سرطان پستان یک مسألة مهم اپیدمیولوژیک با گسترش جهانی است. زنان ساکن کشورهای صنعتی در مقایسه با سایرین، ریسک ابتلای بالاتری دارند که البته کشور ژاپن در این میان یک استثناء است .
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، نشانه‌های هشدار دهنده‌ای که فرد باید با مشاهده آنها به پزشک مراجعه کند عبارتند از:
۱- هر توده غیرعادی در نواحی اطراف سینه
۲- تغییر اندازه یا شکل سینه
۳ – هرگونه ترشح غیرطبیعی از نوک سینه (به ویژه اگر حاوی خون باشد)
● علائم سرطان سینه شامل این موارد هستند:
* وجود توده و یا افزایش ضخامت در سینه و یا ناحیه‌ی زیر بغل
* ترشح شفاف یا خونی از سینه
* پوسته‌ریزی در نوک سینه
* فرو رفتن نوک سینه به داخل
* قرمزی و یا تورم سینه
* فرو رفتگی پوست سینه که در آن پوست، حالتی شبیه به پوست پرتقال پیدا می کند.
* وقوع تغییر شکل سینه که موجب متفاوت شدن آن با سینه‌ی دیگر شود.
* زخم در پوست سینه که بهبود پیدا نکند.
● پیشگیری:
اگرچه این اقدامات مصون ماندن ازسرطان سینه را تضمین نمی‌کنند اما به پیشگیری از آن کمک می‌کنند.
* سیگار نکشید
* وزن خود را در حد طبیعی و مناسب حفظ کنید
* مرتب ورزش کنید.
* مصرف الکل را محدود کنید.
* رژیم غذایی سالمی داشته باشید که حاوی مقادیر زیادی از سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، کلم و گل کلم باشد.
* در حال حاضر توصیه سازمانهای تحقیقاتی- بهداشتی بیانگر تشویق افراد به انجام معاینه فردی و یا عدم انجام آن نیست. اما اگر سن شما زیر ۴۰ سال است هر سه سال یک بار و در صورتی که بالای ۴۰ سال دارید هر ساله باید توسط پزشک معاینه شوید.
* بررسی رادیوگرافی سینه یا ماموگرافی را به صورت مرتب انجام دهید.
ماموگرام میتواند سرطان سینه را ۵-۲ سال پیش از اینکه تبدیل به یک توده‌ی قابل لمس شود نشان دهد. اگرچه بر سر تناوب انجام ماموگرافی‌ها اختلاف نظر وجود دارد، اما بسیاری از متخصصان همچنان توصیه می‌کنند که زنان بالای ۴۰ سال سالیانه یک ماموگرافی انجام دهند.
● راههای پیشگیری از سرطان سینه
در قسمت پزشکی سالانه خود ، از پزشکتان بخواهید که ریسک ابتلا به سرطان سینه را در شما محاسبه کند .
اگر از ریسک متوسطی در ابتدا به بیماری برخوردار هستید ،هر ماه سینه خود را به طور متوسط چک کنید . بهتر است این کار را از بیست سالگی شروع کنید .
از ۲۰ تا ۳۹ سالگی نیز هر سه سال یک بار به کلینیک های تخصصی مراجعه کرده و از سلامت خود آگاه شوید و از ۴۰سال به بالا هر سال این کار را انجام دهید .
اگر ریسک شما در ابتلا به بیماری بالا است می بایست در مورد چگونگی انجام آزمایشات و فاصله زمانی بین آنها با پزشک متخصص مشورت کنید .
وزن بدن خود را همواه متعادل نگه دارید ،هنگامی که به سن شما افزوده می شود باید میزان کالری را در رژیم خود کاهش دهید و زمان ورزش و نرمش را زیاد کنید .
در طول روز در شش وعده غذایی از میوه و سبزیجات تازه استفاده کنید البته اگر این تعداد را به نه مرتبه در روز افزایش دهید کار بی نظیری را انجام داده اید .
