةٍ مَا شَاءَ رَكَّبَكَ (8) كَلَّا بَلْ تُكَذِّبُونَ بِالدِّينِ (9) وَإِنَّ عَلَيْكُمْ لَحَافِظِينَ (10) كِرَامًا كَاتِبِينَ (11) يَعْلَمُونَ مَا تَفْعَلُونَ (12) إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ (13) وَإِنَّ الْفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٍ (14) يَصْلَوْنَهَا يَوْمَ الدِّينِ (15) وَمَا هُمْ عَنْهَا بِغَائبينَ (16) وَمَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ (17) ثُمَّ مَا أَدْرَاكَ مَا يَوْمُ الدِّينِ (18) يَوْمَ لَا تَمْلِكُ نَفْسٌ لِنَفْسٍ شَيْئًا وَالْأَمْرُ يَوْمَئِذٍ لِلَّهِ (19)

با نام نيک خداوند گلعذار                    آن کو جهان به رحمت او مانده برقرار

آنگه که آسمان گسلد از درون خويش1       درهم شوند کواکب چه بی شمار2

هر سوی جوشد از دل دريا فواره ای3          هر گور می شکافد و آيد تنی نزار4

هرکس بداند آنچه فرستاده دير و زود         کردار خويش بيند و آيد به کارزار5

ای آدمی! چه چيز تو را کرده پرغرور؟        در پيشگاه ربّ کريمت بدين قرار؟6

آن کس که آفريد وجودت به اعتدال         بر پايه های عدل و مساوات ماندگار7

بر هر طريقه و شکلی که خود بخواست      ترکيب کرده جسم و روانت به اقتدار8

اما شما که راست ندانيد دين حق9               هستيد زير سلطة حفّاظ کردگار10

خوبان کاتبی که نويسند کارتان11         دانند آنچه می کنيد به اذن پرستگار12

مردان نيک در آنجا به نعمتند13              اما بدان در آتش دوزخ نزار و زار14

روز جزايشان نتوانند دور شد16                   از آن عذاب و بنالند زار زار15

کی دانی ای رسول که روز جزا چه است؟17      کی دانی از شدايد آن روز پرفشار؟18

روزی که هيچ ندارد کسی به دست           آن روز کار جهان هست دست يار19

 سورة المطففين

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

وَيْلٌ لِلْمُطَفِّفِينَ (1) الَّذِينَ إِذَا اكْتَالُوا عَلَى النَّاسِ يَسْتَوْفُونَ (2) وَإِذَا كَالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ (3) أَلَا يَظُنُّ أُولَئِكَ أَنَّهُمْ مَبْعُوثُونَ (4) لِيَوْمٍ عَظِيمٍ (5) يَوْمَ يَقُومُ النَّاسُ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ (6) كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ (7) وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ (8) كِتَابٌ مَرْقُومٌ (9) وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ (10) الَّذِينَ يُكَذِّبُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ (11) وَمَا يُكَذِّبُ بِهِ إِلَّا كُلُّ مُعْتَدٍ أَثِيمٍ (12) إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِ آَيَاتُنَا قَالَ أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ (13) كَلَّا بَلْ رَانَ عَلَى قُلُوبِهِمْ مَا كَانُوا يَكْسِبُونَ (14) كَلَّا إِنَّهُمْ عَنْ رَبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَمَحْجُوبُونَ (15) ثُمَّ إِنَّهُمْ لَصَالُو الْجَحِيمِ (16) ثُمَّ يُقَالُ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ (17) كَلَّا إِنَّ كِتَابَ الْأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ (18) وَمَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ (19) كِتَابٌ مَرْقُومٌ (20) يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ (21) إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ (22) عَلَى الْأَرَائِكِ يَنْظُرُونَ (23) تَعْرِفُ فِي وُجُوهِهِمْ نَضْرَةَ النَّعِيمِ (24) يُسْقَوْنَ مِنْ رَحِيقٍ مَخْتُومٍ (25) خِتَامُهُ مِسْكٌ وَفِي ذَلِكَ فَلْيَتَنَافَسِ الْمُتَنَافِسُونَ (26) وَمِزَاجُهُ مِنْ تَسْنِيمٍ (27) عَيْنًا يَشْرَبُ بِهَا الْمُقَرَّبُونَ (28) إِنَّ الَّذِينَ أَجْرَمُوا كَانُوا مِنَ الَّذِينَ آَمَنُوا يَضْحَكُونَ (29) وَإِذَا مَرُّوا بِهِمْ يَتَغَامَزُونَ (30) وَإِذَا انْقَلَبُوا إِلَى أَهْلِهِمُ انْقَلَبُوا فَكِهِينَ (31) وَإِذَا رَأَوْهُمْ قَالُوا إِنَّ هَؤُلَاءِ لَضَالُّونَ (32) وَمَا أُرْسِلُوا عَلَيْهِمْ حَافِظِينَ (33) فَالْيَوْمَ الَّذِينَ آَمَنُوا مِنَ الْكُفَّارِ يَضْحَكُونَ (34) عَلَى الْأَرَائِكِ يَنْظُرُونَ (35) هَلْ ثُوِّبَ الْكُفَّارُ مَا كَانُوا يَفْعَلُونَ (36)

