بررسی ماده معدنی کلسیم و نقش آن در بدن

کلسیم فراوانترین ماده معدنی موجود در بدن است که نقش اصلی آن در ساخت وحفظ استخوانها ، دندانها و فعالیت آنزیم ها می باشد .کلسیم در انقباض عضلات، آزاد سازی نوروترانسمیترها و انتقال پیام عصبی ، تنظیم ضربان قلب و لخته شدن خون نیز نقش داشته و محرک فعالیت ترشحی غدد درون ریز و برون ریز هم می باشد . مکمل کلسیم در جلوگیری از بروز پوکی استخوان نقش دارد.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  کلسیم دراستخوان‌هاوجودداردوکمبودآن موجب پوکی استخوان می‌شود.کلسیم به میزان فراوان درشیروجوددارد. کلسیم، فراوان‌ترین ماده کانی موجود در بدن است. بدن انسان تقریباً۱kg کلسیم دارد.البته در افراد مختلف بااستخوان بندی متفاوت،این میزان فرق می‌کند.بیشتر کلسیم دراستخوانها و دندانهاوجود داردو تنها۱٪ آن در بقیه بدن موجود است که همین ۱٪اعمال زیادی انجام می‌دهد، مثلاً انقباض ماهیچه‌های ما بسته به وجود کلسیم است.
تفاوت درشت مغذی ها و ریز مغذی ها در چیست ؟

درشت مغذی ها کربوهیدراتها ، چربیها و پروتئین هایی بودند که به مقدار زیاد مورد نیاز بدن هستند ، امانیاز بدن به ریز مغذی ها بسیار کم است و در حدود میلی گرم و حتی درمواردی میکرو گرم در روز مورد نیاز بدن است . عناصر معدنی حدود چهار درصد کل وزن بدن ما را تشکیل می دهند . نقش آن ها را در بدن به اختصار بیان می کنیم .

عناصر معدنی در بافتهای ساختمانی بدن ما نقش دارند . مثلاً کلسیم و فسفر در ساختمان بافت استخوانی شرکت می کنند و یا آهن در ساختمان بافت خون نقش دارد . عناصر معدنی در تنظیم تعادل فیزیکی و شیمیایی بدن یا حفظ تعادل فشار اسمزی بدن و تنظیم PH خون نقش دارند . همچنین در ترشحات مایعات بدن مثل هورمونها یا ساختمان آنزیمها نقش دارند و به طور کلی در حفظ و نگهداری تعادل حیاتی بدن موثرند .

معمولاً در رژیم غذایی متعادل ، عناصر معدنی به مقدار مناسب و کافی به بدن ما می رسد ولی گاهی اوقات تأمین مقدار کافی برخی از عناصر معدنی مثل آهن ، ید و کلسیم ( بالاخص در دوران بارداری ، شیردهی و رشد ) نیاز به توجه بیشتری دارد . در خصوص ید و فلوئور باید گفت که وجودشان در مواد غذایی بستگی به خاک آن منطقه دارد . اگر خاک آن منطقه از لحاظ این عناصر معدنی فقیر باشد مواد غذایی حاصل نیز از این نظر فقیر خواهند بود .

عناصر معدنی به چهار دسته تقسیم می شوند :

۱- عناصری که مقدارشان نسبتاً زیاد است . یعنی بیش از ۵ هزارم درصد وزن بدن ما را تشکیل می دهند مثل کلسیم و فسفر که اعمال حیاتی آنها نیز کاملاً شناخته شده است .

۲- عناصری که مقدارشان خیلی کم است ولی اهمیت آن ها بسیار زیاد است . به عنوان مثال ید ، مس ، روی ، فلوئور که مقدار مورد نیازشان بسیار کم است ، کمتر از ۵ هزارم درصد وزن بدن به این عناصر نیاز داریم ، اما فوق العاده مهم هستند و اعمالشان نیز کاملاً شناخته شده است .

۳- عناصری هستند که در بدن وجود دارند اما اعمال حیاتی آنها کاملاً شناخته شده نیست مثل وانادیوم.

۴- عناصری که نقش آن ها در بدن تا به حال شناخته شده نیست مثل طلا ، نقره و گالیم . به این چهار دسته ، می توان دسته پنجمی نیز اضافه کرد :

۵- عناصری هستند که وجودشان در بدن نشانه آلودگی است و از طریق آلودگی مواد غذایی و محیط به بدن می رسند . جزء مواد مغذی ضروری نیستند و زیان آور هستند مثل سرب ، قلع و کادمیم .

کلسیم :

در بین مواد معدنی ، کلسیم جایگاه ویژه ای دارد ، زیرا بیشترین ماده معدنی که در بدن ما وجود دارد کلسیم است . در استخوانهای یک فرد بالغ حدود ۹۰ تا ۱۴۰ گرم کلسیم وجود دارد . کلسیم و فسفر همراه هم هستند و این امر نقش اصلی این دو عنصر را در ساختمان استخوانها نشان می دهد. ترکیب اصلی استخوانها و دندانها را املاح کلسیم و فسفر تشکیل می دهد . جذب و متابولیسم این دو ماده نیز تابع اعمال مشترک است .کلسیم درهدایت جریان الکتریکی عصب و عضله در محل سیناپس نقش دارد و همچنین در انعقاد خون نیز موثر است .

چه عواملی بر جذب کلسیم تأثیر دارند ؟

عوامل متعددی روی جذب کلسیم تأثیر دارند :

۱-مهمترین عامل ویتامین D  است که از طریق سنتز مولکول پروتئینی به جذب کلسیم کمک می کند. بنابراین اگر ویتامین D به مقدار کافی دریافت نکنیم جذب کلسیم و فسفر مختل می شود.

۲- نسبت کلسیم به فسفر مسأله مهمی در جذب این دو عنصر است . مناسب ترین نسبت در مورد شیرخواران یک است و در مورد بالغین دو به یک است . بنابراین اگر نسبت کلسیم به فسفر به هم بخورد می تواند جذب را مختل کند . البته اگر این نسبت بین نیم تا دو نوسان داشته باشد ، جذب می تواند صورت بگیرد . اما اگر نسبت به هر صورت کمتر از نیم و یا بیشتر از دو شود جذب مختل می شود و زمانی که نسبت به چهار و نیم برسد کاملاً جذب کلسیم و فسفر مختل              می شود .

۳- عوامل دیگری که روی جذب کلسیم موثر است PH  معده یا اسید معده است ، که سیتراتهای جذب را بالا می برند ، اما اکسالاتها که در سبزیها بالاخص در اسفناج ، ریواس و کرفس وجود دارند ، می توانند مانع جذب کلسیم شوند .

۴- عوامل دیگری که می توانند جذب کلسیم را بالا ببرند ، پروتئین های حیوانی مخصوصاً بعضی از اسیدهای آمینه ای است که در پروتئین های حیوانی وجود دارند .

بنابراین جذب کلسیم تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می گیرد . البته حفظ تعادل کلسیم با رژیم غذایی امکان پذیر است ، یعنی وقتی ما با نوسان دریافت کلسیم مواجه می شویم بدن می تواند با این شرایط سازگاری پیدا کند ، اما این سازگاری آنی و فوری نیست و حداقل یکسال طول می کشد.

حفظ توازن و تعادل کلسیم :

علاوه بر رژیم غذایی ، دو هورمون ، پاراتورمون و کلسیتونین روی تعادل و توازن کلسیم نقش دارند . زمانی که کلسیم خون کاهش می یابد یعنی از طریق غذا به مقدار کافی کلسیم دریافت نکنیم، پاراتورمون ترشح می شود .

پاراتورمون موجب برداشت کلسیم از استخوانها و رساندن سطح کلسیم خون به آستانه طبیعی می شود و از دفع ادراری کلسیم جلوگیری می کند و دفع فسفر را زیاد می کند و برعکس وقتی که فرد غذای کلسیم دار می خورد و سطح کلسیم خون بالا  می رود کلسیتونین ترشح می شود و کلسیم را که از طریق ترشح پاراتورمون از استخوان برداشت شده بود را جبران می کند .

دفع اداری کلسیم افزایش می یابد و دفع فسفر کم می شود و در حقیقت بدین ترتیب توازن و تعادل کلسیم برقرار می شود .

معمولاً کلسیم مورد نیاز افراد عادی حدود ۴۵۰ میلی گرم و یا دو تا سه واحد لبنیات در افراد بالغ است .

معمولاً یک لیوان شیر ، سی تا چهل گرم پنیر و یا دو پیاله ماست ، یک واحد لبنیات را تشکیل می دهند .

میزان حداقل کلسیم مورد نیاز ۴۵۰ میلی گرم است که در افراد بالغ مقدار مناسب حدود ۸۰۰ میلی گرم است ، اما در دوران بارداری و شیردهی ، این مقدار نیاز بالاتر می رود و حدود ۱۲۰۰ میلی گرم می شود و توصیه می شود که مادران در این دوران ۴ تا ۵ واحد لبنیات مصرف نمایند .

میزان کلسیم موجود در مواد غذایی
 

ماده غذایی                        واحد                         میزان کلسیم

نان بربری                        ۱ کف دست                 ۱۷ میلی گرم
نان سنگک                      ۱ کف دست                 ۲۰ میلی گرم
نان تافتون                       ۱ کف دست                 ۲۰  میلی گرم
نان لواش                        ۱ کف دست                  ۳  میلی گرم
نان فانتزی                       ۱۰۰ گرم                      ۱۷ میلی گرم
شیرگاو پرچرب                   ۱ لیوان                        ۳۰۰ میلی گرم
شیرگاو ۳%چربی               ۱ لیوان                        ۳۰۰ میلی گرم
شیرگاو ۲%چربی                ۱ لیوان                        ۳۰۰ میلی گرم
شیرگاو ۱%چربی                ۱ لیوان                        ۳۰۰ میلی گرم
شیر گوسفند                     ۱ لیوان                        ۴۵۷ میلی گرم
 شیر بز                             ۱ لیوان                        ۳۱۷ میلی گرم
ماست۵/۳% چربی             ۱ لیوان                        ۳۰۰ میلی گرم
ماست۲% چربی                ۱ لیوان                        ۳۰۰ میلی گرم
ماست۱% چربی                ۱ لیوان                        ۳۰۰ میلی گرم
پنیر                             اندازه قوطی کبریت            ۲۱۶ میلی گرم
کشک                              ۱ لیوان                       ۲۶۰ میلی گرم
بستنی                            ۱ لیوان                       ۲۰۰ میلی گرم
بادام                                ۱۰۰ گرم                     ۲۵۲ میلی گرم
پسته                               ۱۰۰ گرم                     ۱۳۶ میلی گرم
کنجد                                ۱۰۰ گرم                     ۷۸۳ میلی گرم
تخمه آفتابگردان                  ۱۰۰ گرم                     ۳۶۰ میلی گرم
انجیرخشک                       ۱۰۰ گرم                     ۱۹۳ میلی گرم
آلبالو خشک                      ۱۰۰ گرم                     ۲۰۰ میلی گرم
برگه زردآلود                        ۱۰۰ گرم                     ۷۰ میلی گرم
اسفناج پخته                     ۱۰۰ گرم                       ۱۲۸ میلی گرم
کلم بروکلی پخته                ۱۰۰ گرم                     ۱۰۵ میلی گرم
کلم پیچ                           ۱۰۰ گرم                      ۲۱۲ میلی گرم
جعفری                            ۱۰۰ گرم                      ۲۴۵میلی گرم
لوبیا سویا                         ۱۰۰ گرم                     ۲۵۷ میلی گرم
لوبیا چیتی                       ۱۰۰ گرم                     ۱۵۰ میلی گرم
ساردین                           ۴قطعه نازک                 ۵۵۰ میلی گرم
تن ماهی                         ۱۰۰ گرم                     ۹۳ کیلی گرم