به دنبال راههای باشید که بدن شما را همواره به فعالیت وادارد چه در محیط کار ،چه در خانه و چه در اوقات فراغت .
اگر مادر یا خواهر یا دختر شما سرطان سینه دارند نزد مشاور ژنتیک رفته و آزمایشات اولیه را انجام دهید .
● ورزش و سرطان سینه
به اعتقاد پژوهشگران تندرستی ، زنان در هر گروه سنی می تواند با انجام حرکات ورزش به طور منظم میزان خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد .
مطالعات علمی بارها نشان داده است که ورزش منظم به بدن انسان در مقابله با بیماری ها کمک می کند .
محققان دریافته اند ورزش های متداول مانند پیاده روی ،دوچرخه سواری یا شنا که در هفته پنج بار تکرار شود بیش از هر فعالیت دیگر موثر بوده است .
فعالیت همگانی همچنین خطر سرطان سینه را در زنانی که احتمال آنها به این سرطان بیش از سایر افراد است نیز کاهش می دهد .
در دو گروه خطر احتمال ابتلای آنها به سرطان سینه بالا است .
یکی آن دسته که در خانواده آنها سابقه سرطان سینه بوده است و گروه دیگر کسانی که از درمان جایگزینی هورمونی استفاده می کنند که تحقیقات نشان می دهد که ورزش برای زنان لاغر تا وزن متعارف و حتی آنهایی که کمی چاق هستند بیش از دیگر زنان سودمند است .
مطالعات نشان می دهد از بین هر سه زن یک نفر در طول زندگی خود دچار سرطان می شود و سرطان سینه هم از شایع ترین علت مرگ و میر در زنان است امید است که با تشخیص سریع درمان قطعی آن صورت پذیرد .
● هفت تفکر اشتباه در رابطه با سرطان پستان :
باورغلط اول: توده‌های پستانی تقریبا همیشه سرطان هستند.
این عقیده نادرستی است که هر توده ای در پستان به معنی وجود سرطان است. به گفته محققان انجمن سرطان آمریکا، اگر چه هر خانمی در پستان خود که احساس توده داشت باید به فکر سرطان باشد تا عکس این موضوع ثابت شود، اما این نباید زنان را نگران کند.
هر چه سن یک زن بیش تر باشد، احتمال بیش تری دارد تا یکی از ۷ تا ۸ نفری باشد که مبتلا به سرطان پستان می شوند. همچنین احتمال بیش تری وجود دارد که توده های پستانی در زنان سالمند و زنانی که به دوران یائسگی نزدیک می شوند و یا یائسه شده اند سرطانی شوند.
وقتی یک توده پستانی سرطانی نباشد، به چه دلیل ممکن است ایجاد شده باشد؟ این توده ها ممکن است کیست هایی باشند که معمولا خطرناک نیستند، اما ممکن است رشد غیر سرطانی و غیر طبیعی سلول ها باشد نظیر فیبروآدنوما که کمتر شایع است و یا لخته های خونی که موجب ایجاد توده می شوند.
همچنین این توده های کاذب ممکن است در اثر تغییرات هورمونی ایجاد شوند که در واقع اصلا آن ها توده نیستند.
به هر حال دلیل توده های پستانی هر چه باشد، نباید مورد غفلت واقع شود و باید از سوی پزشک اطمینان حاصل شود که خطرناک نیستند.
گاهی لازم است معاینه جسمی از سوی پزشک صورت گرفته و گاهی نیاز به ماموگرافی و در برخی اوقات نیاز به سونوگرافی است. با انجام این آزمون ها علت توده های پستانی دقیقا مشخص خواهد شد.
باور غلط دوم: سرطان پستان همیشه همراه با توده ای قابل لمس است.