نام خدا اوّل هر گفتگو                            نام از او خواه و از او کام جو

وای بر آن طايفة کم فروش1                         وای بر آن مردم بی آبرو

گاه ستاندن بستانند پر2                            موقع دادن به کم آرند رو3

هيچ نپنداشته اند عاقبت                              خانة دنيا بشود زير و رو4

جمله بخيزند به روزی بزرگ5                       در بر دادار خلايق فرو6

نيست چنين. بلکه کتاب بدان           گشته به سجّين که پر است از عدو7

آتش سجّين تو چه دانی که چيست؟8         نام کتابی است به ترقيم او9

وای در اين روز بر آن کافران10            گشته به انکار خدا هرزه گو11

ليک نپنداشت جزا را دروغ                      غير گنه کار ستمکارخو12

چون شنود وحی خدا می زند                 تهمت افسانه بر اين گفتگو13

نيست چنين. شد همه زنگار دل        آنچه که کردند ز هر سمت و سو14

نيست چنين. بلکه ز مولايشان                   پشت حجابند و نيارند رو15

آتش دوزخ شده فرجامشان16            اين شده پاداش همان ياوه گو17

نامة خوبان بوَد اندر بهشت18      خود تو چه دانی چه بهشتی است او؟19

نامة مرقوم که شاهد شوند20                  جمع مقرّب به خدای نکو21

زمرة خوبان همه در نعمتند22                 روی ارايک به تماشای او23

در رخشان شادی نعمت عيان24             با مِیِ مختوم که نوشند ازو25

سخت بکوشند در آن راغبان           مُهر وی از مُشک گرفته است بو26

بوده مزاجش ز فراسوی عرش27             بادة خوبان بوَد از آن سبو28

جمع گنه کار بر آن مؤمنان                 طعنه زنند30 از بر و از روبرو29

بين خود آيند به انگ ضلال32          چون بکنند از سرِ کين گفتگو31

گو که نباشند وکيل اين بَدان33                   بر همه مردان نکوکارخو

در عوض امروز همه مؤمنان      خرّم و خوشحال و خوش و خنده رو34

تا که بخندند به ريش بَدان35               کرده از آن جمع بدان جستجو

نيست جزاشان مگر اعمال زشت          چون که بَدان ريخته اند آبرو36

  سورة الإنشقاق 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

إِذَا السَّمَاءُ انْشَقَّتْ (1)

وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ (2)

وَإِذَا الْأَرْضُ مُدَّتْ (3)

وَأَلْقَتْ مَا فِيهَا وَتَخَلَّتْ (4)

وَأَذِنَتْ لِرَبِّهَا وَحُقَّتْ (5)

يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ (6)

فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ (7) فَسَوْفَ يُحَاسَبُ حِسَابًا يَسِيرًا (8) وَيَنْقَلِبُ إِلَى أَهْلِهِ مَسْرُورًا (9)

وَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ وَرَاءَ ظَهْرِهِ (10)