روش های افزایش جذب کلسیم مورد نیاز بدن :

۱٫در مصرف لبنیات خست به خرج ندهید                                      
تحقیقات نشان داده اغلب ما هر چه مسن تر می شویم از مصرف شیر خودداری میکنیم که این یک اشتباه بزرگ است.گنجاندن لبنیات در رژیم شما هنوز هم بهترین راه برای حفظ مقدار کلسیم دریافتی است مگر این که شما جز آن دسته از افرادی هستید که نمی توانند قند لاکتوز موجود در شیر را تحمل کنید یا اینکه گیاهخوار باشید.یک خبر خوب :ترس ناشی از چاق شدن بر اثر مصرف لبنیات که خیلی از افراد درگیر آن هستند اشتباه جا افتاده است چون در واقع یک شیر بدون چربی و ۲ درصد چربی، مقدار کلسیم بیشتری از یک شیر پر چرب را دارا هست.و اما شمایی که از شیر متنفرید نگران نباشید ماست،پنیر ،کره و بستنی هم منابع خوب کلسیم هستند.   
                     

۲٫با یک سری رفتارها خودتان را گول بزنید                                  
یک سورپریز بزرگ میخواهید؟ مقدار کلسیم یک ماست یخ زده خوشمزه را در مغازه محلتان بررسی کنید معمولا حتی یک ماست کارخانه ای فرآوری شده یخ زده بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیگرم در هر فنجان کلسیم دارد –البته کمتر ازمقدار کلسیم ماست معمولی (۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیگرم ) میباشد اما باز هم موثراست.و حتی راههای غیر قابل انتظار بیشتری برای گول زدن خودتان هست مثل:درست کردن یک کیک /پودینگ/فاج /یا دسرهای دیگر که در آن شیر خشک به کار می رود .یک فنجان شیر خشک شامل مقدار خیلی زیادی یعنی ۶۶۰ میلیگرم کلسیم است.            

 
۳٫در مقدار کلسیم وعده های اصلیتان تجدید نظر کنید                              
ذهنتان را محدود به استانداردهای مغازه های اغذیه فروشی نکنید مثلا پنیرهای   چدار/سوییسی/موتزارلا/ریکوتا/پارمزان (که همه به راحتی قابل اضافه کردن به غذاهای ترکیبی با گوشت یا پاستا یا هر غذای اصلی دیگر را دارند) منابع خیلی خوب کلسیم هستند. روزتان را با ریختن کمی از اینها در املت آغاز کنید و آن را با پاشیدن کمی از اینها روی یک پیتزای یخ زده کمی قبل از بیرون آوردن آن از فر به پایان برسانید.

 
۴٫روی استحکام تمرکز کنید.                                               
کلسیم آنقدر ماده مغذی کلیدی هست (و مطالعات نشان داده که خیلی از ما کمبود کلسیم داریم) که خیلی از مواد غذایی امروزه برای افزایش کلسیم دریافتی غنی شده اند.آب پرتقال/برشتوک های صبحانه /شیر سویا و هر ماده غذایی دیگر که برچسب “غنی شده با کلسیم” را دارند به طور غیر قابل توجهی راههای زیادی را برای گنجاندن کلسیم در برنامه غدایی شما فراهم می آورند.                                                                                   

 
۵٫دانه سویا را خیس کنید.                                                 
در اینجا یک راز را بیان میکنیم:شیر سویای غنی شده با کلسیم در واقع کلسیم بیشتری از شیر معمولی دارد (بیشتر از ۴۰۰ میلیگرم در هر فنجان) .و تحقیقات اخیر نشان داده که کلسیم موجود در شیر سویا راحت تر از شیر معمولی جذب میشود. و همچنین کلسیم بیشتری  با مصرف بیشتر دانه سویا تازه یا خشک بگیرید. توفو(غذایی که از دانه سویا تهیه می شود) هم غنی از کلسیم است.مصرف نصف فنجان آن حاوی ۲۵۰ میلیگرم است که معادل ۲۵% نیاز روزانه شما به کلسیم است. برای گرفتن کلسیم بیشتر توفویی را انتخاب کنید که با سولفات کلسیم پرورده شده که حتی آن را به یک استخوان ساز بهتر هم تبدیل می کند.                                             

 
 ۶٫برنامه غذایی خود را سبز کنید                                              
کلم پیچ/ کلم بروکلی/کاهو/کلم و سایر سبزیجات پربرگ منابع خیلی خوب کلسیم هستند.مشکل اینجاست که کلسیم موجود در سبزیجات به راحتی کلسیم موجود در لبنیات قابل جذب نیست مگر سبزیجاتی که حاوی ماده شیمیایی اکسالات باشند .اسفناج و چغندر اکسالات زیادی دارند.این یک مساله بزرگ نیست که بیشتر کلسیم مورد نیازتان را از منابع غیر لبنی دریافت کنید که اگر این طور است سعی کنید ترکیبات غنی از کلسیم بسازید مثل سالاد اسفناج یا کاهو که پوششی از دانه کنجد یا لوبیا (اینها هم منابع خوب کلسیم هستند) یا پنیر داشته باشد.      
                     
۷٫مکمل کلسمیتان را یک قرص ترکیبی کنید                                              
داشتن ذخیره منیزم کافی برای جذب کلسیم حیاتی است.در واقع تحقیقات میگوید که مقادیر زیاد کلسیم و مقادیر کم منیزیم میتواند به کاهش تراکم استخوان کمک کند.همچنین تعادل هم یک نکته کلیدی است: کارشناسانان نسبت ۲ به ۱ کلسیم به منیزیم را پیشنهاد میکنند.اگر شما ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم در روز دریافت میکنید ۵۰۰ میلیگرم منیزیم هم نیاز دارید.یک چیز دیگر :بدن شما میتواند ۵۰۰ میلی گرم کلسیم را در یک زمان جذب کند و بقیه را دفع میکند.پس بهتر است که آن مکمل کلسیم را در دوزهای کمتر دو بار در روز مصرف کنید صبح و شب.کربنات کلسیم باید همراه غذا مصرف شود. شما میتونید سیترات کلسیم را همراه با غذا یا بدون غذا مصرف کنید.     

 
۸٫کلسیم را با ویتامین د همراه کنید.                                               
ویتامین د برای سلامت استخوانها ضروری است و یک رابطه همکاری کننده با کلسیم دارد .تحقیقات می گوید که ما بین ۲ تا ۴ درصد تراکم استخوان مان را در زمستان به دلیل کمبود ویتامین د از دست می دهیم. برای مبارزه با این موضوع الان بیشتر کارشناسان پیشنهاد میکنند ۱۵ دقیقه از نور خورشید را در روز دریافت کنید تا به بدنتان کمک کنید که به طور طبیعی ویتامین د بسازد و حداقل ۱۰۰۰ واحد بین المللی از ویتامین د مصرف کنید معمولا شما به یک مکمل جداگانه برای دریافت کافی احتیاج خواهید داشت.                                                                    

 
۹٫مصرف قهوه را کاهش بدهید یا قهوه های شیردار مصرف کنید                        
کافئین خیلی زیاد می تواند استخوانها را با افزایش میزان دفع کلسیم ضعیف کند.با محدود کردن خود به دو فنجان در روز از این ریسک جلوگیری کنید .اگر شما مشکل دارید مصرف فنجانهای زیاد قهوه را ترک کنید.شما میتوانید کمبود کلسیم را با انتخاب یک قهوه شیردار یا اضافه کردن چند قاشق سوپ خوری شیر یا خامه (نه خامه گیر غیر لبنی) به قهوه تان تقلیل بدهید .                                                                                                    

 
۱۰٫ از رژیمهای غذایی پر پروتئین حذر کنید                                            
 با احترام کامل به نظر آقای آتکینز رژیمهایی که پروتئین حیوانی زیادی دارند می توانند کلسیم استخوانهای شما را بیشتر برداشت کنند. به خاطر این که پروتئین به اجزای کوچکتری که اسیدی هستند شکسته می شود و بدن شما از کلسیم به عنوان یک خنثی کننده اسید،استفاده می کند.اگر شما مقدار زیادی گوشت قرمز و تخم مرغ مصرف کنید (در یک یا دو  وعده غذایی در روز) شما حتی بیشتر احتیاج به افزایش کلسیم دریافتی دارید. 

تعادل کلسیم در بدن :

حفظ تعادل کلسیم با رژیم های غذایی متفاوت امکان پذیر است . زیرا بدن انسان تا حدودی دارای قدرت تطابق در جذب کلسیم است . یعنی در مواقعی که با کمبود مواجه شود میزان جذب را بالا می برد و وقتی دریافت بالا می رود ، می تواند جذب را تا حدودی کم کند .

به طور متوسط جذب کلسیم از رژیم غذایی حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد است . یعنی حداکثر ۳/۱ کلسیم مورد نیاز بدن از رژیم غذایی جذب می شود .

دفع کلسیم :

دفع کلسیم از طریق شیر : کلسیم جذب نشده از غذا در مادری که شیر می دهد از طریق مدفوع دفع می شود . مقدار کلسیم دفعی از طریق ادرار روزانه متغیر است و بستگی به دریافت غذایی اشخاص دارد . معمولاً حدود ۵۰ تا ۲۰۰ میلی گرم کلسیم روزانه از طریق ادرار دفع می شود .

