شیوع بیماری ویروسی وست نیل در کشور یونان موجب نگرانی مردم شده است

مسئولان  بهداشتی در کشور یونان به دلیل ابتلای تعدادی از مردم این کشور به بیماری ورم مغزی و احتمال شیوع آن ،  سعی در کنترل وضعیت موجود دارند .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ،  کارشناسان بهداشتی کشور یونان اعلام ه اند که طی هفته گذشته  تعداد ۲۴ نفر در شمال یونان به بیماری روم مغزی مبتلا شده اند که این امر موجب نگرانی مسئولان و مردم این کشور شده است.

عامل بروز ورم مغزی در انسان ویروسی به نام “ویروس غرب نیل” عنوان شده است که توسط پشه در فصل تابستان در این کشور، انتقال می یابد.

متخصصان ضمن دعوت مردم به خونسردی اعلام کرده اند که اوضاع کاملا تحت کنترل است.

وزارت درمان و بهداشت یونان اعلام کرده است افراد مبتلا به این بیماری در بیمارستان های امراض واگیر تحت درمان هستند و نگرانی وجود ندارد.

مسئولان وزارت درمان و بهداشت و پزشکان از شهروندان یونانی خواسته اند، با بروز تب و دیگر علایم این بیماری، به نزدیکترین بیمارستان جهت انجام آزمایشات لازم مراجعه کنند.

پزشکان و مسئوولان امور بهداشت یونان اعلام کرده اند پشه های ناقل این بیماری قادرند مسافت زیادی را در یک روز طی کنند، بنابر این احتمال انتقال این ویروس به دیگر مناطق یونان نیز وجود دارد.

*  بیماری وست نیل (بیماری ویروس غرب نیل)
این بیماری ویروسی از خانواده آربوویروس ها بوده که در اثر نیش پشه کولکس در انسان سبب آنسفالیت یا تورم مغز و مننژیت یا تورم غشاء های مغز و نخاع می شود.نواحی شیوع این بیماری از مصر ، آسیا ، اسرائیل جنوب آفریقا و نواحی از اروپا و استرالیا گزارش شده است .
تاریخچه
این بیماری اولین بار در کشور آفریقایی اوگاندا در سال ۱۹۳۷ کشف گردید و در طی چند ساله اخیر در سایر نواحی دیگر جهان انتشار یافت .WNV سبب بیماری در بین پرندگان ” اسب “انسان در اروپا و در حال حاضر ایالات متحده آمریکا به صورت معضلی در آمده است اولین بار در سال ۱۹۹۹ در نیویورک گزارش شد و از آن ببعد در انسان ” حیوانات و پشه ها در ۴۷ ایالت به نواحی دیگر پدیدار گشت.

در واکنش به وحشت حاصل از این بیماری در ایالت میشیگان در سال ۲۰۰۰ بررسی دقیقی در مورد آربوویروسها انجام گرفت. در سال ۲۰۰۱ در گزارش منتشره در بین کلاغ های مرده بعنوان شاخص این بیماری ویروسی و علت مرگ آنها در بین این پرندگان بود.اطلاعات جمع آوری شده در نتیجه این تلاش ها اولین مرتبه در ماه اوگوست ۲۰۰۱ در کلاغ های مرده نمایان شد. تعداد ۶۵ پرنده سرم مثبت به WNV در نواحی مختلف آمریکا و ۳ مورد پشه مبتلا به این ویروس کشف شد.

این سیستم نظارتی تا سال ۲۰۰۲ ادامه داشت و اولین باردر یک کلاغ مرده از ناحیه Wayne در ۲۴ ماه می ۲۰۰۲ این ویروس تایید شد. آزمایش در ۷۳ ناحیه از نواحی ایالت میشیگان در آزمایش سرمی مثبت بودند. علاوه بر پرندگان ۳۴۱ مورد تایید شده به این ویروس در اسب ها در ۴۵ بخش ایالت پنسیلوانیا تایید شد. به طوریکه این ویروس به شکل یک حالت آندمیک در آنجا پدیدار شده است.
در سال ۲۰۰۳ در یک گزارش از پرنده مرده نمونه برداری صورت گرفت و در همان سال مرگ و میر در نزدیک به ۷۰۰۰ پرنده و پستاندار اتفاق افتاد که ۱۸۰۰ مورد آنها در کلاغ و Corvid ها گزارش گردید. اولین مورد انسانی این بیماری و متعاقب آن ۱۸ مورد دیگر در نواحیWayne ‘ Macomb ر آمریکا بود. محاسبه تعداد پرندگان مرده در هر مایل مربع بعنوان خطر آفرینی در عفونت انسانی در آن ناحیه می باشد. همکاری در به دست آوردن این اطلاعات جهت استراتژی پیشگیری در نواحی که در آنجاWNV بررسی شده است بکار می رود.

علائم بالینی و آسیب شناسی انسان
در انسان دوره کمون بیماری یا زمانی که یک پشه آلوده به ویروسWNV در انسان ایجاد گزش نمود تا ظهور علائم کلینیکی بین ۳-۱۴ روز است.اکثر کسانی که مبتلا به WNV می شوند بدون هیچگونه علائم بالینی یا بیماری متوسط با نشانی هایی گاهی مثل آنفلوآنزا همراه می گردند. در افراد بزرگسال WNV سبب بیماری شدید و ضایعات مغزی می شوند. در موارد شدیدتر ویروس به ضایعات عصبی دائم که می تواند کشنده باشد منتهی گردد.

در نزدیک به ۲۰% کسانی که مبتلا به این بیماری شده اند علائمی شبیه آنفلوآنزا که طی چند روز طول می کشد تظاهر می کند . تب ” خستگی ” سردرد” درد عضلانی ” تورم غدد لنفاوی و یا جوش در بدن از جمله نشانی ها است. در هر یک مورد از تعداد ۱۵۰ نفری که مبتلا به WNV شدند عفونت های شدیدتری مانند آنسفالیت و مننژیت پیشرفت خواهد نمود.این علائم می تواند هفته ها ادامه یابد و اثرات عصبی و ضایعات آنها ممکن است دائمی باشد.

علائمی همچون سردرد” تب بالا” گرفتگی گردن ” عدم تعادل ” گیجی” لرزش ” تشنج Convulsion فلجی ” ضعف عضلات ” کما و در آخر مرگ بیمار گردد.

در حالت خفیف تر بیماری WNV که آن را به نام تب رود نیل غربی می گوییم نشانی های مخصوصی مانند آنفلوآنزا و بدون علائم عصبی همراه است و با تست سرولوژی در آزمایشگاه تایید می شود. در این بیماری درمان خاصی موثر نیست زیرا که عفونت در اثر یک ویروس ایجاد شده است معذالک آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد ویروسی در درمان اثرات موفقیت آمیزی نخواهد داشت بنابر این فقط روش درمان بصورت تقویتی Supportive می باشد. که هدف آن در افزایش نشانی های یک شخص مبتلا به عفونت بوده اما در کوتاه کردن دوره بیماری واقع نمی شود . درمان اساسی در پایین آوردن تب ” پرهیز از دهیدراتاسیون و کاستن تورم مغز یا رفتار های کاهش فعالیت اتوماتیک تنفس است. نشانی های ملایم تر در طی چند روز رو به بهبودی خواهد رفت.

WNV در سایر حیوانات دست آموز

سگ و گربه از جمله حیوانات دست آموزی هستند که به این بیماری ویروسی مقاومت دارند. ضمن این که در تعداد خیلی کمی از سگ ها امکان مرگ و میر در سایر کشور ها گزارش شده است این مورد خیلی شبیه به موارد مشکوک به ویروس بوده و یا احتمالا” در موارد شدید بیماری همکاری داشته است .

در اکثر گوشتخوارانی که مبتلا به این عفونت ویروسی شدند در آن ها هیچگونه علائم بالینی ظاهر نگردید. تنها مورد سگ مثبتی که مبتلا به WNV در ایالت میشیگان مبتلا شده بود منجر به تشنج متوسط و ضعف در مرحله اولیه عفونت بود و پس از آن بهبودی کامل بود. بطوریکه مرکز مبارزه با بیماری ها CDC در آمریکا تنها یک مورد از تلفات سگ و گربه از سال ۱۹۹۹ ذکر کرده است.

علائم بالینی در پرندگان و پستانداران

اکثر Corvid ( کلاغ و زاغ ) هایی که مبتلا به WNV شدند در عرض ۳ هفته تلف شدند علائم بالینی قبل از مرگ شامل بر عدم تعادل در پرواز یا راه رفتن ” ضعف ” لرزش و وضعیت غیر عادی در سر می باشد. اگر چه کلاغ و زاغ بین ۵۰الی ۹۰ درصد گزارش موارد میزان عفونت های مرغی هستند در بیش از ۱۷۰ مورد سایر گونه های مرغی دیگرWNV در آمریکای شمالی شیوع داشته است .علائم بالینی و آسیب شناسی بیماری در اکثر گونه های پستانداران اعلام نشده است.

در موارد گزارش شده هر دو نشانی بالینی و ضایعات مربوط به سیستم عصبی بوده است بنابراین این طور بنظر می رسد که WNV در خانواده Equidae و سایر پستانداران بیماری اولیه سیستم عصبی است .
کنترل و پیشگیری WNV
بطور کلی درمان خاصی برای این بیماری نیست . چون که عفونت WNV در اثر یک ویروس ایجاد شده است معذالک آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد ویروسی در درمان آن اثرات موفقیت آمیزی نخواهند داشت بنابر این روش درمان به طریقSupportive صورت می گیرد

اخیرا” دو نوع واکسن در اسب های بیمار جهت پیشگیری بکار می روند .یک واکسن به نام Innovator که در سال ۲۰۰۳ استفاده شد و در سال ۲۰۰۴ از واکسن Recmobit Tek مصرف می شد که هر دو واکسن از راه های متفاوتی اثر می نمایند و هیچکدام قابل تعویض به دیگری نیستند.

علاوه بر واکسن های اسبی کنترل پشه ها را می باید مد نظرقرار داد. توجهات دیگر در کنترل از این بیماری در بکار گیری مواد دافع پشه ها و قرار دادن اسب ها در اصطبل هایی است که در زمان گرد و غبار در مجاورت پنکه باشند با تخلیه آب ها در مزارعی که امکان تخم گذاری پشه ها می باشد و اصلاح فاضل آب ها و آبشخوار ” تمیز نگهداری هر مکانی که امکان بودن مقداری آب در آنجا هست و تخلیه آب تانکها بصورت روزانه و هر دو هفته انجام پذیرد.

در مورد پرندگان و پستانداران دست آموز واکسنی موجود نیست . بهرحال صاحبان این گونه حیوانات به همان روشی که خودشان را محافظت می کنند می باید عمل نمایند. حیوانات دست آموز را در زمانیکه پشه ها فعالیت دارند در محیط سر بسته دور از گرد و غبار نگهداری نمایند. بسته نگهداشتن درب ها و پنجره ها و حذف عادت جمع شدن پشه ها در اطراف منازل صورت گیرد .

بکار گیری از از مواد حشره کش دامپزشکی برای سگ ها استفاده شود اما این گونه فراورده ها ی تجارتی در مورد پرندگان دست آموز توصیه نمی شوند .

مواد دافعی مثل DEET که برای انسان سفارش شده است مورد استعمال دامپزشکی ندارند( چون حیوانات در هنگام لیس زدن تمایل به خوردن آن را دارند) بهرحال بهتر است در مورد کار برد آنها با دامپزشک مشورت گردد. در مورد انسان واکسن تجارتی خاصی برای پیشگیری برعلیه WNV موجود نیست . پیشگیری از بیماری های Arboviruses مانند WNV با جوانب کنترل در پشه ها و اجتناب از گزش آن ها و با توجه به شرایط محیطی موجب کاهش عفونت ناشی از آن ها می گردد.