فَسَوْفَ يَدْعُو ثُبُورًا (11)

وَيَصْلَى سَعِيرًا (12)

إِنَّهُ كَانَ فِي أَهْلِهِ مَسْرُورًا (13)

إِنَّهُ ظَنَّ أَنْ لَنْ يَحُورَ (14)

بَلَى إِنَّ رَبَّهُ كَانَ بِهِ بَصِيرًا (15)

فَلَا أُقْسِمُ بِالشَّفَقِ (16)

وَاللَّيْلِ وَمَا وَسَقَ (17)

وَالْقَمَرِ إِذَا اتَّسَقَ (18)

لَتَرْكَبُنَّ طَبَقًا عَنْ طَبَقٍ (19)

فَمَا لَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ (20)

وَإِذَا قُرِئَ عَلَيْهِمُ الْقُرْآَنُ لَا يَسْجُدُونَ (21)

بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُكَذِّبُونَ (22)

وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا يُوعُونَ (23)

فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ (24)

إِلَّا الَّذِينَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ أَجْرٌ غَيْرُ مَمْنُونٍ (25)

به نام خالق جهان                                  انيسِ جانِ انس و جان

به ياد آر ای نبی                                  که می شکافد آسمان1

به اذن مالک خودش                               شود محقّق اين نشان2

کشيده می شود بسی                            همين زمين در آن زمان3

و آنچه دارد افکند                             چه در جنين چه در جنان4

به اذن مالک خودش                               شود محقّق اين نشان5

تو ای بشر مسافری                                 به رنج و درد بی گمان

ولی چه باک می رسی                            به آن خدای مهربان6

کسی که دست راستش                         دهندش آن شمارگان7

حساب کار و بار او                               به سادگی شود روان8

بسوی اهل خود شود                               به خرّمی دوان دوان9

وگر دهند نامه را                              ز پشت سر؟ که : الأمان10

ولی غريو الأمان                                    نمی دهد به او امان11

که سوزدش جهنّمی                             که آتشش شود فشان12

اگرچه بين اهل خود                               هميشه بوده شادمان13

بدين گمان که عمر او                               بود بهار بی خزان14

و برنگردد او دگر                                   سوی خدای ذوالعنان

وحال آن که مالکش                          شناسدش ز عمق جان15

چنين مباد! بل قسم                              بر آن غروب آسمان16

قسم به شام و هرچه در                            درون آن بود نهان17

قسم به ماه آسمان                             چو بدر خود کند عيان18

که می شويد در سفر                                   سوار مرکب زمان

به مرکبی طبق طبق                            که سوی ما بود روان19

و هر زمان که خوانده شد                  خدای خوب و مهربان؟20

نمی کنند سجده ای                            چو بشنوند اين بيان21

براستی که کفرشان                          نسب به کذب دادشان22

و علم حق به کفرشان                             بتر بود ز ديگران23

تو مژده ده به مردمان                       عذاب سخت و بی امان24

مگر همان کسان که دل                         به حق سپرده بی گمان

به کار نيک بسته دل                              چه با عمل چه با زبان

بدون هيچ منتی                                   خدا دهد جزايشان25

سورة البروج 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ (1) وَالْيَوْمِ الْمَوْعُودِ (2) وَشَاهِدٍ وَمَشْهُودٍ (3) قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ (4) النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ (5) إِذْ هُمْ عَلَيْهَا قُعُودٌ (6) وَهُمْ عَلَى مَا يَفْعَلُونَ بِالْمُؤْمِنِينَ شُهُودٌ (7) وَمَا نَقَمُوا مِنْهُمْ إِلَّا أَنْ يُؤْمِنُوا بِاللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ (8) الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ (9) إِنَّ الَّذِينَ فَتَنُوا الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ ثُمَّ لَمْ يَتُوبُوا فَلَهُمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَلَهُمْ عَذَابُ الْحَرِيقِ (10) إِنَّ الَّذِينَ آَمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَهُمْ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْكَبِيرُ (11) إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ (12) إِنَّهُ هُوَ يُبْدِئُ وَيُعِيدُ (13) وَهُوَ الْغَفُورُ الْوَدُودُ (14) ذُو الْعَرْشِ الْمَجِيدُ (15) فَعَّالٌ لِمَا يُرِيدُ (16) هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْجُنُودِ (17) فِرْعَوْنَ وَثَمُودَ (18) بَلِ الَّذِينَ كَفَرُوا فِي تَكْذِيبٍ (19) وَاللَّهُ مِنْ وَرَائِهِمْ مُحِيطٌ (20) بَلْ هُوَ قُرْآَنٌ مَجِيدٌ (21) فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ (22)