کلسیمی که مادر از طریق شیر از دست می دهد متغیر است و بر حسب میزان تولید شیر ، معمولاً ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلی گرم است . مادری که خوب تغذیه شود و حدود ۵ واحد لبنیات دریافت کند معمولاً کلسیم مورد نیازش تأمین می شود .

در دوران بارداری در سه ماهه آخر بارداری ، حدود ۲۸ گرم کلسیم از خون مادر برداشت می شود و در استخوانهای جنین رسوب می کند .

نکته ای که حائز اهمیت است این است که در زمان بارداری زنان باید ۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم دریافت کنند . با وجود این در مادرانی که کمتر از این میزان مصرف می کنند علائمی که مبتنی بر برداشت کلسیم و نرمی استخوان باشد کمتر مشاهده می شود ، زیرا هنگامی که نیاز بالا می رود احتمالاً با تطابق جذب کلسیم ( از مقداری که ذکر کردیم ) ممکن است بالا برود ، بنابراین کمتر با مشکل روبرو می شویم . مگر اینکه با زایمانهای مکرر و با فاصله های کوتاه داشته باشیم که کلسیم برداشت شده در زمان بارداری نتواند جایگزین شود و پس از زایمان و دوران شیردهی دچار نرمی استخوان شود .

مهمترین منابع غذایی کلسیم :

شیر ، ماست ، پنیر و کشک یا به طور کلی لبنیات مهمترین منابع کلسیم هستند . البته در سبزیها ( حدود ۱۰ درصد ) نیز کلسیم وجود دارد . سایر مواد غذایی حتی حبوبات و غلات نیز حدود ۷ و ۸ درصد کلسیم مورد نیاز بدن را تأمین می کنند . البته از آنجا که در ایران مصرف نان زیاد است. ممکن است سهم غلات در تأمین کلسیم به بیش از ۱۰ درصد برسد . گوشت ، مرغ و ماهی حدود ۵ تا ۶ درصد کلسیم مورد نیاز بدن را تأمین می کنند و اینها همه بستگی به سهم این مواد غذایی در رژیم دارد . مثلاً گروههای مرفه جامعه ۶ درصد از کلسیم مورد نیاز بدنشان از طریق گوشت ، ماهی ، مرغ که مصرف بیشتری دارند ، تأمین می شود . ولی در طبقات فقیر که مقدار دریافت این گونه مواد غذایی کمتر است ، این دسته از مواد غذایی جایگاه زیادی در تأمین کلسیم آنها ندارند.

آشنایی با اثرات مصرف کلسیم در بدن :

۱- کلسیم به حفظ جوانی استخوانها کمک می نماید.

جهت حفظ استخوانها از شکنندگی و جلوگیری از تغییر شکل اسکلت بدن در پیری در هر سنی به کلسیم نیاز است میزان نیاز دختران به کلسیم در دوران شکل گیری استخوانها که قبل و بعداز بلوغ رخ میدهد به حداکثر میرسد

۲- حتی در صورتیکه در جوانی مصرف کلسیم به مقدار کافی انجام نشده باشد، در زمان یائسگی در زنان  و کهنسالی نیز میتوان با مصرف آن به حفظ مفاصل ستون فقرات ، مفصل بالای ران(هیپ) ومچ ، از هر ضایعه ای جلوگیری کرد.

۳-کلسیم قادر است  از بالا رفتن فشار خون درا فراد پیر بخصوص در افرادی که نسبت به نمک (سدیم)حساس هستند جلوگیری نماید .

۴- کلسیم مانع از تکثیر سلولهای سرطان زا میگرددبخصوص سرطان کولون

۵- کلسیم مانع ازافزایش میزان کلسترول مضر خون می شود . این ماده مانع از جذب چربیهای اشباع شده در روده کوچک میگردد .

۵- خوردن بیش از حد کلسیم سبب یبوست میگردد بنابر این بهمراه کلسیم باید مقادیر زیادی آب نوشید.و بین وعده های قرص فاصله انداخت. همچنین برای جذب بهتر کلسیم در هر وعده نباید بیش از ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلی گرم مصرف نمود. همچنین زنان یائسه که استروژن مصرف می نمایند تنها به ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم نیاز دارند.

اگر این مکمل به همراه غذا خورده شود جذب بهتری دارد همچنین بهتر است هر ۳ماه به مدت یک هفته خوردن کلسیم قطع گردد تا بدن فرصت کافی برای ساخت مجدد استخوانها یعنی از بین بردن قسمتهای کهنه و جایگزین کردن بخش های جدید را داشته باشد

۶- توجه برای جذب کلسیم ، مصرف ویتامین D ضروری است. افرادی که قدرت کمتری در جذب ویتامین D از نور خورشید دارند و کلیه هایشان قادر به تبدیل این ویتامین به نوع فعال نیست دارای استخوانهای شکننده هستند همچنین کمبود این ویتامین در زنان،  آنهارا نسبت به سرطان سینه و مردان را نسبت به سرطان پروستات و کولون مستعد می نماید.

 مصرف کرم های ضد آفتاب  بر روی پوست مانع از جذب ویتامین D میگردد لذا در صورتیکه بطور مرتب از این کرم ها استفاده میگردد ممکن است به قرص های مکمل نیاز پیدا شود.
 

همچنین  استفاده از مقادیر بالای این ویتامین در حد ۲۰۰۰ واحد بین الملل ایجاد مسمومیت می نماید

منابع ویتامین D عبارتند از شیر،جگر،مارماهی وماهی های چربی دار مانند ساردین و ماهی آزاد.
از آنجائیکه نیاز کلسیم بدن با مصرف چندین وعده غذاهای حاوی کلسیم ممکن است، لذا  نیاز به مکمل کلسیم همواره  وجود دارد.

از مکمل های کلسیم ، نوع کربنات کلسیم (که حاوی ۴۰% کلسیم خالص است) و سیترات کلسیم،  مناسب بوده وتوصیه می شود  از مکمل های کلسیمی  که حاوی آرد استخوان یا دولومیت است به علت امکان حاوی بودن به  مقادیر بالای سرب استفاده ننمائید.

مقدار مصرف این ماده در سنین مختلف متفاوت بوده و  توصیه شده است طبق دستورالعمل زیر از مکمل های کلسیم استفاده گردد.

 کودکان ۱تا ۱۰ سال ۸۰۰ میلیگرم در روز

کودکان و نوجوانان ۱۱تا ۲۰ سال ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ میلیگرم

زنان ۲۵ تا ۵۰ سال۱۰۰۰میلیگرم

مردان ۲۵ سال به بالا ۱۰۰۰ میلیگرم

زنان در سنین یائسگی ۱۰۰۰تا ۱۵۰۰ میلیگرم

زنان بالای ۶۵ سال ۱۵۰۰ میلیگرم

در مورد ویتامین D نیز که برای جذب بهتر کلسیم ضروری است توصیه شده تا  افراد میانسالی که بندرت در معرض نور خورشید هستند ۶۰۰ واحدبین الملل وکسانیکه در مناطق خاره و نورشدید خورشید هستند ۲۰۰ واحد بین الملل در روز (که در قرص های مولتی ویتامین یافت می شود) مصرف نمایند .

کمبود کلسیم :

معمولاً کلسیم خون در شرایط طبیعی حدود ۹ تا ۱۱ میلی گرم در ۱۰۰ میلی لیتر خون است. زمانی که کلسیم خون پایین بیاید و به ۷ میلی لیتر خون برسد علائم     هیپو گلیسمی ظاهر می شود و زمانی که به ۵ میلی گرم در ۱۰۰ میلی لیتر خون برسد علائم هیپو گلیسمی که به صورت تشنج و حرکات تتانی ( انقباضات غیر ارادی در   عضلات ) می تواند بروز کند .

در دو حالت ممکن است کلسیم خون پایین بیاید اما علائم هیپو گلیسمی ظاهر نشود :

۱- زمانی که فرد دچار کمبود پروتئین است و آلبومین خون وی پایین بیاید. همانطور که می دانید معمولاً کلسیم به سه صورت در خون وجود دارد حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد از کلسیم به صورت متصل به پروتئین است ، حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد به صورت یونیزه است و ۵ درصد غیر یونیزه و قابل نفوذ است . زمانی که پروتئین یا آلبومین خود کاهش یابد کلسیم متصل به پروتئین هم کاهش پیدا می کند . هنگامی که کلسیم یونیزه خون کاهش پیدا می کند علائم هیپو گلیسمی ظاهر می شود .

۲- اگر فرد دچار آلکالوز شده باشد یعنی PH خون بالا رود و بدن برای حفظ PH خون مقدار زیادی کلسیم از دست می دهد و در این حالت کلسیم خون از حد طبیعی پایین تر می آید ولی علائم هیپو گلیسمی ظاهر نمی شود .

به‌ هم‌ خوردن‌ تعادل‌ کلسیم‌ خون‌
به‌ هم‌ خوردن‌ تعادل‌ کلسیم‌ خون‌ کلسیم‌ یکی‌ از اجزای‌ معدنی‌ خون‌ است‌ که‌ به‌ تنظیم‌ ضربان‌ قلب‌، انتقال‌ پیام‌های‌ عصبی‌، انقباض‌ عضلات‌ و تشکیل‌ استخوان‌ و دندان‌ها کمک‌ می‌کند. افزایش‌ یا کاهش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌ می‌تواند مشکلات‌ جدی‌ و گاهی‌ تهدیدکننده‌ زندگی‌ به‌ بار آورد، به‌ نحوی‌ که‌ غشاهای‌ تمام‌ سلول‌های‌ بدن‌، عضلات‌، استخوان‌ها، غدد پاراتیرویید و هورمون‌های‌ پاراتیروییدی‌ (که‌ تنظیم‌کننده‌ جذب‌ و استفاده‌ از کلسیم‌ هستند) همگی‌ تحت‌ تأثیر قرار می‌گیرند.
 علایم‌ شایع‌
کاهش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌:
اسپاسم‌، پرش‌، یا کرامپ‌ عضلانی‌
بی‌حسی‌ و سوزن‌ سوزن‌ در دست‌ها و پاها
تشنج‌
نامنظمی‌ ضربان‌ قلب‌
افزایش‌ فشار خون‌
افزایش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌:
افسردگی‌، دلیریوم‌، گیجی‌
تشنج‌ و اغماء (تنها در بدترین‌ موارد)
بی‌حالی‌ و خواب‌آلودگی‌
بی‌اشتهایی‌
استفراغ‌ و اسهال‌
کم‌آبی‌ بدن‌ و تشنگی‌
نامنظمی‌ ضربان‌ قلب‌
کاهش‌ فشار خون‌
علل‌
کاهش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌:
کاهش‌ فعالیت‌ غدد پاراتیرویید به‌ علت‌ بیماری‌ یا آسیب‌ به‌ هنگام‌ جراحی‌ در گردن‌
دریافت‌ ناکافی‌ کلسیم‌ و ویتامین‌ ـ د در رژیم‌ غذایی‌
سوءجذب‌ از دستگاه‌ گوارشی‌ (معمولاً بدون‌ علت‌ مشخص‌)
پانکراتیت‌ (التهاب‌ لوزالمعده‌)
نارسایی‌ کلیه‌
سوختگی‌ یا عفونت‌ شدید
کاهش‌ غلظت‌ منیزیم‌ خون‌
افزایش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌:
وجود شکستگی‌های‌ متعدد و استراحت‌ طولانی‌مدت‌ در تخت‌
تومورهای‌ خوش‌خیم‌ یا بدخیمی‌ که‌ استخوان‌ را تخریب‌ می‌کنند.
پرکاری‌ غدد پاراتیرویید
میلوم‌ متعدد