نکاتی که در مورد پیشگیری از عفونتWNV در انسان می باید انجام شوند عبارتند از :

-اجتناب از استراحت در محیط بیرون در هوای غبار آلود بخصوص در زمانی که پشه ها فعالیت دارند.
- پوشیدن لباس و ژاکت نازک در بیرون از اطاق.
- اگر در خارج از اطاق می باشید از مواد دافع حشره مثل DEET استفاده شود.مواد دافعی که شامل Picaridin یا روغن لیمویی اوکالیپتوس EPA اخیرا” به توسط CDC سفارش شده است .( اطمینان از دستورالعمل آن را بنمایید.)
- استفاده از توری در پنجره ها و درب ها در ساختمان جهت جلوگیری از نفوذ پشه ها

- تخلیه آب باغچه ها زیرا می توانند کانونی از تخمگذاری پشه ها باشند.
- تخلیه آب های راکد از گلدان ها ” استخر های شنا ” ابشخوار حیوانات دست آموز ” فاضلاب ها و آب تانکر ها …..

بدون استفاده از داروها و تجهیزات گران قیمت می توان مردم فقیر را از سرطان نجات داد

مقابله با سرطان در میان فقرا به صرف هزینه زیاد نیاز ندارد .

پژوهشگران علوم پزشکی می گویند: بار فزاینده سرطان در کشورهای در حال توسعه را می توان بدون استفاده از داروها و تجهیزات گران قیمت کاهش داد ، اما این کار به یک تلاش جهانی نظیر مبارزه با “اچ.آی.وی” و “ایدز” نیاز دارد. 

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از رویترز ،  دانشمندان آمریکایی با تشکیل یک “گروه ضربت جهانی در زمینه دسترسی وسیع به مراقبت و کنترل سرطان در کشورهای در حال توسعه” (GTF.CCC) اعلام کردند: در حال حاضر سرطان عامل عمده مرگ و میر در کشورهای فقیر محسوب می شود اما این بیماری اغلب در طرح های پیشگیری و درمان مقام های بهداشتی نادیده گرفته می شود.

درحالی که تنها حدود پنج درصد از منابع جهانی سرطان در کشورهای در حال توسعه مصرف می شود اما بار این بیماری در این کشورها بسیار بیشتر از کشورهای ثروتمند است به طوری که هر سال ۸۰ درصد مرگ و میرهای ناشی از سرطان در کشورهای فقیرتر صورت می گیرد.
دانشمندان در این مطالعه نوشتند: سرطان دیگر اساسا باری برای کشورهای پر درآمد محسوب نمی شود.
آنها افزودند: زمان آن فرا رسیده که این فرض شایع را مبنی بر اینکه سرطان در کشورهای فقیر به صورت درمان نشده باقی خواهد ماند، به چالش کشید و رد کرد.
دانشمندان خاطر نشان کردند: بسیاری از سرطان هایی که بیشترین بار کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط را تشکیل می دهند مانند سرطان سینه را می توان با داروهایی که خارج از حق ثبت قرار دارند و می توان آنها را از لحاظ ژنریکی با قیمت های مقرون به صرفه ساخت، درمان کرد.
آنها به عنوان مثال به داروی سرطان سینه “تاموکسی فین” tamoxifen اشاره کرده و گفتند در کشورهای “مالاوی”، “کامرون” و “غنا”، کل هزینه داروهای ژنریک شیمی درمانی با یک میزان درمان ۵۰ درصدی برای یک نوع سرطان به نام Burkitt’s lymphoma می تواند فقط ۵۰ دلار برای هر بیمار باشد.
آنها نوشتند: این داروها باید در محور تمرکز برنامه های درمانی سرطان قرار گیرند.
طبق اعلام گروه ضربت جهانی در زمینه دسترسی وسیع به مراقبت و کنترل سرطان توسعه، میزان سرطان در کشورهای کم درآمد و با درآمد متوسط از سال ۱۹۷۰ که ۱۵ درصد از سرطان های تازه گزارش شده در این کشورها مشاهده می شد تا سال ۲۰۰۸ که این رقم به ۵۶ درصد افزایش یافت، به اندازه قابل توجهی بالا رفته است.
انتظار می رود که این تناسب در سال ۲۰۳۰ به ۷۰ درصد برسد.
دانشمندان اعلام کردند: تلاش های بیشتر علیه سیگار کشیدن که یک عامل عمده خطر ساز برای ابتلا به بسیاری از سرطان ها ست یک روش نسبتا ارزان قیمت تاثیر گذار خواهد بود.
دانشمندان در اشاره به مداخله دیگری که پتانسیل بزرگی خواهد داشت به واکسیناسیون علیه ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) و علیه ویروس هپاتیت بی (HBV) اشاره کردند و گفتند: این واکسیناسیون ها به پیشگیری از ابتلا به سرطان گردن رحم و سرطان کبد کمک می کنند.
پیشرفت های عمده در پیشگیری از ابتلا به بیماری ها ، خدمات بهداشتی و تلاش برای پایین آوردن هزینه های دارو موجب افزایش قابل توجه شمار افرادی شده است که در کشورهای فقیر به داروی اچ.آی.وی دستری دارند.
دانشمندان اعلام کردند: درست همانند اچ.آی.وی و ایدز ، اکنون سرطان در کشورهای در حال توسعه ” یک فوریت بهداشتی و یک اولویت اخلاقی” به شمار می رود.

این مطالعه در مجله “لانست” منتشر شده است .

● پاپ اسمیر

(آزمایش زودرس سرطان دهانه رحم) این آزمایش بسیار ساده، به تشخیص سریع و درمان به موقع سرطان دهانه رحم قبل از آنکه پیشرفت کرده و علائم دیگری را نشان بدهد کمک می کند.

در آزمایش پاپ اسمیر نمونه ای از سلولهای دهانه رحم جهت بررسی تغییرات خوش خیم و یا بد خیم برداشته می شود.

انجام پاپ اسمیر برای چه افرادی لازم می باشد.

کلیه زنان ازدواج کرده باید تا سه سال متوالی پاپ اسمیر را انجام بدهند و در صورت طبیعی بودن نتیجه آزمایشات، آزمایش هر سه سال یکبار تکرار گردد.

همچنین در صورت وجود هرگونه ابهام در نتیجه آزمایش، این آزمایش باید بر طبق نظر پزشک و یا ماما در فواصل کمتر تکرار گردد و در صورت نیاز آزمایشات تشخیصی کاملتر انجام گارد.

افراد زیر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان دهانه رحم بوده و بایستی آزمایش را به طور مرتب انجام دهند:

زنانی که اولین بارداری آنها قبل از سن ۲۰ سالگی بوده و یا زایمان های متعدد داشته اند.

۱) زنانی که روابط زناشویی قبل از ۱۸ سالگی داشته اند.

۳) زنانی که مبتلا به عفونتهای ناحیه تناسلی مثل تبخال باشند.

۴) زنانی که شوهرانشان تعدد زوجات دارند.

۵) زنانی که در روابط جنسی پایبند اصول اخلاقی نیستند.

قبل از آزمایش پاپ اسمیر توجه به نکات ذیل ضروری است.

- ۲۴ ساعت قبل از آزمایش نزدیکی صورت نگرفته و لکه بینی و خونریزی وجود نداشته باشد.

- ۴۸ ساعت قبل از آزمایش شستشوی داخل واژن صورت نگرفته و از کرمهای واژینال استفاده نشده باشد.

- بهترین زمان نمونه برداری در اواسط سیکل قاعدگی است، و می توان از روز دهم تا بیست و سوم قاعدگی نمونه برداری را انجام داد.

● پاپ اسمیر، تشخیص سریعتر، درمان بهتر

▪ چگونگی انجام پاپ اسمیر

از شما خواسته می شود بر روی تخت مخصوص معاینه زنان قرار بگیرید. سپس پزشک یا کارشناسان بهداشتی زن با استفاده از وسایل مخصوص که کاملاً بی خطر هستند دهانه واژن را باز نموده و توسط یک قاشقک سلولهای دهانه رحم را جمع آوری می نماید آنگاه سلولهای جمع آوری شده را بر روی لام با استفاده از محلولهای مخصوص ثابت می کند تا از تغییر شکل سلولها هنگام خشک شدن در هوای معمولی جلوگیری شود.

بعد از گرفتن نمونه، لام توسط افراد متخصص دیده شده تا از میان صدهزار سلول، سلولهای سرطانی و یا در حال سرطانی شدن را تشخیص دهند.

بعد از انجام آزمایش پاپ اسمیر، پزشک یا کارشناسان بهداشت زن با پوشیدن دستکش های استریل به انجام معاینات مخصوص و بررسی جسم رحم و تخمدان می پردازند.

طبق آمار زنانی که هر سال این آزمایش را انجام میدهند ۷۰درصد کمتر از دیگران دچار مرگ و میر ناشی از سرطان دهانه رحم می شوند.

تشخیص سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه و درمان به موقع آن ۹۰ درصد موارد طول عمر را افزایش می دهد.

برای انجام تست پاپ اسمیر می توان به مراکز بهداشتی ودرمانی یا به مطب پزشکان عمومی و یا متخصصین زنان و زایمان مراجعه نمود
 

مروری بر بیماریهای قارچی پوست

بیماریهای قارچی شایع پوست به دودسته تقسیم می شوند که عبارتند از بیماری تینئا وبیماری کاندیدیازیس . تینئا را کچلی ترجمه کرده اند که خیلی کلمه رسایی نیست زیرا کچلی بیشتر طاسی سر را به ذهن متبادرمی سازد در صورتی که بیماری کچلی ، پوست دیگر نقاط مانند کشاله ران ، دست ، پا ، صورت و… را نیز درگیر می کند ولزوما” تنها به معنی از بین رفتن مو نیست .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ،  عامل ایجاد تینئا ها قارچی میکروسکوپی بنام درماتوفیت می باشد که سه خانواده بزرگ از این قارچ وجود دارد که عبارتند از تریکوفیتون ها ، میکروسپوروم ها و اپیدرموفیتون ها . براساس محل ایجاد بیماری ، تینئا ها پسوند می گیرند مثلا” کچلی سر را تینئا کاپیتیس می گویند که تینئا همان بیماری قارچی و کاپیتیس به معنی سر می باشد .

درماتوفیتها براساس محل زندگی شان به انواع خاک دوست ، حیوان دوست وانسان دوست تقسیم می شوند که این به معنی آن است که هرگروه از این قارچها تمایل به زندگی در آن محیط بخصوص را دارند ودر صورتی که در محیطی غیر از محیط خاص مورد علاقه خود رشد کنند می توانند در میزبان خود باعث التهاب زیادی شوند که این بعلت پاسخ شدید سیستم ایمنی میزبان به قارچ است .

بطورکلی هرچه محیط قارچ بیماری زا از محیط طبیعی زندگی قارچ دورتر باشد التهاب ایجاد شده نیز شدیدتر است بنابراین قارچهای خاک دوست بیش از حیوان دوست واینها بیش از انسان دوست ها باعث التهاب درپوست انسان می شوند .
کچلی سر

بیماری کچلی سر بیماری کودکان است که بیشتر درسنین دبستان رخ می دهد . این بیماری بعلت درماتوفیتهای حیوان دوست ویا انسان دوست ایجاد می شود . کچلی سر می تواند به شکل التهابی ویا غیر التهابی رخ دهد .

درنوع التهابی که بیشتر به علت قارچهای حیوان دوست رخ می دهد ودرمناطق روستایی شایعتراست ضایعات شدیدا” التهابی به شکل کیستهای چرکی وگاه دردناک همراه با ترشح چرک و خون می باشد که پس از مدتی باعث ریختن موها درمنطقه مبتلا می گردد واین ریزش مو به صورتی است که دیگر برگشت پذیر نبوده وبرای همیشه باعث طاسی آن ناحیه می شود به همین علت تشخیص این بیماری باید خیلی سریع داده شود ودرمان شروع گردد تا از این عارضه بد شکل کننده همیشگی جلوگیری شود .