به نام خالق محمود و معبود                     شهيد و شاهد و مشهود و مسجود

به حقّ آسمان و برج و باروش1               خورم سوگند بر آن روز موعود2

قسم بر آن که ديد و آنچه را ديد3         که فانی گشته اند اصحاب اخدود4

به آتش می کشيدند از سر ظلم                  نشسته6 در کنار آتش و دود5

که بينند آن گروه مؤمنان را                 که در آتش چه سان گردند نابود7

بدون آن که جرمی کرده باشند                   بجز ايمان به آن دادار محمود

عزيزي کاين جهان اندر يد اوست8   که او خود شاهد و گيتی است مشهود9

ميان مؤمنان از مرد و از زن                    هر آن کس فتنه کرد آخر نياسود

ميان آتش دوزخ که سوزد                     همه بنيانشان از تار و از پود10

برای مؤمنان نيک کردار                   بسی باغ است جاری هر طرف رود

همانا اين سعادت بس بزرگ است     که خوبان را کند خرسند و خشنود11

همانا انتقام حق چه سخت است!12           بدا حال کسی کو گشته مردود

خدا آغاز کرده است اين جهان را13         که باز آرد جهان را دير يا زود

غفور و مهربان14 با عرش فاخر15    چو او خواهد، کند بی هيچ کمبود16

چه می دانی ز لشکرهای پيشين؟17           ز فرعون و ثمود کفر آلود؟18

اگر کفّار حق را کذب خوانند19        بوند از خشم حق در راه مسدود20

ز اين قرآن21 درون لوح محفوظ            نگهداری کند مولای معبود22

سورة الطارق 

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

وَالسَّمَاءِ وَالطَّارِقِ (1) وَمَا أَدْرَاكَ مَا الطَّارِقُ (2) النَّجْمُ الثَّاقِبُ (3) إِنْ كُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌ (4) فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسَانُ مِمَّ خُلِقَ (5) خُلِقَ مِنْ مَاءٍ دَافِقٍ (6) يَخْرُجُ مِنْ بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ (7) إِنَّهُ عَلَى رَجْعِهِ لَقَادِرٌ (8) يَوْمَ تُبْلَى السَّرَائِرُ (9) فَمَا لَهُ مِنْ قُوَّةٍ وَلَا نَاصِرٍ (10) وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الرَّجْعِ (11) وَالْأَرْضِ ذَاتِ الصَّدْعِ (12) إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ (13) وَمَا هُوَ بِالْهَزْلِ (14) إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْدًا (15) وَأَكِيدُ كَيْدًا (16) فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا (17)

با نام ذات کبريا آن خالق فرّخ لقا            آن کس که در دستان او می چرخد اين ارض و سما

بر آسمان سوگند و بر کوبندة آن ای نبی1    دانی تو آن کوبنده را؟2 هست آذرخشی تيزپا3

هر نفس دارد حافظی بايد ببيند آدمی4          کو از چه چيزی خلق شد کاين گونه شد پرمدّعا5

او خلق شد از نطفه ای از مايع جنبنده ای6          کآيد برون از پشت مرد و از ميان سينه ها7

بی شک خدا قادر بود بر بازگشت آدمی8          روزی که اسرار نهان يکباره گردد رونما9

آن دم ندارد آدمی در دست و بازو قوّه ای      يا ياوری کو را کند از درد و از محنت رها10