کاهش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌:

مصرف‌ بعضی‌ از داروها، از جمله‌ دیورتیک‌های‌ تیازیدی‌ و مسدودکننده‌های‌ کانال‌ کلسیمی‌
آسیب‌، سرطان‌، یا جراحی‌ غده‌ تیرویید یا غدد پاراتیرویید
افراط‌ در مصرف‌ الکل‌ که‌ باعث‌ نامناسب‌ بودن‌ تغذیه‌ می‌شود.
افزایش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌:
تغذیه‌ نامناسب‌، به‌خصوص‌ مصرف‌ بیش‌ از اندازه‌ محصولات‌ لبنی‌ یا آنتی‌اسیدهای‌ حاوی‌ کلسیم‌ زیاد
عدم‌ فعالیت‌ یا استراحت‌ طولانی‌مدت‌ در رختخواب‌ به‌ هر علت‌
تزریق‌ مکرر خون‌ حاوی‌ سیترات‌
بیماری‌ مزمن‌ کلیه‌ 

 پیشگیری‌
از آنتی‌اسیدهای‌ حاوی‌ کلسیم‌، به‌صورت‌ مرتب‌ استفاده‌ نکنید.
داشتن‌ یک‌ رژیم‌ طبیعی‌ و متعادل‌
هیچ‌گاه‌ الکل‌ ننوشید.

عواقب‌ مورد انتظار
اغلب‌ موارد با درمان‌ در عرض‌ یک‌ هفته‌ معالجه‌ می‌شوند، مگر اینکه‌ علت‌ به‌ هم‌ خوردن‌ تعادل‌ کلسیم‌ خون‌، سرطان‌ باشد.

عوارض‌ احتمالی‌
ایست‌ قلبی‌
شکستگی‌ استخوان‌های‌ ضعیف‌
سنگ‌ کلیه‌ (در موارد افزایش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌)
زخم‌ معده‌ و اثنی‌عشر (در موارد افزایش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌) 

 درمان‌ 
 

اصول‌ کلی‌
آزمایشات‌ تشخیصی‌ ممکن‌ است‌ شامل‌ آزمایش‌ خون‌ از نظر سطح‌ کلسیم‌، نوار قلب‌، و عکسبرداری‌ از استخوان‌ها باشد.
پیش‌ از اینکه‌ برنامه‌ درمانی‌ برای‌ پیشگیری‌ از عود مشکل‌ طرح‌ریزی‌ شود، باید علت‌ زمینه‌ساز معلوم‌ شود. 

 داروها
در حالت‌ کاهش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌، گلوکونات‌ یا کربنات‌ کلسیم‌ وریدی‌
در حالت‌ افزایش‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌، محلول‌ سالین‌ داخل‌ وریدی‌ و دیورتیک‌های‌ قوس‌ هنله‌ (مثل‌ فورسماید ] لازیکس‌ [ و اسید اتاکرینیک‌)
 

فعالیت‌
پس‌ از شروع‌ درمان‌، با رو به‌ بهبود گذاشتن‌ علایم‌، فعالیت‌های‌ عادی‌ خود را از سر گیرید.

رژیم‌ غذایی‌
در موارد کاهش‌ خفیف‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌، از مکمل‌ کلسیمی‌ و ویتامین‌ ـ د استفاده‌ نمایید. شیر و محصولات‌ لبنی‌ نیز بیشتر مصرف‌ کنید.
در موارد افزایش‌ خفیف‌ غلظت‌ کلسیم‌ خون‌، مصرف‌ محصولات‌ لبنی‌ و آنتی‌اسیدهای‌ حاوی‌ کلسیم‌ را محدود کنید. 
 

در این‌ شرایط‌ به‌ پزشک‌ خود مراجعه‌ نمایید
اگر شما یا یکی‌ از اعضای‌ خانواده‌ تان علایم‌ به‌ هم‌ خوردن‌ تعادل‌ کلسیم‌ خون‌ را دارید.
اگر پس‌ از آغاز درمان‌، علایم‌ بدتر شوند یا رو به‌ بهبود نگذارند

غنی ترین منابع کلسیم عبارتند از ماست،شیر،کلم پیچ،کلم بروکلی،توفو(نوعی پنیر) ،ساردین،ماهی آزاد کنسروی با استخوان،آب میوه ، نان با کلسیم غنی شده.

 آسانترین راه دریافت کلسیم مصرف شیر وماست کم چرب یا بدون چربی است.

انواع کلسیم‌ تزریقی‌ و روش های مصرف آن :

کلسیم‌ تزریقی‌ برای‌ درمان‌کمی‌ کلسیم‌ خون‌ در بیماریهائی‌ که‌ نیازبه‌افزایش‌ سریع‌ غلظت‌ یون‌ کلسیم‌ در سرم‌دارند، مانند تتانی‌ ناشی‌ از کمی‌ کلسیم‌خون‌ در نوزادان‌، تتانی‌ ناشی‌ از کمبودهورمون‌ پاراتیروئید، تتانی‌ ناشی‌ از کمی‌کلسیم‌ خون‌ به‌علت‌ نیش‌ حشرات‌ یاواکنش‌های‌ حساسیتی‌، نشانه‌های‌ حاددردهای‌ کولیک‌ ناشی‌ از مسمومیت‌ باسرب‌، کمبود ویتامین‌ Dو آلکالوز، بمنظورتنظیم‌ الکترولیت‌، در احیای‌ قلبی‌ بویژه‌ پس‌از عمل‌ جراحی‌ قلب‌ باز، بمنظور تقویت‌قدرت‌ انقباضی‌ میوکارد پس‌ از خاتمه‌فیبریلاسیون‌ دهلیزی‌ و بطنی‌ یا زمانی‌ که‌پاسخ‌ کافی‌ به‌ اپی‌نفرین‌ تزریقی‌ وجودندارد، بمنظور کاهش‌ یا برطرف‌ نمودن‌اثرات‌ مضعف‌ قلبی‌ ناشی‌ از زیادی‌ پتاسیم‌خون‌ و همچنین‌ بعنوان‌ پادزهر در درمان‌مسمومیت‌ با منیزیم‌ مصرف‌ می‌شود.فرآورده‌های‌ خوراکی‌ حاوی‌ کلسیم‌بمنظور جبران‌ کمی‌ کلسیم‌ در بیماریهایی‌مانند کم‌ کاری‌ مزمن‌ پاراتیروئید، نرمی‌استخوان‌، راشی‌تیسم‌ و کمی‌ ثانویه‌ کلسیم‌خون‌ پس‌ از مصرف‌ داروهای‌ ضدتشنج‌مصرف‌ می‌شوند. اگر کمی‌ مزمن‌ کلسیم‌خون‌ ناشی‌ از کمبود ویتامین‌ D باشد،املاح‌ کلسیم‌ خوراکی‌ ممکن‌ است‌ همزمان‌با مشتقات‌ ویتامین‌ Dمصرف‌ شوند. املاح‌خوراکی‌ کلسیم‌ بعنوان‌ مکمل‌ غذائی‌ درافرادی‌ که‌ مقادیر کافی‌ کلسیم‌ دریافت‌نمی‌کنند و همچنین‌ بعنوان‌ داروی‌ کمکی‌برای‌ پیشگیری‌ و درمان‌ پوکی‌ استخوان‌مصرف‌ می‌شوند.

● مکانیسم‌ اثر

کلسیم‌ برای‌ عملکرد صحیح‌دستگاه‌ عصبی‌، عضلانی‌ و اسکلتی‌ضروری‌ است‌. کلسیم‌ در عملکرد طبیعی‌قلب‌، کلیه‌، تنفس‌، انعقاد خون‌ و نفوذپذیری‌مویرگها و غشاء سلولی‌، نقش‌ مهمی‌ را ایفامی‌کند. کلسیم‌ همچنین‌ به‌تنظیم‌ آزادسازی‌ وذخیره‌ ناقلهای‌ عصبی‌ و هورمونها، برداشت‌و اتصال‌ اسیدهای‌ آمینه‌، جذب‌ ویتامین‌ B۱۲و ترشح‌ گاسترین‌ کمک‌ می‌کند.

● فارماکوکینتیک کلسیم‌

تقریبا ۳۰ ـ ۲۰ درصدکلسیم‌ در روده‌ کوچک‌ جذب‌ می‌شود. که‌این‌ امر به‌حضور متابولیتهای‌ ویتامین‌ D، pHروده‌ و فاکتورهای‌ رژیم‌ غذائی‌ مانندپیوند کلسیم‌ به‌ فیتاتها و فیبرها بستگی‌دارد. جذب‌ کلسیم‌ در صورت‌ وجود کمبودکلسیم‌ یا در بیمارانی‌ که‌ رژیم‌غذایی‌ باکلسیم‌ کم‌ دریافت‌ می‌کنند، افزایش‌ یافته‌ ودربیماران‌ مبتلا به‌فقدان‌ یا کمبود اسیدمعده‌ کاهش‌ می‌یابد. پیوند کلسیم‌ به‌پروتئین‌ پلاسما تقریبا ۴۵ درصد است‌. ۲۰درصد کلسیم‌ ازراه‌ کلیه‌ و ۸۰ درصد آن‌ ازراه‌ مدفوع‌ دفع‌ می‌شود.

● موارد منع‌ مصرف کلسیم‌

فرآورده‌های‌ حاوی‌کلسیم‌ در زیادی‌ اولیه‌ یاثانویه‌ کلسیم‌خون‌، افزایش‌ کلسیم‌ ادرار، سنگهای‌کلسیمی‌ درکلیه‌، سارکوئیدوز ومسمومیت‌ با دیژیتال‌ نباید مصرف‌ شود.