طاسی بوجود آمده دراثراین بیماری معمولا” کمتر ازآن چیزی است که درابتدای بیماری انتظار می رود وغالبا” ازبین ضایعات موهایی بصورت دسته دسته دوباره رویش می کند که این بستگی به شروع سریع درمان دارد . درمان این نوع کچلی با داروی خوراکی گریزئوفولوین می باشد وطول درمان نیز حداقل ۶ هفته است . این دارو را باید همراه غذا مصرف نمود تا جذب آن بهتر شود و می توان دردو نوبت آن را مصرف نمود .

پایان درمان را می توان بر اساس بهبودی ضایعات تعیین نمود وبهتر است که آزمایش قارچ شناسی پس از درمان نیز انجام گیرد تا از نبود عوامل قارچی درضایعات نیز اطمینان حاصل شود .
کچلی بدن

این نوع کچلی قارچی درتنه واندامها رخ می دهد و می تواند بعلت قارچهای حیوان دوست ویا انسان دوست رخ دهد . ضایعات مشخصه آن به شکل تغییر رنگ گرد وهمراه با پوسته ریزی وخشکی درحاشیه ضایعات می باشد . این ضایعات از اطراف بزرگ شده ودروسط بهبودی نشان می دهند که به این نوع ضایعات ، آنولر گفته می شود .

تعداد این ها می تواند یک ویا چند عدد باشد واندازه آنها نیز از کوچک تا خیلی بزرگ متفاوت است . این ضایعات معمولا” خیلی خارش دارنیستند وتنها وجود ضایعات پوستی باعث مراجعه بیمار به پزشک می گردد.

گاهی این نوع کچلی درباشگاههای ورزشی بخصوص باشگاههای کشتی شایع می شود که این بعلت تماس پوست به پوست ورزشکاران با هم است . درمان کچلی بدن نیز استفاده از داروهای موضعی ضد قارچ مانند کلوتریمازول ومیکونازول است اما بهتر است از داروهای خوراکی ضد قارچ استفاده شود تا پاسخ بهتری بگیریم .

کچلی کشاله ران

این نوع بیماری قارچی در آقایان ودر ناحیه کشاله ها رخ می دهد و در ورزشکاران شایعتر است . ضایعات به شکل تغییر رنگ با حدود مشخص بصورت دو طرفه در کشاله هاست که می تواند بخصوص در مناطق گرم همراه خارش زیاد وحتی افزایش ضخامت پوست در اثر خارش گردد.

این نوع کچلی از انواع شایع در تابستانها بوده و انتقال ازطریق پوست به پوست ویا استفاده از لباسها ویا حوله فرد مبتلا می باشد و در استخرها می تواند این انتقال راحتتر انجام شود .

در درمان این بیماری نیز از داروهای ضد قارچ خوراکی مانند گریزئوفولوین ، تربینافین ویا ایتراکونازول می توان استفاده نمود . البته گاه این بیماری با درمانهای موضعی نیز قابل درمان است اما درمان خوراکی بهتر وسریعتر باعث بهبودی می گردد .

نکات آموزشی در مادران باردار مبتلا به (صرع) اپی لیسی

بیماری های همراه با حمله (Seizure) تقریبا نیم تا یک درصد کل مردم و نیز خانم های حامله را مبتلا می کنند. حدودا از هر دویست بارداری یک مورد با این بیماری درگیر می باشند. با این حساب فقط در آمریکا حدود هشتصد هزار تا یک  میلیون زن در سنین باروری بیماری تشنجی دارند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از دانش پرستاری( http://jouybari.blogfa.com ) ،  صرع عادی ترین اختلال نورولوژیک در دوران حاملگی را تشکیل می دهد. درک نادرست از  صرع  و انگ اجتماعی اغلب باعث اختلالات زندگی این افراد شده و منجر به این مسئله می شود که مادر ایزوله و تنها شود و اعتماد به نفس وی کاهش یابد. بسیاری از خانم های مبتلا به صرع یا اختلال تشنجی دچار کاهش تمایلات جن.سی شده و گاهی مورد بی حرمتی و خشونت قرار می گیرند. متاسفانه سو استفاده از این خانم ها در دوران بارداری شدت پیدا کرده است.

اگر چه اغلب خانمهای مبتلا به صرع حاملگی های بدون حادثه را پشت سر می گذارنند ولی اثرات حاملگی روی فرکانس حملات می تواند متغییر باشد. به موجب منابع مختلف ۱۵ تا ۵۰ درصد بیماران در طول حاملگی افزایش فرکانس حملات و تقریبا در ۲۵ درصد بیماران کاهش فرکانس حملات دیده می شود در حالی که در درصد قابل توجهی از خانم ها تغییری در فراوانی حملات در دوران حاملگی ایجاد نمی شود. خانم هایی که قبل از حاملگی کمتر از یک حمله هر ماه ۹ ماه داشته اند در طول حاملگی با خطر افزایش فرکانس حملات رو به رو نخواهند بود.

بر عکس خانم هایی که قبل از حاملگی بیش از یک حمله در ماه داشته باشند در دوران حاملگی افزایش فرکانس حملات خواهند داشت. تصور می شود که در بعضی از بیماران مصروع حامله عوامل متعددی در افزایش فرکانس حمله ایفای نقش می کنند که شامل عدم تبعیت از رژیم درمانی، افزایش تهوبه ریوی (که موجب آلکالوز جبرانی خفیف می شود)، هیپوکلسمی، کم شدن سدیم و منیزیم خون ، استرس عاطفی (چون مادران تازه برای حوادث تغییر دهنده زندگی آماده می شوند)، کمبود خواب (به علت درد عضلانی اسکلتی در حاملگی)، تغییر در حرکات دستگاه گوارش، تهوع و استفراغ و تغییرات کبدی می باشند.

در بعضی از مدلهای حیوانی استروژنها از طریق کم کردن آستانه تشنج و افزایش شدت حملات، اپی لپتوژنیک (صرع زا) هستند. بنابراین حاملگی هم چنین بلوغ، سیکل قاعدگی و یائسگی همگی مواردی هستند که فعالیت حمله ای را تغییر می دهند. اگرچه اکثریت خانمهای مبتلا به صرع حاملگی های بدون مخاطره ای را خواهند داشت ولی از بعضی از مطالعات در خانمهای مبتلا به صرع در مقایسه با گروههای کنترل نتایج بد حاملگی گزارش شده است.  این نتایج سوء شامل زایمان زودرس، تولد بچه با وزن کم ، دور سرکوچک تر ، تولد نوزاد مرده، شاخص آپگار کم، پره اکلامپسی، زایمان با سزارین، نقص های مادرزادی و مرگ و میر نزدیک زایمان است. در خانم مبتلا احتمال بیشتری برای قاعدگی نامنظم، کیست تخمدان، دوره های خونریزی غیر طبیعی، یائسگی زودرس و کاهش باروری نسبت به زن سالم است. این مسئله سبب عدم تداوم دریافت مراقبت بارداری می شود.

برخی داروها باعث ناباروری و کاهش میل جن.سی می شود. در خانم های حامله مبتلا به صرع که از داروهای ضد صرع استفاده می کنند میزان ناهنجاری های مادرزادی ۴ تا ۸ درصد است در حالی که در زنان سالم  ۲ الی ۳ درصد می باشد. همچنین خطر نقص های مادرزادی جزیی نیز دو برابر می شود.

از طرفی مطالعات نشان داده است که بیشتر خانمها به خاطر ترس از تاثیر سوء داروی ضد صرع روی جنین خود و یا به علت ترس از این که دارو تهوع یا استفراغ ایجاد کرده یا آنها را تشدید کند از رژیم درمانی توصیه شده کمتر تبعیت می کنند. پس با توجه به اهمیت حفظ و ارتقا سطح سلامت مادران توجه بیشتر نیازمندی های این گروه از مادران حامله مبتلا به اپی لپسی در طی بارداری و بعد از آن در خصوص مصرف دارو، تغذیه، تداوم پیگیری مراقبت دوران بارداری حائز اهمیت می باشد.

هدف: هدف از مقاله بررسی آخرین تلاشهای علمی در خصوص نیازمندی آموزشی زنان باردار مبتلا به صرع و تهیه پمفلت آموزشی برای پرسنل بهداشتی درمانی می باشد.

روش کار

مقالات یک سال اخیر منتشرشده در پاب مد و گوگل با کلمات کلیدی “حاملگی و صرع” مورد بررسی قرارگرفت. مقالات مرتبط یافت شده ۳۰  مورد بوده است که همگی  بررسی شده اند.

یافته ها

مادران مبتلا به صرع و نوزادان آنها جز گروه پرخطر می باشند. عوارض مادری نظیر بروز تشنج، مسمویت دارویی، خونریزی و عوارض جنینی و نوزادی شامل: مرگ، ناهنجاری مادرزادی، نارسی، تاخیر رشد و تکامل و تشنج می باشد.

عوارض مادری: عوارض مادری از جمله خونریزی واژینال/ آنمی ناشی از فقر آهن/ استفراغ وخیم بارداری/ توکسمی ناشی از عفونت های باکتریال/ پارگی زودرس کیسه آب/ مرگ نوزادی در بدو تولد و مرگ و میر پره ناتال را برای مادر مبتلا بیان شده است.

بیشتر خانم ها مبتلا به صرع دچار تغییرات در تشنج نمی شوند ولی مصرف داروهای ضد صرع در باردای تاحدی هورمون های بدن را تغییر می دهد و از طرفی احساس خستگی و عدم دریافت داروی ضد صرع احتمالا دلیل اصلی ریسک تشنج در بارداری می باشد. دقیقا مشخص نیست که چه اتفاقی می افتد اما حدس زده میشود که ۱۰-۳۰ درصد خانم ها در بارداری بیشتر دچار تشنج شوند علی رغم اینکه داروی ضد تشنج مصرف می کنند. زیرا که در طی بارداری سطح خونی داروی ضد صرع کاهش یا دچار تغییرات خواهد شد. تشنج گراند مال یا تونیک- کلونیک در ماه های اخر بارداری می تواند سبب صدمه جنین شود.

تشنج در طی زایمان یا بلافاصله بعد از تولد نوزاد غیر معمول است. تحقیقات نشان داده حدود ۱-۲ درصد تشنج در حین زایمان اتفاق می افتد. این تشنج حین زایمان معمولا خطرناک نیست. طی زایمان نفس زن بیشتر و تنفس سریع/ همراه با درد و اضطراب ناشی از زایمان ممکن است گاهی سبب تشنج حین زایمان شود.

اگر تشنج در طی زایمان اتفاق افتاد متخصص باید جزئیات را برسی کند و استفاده از داروی وریدی برای کنترل تشنج ممکن است نیاز باشد اگر تشنج طی زایمان طول بکشد سبب کاهش ضربان قلب جنین و دیسترس جنینی می شود و متخصص برای اینکه جنین صدمه نبیند باید سزارین انجام دهد.

تمایل خانم های مبتلا به صرع به باردارشدن به دلیل عوامل شخصی/ داشتن قاعدگی نامنظم/ سندرم تخمدان پلی کیستیک و سایر مشکلات زنان نسبت به خانم های سالم کمتر است. از طرفی اضطراب/ افسردگی و عوارض جانبی داروها باعث کاهش تمایلات جنسی میشود. یکسری از دارو های ضد صرع می تواند با کاهش تولید اسپرم ، سبب کاهش باروری می گردد. این عوارض قابل درمان هستند اما حاملگی را با مشکلاتی مواجه خواهند کرد. مطالعات نشان داده که خانم مبتلا به صرع ممکن است دچار تهوع، خونریزی واژینال و زایمان به طور زودس در طی بارداری و بعد از حاملگی میشوند.

گاهی تشنج تونیک کلونیک در طی بارداری سبب سقط خودبخودی می شود. تشنج باعث کاهش یا افت اکسیژن جنینی می شود این مسئله می تواند سبب سقط شود یا اینکه مرگ جنین در بدو تولد شود. اگر چه این مسئله ندرتا اتفاق می افتد. داروها در شیر ترشح می شوند و به شیرخوار می رسند البته دوز بسیار کمی از دارو به شیرخوار منتقل می شود. خانم مبتلا به صرع که بیش از ۹۰ میلی گرم فنوباربیتال دریافت می کند ممکن است شیرخوار وی دچار خواب الودگی شود. اساسا صرع عامل اصلی برای سزارین نیست. بیشتر مادران مبتلا قادر به زایمان طبیعی هستند و سزارین در مواردی که نجات جنین مهم باشد و درد زایمان به خوبی پیشرفت نمی کند، اندیکاسیون دارد.