همیشه این طور نیست. به گفته محققان دانشگاه لومباردی شهر جورج واشنگتن همیشه سرطان های پستان با توده همراه نیستند. گاهی اوقات قبل از این که خانمی احساس توده در پستان خود داشته باشد، بعد از انجام ماموگرافی مشخص می شود که او دچار سرطان پستان است. بسیاری از سرطان ها هنگام آزمون های غربالگری ماموگرافی تشخیص داده می شوند.
باور غلط سوم: توده های سرطانی با توده های خوش خیم تفاوت دارند.
اگر این طور فکر می کنید بدانید که همیشه توده های سرطانی متفاوت از توده های خوش خیم نیستند. توده های سرطانی و توده های غیر سرطانی یا همان خوش خیم، ممکن است با یکدیگر اشتباه گرفته شوند.
زنان غالبا فکر می کنند وقتی توده ای سرطانی باشد، آن را به صورت توده ای سفت احساس می کنند که به اطراف حرکت نمی کند. این در حالی است که توده های پستانی همچنین ممکن است نرم و متحرک باشند.
بنابراین همیشه نمی توان گفت که توده های سفت، سرطانی و توده های نرم، بی خطر هستند.
در حالی که ۴۰ درصد زنان در زندگی خود با توده های پستانی مواجه می شوند، باورهای رایج درباره این توده ها کم نیست.
کیست ها در صورتی که عمقی باشند احساس سوزش ایجاد می کنند. اما اگر این کیست ها سطحی باشند غالبا نرم و گرد حس می شوند.
اگر توده های پستانی عمقی باشند قادر هستند بافت پستان را به جلو برانند. گاهی توده هایی که در لمس به نظر خوش خیم و نرم و متحرک می آیند می توانند سرطان باشند.
توده هایی که با لمس آن ها زنان احساس خراش و سوزش داشته باشند معمولا خوش خیم هستند و اما بهترین توصیه این است که اگر هنگام لمس هر احساسی داشتید باید مورد بررسی قرار بگیرید.
باور غلط چهارم: نباید نگران توده های کوچک بود.
این باور غلط است که نباید با لمس توده های کوچک در پستان احساس نگرانی کرد. توده های سرطان ها می توانند در زمان شروع بسیار کوچک باشند. اندازه یا سایز توده های پستانی راه خوبی برای تصمیم گیری در مورد بی خطری یا سرطانی بودن توده ها نیست.
در برخی از زنان توده های پستانی به اندازه ی یک نخود و در برخی دیگر اندازه ی این توده ها حتی به حد یک گریپ فروت هم می رسد. با انجام ماموگرافی حتی توده های بسیار کوچک مشخص می شوند. وقتی زنان واقعا در پستان خود توده ای را حس می کنند اندازه ی آن ها معمولا کمتر از ۲/۵ سانتی متر قطر دارد یعنی چیزی به اندازه یک آلبالو.
باور غلط پنجم: مراجعه فوری ضروری نیست.
این باور غلط را از ذهن خود دور کنید که با لمس توده نباید سریع به پزشک مراجعه کرد. مخصوصا اگر شما خانمی هستید که سن تان کمی بالا رفته است به تأخیر انداختن مراجعه و پیگیری توده پستانی کار درستی نیست. هر توده ای در پستان باید توسط پزشک مورد ارزیابی کامل قرار گیرد.
گاهی پزشک توصیه می کند که بعد از دوران قاعدگی برای بررسی بیش تر مراجعه کنند. ممکن است این توده نوعی کیست باشد و با قاعدگی و تغییرات هورمونی تغییر کند. زنانی که به سن یائسگی نزدیک می شوند احتمال کمتری وجود دارد تا دچار تغییرات توده ناشی از تاثیرات هورمونی شوند، بنابراین نباید ارزیابی های پستانی به تاخیر انداخته شود.
اما این سوال مطرح می شود که چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
پزشکان توصیه می کنند در هر سنی که هستید حتما حداکثر ۲ تا ۴ هفته بعد از لمس توده به پزشک مراجعه کنید. حتی بهتر است بلافاصله پس از لمس توده به پزشک مراجعه کنید. این پزشک است که زمان مراجعه بعدی را تعیین می کند و زنان خود نباید در مورد آن تصمیم بگیرند.