● هشدارها

فرآورده‌های‌ حاوی‌ کلسیم‌ درموارد دهیدراسیون‌ یا عدم‌تعادل‌سایرالکترولیتها، سابقه‌ سنگهای‌ کلیوی‌، عیب‌مزمن‌ کارکلیه‌، عیب‌ کار قلب‌ وفیبریلاسیون‌ بطنی‌ در طول‌ احیای‌ قلب‌بااحتیاط مصرف‌ شوند.

● عوارض‌ جانبی‌ کلسیم

اختلالات‌ خفیف‌ گوارشی‌بامصرف‌ خوراکی‌وبرادیکاردی‌، آریتمی‌و تحریک‌ پس‌ از تزریق‌ وریدی‌ از عوارض‌جانبی‌مهم‌املاح‌ کلسیم‌ می‌باشند. کاهش‌فشارخون‌ برافروختگی‌ یا احساس‌ گرما،ضربان‌ نامنظم‌ قلب‌، تهوع‌ یا استفراغ‌،قرمزی‌ پوست‌، درد یاسوزش‌ در محل‌تزریق‌، تعریق‌، گزگز و کاهش‌ فشارخون‌ باتزریق‌ املاح‌ کلسیم‌ گزارش‌ شده‌ است‌.

● تداخل‌های‌ دارویی کلسیم‌

مصرف‌ همزمان‌ سایرفرآورده‌های‌ حاوی‌ کلسیم‌ با این‌ داروهاممکن‌ است‌ سبب‌ افزایش‌ غلظت‌ کلسیم‌ سرم‌،بویژه‌ دربیماران‌ مبتلا به‌عیب‌ کار کلیه‌ شود.مصرف‌ همزمان‌ املاح‌ تزریقی‌ کلسیم‌بادیگوگسین‌ ممکن‌ است‌ خطر بروز آریتمی‌قلبی‌ را افزایش‌دهد. املاح‌ تزریقی‌ کلسیم‌ممکن‌ است‌ اثرات‌ سولفات‌ منیزیم‌ تزریقی‌راخنثی‌ نمایند. همچنین‌ در صورت‌ مخلوطنمودن‌ ملح‌ کلسیم‌ با سولفات‌ منیزیم‌، امکان‌رسوب‌ سولفات‌ کلسیم‌ وجود دارد.فراهمی‌زیستی‌ فنی‌ توئین‌ و کلسیم‌ بعلت‌ تشکیل‌تشکیل‌ احتمالی‌ یک‌کمپلکس‌ غیرقابل‌ جذب‌کاهش‌ می‌یابد.جذب‌تتراسیکلین‌های‌خوراکی‌بعلت‌تشکیل‌ کمپلکس‌های‌ غیرقابل‌جذب‌ وافزایش‌ pHداخل‌ معده‌، ممکن‌است‌کاهش‌ یابد.

نکات‌ قابل‌ توصیه‌:

۱) قرصها باید ۱/۵ـ۱ساعت‌ پس‌ از غذا مصرف‌ شوند.

۲) در صورت‌ امکان‌، از مصرف‌ این‌ داروهاطی‌ ۲ـ۱ ساعت‌ پس‌ از مصرف‌ سایرداروهای‌ خوراکی‌ باید خودداری‌ شود.

۳) از مصرف‌ همزمان‌ سایر فرآورده‌های‌حاوی‌ کلسیم‌، فسفات‌، منیزیم‌ یا ویتامین‌ Dباید خودداری‌ شود.

۴) از مصرف‌ همزمان‌ فرآورده‌های‌خوراکی‌ این‌ داروها با موادغذایی‌ حاوی‌فیبر و غلات‌ باید خودداری‌ شود.

۵) بمنظور تامین‌ نیاز روزانه‌ به‌ کلسیم‌،رژیم‌غذایی‌ مناسب‌ بر مصرف‌ فرآورده‌های‌حاوی‌ کلسیم‌ ترجیح‌ داده‌ شود.

۶) در صورت‌ نیاز، مصرف‌ ویتامین‌ Dبمیزان‌ کافی‌ و قرارگرفتن‌ در معرض‌ نورخورشید بمنظور افزایش‌ جذب‌ کلسیم‌توصیه‌ می‌شود.

۷) بمنظور جلوگیری‌ از افزایش‌ غلظت‌کلسیم‌ در خون‌ و ایست‌ قلبی‌، دارو باید به‌آهستگی‌ تزریق‌ وریدی‌ شود.

۸) بروز عوارض‌ جانبی‌ اغلب‌ بعلت‌ تزریق‌سریع‌ وریدی‌ است‌. با ظهور اختلالات‌ دردالکتروکاردیوگرام‌ و اظهار ناراحتی‌ ازسوی‌ بیمار، تزریق‌ دارو باید بطور موقت‌قطع‌ شود و پس‌ از طبیعی‌ شدن‌ امواج‌ ورفع‌ ناراحتی‌ بیمار، ادامه‌ یابد.

● مقدار مصرف کلسیم‌:

مقدار مصرف‌ مجاز کلسیم‌ در روزبه‌ترتیب‌ زیر می‌باشد:

ـ شیرخواران‌ و کودکان‌ باسن‌ کمتر از ۳سال‌: ۸۰۰ـ۴۰۰ میلی‌گرم‌

ـ کودکان‌ بین‌۱۰ـ۴ سال‌: ۸۰۰ میلی‌گرم‌

ـ نوجوانان‌ وبزرگسالان‌: ۱۲۰۰ـ۸۰۰ میلی‌گرم‌، زنان‌باردار و شیرده‌: ۱۲۰۰ میلی‌گرم‌.

▪ خوراکی‌:

برای‌ پیشگیری‌ از کمی‌ کلسیم‌ خون‌ از راه‌خوراکی‌، مقادیر فوق‌ مورد استفاده‌ قرارمی‌گیرد. بعنوان‌ درمان‌ کمی‌ کلسیم‌ خون‌،مقدار مصرف‌ براساس‌ شدت‌ کمبودکلسیم‌ در هر بیمار توسط پزشک‌ بایدتعیین‌ شود.

▪ تزریقی‌:

برای‌ پیشگیری‌ از کمی‌ کلسیم‌ خون‌، مقدارمصرف‌ براساس‌ نیاز بیمار تعیین‌ وانفوزیون‌ وریدی‌ می‌شود. در درمان‌ کمی‌کلسیم‌ خون‌ و تامین‌ الکترولیت‌ حدود ۱گرم‌ گلوکونات‌ کلسیم‌ بطور آهسته‌ وباسرعت‌ حداکثر تا ۵ میلی‌لیتر در دقیقه‌تزریق‌ وریدی‌ می‌شود و در صورت‌ نیاز،تا زمانی‌ که‌ تتانی‌ کنترل‌ شود، مصرف‌ آن‌را می‌توان‌ تکرار نمود.

بعنوان‌ پائین‌آورنده‌ پتاسیم‌ یا منیزیم‌خون‌، مقدار ۲ـ۱ گرم‌ بطور آهسته‌ و باسرعت‌ حداکثر تا ۵ میلی‌لیتر در دقیقه‌تزریق‌ وریدی‌ می‌شود. در طول‌ درمان‌،مقدار مصرف‌ دارو باید براساس‌ پیگیری‌منظم‌ وضعیت‌ بیمار توسطالکتروکاردیوگرام‌ تنظیم‌ شود.

اشکال‌ دارویی کلسیم‌:

Effervescent Tablet: ۱۵۰۰ mg Ca۲+

Injection: ۱۰%

Tablet: Calcium ۵۰۰ mg + Vit D ۲۰۰ IUـ

اسپری هایی که در محیط خانه مصرف می شوند می توانند موجب افزایش موارد ابتلا به آسم شوند

اسپری هایی که به عنوان مواد پاک کننده مصرف می شوند با ابتلا به آسم ارتباط دارند .

پژوهشگران می گویند : استفاده از پاک کننده های خانگی که به صورت اسپری حداقل یک بار در هفته مورد استفاده قرار می گیرند می توانند فرد را در معرض ابتلاء به آسم قرار دهند.

 به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ،  یک کارشناس بهداشتی در “مرکز تحقیقات همه گیرشناسی زیست محیطی” در شهر بارسلونا هشدار داد: استفاده از افشانه هایی که برای نظافت خانه مورد استفاده قرار می گیرد، در افزایش موارد ابتلا به آسم نقش دارد.   

این کارشناس بهداشتی که “جان پل زوک” نام دارد  گفت: کلر، مواد سفید کننده، ضد عفونی کننده ها و سایر مواد تمیز کننده، می تواند موجب ابتلا به آسم و وخیم تر شدن علایم موجود شود.
وی طی سخنانی در کنفرانس آلرژی اروپا در لندن هشدار داد: نظافت چی ها و کارگران بخشهای سلامت که از این محصولات دربیمارستانها استفاده می کنند، به ویژه در معرض خطر هستند.
زوک گفت: مطالعات قبلی شیوع بالاتر آسم را در میان نظافت چی ها، زنان خانه دار و پرستاران نشان داده است.
وی خاطر نشان کرد: استنشاق مواد سفید کننده، آمونیاک، اسیدها، حلال ها و لکه برها بیش از یک بار در هفته خطر ابتلا به آسم و یا خس خس سینه را ۲۰ درصد افزایش می دهد.
افرادی که مرتب از محصولات پاک کننده استفاده می کنند همانند افرادی که این محصولات را برای طولانی مدت مصرف می کنند، با بیشترین احتمال ابتلا به آسم مواجه هستند.

 
علاوه بر این قدرت یک محصول، بر خطر ابتلا به آسم تاثیر دارد.
وی با اشاره به اینکه شمار افراد بسیار زیادی در معرض خطر است ، بر ضرورت توجه به مصرف گسترده محصولات پاک کننده در خانه ها تاکید کرد.

در مطالعات قبلی این موضوع که استفاده از پاک کننده ها سبب تشدید علائم آسم در افرادی که مبتلاء به این بیماری هستند روشن شده بود ولی در مطالعه ای که اخیراً انجام پذیرفته تمامی افراد مورد تحقیق افراد سالمی بودند که هرگز علائم بیماری آسم و خود بیماری را تجربه نکرده بودند.

با بررسی و تحقیق بر روی ۳۵۰۰ نفر از افراد سالم که حداقل یکبار در هفته از اسپری های پاک کننده یا خوشبو کننده هوا در منزل استفاده کرده بودند در طی ۹ سال پی گیری مشخص گردید که ریسک ابتلاء به آسم در ۷۶ درصد مردان و ۴۵ درصد زنان افزایش یافته است لذا دانشمندان توصیه نموده اند که حتی الامکان مردم از اسپری ها کمتر استفاده کنند .