عوارض جنینی

شانس ابتلا کودک به اپیلپسی خیلی کم است. تحقیقات در این زمینه کمتر انجام شده است. ۱۲درصد کودکان متولد شده از مادران مبتلا به صرع عمومی (که هوشیاری خود را ازدست می دهند) دچار صرع میشوند. فقط ۳ درصد کودکان متولد شده از مادران مبتلا به صرع نسبی دچار صرع میشوند. اگر صرع مادر باردار ژنتیکی باشد (مادر یا پدر مادر باردار دچار صرع بوده باشند) و یا اگر پدر کودک دچار صرع بوده باشد احتمال ابتلا کودک به مبتلا شدن بیشتر است. ۴-۸ درصد کودکان متولد شده از این مادران دارای نقص مادرزادی خواهند بود.

نقص های مادرزادی می تواند خفیف یا شدید باشد. مشکلات جدی آنومالی مانند شکاف کام/ اسپینابیفیدا/ ناهنجاری قلبی و مشکلات خفیف مانند فاصله زیاد بین دو چشم/ غیر طبیعی بودن شکل ناخن و انگشتان طبیعی و کوتاهی بالای لب می باشد. والپروات و کاربامازپین باعث اسپینابیفیدا می شوند. به نظر می رسد ریسک خطر مصرف سدیم والپروات بیشتر باشد. برخی از مطالعات تحقیقی موید است زنان مبتلا به صرع اغلب کودکانی با سر کوچک دارند با تاخیر تکاملی و  یا عقب ماندگی ذهنی دارند.

خانمی که در بارداری دارو نمی گیرد ۳ درصد خطر ناهنجارهای بزرگ در نوزادش وجود دارد. گرفتن تک دارو  احتمال خطر را ۳-۷ درصد افزایش می دهد. گرفتن دو یا چند دارو ریسک خطر انومالی بزرگ را تا ۱۰درصد افزایش می دهد. به نظر می رسد ریسک خطر در مصرف سدیم والپروات بیشترین است.

خطر کوچکی دیگری که نوزاد را در ۲۴ ساعت اول تولد تهدید می کند مربوط به خونریزی است.  یک صدم درصد نوزادان متولد شده ویتامین K کافی نداشتند و این سبب خونریزی از بینی و دهان و سایر خونریزی های داخلی می شود. کمبود ویتامین K در  کودکان متولد شده از مادرانی که داروی ضد صرع مصرف می کنند نسبتا بیشتر است.

نیازمندی مادران

یافته ها حاکی از آن است که نیازمندی مادر مبتلا به صرع در بارداری شامل نیاز به ویزیت مرتب و مکرر در بارداری، توجه به مراقبت دوره بارداری، مراقبت از خود و جنین در حال رشد، مشاوره ژنتیک، مصرف اضافی اسید فولیک قبل و طی بارداری، مصرف ویتامین K در ماه اخر بارداری، انجام سونوگرافی سریال در بارداری، ارزیابی سطح آلفافیتو پروتئین سرم مادر، توجه به تغذیه و خواب و استراحت مناسب، کاهش استرس با برنامه های مشاوره و استفاده از ورزش و تکنیک های آرامسازی، مشاوره با متخصص مغز و اعصاب در مورد نوع و مقدار و تداوم داروی مصرفی، مشاوره ژنتیک، انجام آزمایشات خونی از جهت ارزیابی سطح دارو در خون، عدم استفاده از الکل و کافئین و کوکایین و ماری جوانا، عدم تماس با رنگ ها و مواد شیمایی تشدید کننده تشنج، نیاز به ورزش بویژه پیاده روی، نیاز به آگاهی در مورد سرانجام حاملگی و استفاده از روش های کاهش درد در حین زایمان، نیاز به آگاهی والدین از سلامت جنین در طی بارداری با پیگیری برنامه های غربالگری، آگاهی در مورد تاثیر صرع بر حاملگی و بالعکس و… می باشد. موارد فوق باید توسط پرسنل بهداشتی درمانی و متخصصان به مادران مبتلا به صرع آموزش داده شد تا سلامت مادر و جنین حفظ شود و بنیان خانواده مستحکم تر گردد.

از آنجا که اکثر عوارض مادری و جنینی به مصرف داروها مربوط می شود لذا در همین زمینه به یکسری عوارض دارویی ضد صرع در بارداری اشاره می شود:

فنی توئین

خطر ناهنجاری های مادرزادی بزرگ با این دارو ۲ تا ۵ درصد است. نقص های قلبی در دیواره بین دو بطن، تاخیر در رشد جنین، افزایش خطر خونریزی در نوزاد، شکاف های دهانی صورتی و نقص های ادراری تناسلی از جمله این موارد می باشند.

کاربامازپین

در یک مطالعه روی ۷۲ زن مبتلا به صرع که کاربامازپین مصرف کردند وقوع ناهنجاری های مادرزادی افزایش داشته است. ۱۱ درصد نقصان جمجمه- صورت، ۲۶ درصد هیپوپلازی انگشت و ۲۰ درصد تاخیر تکاملی گزارش شده است. این مجموعه اثرات جنینی به نام سندرم جنین کاربامازپین یا fetal carbamazepine معروف می باشد و شبیه به نقص مادرزادی دیده شده در سندرم جنین هیدانتوین است. علاوه بر این، مصرف کاربامازپین توسط مادر همراه با وقوع اسپینابیفیدا بوده است.

فنوباربیتال

تماس جنین با فنوباربیتال همراه با ناهنجاری های ماژور مثل نقص های مادرزادی قلبی و شکاف دهانی صورتی می شود. سندرم جنین فنوباربیتال یا fetal phenobarbital با مشخصات دیسمورفیک مشابه با سندرم جنین هیدانتوین است. تماس جنین با فنوباربیتال هم چنین همراه با کاهش تکامل هوشی و شناختن در نوزادان و  کودکان می شود. مصرف فنوباربیتال توسط مادر در طول حاملگی می تواند منجر به خونریزی در نوزاد پس از زایمان شود. علایم قطع شامل تحریک پذیری است و تقریبا در روز هفتم زندگی شروع شده و معمولا ۲ تا ۶ هفته ادامه دارد. مصرف فنوباربیتال در مادران شیرده ممکن است منجر به خواب آلودگی نوززاد شود.

پریمیدون

نقص های مادرزادی قلبی، شکاف های دهانی صورتی و میکروسفالی با مصرف این دارو همراه بوده است.

اسیدوالپروئیک

نقص لوله عصبی بیشتر در ناحیه کمری – خاجی است.  مصرف این داور نقص های قلبی، شکاف های دهانی صورتی و ناهنجاری های ادراری تناسلی ایجاد می کند. سندرم جنین والپرواتی با مشخصات دیسمورفیک مثل چین های اپی کانتال، حدقه های کم عمق، هیپرتلوریسم، گوش های کوچک، پل بینی پهن و نوک بینی سربالا، میکروسفالی و غیره مشخص می شود.

اتوسوکسیمید

مصرف این دارو توسط مادر در دوران حاملگی می تواند همراه با بیماری های قلبی مادرزادی، شکاف دهانی صورتی و هیدروسفالی باشد. تماس جنین با این دارو همراه با خون ریزی در نوزاد می باشد.

کلونازپام: مصرف آن توسط مادر خطر نقص های مادرزادی قلبی را زیاد می کند ولی دلیل قطعی درباره تراتوژن بودن آن در انسان وجود ندارد.  صرع مداوم یا استاتوس اپی لپتیکوس می تواند در زنان مصروع و غیر مصروع رخ دهد و منجر به آسیب برگشت ناپذیر مغز یا مرگ در مادر و یا جنین شود.

از داروهای ضد صرع جدید می توان به فلبامات، گاباپنتین، لاموتریجین، اوکسی کاربامازپین، توپی رامیت، تیاگابین و ویگاباترین اشاره کرد.

از یافته ها یک پمفلت آموزشی در خصوص نیازهای آموزشی مادر و پرسنل بهداشتی در زمینه خطرات صرع برای مادر باردار، عوارض جنینی در بارداری و راه های محافظتی و مراقبتی مادر و کودک تهیه شد.

بحث و نتیجه گیری

اگر چه بیشتر مادران مبتلا به صرع حاملگی را بدون هیچگونه عارضه ای به پایان می رسانند ولی متخصصان معتقدند با برنامه های پیگیری و آموزش های لازم در جهت کنترل تشنج در بارداری می توان عوارض مادری و جنینی را به حداقل رساند. در همین زمینه هنریکسون (۲۰۰۳) و کالوین (۲۰۰۶) می نویسند اگرچه ۹۰ درصد مادران مبتلا بارداری را بخوبی تحمل می کنند ولی احتمال آنومالی جنینی در این مادران دو مرتبه بیشتر از سایر است لذا این گروه زنان به مراقبت بیشتر توسط متخصص زنان و نورولوژی قبل و طی بارداری نیاز دارند.

انجمن صرع اونتاریوی کانادا (۲۰۰۷) نیز نشان داد رمز موفقیت حاملگی ترم و مطابق با دوره بعد از زایمان در این گروه به ارتباط قوی و حمایت مادر توسط تیم مراقبتی می باشد. لذا فراهم کردن یک گروه حمایتی مانند خانواده، دوستان، گروه های کوچک حمایتی، گروهای فرهنگی و مذهبی و سایر سیستم های خدماتی در حفظ سلامت این مادران کمک کننده است. بسیاری از مطالعات نشان داده که آموزش و مشاوره فرد را به ساختار خانواده برگردانده و نگرش منفی به این زن مبتلا را کاهش داده است. بنابراین نکات آموزشی به این مادران در طی دوره قبل/ بعد از بارداری کمک کننده خواهد است. ناکن(۲۰۰۶) می نویسد مصرف اسید فولیک قبل و طی بارداری خطر آنومال جنینی را کاهش می دهد.

از آنجا که بیشتر عوارض ناشی از مصرف داروها می باشد لذا توجه دقیق به این مسئله حائز اهمیت است. هاردن (۲۰۰۷) در مورد مصرف دارو  و دوز دارو در بارداری تاکید کرده است و به اهمیت مشاوره و کنترل جنین تاکید نموده است. هانت (۲۰۰۶) نیز اذعان داشت داروی ضدصرع سبب آنومالی جنین خصوصا ناهنجاری مادرزادی می شود. افشار (۱۳۸۰) تولد نوزاد هیدانتویین  ناشی از  مصرف فنوباربیتال در بارداری را گزارش کرده است.

لذا با توجه به لزوم اهمیت مصرف دارو در بارداری بهتر است قبل از آنکه فرد مبتلا به صرع، باردار شود تحت نظر پزشک متخصص داروی مصرفی را به دارویی که کم‌خطر است تبدیل کند. این کار بسیار حساس بوده و باید به آهستگی و با صبر و حوصله و زیر نظر پزشک متخصص انجام پذیرد. اگر بیماری داروی ضد صرع مصرف می کند کمال مطلوب این است که بیمار تحت درمان با کمترین تعداد دارو و با کم ترین دوز مورد نیاز برای کنترل حملات باشد.

مادر باردار بایستی آگاه باشد که هرگونه کاهش یا قطع خودسرانه دارو در طول بارداری نه تنها خطر بروز اختلالات مادرزادی را در نوزاد کم نکرده بلکه موجب افزایش خطر تشنج در مادر و شیوع اختلالات مادرزادی ناشی از آن در نوزاد می‌شود. قره گزلی (۱۳۸۵) نشان داد هنوز انگ صرع در مادران در بین مردم تهران وجود دارد و اکثر مردم در مورد صرع آگاهی ندارند. کالوین (۲۰۰۶) نشان داد زنان باردار مبتلا به صرع به مراقبت بیشتر توسط متخصص زنان و نورولوژی نیاز دارند و به نقش مشاوره قبل و طی بارداری تاکید داشته است.