عده‌ای از زنان خود را با اطرافیان و آشنایان خود مقایسه می کنند و به گمان این که توده پستانی آن ها هم ممکن است کیست باشد و برطرف می شود به پزشک مراجعه نمی کنند. در حالی که اگر توده ای سرطانی باشد حتی یک هفته و یا یک ماه هم برای درمان ارزشمند است، مخصوصا اگر فرد جوان باشد.
باور غلط ششم: یک توده می تواند سرطانی باشد، حتی در زنانی که تاریخچه خانوادگی سرطان ندارند.
این باور هم واقعیت مطلق ندارد. تنها ۵ تا ۱۰ درصد از سرطان های پستان، ارثی است.
اکثریت زنانی که دچار سرطان پستان می شوند هیچ عامل خطری ندارند. پس این جمله هم واقعیت ندارد که اگر خانمی در خانواده ای زندگی می کرد که تاریخچه سرطان در آن وجود نداشت، توده های پستانی هرگز سرطانی نخواهند شد.
باور غلط هفتم: در زنانی با داشتن تاریخچه کیست، توده های پستانی سرطانی نیستند.
همیشه این طور نیست. برخی از زنان که سالیان زیاد در پستان خود کیست داشته اند نباید تصور کنند که این کیست ها نگران کننده نخواهند شد، چرا که ممکن است کیست ها هم دچار تغییراتی شده و به توده های سرطانی تبدیل شوند.
همه خانم ها باید توجه کنند که هر زمانی که در پستان های خود توده ای جدید یافتند باید فورا به پزشک مراجعه کنند تا نگرانی های شان برطرف شود، چرا که ممکن است این توده از همان کیست های قدیمی نباشد.
معاینه فردی برای تشخیص سرطان سینه:
با توجه به اینکه سرطان پستان از عوامل مهم مرگ و میر در زنان به شمار می رود، معاینة پستان یک بخش مهم از معاینات بالینی را تشکیل می دهد.
معمولاً برای این معاینات، بیماران به پزشک متخصص زنان ارجاع داده می شوند. در حالی که به دلیل ارتباط بین تشخیص زود هنگام بیماری و نتایج درمانی قابل توجه آن، هر پزشکی باید وظیفة انجام معاینات مربوطه و بررسیهای تشخیصی لازم را در مراحل اولیة کشف هرگونه یافتة غیر طبیعی به عهده گیرد.
خود زنان نیز باید جهت خودآزمایی پستان ها آموزش دیده و اقدام کنند. به کمک خودآزمایی می توان امکان شناسایی هر چه زودتر سرطان پستان و اخذ بهترین تصمیم درمانی را فراهم آورد.
گرچه سرطان پستان در مردان نادر است ولی در صورت وجود هر نوع ضایعة یک طرفه، باید همانند زنان مورد بررسی قرار گیرند.
در جلوی آینه ایستاده و دستها را بالای سرتان ببرید طوری که بازوها در طرفین باشد و شکل منطقه سینه و پوست آن را بررسی کنید. در این ناحیه نباید تغییر رنگ یا شکل محسوسی ببینید، بعد دستها را چرب نموده و ناحیه زیربغل و سینه‌ها را لمس کنید، در این حالت در صورت وجود هرگونه برآمدگی یا توده، فرد متوجه آن خواهد شد.
در مرحله بعد دراز کشیده و بالشی را زیر گردن خود بگذارید، یک دست را بالای سر برده و دست دیگر را به طور عرضی در موازات سینه قرار دهید اغلب تغییراتی که در سینه حس میشود، نشانه سرطان نیست، مثل تورم سینه در دوران قاعدگی ولی اگر پس از چند روز از دوران قاعدگی، تست سینه را انجام دادیم باید نشانه‌های غیرمعمول را جدی بگیریم.