استفاده از پاک کننده هایی که بصورت مایع هستند کم ضررتر می باشند. همچنین در هنگام نظافت پنجره ها را باز گذاشته تا تبادل هوا برقرار گردد و در حین کار از ماسک استفاده نمایند.

سلول بنیادی به تولید و تاثیر داروهای جدید جهت مقابله با سرطان کمک خواهد کرد

سلول های بنیادی  برای کشف و از بین بردن سرطان تبدیل به کار خواهد رفت .

پژوهشگران علوم پزشکی اعلام نمدند که قرار است سلول های بنیادی اصلاح شده به مغز بیماران سرطانی تزریق شوند تا در آنجا یک داروی غیرفعال سرطان را به یک عامل از بین برنده تومور قوی و هدفمند تبدیل کنند.   

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از نیوساینتیس  ،  سلول های بنیادی به شدت به سمت سلول های سرطانی جذب می شوند، بنابراین امید می رود که این سلول ها علاوه بر جایگزینی در تومور اصلی به رشد های ثانویه یا متاستازها نیز گسترش یابند.
این خاصیت این امکان را میسر می سازد تا دوزهای بیشتری از دارو در سلول های سرطانی آزاد شود و در عین حال خطر بروز عوارض جانبی در سایر نقاط بدن به حداقل برسد.
در این مطالعه گروهی از محققان به ریاست “کارن آبودی” در موسسه تحقیقاتی City of Hope Beckman در “دورات” در کالیفرنیا، برای تولید سیتوزین آمیناز، از سلول های بنیادی خنثی که از جنین انسان گرفته می شوند استفاده کرده و آنها را لحاظ ژنتیکی اصلاح کردند.
سیتوزین آمیناز آنزیمی است که داوریی به نام ۵-fluorocytosine (5-FC) را به یک داروی شیمی درمانی فعال به نام ۵-fluorouracil (5-FU), تبدیل می کند اما این قابلیت را تنها در مجاورت سلول بنیادی دارد.
محققان سپس سلول های بنیادی اصلاح شده را به مغز موش های مبتلا به گلیوما یک شکل تهاجمی سرطان مغز، تزریق کردند .
سپس به این حیوانات داروی ۵-FC داده شد.در این مطالعه مشاهده شد موش هایی که درمان شده بودند یک کاهش ۷۰ درصدی در حجم تومور آنها ایجاد شده بود که با حجم تومور حیواناتی که درمان نشده بودند، قابل مقایسه بود.
محققان گفتند: در حقیقت ما اجازه دادیم تا دوز بیشتری از داروی شیمی درمانی در محل تومور جایگزین شود.
نتایج این مطالعه ماه مه در کنفرانس بین المللی تومور مغز در “تراوموند” در آلمان ارائه شد.

مهار آنزیم SphK1 در جریان التهابی ناشی از شوک سپتیک ( septic shock ) می تواند جان بیمار را نجات دهد

دانشمندان درمان جدیدی را برای مسمومیت خونی ناشی  از شوک عفونی ( septic shock ) کشف کردند. 

آزمایش های انجام شده توسط محققان دانشگاه گلاسکو نشان داد متوقف سازی یک مولکول می تواند خطر مرگ ناشی از شوک عفونی ( toxico-infectious shock )  را در موش ها از بین ببرد. این مولکول پیش از این برای فعال سازی در جریان بروز شوک عفونی کشف شده بود.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از بی بی سی ،   محققان امیدوارند یافته های آنان بتواند به ارائه گستره وسیعتری از داروها برای درمان این بیماری منجر شود. سالانه ۲۰ میلیون نفر را در سراسر جهان مبتلا می کند.  بر اساس آمار، ۵۰ درصد افزادی که به شوک عفونی مبتلا می شوند جان خود را از دست می دهند.
سالانه ۳۱ هزار نفر در انگلیس و ولز به شوک عفونی شدید مبتلا می شوند . در این بیماری واکنش فاجعه انگیز سیستم ایمنی بدن به عفونت، موجب از کار افتادگی اعضای بدن می شود.
بیماران د ر صورت ابتلا به این بیماری، به مراقبت های ویژه نیاز پیدا می کنند از این رو امکان مراقبت از اعضای بدن در جریان درمان عفونت فراهم می شود.
در جدیدترین تحقیقات، پژوهشگران بر اساس پژوهش های پیشین نشان دادند، آنزیمی موسوم به SphK1 در جریان التهابی که در شوک عفونی روی می دهد، هدف قرار می گیرد.
آنها نشان دادند سلول های ایمنی بیماران مبتلا به عفونت های شدید، بطورغیرطبیعی آنزیم SphK1 را تولید می کنند . این کار مانع از کاهش سیگنال های التهاب می شود که توسط سلول ها ارسال می شوند.
پزشکان با ارائه داروهایی که این آنزیم را متوقف می کنند نشان دادند که این درمان دارویی خطر مرگ را در موش های مبتلا به این بیماری کاهش می دهد.

این موش های درمان شده همچنین از ابتلا به نقص و از کارافتادگی در چندین عضو نیز محافظت شدند و روند پاک شدن از عفونت های باکتریایی در آنها نسبت به موش های درمان نشده، بهتر صورت گرفت.
پروفسور “آلیریو ملندز” مجری این تحقیقات می گوید: داروهایی که این آنزیم را متوقف می کنند می توانند به درمان مفیدی برای این بیماری تبدیل شوند.

وقوع شوک عفونتی در حال افزایش است و درمانهای بالینی مناسب آن هنوز ارائه نشده است؛ از این رو اگرچه هنوز تا ارائه پیشرفت پزشکی در درمان این بیماری زمان باقی است اما محققان امیدوارند به راهی برای درمان این بیماری کشنده دست یابند.
نتایج این تحقیقات در نشریه ساینس منتشر شده است.

داروی “آواستین”( Avastin) می تواند گسترش سرطان تخمدان را متوقف کند

یک داروی جدید امید تازه ای را برای مبتلایان به سرطان تخمدان ارائه داده است.   

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از دیلی اکسپرس  ،  داروی “آواستین”( Avastin) می تواند گسترش سرطان تخمدان را برای شش ماه در بیمارانی که دچار بازگشت این بیماری شده اند، متوقف کند.
محققان با انجام آزمایشی مشاهده کردند، زمانی که این دارو به همراه شیمی درمانی به مدت ۱۵ ماه به بیماران داده شد ، مدت توقف گسترش سرطان شش ماه طولانی تر از زمانی بود که تنها شیمی درمانی اعمال می شد.
زنان در این مطالعه مشاهده کردند که شانس زنده ماندن آنها از ۱۲ ماه که با شیمی درمانی تنها بدست می آمد، به ۱۸ ماه افزایش یافت.
همچنین زنانی که تنها با شمی درمانی معالجه شده بودند پس از ۱۰ ماه علائمی از وخیم تر شدن سرطان نشان می دادند درحالی که این زمان برای زنانی که علاوه بر شیمی درمانی داروی آواستین مصرف کرده بودند به ۱۴ ماه افزایش یافت.

چگونه می توانیم پوستی زیبا داشته باشیم و از چین و چروک پوست صورت پیشگیری کنیم ؟

پوست بیش از یک لایه یا پوشش بیرونی بدن شماست . پوست ، شما را در برابر باکتری ها مواد و اجرام خارجی و کثیف و نیز اشعه ماورا بنفش خورشید محافظت می نماید . پوست حاوی پایانه های عصبی است که به شما اطلاع می دهند که جسمی تیز و یا کند ، داغ و یا سرد با بدن شما تماس پیدا کرده است .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ،  پوست شما نقش بسیار مهمی در تنظیم دما و نیز مایعات بدن شما ایفا می کند . در زیر لایه نرم و مودار ، سطح خارجی پوست ، یا همان اپیدرمیس که هر روز آن را می بینید ، لایه های سخت و محکم به نام درمیس وجود دارد که در واقع لایه ای از بافت الاستیک است . درمیس توسط عروق خونی تغذیه می شود و در آن علاوه بر این عروق ، پایانه های عصبی ، غدد عرق و چربی و ریشه مو قرار دارند .
پوست سالم صاف و بدون خدشه است . گرم است اما داغ و قرمز نیست خشک و چروکیده یا خیس و مرطوب هم نیست . پوست سالم آینه بدن سالم است .
● چگونه از پوست خود مراقبت کنید ؟
▪ تغذیه
برای اینکه همیشه پوستی سالم داشته باشید رژیم غذایی خود را به گونه ای تنظیم نمائید که به اندازه نیاز پروتئین ، میوه های تازه ، سبزیجات و مایعات دریافت دارید . اگر شما دچار زخم فشاری هستید و یا به تازگی تحت عمل جراحی قرار گرفته اید و هنوز پوست شما زخم است ، باید پروتئین ( گوشت ، لبنیات ) هیدارت کربن ( نان و غلات ) ، ویتامین A , C,E و روی را بیشتر از پیش مصرف نمائید . اگر دچار کم خونی هستید آهن افزودنی نیز لازم است .

▪ گردش خون
پوست بوسیله عروق خونی بزرگی تغذیه می شود و حفظ گردش خون در این عروق عامل بسیار مهمی در حفظ سلامت پوست به شمار می رود شما با توجه به مطالب زیر می توانید اطمینان حاصل کنید که گردش خون مناسبی در پوست شما جریان دارد .
▪ سیگار کشیدن
هرگز ! نیکوتین موجود در سیگار ، عروق خونی را کوچک می کند ( با انقباض دیواره عروق مجرای آن ها تنگ می شود ) و مانع از این می گردد که خون به خوبی جریان پیدا کند و اکسیژن و مواد غذائی از جریان خون به بافت منتقل شود .
▪ خیز (ادم )
خیز (ادم ) یا ورم که با تجمع مایع در بافت پدید می آید ، خیز به سبب عدم تحرک متناوب و اعضایی که در زیر سطح قلب هستند حاصل می شود ( پاها ، دست ها ) . پوست در روی محل ادم یا ورم نازک رنگ پریده می شود و به دلیل ناکافی بودن جریان خون به راحتی آسیب می بیند به وسیله بالا آوردن دست ها و پاها می توانید مانع از بروز ادم شوید.