هولمز (۲۰۰۱) نشان داد داروی ضد بارداری مادر به طور کلی انتقال ویتامینK را از سد جفتی مهار می کند. لذا زمان پروترومبین و زمان نسبی ترومبوپلاستین در نوزاد طولانی می شود. این خطر می تواند با مصرف ویتامین K اضافی در ماه اخر جبران شود. این مسئله می تواند به دنبال در تماس بودن جنین با داروهای فنوباربیتال، پریمیدون، فنی تویین و … رخ دهد. کالوین (۲۰۰۶)، انجمن مطالعات اروپا ( ۲۰۰۶) و انجمن ملی صرع (۲۰۰۷) انومالی های جنینی را به داروهای ضد صرع نسبت می دهند. اتخاذ درمان صحیح می تواند میزان خطر را کاهش دهد.

انجمن صرع آنتاریو (۲۰۰۷) و  بسیاری از مطالعات نشان داده اند آموزش و مشاوره، فرد را به ساختار خانواده برگردانده و نگرش منفی به زن مبتلا را کاهش می دهد. انتقال نکات آموزشی به مادران قبل و بعد از بارداری کمک کننده  است. انجمن مطالعات اروپا (۲۰۰۶) در مورد کنترل تشنج در خانم باردار مبتلا به صرع نشان می نویسد در اکثر خانم ها طی بارداری تشنج روی نمی دهد. خطر تشنج بیشتر در خانم هایی است که اکس کاربامازپین و لاماتریژن استفاده می کنند.

امید است که این پمفلت آموزشی گامی مثبت در جهت حفظ و ارتقا سطح سلامت مادر و نوزاد باشد.

مداوای طبیعی یبوست
طبیعی ترین روش برای رفع یبوست و روان کردن مدفوع افزایش میزان مصرف فیبر(قابل محلول یا غیر قابل محلول) و آب می باشد. در هر حال مقدارو محتوای مدفوع افراد در زمانهای مختلف متفاوت است و به طور بارزی تحت تاثیر فاکتورهای رژیمی می باشد.
شاید یکی از دلایل یبوست نیز مشکلات کولونی(روده ای) -توانایی کولون در حرکت دادن محتویات داخل شکم- باشد یا دارویی که به طور مرتب مصرف می کنید. بنابراین بهتر است برای اطمینان یافتن از علت اصلی این مشکل به پزشک معالج خود یا متخصص گوارش مراجعه کنید.
برای یاری بیشتر شما در حل این مشکل بهتر است ابتدا بعضی از دلایل اصلی این مشکل را ذکر نماییم. البته به خاطر داشته باشید که افراد متفاوت هستند و دلایل زیر ممکن است جامع نباشد یا شامل حال تمام افراد نباشد.

۱- افزایش میزان مصرف شیر یا فراورده های شیر
۲- مصرف زیاد پروتئین، مصرف کم غذاهای فیبردار(بیشتر افراد باید به میزان ۲۵-۳۵ گرم فیبر در هر روز مصرف کنند)
۳- عدم تحرک
۴- مصرف ناکافی آب یا نوشیدنی های بدون کافئین
۵- حاملگی
۶- مصرف بیش از اندازه ملین ها
۷- افزایش سن(بیشتر جمعیت کهنسال )
۸-  حرکت کند روده
۹- وضعیت بالینی خاص مثل دیابت ، سندرم روده حساس، کم کاری تیروئید و…
۱۰- مشکلات روده و رکتوم مثل(وجود پولیپ، بیرون زدگی رکتوم، بواسیرو ….)
اولین کار به موازات افزایش سن و در نظر گرفتن تاریخچه خانوادگی و ژنتیکی این است که در سن ۵۰ سالگی یا بالاتر بعضی از آزمایشات روده به منظور اطمینان از عدم رشد ناهنجار زایده در روده انجام شود. اگر سابقه زخم معده یا سرطان روده در خانواده شما وجود دارد بدلیل افزایش شانس ابتلا به این اختلالات ، بهتر است آزمایشات را انجام دهید. حتی اگر جوانتر هستید و هر تغییری در وضعیت شکم یا تغییر شکل مدفوع (کاهش حجم ، باریک شدن و یا افزایش ضخامت مدفوع ) ملاحظه نمودید که بیش از دو هفته به طول انجامید بهتر است به پزشک خود اطلاع دهید.
شما می توانید با پاسخ به پرسش های زیر پزشک را در زمینه تشخیص علت اصلی یاری کنید:
• مدت زمان ابتلا به یبوست
• هر نوع تغییر در رژیم غذایی
• مشاهده خون در مدفوع
• مشاهده تغییر در عادت تخلیه یا تغییر در رنگ مدفوع
•  داشتن مشکلات بالینی  سکته مغزی، کم کاری تیروئید، کاهش وزن غیر متعارف و …..
• میزان فعالیت روزانه
• دارویی که معمولا مصرف می کنید. بعضی از داروها باعث ایجاد یبوست یا خشکی مدفوع می شود مثل : تسکین دهنده های درد مخدر، داروهای حاوی الومینیوم یا کلسیم، مکمل های آهن ، داروهای فشار خون مثل بلوک کننده های کانال کلسیم ، داروهای مدر و….

در صورتی که هیچ دلیل جدی یا اختلالی مشاهده نشد بهترین روش برای درمان این مشکل افزایش میزان فیبر مصرفی ، فعالیت های ایروبیک، نوشیدن آب، و به علاوه مصرف موقت بعضی داروها ی درمانی مثل ملین ها و  ملایم کننده های مدفوع  می باشد .

رژیم غذائی

اگررژیم غذائی حاوی مقدارکافی فیبرباشد (روزانه ۲۰ تا ۳۵ گرم) ،باعث نرمی مدفوع وحجیم شدن آن می شود. پزشکان ومتخصصین تغذیه می توانند درزمینه ارائه یک برنامه غذائی مناسب به شما کمک کنند.ازجمله غذاهای غنی ازفیبرمی توان حبوبات و غلات کامل یعنی نوع سبوس دار آنها،انواع میوه وسبزیجات تازه مانند مارچوبه (asparagus) ،انواع کلم وهویج رانام برد.افرادی که مستعد یبوست هستند،باید مصرف غذاهائ کم فیبریابدون فیبرمانند بستنی ،پنیر،گوشت ،و غذاهای آماده را محدودکنند. 

اصلاح شیوه زندگی

ازجمله عوامل دیگری که به پیشگیری ودرمان یبوست کمک می کنند،عبارتنداز: نوشیدن آب کافی و مصرف مایعاتی مانندآب میوه ها ، عصاره سبزیجات و سوپ صاف شده که مانع ازکاهش آب بدن می شوند.همچنین انجام فعالیت بدنی و ورزشهای روزانه ، اختصاص زمان مناسب به حرکات روده و دفع مدفوع نیزدراین موردموثرهستند . به علاوه،مواد  تحریک کننده حرکات روده و محرک دفع نیز نبایستی نادیده گرفته شوند. 

ملین ها 

اکثرکسانی که مبتلا به یبوستهای معمولی هستند،نیازی به مصرف ملین ها ندارند.ولی پزشکان برای آن دسته از افرادی که باوجود رژیم غذائی مناسب و اصلاح شیوه زندگی خود،بازهم دارای یبوست می باشند،استفاده ازملین ها و حتی تنقیه رابرای مدت محدودی توصیه می کنند.درموردکودکان ،درمان کوتاه مدت باملین ها، همراه با آموزش های لازم جهت دفع مدفوع منظم ،به درمان یبوست کمک خواهدکرد.

نیازبه ملین ها واینکه کدامیک ازآنها برای بیماربهتراست بایدتنها بوسیله پزشکان تعیین شود.ملین ها به شکل مایع،قرص،پودر(لعاب) ویادانه های ریزوجوددارند وازراه خوراکی قابل مصرف هستند.این مواد به صورتهای مختلف  به رفع یبوست کمک می کنند. که ازاین قرارند:

·  ملینهای حجم ساز (bulk-forming) :این  ملینها معمولا” ایمن ترین ملین محسوب می شوند،ولی برروی جذب بعضی ازداروها نیزتاثیرمی گذارند.همچنین به عنوان مکمل های فیبر شاخته شده وهمراه با آب مصرف می شوند.آنها آب رادرداخل روده جذب کرده وباعث نرمترشدن مدفوع می گردند.نامهای تجاری آنها عبارتنداز:
متاموسیل(Metamucil)،فایبرال(Fiberal)،سیتروسل(Citrucel)،کونسیل(Konsyl)،و سروتان(Serutan).
این داروها بایستی همراه باآب مصرف شوند ،چراکه می توانندباعث انسدادشوند.بسیاری ازافراد اعلام کرده اند که بعدازمصرف داروهای مذکور تسکین نیافته اند و حتی استفاده ازآنها باعث افزایش نفخ آنان وایجاددرهای شکمی شده است.

·  محرکها (Stimulants) : این ملینها باعث انقباضات منظم درماهیچه های روده می شوند.نامهای تجاری آنها عبارتنداز:
کورکتول(Corectol)، دلکولاکس(Dulcolux)،پورج(Purge)،وسنوکوت(Senokot).
مطالعات بعمل آمده نشان می دهندکه فنل فتالئین(Phenolphetalein) ،به عنوان یکی ازاجزای تشکیل دهنده برخی از این مواد ،می تواندباعث افزایش خطرسرطان گردد. FDA (سازمان غذا ودارو) ،بطورکلی ترکیباتی  که حاوی فنل فتالئین هستند،راخارج ازرده دانسته واستفاده ازآنهاراتحریم نموده داده است . به همین علت بیشترسازنده های موادمحرک ،جایگزین دیگری رابرای فنل فتالئین تعیین کرده اند.

·  مواداسمزی (Osmotics) : این موادباعث می شوندکه مدفوع داخل کولون دریک مسیرخاص حرکت نماید ،ومنجربه اتساع روده می گردند.این سری ازداروها برای افرادی مفیدهستندکه مبتلا به یبوست هایی با عامل ناشناخته هستند.نام تجاری آنهاعبارتنداز:سفولاک(Cephulac )،سوربیتول(Surbitol)،ومایرالاکس(Miralax).افرادی که دارای دیابت هستند،به هنگام استفاده ازاین موادبایستی ازنظرتعادل الکترولیت بدن تحت نظرقرارداشته باشند.

·   نرم کننده های مدفوع (Stool softener) : این موادباعث مرطوب شدن مدفوع گشته وازکاهش آب آن جلوگیری می کنند.این ملین ها اغلب بعداززایمان وعملهای جراحی توصیه می شوند.نامهای تجاری انها عبارتنداز:کولاک (Colac)وسرفک(Surfak)
این موادبرای افرادی توصیه می شودکه بایداززورزدن هنگام اجابت مزاج پرهیزکنند.استفاده طولانی مدت ازاین سری داروها ممکن است باعث به هم خوردن تعادل الکترولیتهای بدن شود.

·   ملین های روغنی (Lubricant) : این موادباعث چرب شدن مدفوع شده وحرکت آن رادرداخل روده ها آسانتر می کند. متداولترین آنها روغنهای معدنی هستند.نامهای تجاری انهاعبارتنداز:فلیت(Fleet)،و زیمنول(Zymenol). این مواد قادرندحرکت روده راطی ۸ ساعت تحریک نمایند.

·  ملین های نمکی (Saline laxatives) :این ملینهایک نوع نمکهائی هستند که مانند اسفنج عمل کرده و آب رابه داخل روده می کشندتامدفوع بتواندراحت ترعبورکند.نامهای تجاری آنها عبارتنداز: شیرمنیزی (Milk of magnesia)،وهالیزام-او(Haleys M-O).بطورکلی ملینهای سالین جهت درمان یبوستهای حادبکارمی روند .البته به شرطی که هیچ گونه علامتی، ازانسدادروده وجودنداشته باشد. استفاده ممتدازاین ملینها ،به خصوص درکودکان و افرادمبتلا به نارسائیهای کلیوی می تواندباعث به هم خوردن تعادل الکترولیتی بدن آنان شود.