بر آسمان و بارشش11 هم بر زمين و رويشش12  سوگند کاين گفتار ما هست آخرين حکم قضا13

اين نيست يک شوخی بدان14 چون کار ايشان کيد شد15  من هم کنم کيدی بر آن افسونگران بی نوا16

بگذار و بگذر ای نبی بر کافران ده مهلتی     من خويش دانم چون کنم با اين گروه اشقيا17

سورة الأعلى  

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ الْأَعْلَى (1) الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى (2) وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى (3) وَالَّذِي أَخْرَجَ الْمَرْعَى (4) فَجَعَلَهُ غُثَاءً أَحْوَى (5) سَنُقْرِئُكَ فَلَا تَنْسَى (6) إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَمَا يَخْفَى (7) وَنُيَسِّرُكَ لِلْيُسْرَى (8) فَذَكِّرْ إِنْ نَفَعَتِ الذِّكْرَى (9) سَيَذَّكَّرُ مَنْ يَخْشَى (10) وَيَتَجَنَّبُهَا الْأَشْقَى (11) الَّذِي يَصْلَى النَّارَ الْكُبْرَى (12) ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَا (13) قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى (14) وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى (15) بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا (16) وَالْآَخِرَةُ خَيْرٌ وَأَبْقَى (17) إِنَّ هَذَا لَفِي الصُّحُفِ الْأُولَى (18) صُحُفِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى (19)

اول اين سوره نام خالق دانا                          ماية رحمت بود به پير و به برنا

نام خدا را ببر هماره به تسبيح                        نام فراتر که باشد افضل اسما1

هرچه که او آفريد کرد برابر2                     کرد به اندازه رهنمون همه اشيا3

او که بروياند سبزه را به چمنزار4         زان سپسش خشک کرد و هيزم صحرا5

ما به تو خوانيم وحی را که نگردد                 محو ز ياد تو آن کلام دل آرا6

غير هر آن چيز کو بخواهد و داند           آنچه نهان است و آنچه گشته هويدا7

کار تو آسان کنيم پس بده پندی              گر کسی از پند سود گيرد و سودا8

هرکه بترسد تذکّر تو نيوشد9                   ليک گريزد شقيّ و نشنود آن را10

از همه بيچاره تر هم اوست که سوزد            در وسط شعله های آتش کبرا11

نی بردش مرگ تا بگيردش آرام            نی کند او زندگی در اين همه بلوا12

نام خدا و نماز و تزکية نفس               اين سه بود بود راه رستگاری عقبی13

از چه گزينيد زندگانی دنيا؟14             آخرت است آنکه بوده برتر و پايا15

هم کتب پيش تکيه کرده بر اين امر16  هم صحفی از خليل و حضرت موسی17

سورة الغاشية    

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ  

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ الْغَاشِيَةِ (1) وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ (2) عَامِلَةٌ نَاصِبَةٌ (3) تَصْلَى نَارًا حَامِيَةً (4) تُسْقَى مِنْ عَيْنٍ آَنِيَةٍ (5) لَيْسَ لَهُمْ طَعَامٌ إِلَّا مِنْ ضَرِيعٍ (6) لَا يُسْمِنُ وَلَا يُغْنِي مِنْ جُوعٍ (7) وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ نَاعِمَةٌ (8) لِسَعْيِهَا رَاضِيَةٌ (9) فِي جَنَّةٍ عَالِيَةٍ (10) لَا تَسْمَعُ فِيهَا لَاغِيَةً (11) فِيهَا عَيْنٌ جَارِيَةٌ (12) فِيهَا سُرُرٌ مَرْفُوعَةٌ (13) وَأَكْوَابٌ مَوْضُوعَةٌ (14) وَنَمَارِقُ مَصْفُوفَةٌ (15) وَزَرَابِيُّ مَبْثُوثَةٌ (16) أَفَلَا يَنْظُرُونَ إِلَى الْإِبِلِ كَيْفَ خُلِقَتْ (17) وَإِلَى السَّمَاءِ كَيْفَ رُفِعَتْ (18) وَإِلَى الْجِبَالِ كَيْفَ نُصِبَتْ (19) وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ (20) فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرٌ (21) لَسْتَ عَلَيْهِمْ بِمُسَيْطِرٍ (22) إِلَّا مَنْ تَوَلَّى وَكَفَرَ (23) فَيُعَذِّبُهُ اللَّهُ الْعَذَابَ الْأَكْبَرَ (24) إِنَّ إِلَيْنَا إِيَابَهُمْ (25) ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا حِسَابَهُمْ (26)