▪ کم خونی
اکسیژن یکی از ملزومات سلامت پوست است .اکسیژن توسط سلولهای قرمز خون جابه جا می شود . کم شدن تعداد این سلولها به منزله این است که اکسیژن کمتری به پوست می رسد و ممکن است سلولهای پوست دچار عارضه یاحتی مرگ شوند . کم خونی باید به سرعت توسط پزشک شما تحت درمان قرار گیرد .
▪ بیماریهای عروقی
بیماریهای عروقی ، یا نازک شدن عروق خونی ، که ممکن است به واسطه دیابت ، سیگار کشیدن ، فشارخون بالا و یا کلسترول بالا بوجود آیند . نتیجه نازک شدن عروق و یا بروز بیماریهای عروقی کاسته شدن جریان خون به سمت پوست است . با یاری پزشک خود مراقب عوامل کاهش جریان خون در پوست و نیز عوامل آسیب های پوستی باشید .

● علل بوجود آورنده چروک :

فیبرهای کلاژن ساختمان اصلی پروتئین در پوست هستند و فیبرهای آلاستین به خاطر قابلیت ارتجاعی خود (توانایی برای کشیدگی و قابلیت بازگشت به شکل اولیه ) به پوست جوانی و طراوت می دهند. پوست خوب پیامد طبیعی سلولهای پوستی جدید است که در محیط مطلوب مواد ساختمانی اساسی نظیر آمینو اسیدها، ویتامین ها و مواد معدنی ایجاد می شود.
به نظر می رسد که چگونگی محکم ماندن پوست شما مستقیما با سلامت فیبرهای کلاژن ارتباط دارد. بعضی عقیده دارند که سلولهای پوستی نمی تواند بدون حمایت کافی از ویتامین ث ، به طور سالم فیبرهای کلاژن را بسازد . افزایش سن و سالهایی که پوست در معرض عوامل محیطی (نظیر آفتاب ، استرس ) قرار دارد ، سبب می شود پوست چروکیده و ضعیف شود ، زیرا که قادر نیست دوباره به طور صحیح درست و مرمت شود. همچنان که یک شخصی پیر می شود ، غشاء میانی پوست(لایه داخلی پوست که زیر قسمت سطحی خارجی ترین قسمت اپیدرم قرار دارد ) شروع به کم چربی شدن می کند .
بعضی مردم گمان می کنند که خرابی پوست بر اثر آفتاب ، عامل ۹۰ درصد پیری پوست است . البته در معرض طولانی مدت قرار گرفتن اشعه ماوراء بنفش خورشید به انهدام فیبرهای آلاستین در پوست منجر شده و سبب ضعیف شدن پوست ، کشیدگی و از دست دادن قابلیت ارتجاعی آن می شود . همچنین پوست آسانتر گسسته و کوفته شده و به زمان بیشتری برای التیام نیاز پیدا می کند. پوست سیگاریها بیشتر از غیر سیگاریها با همان نوع پوست ، گرایش به چروک شدن دارد. دلیل این تفاوت ، شناخته نشده است ، اما ممکن است به خاطر این حقیقت باشد که سیگار گردش خود را در پوست کاهش می دهد.
دیگر آلوده کننده های هوا مخصوصا ازن همیشه در این کار دخیل هستند. این باور وجود دارد که رادیکالهای آزاد اکسیژن ، به غشاهای سلولی آسیب می رسانند، حتی با مواد ژنتیکی فعل و انفعال داشته و پیری پوست را تسریع می کنند. کاهش وزن سریع و جدی نیز ممکن است سبب چین و چروک شود ، همان طور که سلولهای چربی زیرین پوست احتیاج به لایه سطحی دارند، کاهش در این سلولهای چربی سبب می شود که شخص لاغر و ضعیف به نظر بیاید.
پیشگیری : انستیتو ملی سالخوردگان (آمریکا) معتقد است راههای ذیل برای نگهداری پوست سالم با پرهیز از قرار گرفتن در معرض آفتاب به آسانی در زندگی امکان پذیر است :
حمام آفتاب نگیرید و سعی کنید که بین ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعدازظهر از قرار گرفتن در معرض آفتاب پرهیز کنید.
اگر در بین ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعدازظهر مجبورید که در معرض آفتا باشید ، همیشه از لباسهای محافظ نظیر یک کلاه یا پیراهن آستین بلند و عینک آفتابی استفاده کنید.
قبل از این که در معرض آفتان قرار بگیرید ، از لوسیونهای ضد آفتاب قرار بگیرید ، از لوسیونهای ضد آفتاب برای کمک به پوست خود جهت محافظت از اشعه ماوراء بنفش استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که دوباره هر زمان که لازم بود لوسیون را به کار ببرید. همیشه از محصولاتی استفاده کنید که دارای SPF (فاکتور محافظت از آفتاب ) ۱۵ یا بالاتر باشند.

پوست خود را اغلب به خاطر علایم سرطان پوست چک کنید . اگر تغییراتی وجود داشت که باعث نگرانی شما بود ، حتما با یک پزشک مشورت کنید.
 

۱) افزایش فشارهای عصبی و روحی
یکی از علت‌های مهم که در پیدایش پیری زودرس موثر است تنش‌های شدید و غم و غصه‌های ناگهانی است که می‌تواند انسان را در یک شب، سال‌ها پیر و فرسوده کند. مرگ عزیزان، به خطر افتادن آبرو، صدمه‌ دیدن حیثیت اجتماعی، شکست‌های ناگهانی در راه عشق و محبت، بی‌وفایی، خیانت‌های غیرقابل پیش‌بینی و دور از انتظار و … می‌توانند سبب پیری زودرس شوند.
۲) حسادت و خودخوری
شاید به نظر عده‌ای، سخن به میان آوردن از حالاتی روحی به نام حسادت در این مجموعه لزومی نداشته و بی‌ربط باشد، ولی این موضوع با زیبایی پوست و چهره‌ی انسان رابطه‌ای تنگاتنگ دارد. حسادت همانند آتش سیگار، صاحب خود را از درون به خاکستر مبدل می‌کند.
انسان حسود بدترین بلا و دشمن را در قلب و روح خود دارد و به قول معروف “انسان حسود دائماً در بلا و در حال گداختن است”. فرد حسود در کام آتشین حسادت به ذغال و سپس به خاکستر مبدل خواهد شد. فرد حسود نه تنها دچار پیری زودرس می شود، بلکه در بعضی مواقع دیده شده که شخص در مراحل حاد، دچار مرگ ناگهانی نیز شده است.
خوشا به حال افرادی که سعی می‌کنند دارای حسن خلق، نظر بلند و دریا دلی باشند که در کنار این خصائل، پرهیز از خودخوری هم به دست می‌آید. در آخر می‌توان ادعا کرد که زیبایی اخلاق و بی‌آلایشی باطن در خطوط چهره و دل‌نشین بودن سیمای انسان متجلی می‌شود.
پروتئین‌ها و ویتامین‌های A ، C، E نه تنها با عوامل ایجاد پیری در بدن مقابله می‌کنند، بلکه وظایف اساسی دیگری نیز در تأمین زیبایی و سلامت پوست بدن شما ایفا می‌کنند.
۳) استفاده ی بی‌رویه‌ از فرآورده‌های آرایشی- بهداشتی با شعار دروغین گیاهی
مصرف بیش از اندازه‌ی مواد شیمیایی آرایشی حتی با ادعای خارجی بودن یا گیاهی بودن، نتیجه ای جز خرابی و فرسودگی را پوست ندارد. مثلا مصرف مداوم مداد چشم ، خط لب و امثال آن‌ها با گذشت زمان، در همان ناحیه پوست را دچار چین و چروک و نازیبایی می‌کند و پوست چنان گرفتار حفره و شیار می شود که هر روز بیش‌تر از روز قبل، باید از مواد پر کننده‌ی آرایشی و کرم پودرهای گوناگون کمک بگیرد تا فرو رفتگی و شیارهای پوست را پُر کند. غافل از اینکه با این رویه می‌توان آینده‌ی نسبتاً نامطلوبی را برای پوست پیش‌بینی کرد.
بنابراین می‌توان حداقل هفته‌ای ۳ تا ۴ مرتبه پوست این نواحی را با عصاره‌های روغنی هویج و گل همیشه بهار و امثال آن‌ها یا فرآورده‌های تهیه ‌شده از آن‌ها تقویت کرد.
۴) اپیلاسیون بی‌رویه و نامناسب موها
اپیلاسیون بی‌اندازه و مکرر می‌تواند پوست را دچار پیری زودرس نماید. در ضمن الکترولیز زیاد پیاز موهای زائد، نیز همین نتیجه را می‌دهد.
۵) تغذیه نامناسب
پروتئین‌ها و ویتامین‌های A ، C، E نه تنها با عوامل ایجاد پیری در بدن مقابله می‌کنند، بلکه وظایف اساسی دیگری نیز در تأمین زیبایی و سلامت پوست بدن شما ایفا می‌کنند.
▪ ویتامین A در غذاهایی مانند: جگر، شیر، زرده ی تخم مرغ و سبزیجات تازه مانند هویج، اسفناج و تره وجود دارد. این ویتامین در ترمیم بافت‌های بدن، نقش بسیار پراهمیتی دارد. ویتامین A نوسازی پوست را افزایش می دهد.
▪ ویتامین C نیز در مکانیسم تولید کلاژن و حفظ عملکرد صحیح و دقیق دستگاه ایمنی بدن ضروری است. مصرف خوراکی ویتامین C به کشسانی پوست کمک می کند، از بروز پارگی و زخم جلوگیری می کند. مرکبات مانند پرتقال ، گریپ فروت، انواع لیمو و نارنگی از غنی ترین منابع ویتامین C هستند. غیر از مرکبات، ویتامین C در کیوی ، انواع توت، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، هندوانه ، طالبی، توت فرنگی، سیب زمینی و سایر سبزیجات و میوه های تازه موجود است.
▪ ویتامین E هم در رشد و نمو بدن بسیار نقش دارد. بهترین منابع غذایی ویتامین E شامل : آجیل ، مارگارین و روغن های گیاهی مثل : روغن جوانه گندم ، سویا، بادام، گردو ، فندق ، ذرت ، دانه کتان و زیتون است.
۶) عدم استراحت
استراحت و خواب کافی سبب خون‌رسانی مناسب به پوست و تغذیه‌ی ایده‌آل آن می‌شود. بر عکس در صورت کم‌خوابی و عدم استراحت کافی، خون لازم برای تغذیه‌ی پوست فراهم نمی‌شود و می‌تواند سبب خستگی و فرتوت شدن پوست شود. خواب کافی همانند ویتامین‌ها، یکی از بهترین روش‌های حفظ سلامتی و شادابی پوست است.
۷) اثرات اشعه‌ی مضّر نور آفتاب
اثرات مضّر نور خورشید سبب از بین رفتن الیاف کلاژن در اعماق بافت پوستی می‌شود.هر چه افراد، بیش‌تر در معرض نور خورشید قرار داشته باشند، اثرات آن در دراز مدت روی پوست آن‌ها آشکارتر می‌شود.محل این اثرات در پوست، بیش‌تر در گوشه‌های چشم‌ها، دهان، پیشانی و در نهایت در چانه می‌باشد که در افرادی چون شکارچیان، کشاورزان و چوپان‌ها به وضوح دیده و آثار آن نمایان می‌باشد و پوست این افراد نمونه‌های بازر آثار مخّرب نور آفتاب است.
۸) لاغری ناگهانی و سریع به ویژه در خانم‌ها
لاغری ناگهانی به دو طریق می‌تواند سبب چین و افتادگی پوست شود. یکی این که در اثر لاغر شدن، در زیر پوست کاهش حجم به وجود می‌آید. یعنی با تحلیل رفتن بافت‌های زیر پوست فضایی خالی ایجاد شده و پوست حالت افتادگی پیدا می‌کند و چروک برمی‌ دارد.
از طرف دیگر چون هورمون زنانه‌ی استروژن در بافت چربی تجمع می‌یابد، چربی‌های زیرپوست محل تجمع استروژن می‌باشد. لذا کاهش چربی‌ها در زیر پوست در واقع به معنی کاهش هورمون استروژن است. هم‌چنین چون این هورمون در ساخته شدن کلاژن نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند، در نتیجه سبب کاهش ساخته شدن کلاژن می‌شود. بنابراین معضل به وجود آمده در اثر لاغری شدت می‌یابد. پس باید مواظب باشید تا کاهش وزن و ایجاد لاغری، شدید و ناگهانی نبوده و در حد متعادل باشد.
۹) استعمال خودسرانه‌ از فرآورده‌های کورتن‌دار
چون قوی‌ترین کرم‌های شیمیایی ضد چین و چروک، کرم‌های کورتن‌دار می‌باشند، باید حتماً توسط پزشک متخصص پوست تجویز شود و نحوه‌ی استعمال آن‌ها با توجه به خصوصیات و نوع پوست، و آن هم در شرایط خاص و در کوتاه مدت، معین شود.
ولی متأسفانه به علت اثرات معجزه‌آسا و موقتی این گونه کرم و لوسیون‌ها، که هر گونه ناراحتی پوستی اعم از سوختگی، التهاب، خشکی و قرمزی را درمان و تسکین موقت داده و حالتی براق، شفاف و سفید به آن می‌‌دهند، باعث می‌شود که بعضی از افراد بیمار، فریب بخورند و از این عملکرد استقبال کنند و مرتبا ترغیب شوند تا خودسرانه مصرف آن را ادامه دهند.
این‌جاست که گروهی از افراد و موسسات آرایشی و زیبایی فرصت طلب وارد میدان شده و این گونه کرم‌ها را با کرم‌ها و مواد پایه‌ای دیگر مخلوط کرده و آن‌ها را با تغییر رنگ و افزودن اسانس به عنوان کرم‌های زیبایی و حتی تحت نام گیاهی، با قیمت‌های بسیار بالا در اختیار افراد جامعه قرارمی دهند و کسالتی هم به دل و وجدان خود راه نمی‌دهند، چون در این راه حرفه‌ای شده‌اند و …!
اما به طور یقین خودشان خوب می‌‌دانند که چه بی‌پروا، خیانتی عظیم روا می‌‌دارند! چون این کرم‌ها درست همانند مواد مخدر قوی و قدرتمندی بر بدن عمل می‌کنند که درد و ناراحتی را سریع و ضربتی رفع کرده و تسکین می‌‌دهند. ولی از طرف دیگر، بالاترین آسیب را بر پیکر انسان وارد می‌کنند و آن، ایجاد اعتیاد به مصرف است.
این کرم‌ها (کورتن‌دار) نیز دست کمی از مواد مخدر ندارند، چون در نهایت با مصرف نامعقول و ناآگاهانه پوست را به زودی نازک، پرچین و چروک، قرمز و معیوب می‌کنند تا آن ‌جا که حتی تحمل سرما، گرما و مواد آرایش بهداشتی و شوینده‌هایی چون شامپو و صابون را از دست داده و سلامت و زیبایی آن تبدیل به چروکیدگی، برافروختگی، پیری زودرس و نازیبایی غیرقابل تحمل می‌شود.
با همه‌ی این اوصاف، همان‌طور که اعتیاد به مواد مخدر حتی مهلک‌ترین آن‌ها، با همه‌ی اضطراب و وحشتی که در شخص ایجاد می‌کند، جای بازگشت دارد و با اراده‌ی محکم و ایمانی راسخ می‌توان از چنگال هولناک آن رهایی یافت، رهایی از شر مصرف نابجای فرآورده‌های کورتن‌دار نیز امکان‌پذیر است که دو شرط را می‌طلبد:
اول) مراجعه‌ی بیمار به پزشک متخصص پوست تا تحت درمان او قرار بگیرد.
دوم )ایمان، اراده و حوصله‌ی زیاد بیمار، که در نهایت پاداش این صبر و تحمل، به دست‌آوردن مجدد سلامت و زیبایی پوست همراه با آرامش خاطر می‌باشد.