· فعال کننده های کلراید کانال (Chloride Channel activators) : این ملینها باعث افزایش مایعات روده ای و تشدیدحرکت آنها شده وبه عبورمدفوع کمک می کنند،وازاین طریق سبب کاهش یبوست  می گردند.یکی ازاین ملین ها آمی تیزا(Amitiza) است ومشخص شده که این دارو می توانداز ۶ الی ۱۲ ماه بطورایمن مورداستفاده قرارگیرد. اما این پزشکان هستندکه بایستی نیازبه ادامه استفاده ازآن راتعیین نمایند.

اشخاصی که به ملین ها وابسته می شوند،لازم است که به آرامی استفاده ازآنها رامتوقف کنند.دراین راستا پزشکان می توانند کمکهای لازم راارائه دهند.اکثرافرادی که استفاده ازملین هارامتوقف می کنند،قادرند، توانائی خودراجهت انقباضات طبیعی روده مجددا”بدست آورند.

توصیه های مهم :

تأثیر رژیم غذایی :

برای جلوگیری از ایجاد یبوست ،‌باید از غذاهایی که فیبر بالایی دارند ، مثل سبزیجات ، میوه ها و غلات بیشتر استفاده کرد . مصرف غذاهای فیبردار باعث می شود که مدفوع حجیم و نرم شود . اما باید توجه داشت که افزایش مصرف غذاهای فیبردار باید به آهستگی صورت گیرد تا بدن به آنها عادت کند . در غیراین صورت ، فرد دچار نفخ شکم و دل پیچه خواهد شد .

همچنین حتی الامکان باید از غذاهایی که فیبر اندک دارند ، مثل : بستنی ، پنیر ، گوشت ، چیپس و سیب زمینی سرخ کرده ، پیتزا ، غذای کنسروی و غذاهای چرب مثل آبگوشت و کله پاچه پرهیز کرد .

مصرف آب و مایعات :

بسیاری از مواقع به علت مشکلات کاری فراموش می کنیم که به میزان کافی آب مصرف کنیم و این مسئله باعث خشکی سیستم گوارشی و در نتیجه خشکی و سفتی مدفوع می شود . یکی از توصیه های مهم برای مبارزه با یبوست مصرف مایعات به خصوص آب یا آب میوه ها به میزان کافی است . مصرف روازنه حداقل ۳ لیتر مایعات ( معادل ۱۲ لیوان بزرگ ) برای مبارزه با یبوست بسیار مفید است . توجه شود که در این راستا از مایعات کافئین دار ( مثل قهوه ، نوشابه و چای پررنگ ) یا نوشابه های الکلی باید جداً پرهیز شود ، چرا که باعث خشکی سیستم گوارشی و اثر معکوس می شوند .

عدم تحرک :

تحرک کافی یک از کارهای بسیار مفید برای مبارزه با یبوست است . البته نیازی نیست که حتماً یک ورزشکار باشید ، بلکه روزانه حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیاده روی که تداوم داشته باشد بسیار مؤثر خواهد بود .

نحوه اجابت مزاج :

صرف وقت کافی برای اجابت مزاج از نکات بسیار مهم است . بیشتر مواقع ، به علت شتاب و عجله ، توجه و دقت کافی به زمان اجابت مزاج نمی شود که این یکی از علل مهم ایجاد یبوست است . لذا توصیه می شود که حتماً ساعت معینی از روز به اجابت مزاج اختصاص داده شود و در هنگام اجابت مزاج نیز این عمل را با حوصله انجام داد . حتی اگر فرد در ساعت فوق احساس اجابت مزاج ندارد ، حتماً برای اجابت مزاج به دستشویی مراجعه کند . نکته مهم دیگر این است که هرگز نباید احساس اجابت مزاج را صرفاً به دلیل دوری از منزل یا کارداشتن نادیده گرفت .

مصرف داروهای ملین یا داروهای گیاهی :

باید از مصرف هر نوع ملین چه گیاهی و چه دارویی بدون تجویز پزشک پرهیز کرد . با اینکه مصرف کوتاه مدت ملین ها برای مبارزه با یبوست ضروری است ، مصرف بی رویه آنها می تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد . برخی از مردم تصور میکنند که مصرف ملین های گیاهی بی ضرر است ، در صورتی که همیشه چنین نیست . مثلاً مصرف طولانی مدت برگ سنا می تواند مشکلات بسیاری را به دنبال داشته باشد .

از طرفی ، برخی داروها باعث یبوست می شوند . مثلاً برخی داروهای قلبی ( آدالات )‌ ، قرص کلسیم ، داروهای کدئین دار ،‌شربتهای آنتی اسید ، قرص آهن و داروهای ضدافسردگی از جمله داروهایی هستند که می توانند باعث یبوست شوند .

برای پیشگیری از یبوست میزان فیبر غذایی و مایعات را افزایش دهید . انجام فعالیت های ورزشی و توجه و صرف زمان کافی برای اجابت مزاج در اغلب موارد باعث مرتفع شدن یبوست می شوند .

در نهایت ، باید توجه داشت که در صورت ادامه یبوست ، علیرغم اقدامات فوق ، حتماً به پزشک مراجعه شود .

داروی فنوباربیتال Phenobarbital

فنوباربیتال جزء داروهای باربیتورات می باشد. این داروها اصولا در درمان انواع مختلف صرع استفاده می شوند. فنوباربیتال در درمان بی خوابی و اضطراب نیز بکار می رود. این دارو کاربردهای دیگری نیز دارد. فنوباربیتال در قالب قرص و تزریق در دسترس است.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ، فنوباربیتال قدیمیترین داروی ضد تشنج می باشد که هنوز هم مورد استفاده بیماران قرار می گیرد. این دارو برای مدت طولانی در بدن باقی می ماند، بنابراین مقدار دارو در خون تقریبا ثابت باقی می ماند حتی اگر یکبار در روز مصرف شود .

دسته دارویی : ضد تشنج
اشکال دارویی : قرص های mg ١۵ ، mg ٣٠ ، mg ۶٠ ، mg ١٠٠
شربت ( مایع ) : ml ۵ / mg ٢٠

* موارد مصرف

فنوباربیتال بیش از ٨٠ سال است که جهت درمان انواع تشنجات استفاده می شود. این دارو به مدت طولانی به تنهایی و یا همراه با سایر داروهای ضد تشنج ، جهت کنترل تشنجات پارشیال و تشنجات تونیک – کلونیک استفاده می شود. همچنین جهت پیشگیری و درمان حملات تشنجی ناشی از تب نیز مصرف می شود.

طریقه مصرف فنوباربیتال

بسته به مشکل شما پزشک معالج دوزاژ بخصوصی از دارو را تجویز می کند. فنوباربیتال را دقیقا مطابق با دستور پزشک خود مصرف و از تغییر دوز آن جدا پرهیز نمایید. اگر فنوباربیتال را برای حملات تشنج استفاده می نمایید، لازم است که حتما دارو را طبق یک برنامه منظم که پزشک تجویز کرده است، مصرف کنید. ضمنا دستورات داخل بسته دارو را نیز به دقت مطالعه کنید. فنوباربیتال می تواند باعث ایجاد وابستگی و تحمل (حالت بی پاسخی یا کم پاسخی به دارو) شود،

بنابراین از افزایش خودسرانه دوز دارو خودداری کنید. اثرات یادشده فنوباربیتال به ویژه در صورت استفاده از دوزهای زیاد دارو برای زمان طولانی رخ می دهند. حتما قبل از ادامه درمان یا قطع مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید. اگر مصرف دارو را ناگهان متوقف نمایید، ممکن است دچار علایم قطع مصرف (مثل بی خوابی، تحریک پذیری و اضطراب) بشوید و در صورتی که دارو را به دلیل صرع مصرف می کرده اید، امکان دارد دچار تشنج بشوید. پزشک طرز کاهش تدریجی استفاده از دارو را به شما آموزش خواهد داد.

* موارد منـع مصـرف : فنوباربیتال نباید در پورفیری (یک نوع کم خونی ) مصرف شود.

* مـوارد احتیاط :
در بیماران مبتلا به اختلال عملکرد کبد یا کلیه ، اغمای کبدی ، درد حاد و مزمن ، حساسیت مفرط به دارو ، ضعف تنفسی و کم خونی با احتیاط مصرف شود؛ و در صورت وجود هر یک این مشکلات با پزشک خود مشورت نمائید .

* مصرف در دوران بارداری و شیردهی

احتمال ایجاد نقایص مادرزادی در جنین ، در مـــادرانی که در دوران بـــارداری از فنوباربیتال استفاده می نمایند نسبت به سایر داروهای ضد تشنج کمی شایعتر است. در حقیقت اکثر زنانی که در دوران بارداری فنو باربیتال مصرف می نمایند کودک طبیعی یا سالم دارند.
احتمال ایجاد نقایص مادرزادی در جنین ، در مادرانی که در دوران بارداری به خصوص در ٣ ماهه اول از این دارو استفاده می کنند افزایش می یابد ، اما نسبتا غیر شایع می باشد.
همچنین خطر بروز ناهنجاریهای جنین ، در مادرانی که در دوران بارداری بیشتر از یک داروی ضد تشنج مصرف می نمایند، و همچنین در مادران با سابقه خانوادگی تولد جنین با نقایص مادرزادی بیشتر است. بنابراین در صورت بارداری و یا اگر تصمیم دارید که باردارشوید ، جهت ادامه درمان با فنوباربیتال ، با پزشک معالج مشورت نمائید. گاهی اوقات پزشک مقدار داروی مصرفی را در دوران بارداری بتدریــج کم می کند ،اگر چه ممکن است در این صورت احتمال بروز تشنج افزایش یابد. برخی از انواع تشنجات باعث صدمه به جنین می شود؛ بنابراین بدون مشورت با پزشک معالج ، مصرف دارو را قطع و یا مقدار آن را کم نکنید .
زنانی که در طول مصرف دارو باردار می شوند، باید روزانه کمتر از mg ۴ / ٠ اسید فولیک جهت جلوگیری از ایجاد نقایص مادرزادی (نقص در تشکیل لوله عصبی جنین) مانند اسپاینا بیفیدا(کانال نخاعی بطور کامل بسته نمی شود) مصرف نمایند. این نقایص مادرزادی بیشتر در کودکانی شایع می باشد که مادر آنها در ۴ الی ۶ هفته اول بارداری فنوباربیتال مصرف می نمایند.
زنان در معرض خطر شامل افرادی که تاریخچه ای از این نوع نقص عصبی در حاملگی قبلی خود دارند. بنابراین ممکن است در صورت تشخیص ، پزشک برای زنان در معرض خطر ، روزانه مقدار زیادی اسید فولیک (mg ۴) تجویز نماید. ولی هیچ دلیلی نیز وجود ندارد که مصرف اسید فولیک بطور قطعی از ایجاد نقایص مادرزادی در دوران بارداری پیشگیری خواهد کرد .
بنابراین در صورت بارداری و در دوران شیر دهی باید با احتیاط مصرف شود و جهت تنظیم مقدار دارو به پزشک مراجعه نمائید .
مــادرانی که فنو باربیتال دریافت می کنند برای جلوگیری از خطر خونریزی در ماه آخر بارداری، ویتامین k زیر نظر پزشک تزریق کنند .