ترجمة اين سوره در قالب مشهور به "ذوبحرين" و قابل قرائت در دو بحر رجز و رمل سروده شده است:

بحر رجز: مفتعلن مفتعلن فاعلن   مانند: آن که تغيّر نپذيرد تويي

و بحر رمل: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن   مانند: بشنو از نی چون حکايت می کند

نام و ی اين بتکده شيدا کند                         جام می اين ميکده پيدا کند

قصّة آن غاشيه آمد ترا؟                         کان همه پوشاند و امضا کند؟1

چهرة برخی شده در ترس غرق2               آن همه رنج اين همه پويا کند3

سوزد ازان آتش بسيار داغ4                     نوشد ازان چشمه که بلوا کند5

نيست دران اغذيه غير از ضريع6                  آن که نه پروار و نه اغنا کند7

چهرة برخی دگر اندر سرور8                   راضی ازان سعي که اينجا کند9

آمده اندر دل باغی بلند10                    راحت ازان ضجّه که غوغا کند11

هست دران چشمة جاری چو رود12                  عشوة آن چشم تو بينا کند

هر سوی آن تخت که باشد بلند13               هر قدح ان منظره گيرا کند14

اين طرف ان تکيه گه چيده بين15          آن طرف ان فرش که دل واکند16

بر شتر ان قوم چرا ننگرند؟                     خلقت آن جلوه به صحرا کند17

يا که بران گسترة آسمان                       چشم چنان نرگس شهلا کند18

يا که بران کوه برافراشته                   چون شده منصوب که برپا کند؟19

ياکه براين خاک که گسترده است20                کور بر اين واقعه بينا کند

پند ده ان مردم بی اطلاع                  پند تو ذکری است که جويا کند21

ای نبی از سيطره پرهيز کن22                سيطره ظلمی است که رسوا کند

وای بر ان کافر برگشته روی23                   آتش افروخته غوغا کند24

عاقبت اين دسته به ما می رسند25               دفتر ما اين گره را واکند26

سورة الفجر    

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ  

وَالْفَجْرِ (1) وَلَيَالٍ عَشْرٍ (2) وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ (3) وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ (4) هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِذِي حِجْرٍ (5) أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ (6) إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ (7) الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَادِ (8) وَثَمُودَ الَّذِينَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ (9) وَفِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتَادِ (10) الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلَادِ (11) فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ (12) فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ (13) إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ (14) فَأَمَّا الْإِنْسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ (15) وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ (16) كَلَّا بَل لَا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ (17) وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ (18) وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَمًّا (19) وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا (20) كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا (21) وَجَاءَ رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا (22) وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنْسَانُ وَأَنَّى لَهُ الذِّكْرَى (23) يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي (24) فَيَوْمَئِذٍ لَا يُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ (25) وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ (26) يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ (27) ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً (28) فَادْخُلِي فِي عِبَادِي (29) وَادْخُلِي جَنَّتِي (30)