الف ) علل داخلی:
▪ اختلال در روند کلاژن سازی :
مسئول نگه داشتن قوام پوست کلاژن داخل درمی میباشد، حال به هر علتی در روند کلاژن سازی اختلالی بوجود آید می تواند باعث چین و چروک در پوست گردد. با افزایش سن کلاژن سازی دچار وقفه میگردد و افراد با سنین بالا پوستی افتاده خواهند داشت.
همچنین این اختلال را می توان در بیماری هایی مانند سندرم مارفان و سندرم اهلر دانلس دید در واقع در این بیماران به علت نقص در کلاژن سازی ، پوستی شل و افتاده خواهند داشت.
▪ هورمونی:
علت داخلی دیگری که در تسریع روند ایجاد چین وچروک موثر است ،هورمون استروژن است که فقدان اثر واضح آن در زنان بعد از یائسگی یا برداشتن تخمدانهابعد از عمل جراحی دیده می شود به عبارتی دیگر کمبود آن سبب کاهش روند جوانسازی یا باز سازی سلولی می گردد.
▪ نوع پوست:
نوع پوست ، نیز در روند چین وچروک موثر است ود رکسانی که پوست های خشک تری دارند این مشکل بیشتر خواهد بود .
ب ) علل خارجی :
مهمترین و شایعترین علت اثر تخریبی نور خورشید بر پوست صورت می باشد .
▪ سیگار و مواد مخدر
▪ حرکات وعادات نامناسب در چهره ( مانند اخم )
▪ لاغری شدید وسریع
▪ استرس واضطراب
▪ تغذیه نامناسب (عدم مصرف کافی پروتئین ، میوه وسبزی )
(لازم به ذکر است که علل نامبرده شایعترین علل بوده وعلل های دیگری نیز وجود دارد که از حوصله این بحث خارج است)
● پیشـگیری در ایجاد چین و چروک :
▪ باید عـوامل موثر و ایجاد کننده آن را از بین برد ، برای مثال از مصرف سیگار و مواد مخدر ویا اضطراب پرهیز کرد .
▪ همچنین با نوشیدن آب و مایعات و مصرف میوه وسبزیجات به اندازه کافی می توانید در تازه وبا طراوت نگه داشتن پوست خود موثر باشید.
▪ ماساژهای روزانه به مدت حداقل ۱۵ دقیقه ، یا در سه نوبت ۵ دقیقه ای در جهت صحیح عضل
▪ استفاده از کرمهای مناسب (مانند کرمهای ضد چروک زیر چشم که بعد از ۳۰ سالگی باید استفاده گردد)
▪ استفاده از مرطوب کننده های مناسب به خصوص در پوستهای خشک
▪ نوشیدن چای سبز نیز دیده شده که در حفظ سلامت پوست وتاخیر در چین و چروک موثر می باشد.
▪ استفاده از ماسکهای سفت کننده پوست به همراه ویتامین ث
● روش های از بین بردن چین وچروک :
▪ جراحی
▪ استفاده از روشهای لایه برداری (در مقاله لایه برداری قبلا توضیح داده شده است)
▪ تزریق بوتاکس : (بوتاکس در واقع نوعی سم است که توسط باکتری به نام کلستریدیوم بوتولینیوم تولید می شود. استفاده از این سم مهلک در امور پزشکی از حدود بیست سال پیش آغاز شد. در ابتدا از این سم در درمان مواردی مانند استرابیسم(لوچی)، بلفارواسپاسم(انقباض پایدار پلک)و مواردی اینچنینی استفاده گردید و پس از مدتی اثرات معجزه گر این سم در علم زیبایی کشف شد.
تزریق این سم در مقادیر کنترل شده اثر اعجاب انگیزی در درمان چین وچروک صورت دارد. از تزریق این سم می توان در درمان چین های عرضی پیشانی، خط اخم، بالابردن ابروها و چینهای اطراف چشم بهره برد.
مکانیسم عمل این سم در واقع ایجاد فلج موقتی در عضلات ایجاد کننده چین وچروک می باشد که از این طریق باعث از بین رفتن چین وچروک می شود. از آنجاییکه این سم دارای یک ساختار طبیعی می باشد بدن انسان به تدریج آنرا تجزیه کرده و اثر آنرا بعد از مدتی در حدود ۴ تا ۶ ماه از بین میبرد.
تجارب بالینی نشان داده است که تکرار تزریق با میانگین ۴ تا ۵ بار با فواصلی در حدود هشت ماه، قادر خواهد بود با تضعیف عضلات ایجاد کننده چین وچروک، اثر نسبتا پایداری در درمان چین وچروک داشته باشد. توجه به توصیه های پزشک و انجام جلسه ترمیم در صورت لزوم، برای کسب نتیجه مطلوب ضروری است.
▪ پرکننده های قابل تزریق (مانند تزریق کلاژن زیر جلدی در شیارها)
▪ لیزر( سبب تحریک کلاژن سازی)

نکات مفید دیگر
به پشت بخوابید ، وقتی که به صورت طاق باز می خوابید ، اثرات کشیدگی جاذبه روی پوست شما به حداقل می رسد . از نوشیدن الکل مخصوصا هنگام غروب پرهیز کنید.

صورت خود را زیاد نشویید (۲ بار در روز کافی است ) و از صابونهای خشن و زبر پرهیز کنید . زیرا شستن زیاد باعث کم شدن چربی و رطوبت پوست می شود .
فراموش نکنید که برای انتخاب بهترین روش مناسب حتما با پزشک خود مشورت نمایید.