* توصیه های لازم در هنگام مصرف دارو

١. دارو را فقط با تجویز پزشک معالج مصرف نمائید .
٢. دارو را در درجه حرارت اتاق ، دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. شربت فنوباربیتال را از یخ زدگی محافظت نمائید .
٣. دارو را دور از دسترس بچه ها نگهداری کنید .
۴. شکل مصرف دارو ، بستگی به نوع داروی تجویز شده توسط پزشک دارد.(قرص ، شربت)
۵. دارو را می توان با و یا بدون غذا مصرف نمود؛ اما رعایت این نکته بسیار مهم است که دارو را هر روز ، مانند روزهای دیگر استفاده نمائید.(به عنوان مثال اگر دارو را با غذا مصرف نمودید بهتر است در هر نوبت مصرف، دارو را با غذا مصرف نمائید )
۶. معمولا این دارو یکبار در روز مصرف می شود، بنابراین جهت کاهش علائم خواب آلودگی ناشی از مصرف دارو در طی روز ، دارو را ٣٠ – ۶٠ دقیقه قبل از خواب مصرف نمائید .
٧. می توان شربت فنوباربیتال را در بیمارانی استفاده نمود که قادر به بلعیدن قرص نمی باشد(مانند کودکان). همچنین شربت فنوباربیتال را می توان با آب ، شیر و یا آب میوه مصرف نمود .
٨. از قاشق استاندارد اندازه گیری و یا قطره چکان جهت مشخص کردن مقدار دقیق دارو مصرفی استفاده نمائید.( جهت استفاده از شربت فنوباربیتال)
٩. دقت نمائید در هر نوبت همان مقدار تجویز شده توسط پزشک را مصرف نمائید.اگر یک یا دو قرص بیشتر از مقدار تجویز شده و یا یک قاشق بیشتر شربت فنوباربیتال مصرف نمودید، به پزشک و یا مرکز فوریتهای پزشکی اطلاع دهید؛ مگر اینکه پزشک در این زمینه دستور خاصی تجویز کرده باشد.
١٠. بدون مشورت با پزشک ، مصرف دارو را بطور ناگهانی قطع نکنید و یا مقدار مصرف دارو را تغییر ندهید. قطع هر نوع داروی ضد تشنج بطور ناگهانی ، برروی داروهای دیگر در بدن تاثیرگذاشته وهمچنین باعث ایجاد حمله صرع مداوم(استاتوس اپی لپتیکوس) می شود.
١١. مصرف منظم دارو در ساعت مشخص در هر روز ، در کنترل تشنجا ت بسیار مهم است.
١٢. در صورت کاهش اثر درمانی دارو پس از چند هفته ، بدون مشورت با پزشک از افزایش مقدار دارو اجتناب کنید.
١٣. به منظور جلوگیری از بروز ناگهانی حملات تشنجی یا صرع مداوم ، مصرف فنوباربیتال باید به آهستگی قطع شود.
١۴. دوره درمان به عنوان داروی ضد تشنج باید کامل شود. دقت شود هیچیک از نوبت های مصرف فراموش نگردد. در صورت فراموش شدن یک نوبت مصرف دارو ، به محض یاد آوردن، آن نوبت باید مصرف شود. ولی اگر تقریبا زمــــان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده باشد، در این موارد فقط یک نوبت دارو را مصرف نمائید؛ و مقدار دارو را دو برابر نکنید.
١۵. اگر اغلب نوبت های مصرف دارو را فراموش می کنید ، از جعبه مخصوص قرص و یا ساعت زنگ دار جهت یاد آوری نوبت های مصرف دارو استفاده نمائید .
١۶. در صورت بروز سرگیجه ، خواب آلودگی و منگی باید احتیاط نمود و از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری و دقت دارد باید خودداری کرد.
١٧. دارو نباید بیش از مقدار توصیه شده مصرف شود .
١٨. کارت پــــزشکی خــــود را همـــرا ه بـــا نام داروی مصرفی ، همیشه همـــراه داشته باشید .
١٩. به منظور بررسی پیشرفت درمان ، مراجعه به پزشک ضروری است .
٢٠. در صورت هر گونه تغییر در وضعیت مغزی شامل رفتار ، احساس تحریک پذیری ، و حافظه با پزشک مشورت نمائید .
٢١. داروهای ضد تشنج ، تاثیر دارو های ضد بارداری را کاهش می دهند. بنابراین در طول مدت مصرف فنوباربیتال ، جهت جلوگیری از حاملگی و استفاده از دیگر روش های جلوگیری از بارداری با پزشک معالج مشورت نمائید.
٢٢. مادرانی که در چند هفته آخر حاملگی از این دارو استفاده می نمایند ، خطر ایجاد علائم ناشی از قطع مصرف دارو در نوزاد آنها وجود دارد .

یبوست در کودکان
اصطلاح یبوست برای کودکان زمانی بکار می‌رود که مدفوع بحدی سفت باشد که نتواند براحتی از روده خارج شود.

برخی از والدین فکر می‌کنند که شکم کودکشان باید هر روز کار کند، در صورتی که این تفکر چندان صحیح نیست! تعداد دفعات دفع به اندازه سهولت تخلیه آن اهمیت ندارد. بعبارت دیگر، در صورتی که فرزند شما براحتی، مدفوعی نسبتا نرم را تخلیه می‌کند، دچار یبوست نیست حتی اگر این دفع ، هر چند روز یکبار اتفاق افتد.

امکان دارد یک نوزاد سالم از روزی ۴ بار تا یکبار در روز مدفوع کند. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند ممکن است یکبار به ازای هر نوبت شیر، دفع داشته باشند. با افزایش سن معمولا تعداد دفعات دفع، کاهش می‌یابد ولی به حجم آن اضافه می‌شود. در حالت طبیعی یک کودک سه چهار ساله بین سه تا چهار بار در روز تا سه بار در هفته اجابت مزاج خواهد داشت!

تبدیل شیر مادر به شیرهای خشک به هر دلیل، می‌تواند عادات روده‌ای نوزادان ( خصوصا طی دو سه هفته ابتدای تولد ) را تغییر دهد. در برخی از این موارد ( به صلاحدید پزشک ) افزودن آب بیشتر به شیر خشک می‌تواند جلوی یبوست را بگیرد. نکته‌ای که ذکر آن خالی از لطف نیست اینکه باید به عادات اطفال توجه داشته باشیم، برای مثال برخی از نوزادان در زمان اجابت مزاج به خود فشار می‌آورند، تا حدی که صورتشان سرخ می‌شود، اما اگر مدفوع سفتی نداشته باشند، آنها را مبتلا به یبوست در نظر نمی‌گیریم. در این موارد اگر مشکلات دیگری وجود نداشته باشد، نیاز به اقدام خاصی نخواهد بود. اغلب اطفال در دوره‌ای دچار یبوست می‌شوند. ولی معمولا این دوره‌ها کوتاه مدت بوده و درمانهای ساده و معمولی کفایت می‌کنند.

علل یبوست در کودکان
تغییر در عادات غذائی ، مثلا تبدیل رژیم به سمت غذاهای افراد بالغ، مصرف مقادیر قابل توجه از شیر گاو خصوصا در اطفال زیر ۲ سال، همچنین عدم مصرف مقادیر کافی مایعات ، خصوصا آب در طول فعالیتهای فیزیکی یا در مناطقی که هوای گرم است، و نیز بی‌توجهی به نیاز بدن به اجابت مزاج مثلا در اثر بازیگوشی مفرط کودک و تنبلی ترریجی روده‌ها ، تغییر محل زندگی یا مسافرت ، ترس از محیط توالت به هر دلیل مثلا وجود سوسک یا … ، بهم خوردن نظم طبیعی و روزمره زندگی ، شروع تحصیل ، مصرف بسیاری از داروها ، و …

یبوست می‌تواند باعث دردهای قولنجی (کرامپی) ناشی از عبور سخت مدفوع، باد کردن شکم ، و حتی تهوع شود، همچنین وجود رگه‌هائی از خون روشن در اثر ایجاد شقاق مقعدی (فیسور آنال) نیز از دیگر علائم یبوست بشمار می‌روند، که اغلب با درمان مناسب، برطرف خواهند شد.

یبوست مزمن  کودکان
در برخی موارد، به دلایلی که بسیاری از آنها هنوز ناشناخته‌اند ، یبوست کودک برطرف نشده و بگونه‌ای می‌شود که محتاج درمان خواهد بود، این حالت را یبوست مزمن می‌نامند. مشخص ترین علامت این حالت دفع مشکل و دردناک مدفوع است. معمولا با عبور مدفوع این درد برطرف می‌شود، تا بار دیگر که مجددا نیاز به دفع باشد که این سیکل تکرار خواهد شد. شدت این دردها می‌تواند به حدی باشد که کودک را از انجام اجابت مزاج تا مدتها منصرف کند! (تشدید مشکل).

وجود شقاقی در اطراف مقعد (فیسور) که باعث دردناکی حرکات روده‌ای می‌شود و طفل را از انجام اجابت مزاج بر حذر می‌دارد، این مسئله نسبتا شایع بوده و بمرور زمان با تشدید یبوست شدیدتر هم می‌شود. ناخوشیهای خفیف و گذرا با اختلال تغذیه‌ای، تب، و کاهش یا ازبین رفتن فعالیتهای فیزیکی که عادات طبیعی روده را بر هم می‌زنند، مشکلات روحی و خلقی یا یادگیری که توالت کردن را با اشکال مواجه می‌کنند، دعوا کردن کودک بخاطر اجابت مزاج و … نیز از جمله علل یبوست مزمن هستند.

تغییر محیط، برای مثال رفتن به مدرسه و ترس از توالت آنجا، یا ناتوانی در تمیز کردن خود، نداشتن فرصت کافی برای اجابت مزاج، نیز از جمله علل این مشکل بشمار میروند. مقعد در حقیقت ساختمانی عضلانی دارد و بمرور زمان و در اثر تجمع مواد دفعی، کشیدگی پیدا کرده و حالت تنبلی بخود می‌گیرد به همین دلیل درمان یبوست مزمن معمولا به چند ماه وقت زمان نیاز دارد و در این مدت باید علل ایجاد کننده آن را شناسائی و برطرف کرد به همین دلیل از نگرفتن پاسخ مناسب در این مدت ناامید نشوید و درمان مناسب را به همراه اصلاح مشکلات زمینه‌ای و علل تشدید کننده یبوست را ادامه دهید.

بندرت یبوست مزمن در اثر مشکلات مهمی از قبیل : فیبروز کیستیک، بیماری هیرشپرونگ، مسمومیت با سرب، پرکاری غدد پاراتیروئید، کم کاری غده تیروئید و آسیبهای نخاعی پدید می‌آید. تشخیص و درمان این موارد نیاز به متخصصین مربوطه دارد.

درمانهای یبوست  کودکان در منزل
از نوشیدن مقدار کافی مایعات خصوصا آب، در کودکتان مطمئن شوید، در صورتی که تغذیه کودکتان را از شیر مادر به شیرهای مصنوعی تغییر داده‌اید، با نظر پزشکتان مقدار آب آن را افزایش دهید. در کودکان بالای ۶ ماه آب میوه‌هایی مثل آب سیب و گلابی برای برطرف کردن یبوست استفاده کرد، می‌توانید با مقادیر کم شروع کنید و بمرور میزان آن را افزایش دهید. در صورتی که آب میوه‌ها برای برطرف کرن یبوست مؤثر نبودند، از رژیمهای غذائی پر فیبر، دو بار در روز استفاده کنید. از غذاهای پر فیبر اطفال می‌توان به انواع لوبیاها، نخود سبز، زردآلو، آلو و اسفناج اشاره کرد.

ماساژ ملایم شکم کودک، می‌تواند از تا حدی مشکل او را برطرف کند، همچنین خواباندن او به پشت و خمیده نمودن پاهایش بسمت شکم، به همراه چرخش ملایم در جهت عقربه‌های ساعت نیز روش نسبتا مؤثری در برطرف کردن این مشکل می‌باشد. در کودکان بالای ۶ ماه که از این روش نتیجه نگرفته باشند می‌توان (زیر نظر پزشک) از شیافهای گلیسرین برای نرم کردن مدفوع استفاده کرد. استفاده از این شیافها تنها برای یک تا دو بار مجاز است. در صورتی که پاسخ مناسبی از این کار حاصل نشد، حتما با پزشک خود مشورت نمائید. استفاده از روشهای تنقیه یا مصرف شل کننده‌های مدفوع بدون تجویز پزشک، توصیه نمی‌شود.