به نام خداوند حلّ و حرم                              که جز او کسی را نگيرم صنم

به فجر1 و به شب های ده گانه نيز2               به آن جفت و آن فرد تنها قسم3

و سوگند بر شب که جاری بود4                     شود عاقلی زين قسم مغتنم؟5

نديدی خدايت چه با عاد کرد؟6                       به زير ستون های باغ ارم؟7

در آن شهر زيبا که مثلش نبود                        ميان همه شهرها بيش و کم8

و يا با ثمودی که می ساختند                      در آن درّه از سنگ خارا هرم9

و فرعونيان را که می کوفتند                     بدان ميخ ها سنگ ها را به هم10

فساد و تباهی در آن شهرها11                     ز طغيانشان شد فزون از رقم12

خدايت به شلاق خشم و عذاب                     بر آنان فروريخت سيل نقم13

که دانند مردم که مولای تو                     بود در کمينگاه خود دم به دم14

شگفتا که انسان چو بيند خداش                        کند آزمونش به مشتی نعم

شود غرّه و گويدت: ربّ من                       مرا کرد از فضل غرق کرم15

ولی چون خدا آزمونی دگر                       نمودش به کمبود رزق و خدم

بنالد که مولا مرا خوار داشت                 که بگرفت دينار و برد آن درم16

شما خود نداريد پاس از يتيم                 که بگرفته در دست زانوی غم17

نه تشويق اصحاب ثروت کنيد                 بر اطعام مسکين به لفظ و قلم18

همه ارث و ميراث را می خوريد19           شده همّتان جمع مال و حشم20

چنين نيست. وقتی که لرزد زمين20              و شورد بر اين حالت محتشم

فرو آيد از عرش امر خدا                 ملايک همه صف به صف منتظم21

در آن روز دوزخ شود آشکار                     بياد آورد هر کسی من کيم

چه سودی به حالش کند ياد او؟22            بجز آن که باشد پريش و دژم

بنالد که ای کاش رهتوشه ای                     فرستاده بودم برای خودم23

نه کس هچو او بيند اين دم عذاب24      نه در بند گردد چو او در سقم25

تو ای روح آرام26 نک بازگرد                    بسوی خدايت بسی محترم

تو خشنود باشی ز مولای خود             خدا از تو خرسند و خشنود هم27

کنون در صف بندگانم در آی28                  وبگذار اندر بهشتم قدم29

سورة البلد  

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

لَا أُقْسِمُ بِهَذَا الْبَلَدِ (1) وَأَنْتَ حِلٌّ بِهَذَا الْبَلَدِ (2) وَوَالِدٍ وَمَا وَلَدَ (3) لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ فِي كَبَدٍ (4) أَيَحْسَبُ أَنْ لَنْ يَقْدِرَ عَلَيْهِ أَحَدٌ (5) يَقُولُ أَهْلَكْتُ مَالًا لُبَدًا (6) أَيَحْسَبُ أَنْ لَمْ يَرَهُ أَحَدٌ (7) أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ (8) وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ (9) وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ (10) فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ (11) وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ (12) فَكُّ رَقَبَةٍ (13) أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ (14) يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ (15) أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ (16) ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آَمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ (17) أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ (18) وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآَيَاتِنَا هُمْ أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ (19) عَلَيْهِمْ نَارٌ مُؤْصَدَةٌ (20)

به نوای نام آن خالق مهربان و دانا                    که به جلوه ای ز مهرش همه عالم است پيدا

نه قسم خورم به شهری1 که تو در ميان آنی2            به پدر قسم وَ فرزند که آردش به دنيا3

گل آدمی سرشتيم به رنج و درد و زحمت4         چه گمان کند قوی تر نبود از او به غوغا؟5

گله می کند که مالی بسيار خرج کردم6        چه گمان کند نديده است کسی ورا در اين جا؟7

مگر اين زبان نداديمش و اين لبان9 و چشمان؟8     وهدايتش نموديم دو راه زشت و زيبا؟10

ز چه روی تن نداده است به کوره راه سختی؟11 تو چه دانی آن چه راهی است؟ چه سخت و جسم فرسا12

ره باز کردن بند اسارت از اسيران13                       ره دادن غذايي گه قحطی غم افزا14

به يتيم دردمندی به ميان جمع خويشان15                 به گدای مستمندی ز غبار فقر ميرا16

به چنين خصال نيکو سزد آدمی که باشد                      ز گروه مؤمناني به ره خدا شکيبا

که به يکدگر نمايند سفارش فراوان                    که به صبر و مهرباني بزنند دل به دريا17

به حق اين گروه هستند گروه راست راهان18       نه گروه چپ گرايان که شوند جمله رسوا

به نشانه های خالق همگی شدند کافر19                    نبرند ره بسويي برِ آتش شرر زا20