نکات بسیار مهم  در رابطه با  یبوست کودکان
در کودکان زیر ۳ ماه اگر یبوست بیشتر از ۲۴ ساعت بطول انجامید و در کودکان ۳ ماهه تا ۱۱ ساله اگر یک هفته درمان در منزل مفید واقع نشد، همچنین در موارد مزمن اگر بمرور بر شدت بیماری افزوده شود، یا مشکلات جدیدی در حال پیدایش است، درد مقعدی یا دردهای شکمی بوجود آیند، یا نسبت به قبل افزایش یابند، تب به تابلوی بیماری افزوده شود، خون در مدفوع دیده شود، مقدار آن نسبت به قبل بیشتر شود، یا بیشتر از یک هفته ادامه یابد، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

چاقی می‌تواند با کاهش تعداد اسپرماتوزوییدها موجب ناباروری در مردان شود

چاقی می تواند موجب کاهش تعداد اسپرماتوزوییدها در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگی شود . و  همچنین بر کیفیت اسپرم‌ها تاثیر می گذارد .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ،  محققان می‌گویند  فزایش توده‌ی بدنی یا BMI در مردان، با افزایش احتمال ناباروری ارتباط دارد و احتمال ناباروری در مردانی که اضافه‌وزن دارند و یا چاق هستند، در مقایسه با مردانی که وزن طبیعی دارند، بیشتر است.

طبق بررسی‌های محققان دانشگاه لپزینگ آلمان تعداد اسپرماتوزویید در مردان چاق جوان در مقایسه با مردان جوان با وزن نرمال کمتر است محققان به منظور اثبات تاثیر حجم توده بدنی بر باروری مردانه ۲۱۵۷ مرد ۳۰ ساله را زیر نظر گرفتند.

بررسی‌ها نشان داد بین سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی چاقی سبب کاهش تعداد و کیفیت اسپرماتوزویید در مردان می‌شود.

نتایج این تحقیق در مجله Fertility & Sterility منتشر شده است .

این مطالعات بیان می‌کنند که افزایش وزن حدود ۹ کیلوگرم (۲۰ پوند) احتمال ناباروری را ۱۰ % افزایش می‌دهد. اختلالات هورمونی در مردان بیضه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و تولید اسپرمها را محدود می‌کند. چربی اضافی موجب می‌شود که هورمون مردانه‌ی تستوسترون به استروژن تبدیل شود و استروژن ساختن سلولهای جنسی را کاهش می‌دهد.

محققان بیان می‌کنند که شاخص توده‌ی بدنی یا BMI بالا در مردان با کاهش سطح هورمون تستوسترون ارتباط دارد. در مردانی که اضافه وزن دارند سطح تستوسترون ۲۴% و در مردانی که چاق هستند ۲۶% کمتر از افرادی است که وزن طبیعی دارند. به علاوه در مقایسه با افرادی که وزن طبیعی دارند، یافته‌های غیر طبیعی بیشتری در آزمایش ترشحات جنسی مردانی که چاق هستند، یافت می‌شود.

چاقی و هورمونها:

چربی زیادی، تولید هورمون آزاد کننده‌ی گنادوتروپین (GNRH) را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وجود این هورمون برای تنظیم تخمک‌گذاری در زنان و نیز برای تولید اسپرم در مردان ضروری است. به علاوه هورمون آزاد کننده‌ی گنادوتروپین (GNRH) با واسطه دو هورمون دیگر، موجب تکامل تخمک و همچنین اسپرم می‌شود. چربی اضافی بر روی هورمونها تاثیر می‌کند و تعادل طبیعی هورمونهای جنسی در بدن را بر هم می‌زند.

خطر ابتلا به آسم در نوجوانانی که منظم استامینوفن مصرف می کنند افزایش می یابد

مصرف داروی مسکن استامینوفن با ابتلا به آسم ارتباط دارد .

پژوهشگران علوم پزشکی می گویند: خطر ابتلا به آسم در نوجوانانی که دست کم یک بار در ماه داروی مسکن استامینوفن مصرف می کنند دو برابر افزایش می یابد. 

 به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از یونایتدپرس ،  یک مطالعه بین المللی بر روی ۳۰۰ هزار نوجوان از ۵۰ کشور جهان نشان داد که احتمال ابتلا به احتقان بینی و اگزمای پوست در افرادی که استامینوفن مصرف می کنند بیشتر است.

استامینوفن‌ دارویی‌ است‌ رایج‌ که‌ بدون‌ نسخه‌ پزشک‌ قابل‌ تهیه‌ می‌باشد. این‌ دارو یک‌ مسکن‌ غیرمخدر است‌ که‌ در موارد دردهای‌ خفیف‌ تا متوسط‌ نظیر سردرد ، دندان‌ درد ، درد خفیف‌ استئوآرتریت‌ ( آرتروز ) ، و دردهای‌ ناشی‌ از جراحیهای‌ کوچک‌ کاربرد دارد. استامینوفن‌ همچنین‌ تب‌ را کاهش‌ می‌دهد.

این‌ دارو ممکن‌ است‌ در بسیاری‌ دیگر از داروها با اسامی‌ تجاری‌ متفاوت‌ وجود داشته‌ باشد. از جمله‌ استامینوفن‌ پاراستامول‌ نیز گفته‌ می‌شود.
دانشمندان معتقدند که استامینوفن می تواند تغییراتی را در بدن ایجاد کند که باعث می شود کودکان بیشتر مستعد ابتلا به التهاب و حساسیت ها شوند.
محققان از مدت ها پیش نسبت به ارتباط میان مصرف مسکن ها و ابتلا به آسم مشکوک بودند. مطالعات قبلی نشان داده است که مصرف استامینوفن خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
با این حال یک گروه انگلیسی به نام “آسم یو.کی” در حالی که این مطالعه را مهم اعلام کرده اند تاکید کردند که این مطالعه هنوز قطعی نیست.
“لیان متکالف” معاون مدیر موسسه تحقیقاتی “آسم یو.کی” گفت: این مطالعه بزرگ نشان می دهد که میان مصرف استامینوفن و خطر ابتلا به آسم در نوجوانان ارتباط وجود دارد.

وی افزود: با این حال هنوز نمی توان تعیین کرد که آیا واقعا استامینوفن موجب ابتلا به آسم می شود یا خیر.

سخنان تند مانند ضربه چوب به مفصل ها آسیب می زند و فرد را مستعد ابتلا به آتروز می کند

برخورد تند و سخنان خشن می تواند موجب ابتلا به آرتروز  شود .

پژوهشگران می گویند بر اساس یک تحقیق جدید ضربه چوب می تواند موجب شکستگی استخوان انسان شود، اما سخنان تند آنان نیز به مفصل ها آسیب می زند و فرد را مستعد ابتلا به آتروز می کند  .

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ،  گروهی از محققان دانشگاه کالیفرنیا با انجام مطالعاتی دریافته اند که طرد اجتماعی، افراد را مستعد ابتلا به آرتروز و دیگر بیماری های مرتبط با التهاب می کند.
در این پژوهش ،محققان به سرپرستی جرج اسلاویچ از ۱۲۴ داوطلب خواستند در حضور گروهی از ناظر ان سخنرانی کنند و محاسبات ذهنی انجام دهند.
بررسی محققان نشان داد آنها میزان زیادی دو نشانگر التهابی از خود بروز دادند و اسکن های MRI نشان داد این کار موجب افزایش فعالیت در دو بخش از مغز می شود که با “طرد” مرتبط هستند.این داوطلبان با بیشترین واکنش التهابی، بیشترین افزایش فعالیت مغزی در این ناحیه را نشان دادند.
شناخت نقش مغز در بیماری های مرتبط با التهاب مانند آسم، آرتروز و بیماری های قلبی و افسردگی می تواند به ارائه درمانهای جدیدی برای آنها، کمک کند.
نتایج این تحقیقات در نشریه مجموعه مقالات فرهنگستان ملی علوم آمریکا منتشر شده است.

اسکنر جدیدی ساخته شده که تصاویری به مراتب بهتر از شریان های بیمار قلب تولید می کند

یک دستگاه تصویربرداری جدید مشکلات قلبی را در مراحل اولیه نشان می دهد 

یک دستگاه تصویربرداری جدید که از قدرت وضوح بالایی برخوردار است به پزشکان اجازه می دهد تا واضح ترین تصویری را که تا کنون از داخل بدن انسان گرفته شده است مشاهده کنند و به آنها کمک می کند تا مشکلاتی را که می توانند سبب بروز حملات قلبی می شود، تشخیص دهند.   

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز  ، این دستگاه تصویربرداری که توسط شرکت GE Healthcare ساخته شده است تصاویری از شریان های بیمار قلب را تولید می کند که دو برابر واضح تر از دستگاه های قدیمی تر است.
این بدان معنی است که پزشکان بیمارستان “پلیموت دریفورد” می توانند مشکلات قلبی را در مرحله ابتدایی یعنی مدت ها قبل از اینکه بیماران به یک حمله قلبی یا حتی هر گونه علائمی مبتلا شوند، تشخیص دهند.
“کارل روبوتام” استاد رادیولوژی به اسکای نیوز گفت: در سال ۲۰۰۲ که تحقیق قلب را آغاز کردیم برای دیدن رگ های خونی با مشکل روبرو بودیم تا چه رسد به اینکه بتوانیم تنگی آنها را مشاهده کنیم.
این اسکنر تنها در عرض پنج ثانیه ۲۲۰ تصویر اشعه ایکس می گیرد که هر کدام از آنها از یک مقطع قلب است.سپس رایانه این عکس های خام را به یک تصویر سه بعدی تبدیل می کند.
پزشکان می توانند برای متمایز کردن بافت های مختلف به این تصاویر رنگ اضافه کنند .آنها همچنین می توانند از درون شریان های تغذیه کننده قلب که عرض برخی از آنها تنها یک میلی متر است، پرواز کنند.

استفاده از این اسکنر برای بیماران نیز خطری ندارد.
دوز پرتو این اسکنر ۲۰ تا ۳۰ برابر کمتر از دستگاه هایی است که هفت سال پیش استفاده می شدند.

* عوارض جانبی ناشی از مصرف طولانی مدت فنوباربیتال

استفاده طولانی مدت از فنوباربیتال می تواند تغییراتی در بافت نرم بدن ایجاد کند. علائم شامل درد در مفاصل ، ضخیم شدن برخی نواحی از قبیل قسمت تحتانی بدن ، کف دست و یا پا است. در صورت بروز هر یک ازاین علائم ، فورا به پزشک اطلاع دهید .
تحقیقات نشان داده است احتمال ایجاد مشکلات رفتاری و اشکال در تفکر در کودکانی کـــه فنوباربیتال مصرف می نمایند نسبت به کودکانی که از سایر داروهای ضد تشنج استفاده می نمایند بیشتر است .

* عوارض جانبی خطرناک ناشی از مصرف فنوباربیتال

یک تاریخچه استفاده طولانی مدت و بی خطر از فنوباربیتال وجود دارد. اگرچه ممکن است عوارض جانبی خطرناک ناشی از مصرف این دارو ، فقط یکبار در طول مدت مصرف دارو در بیمار ایجاد شود .
فنوباربیتال به گروهی از داروها تعلق دارد که در بیمار اعتیاد و یا وابستگی روانی ایجاد می نماید. بیمارانی که این دارو را جهت درمان صرع مصرف می نمایند، همیشه و به طور شدید به این دارو وابستگی روانی پیدا می کنند و احتمالا این بیماران وابستگی جسمی به دارو را نیز تجربه می کنند .
اگر مصرف دارو به طور ناگهانی قطع شود و یا مقدار داروی مصرفی بتدریج کم نشود، وابستگی جسمی به دارو و یا علائم ناشی از قطع مصرف دارو در بیمار ایجاد می شود. این علائم شامل نگرانی و یا اضطراب ، افزایش ضربان قلب ، عرق کردن ، پریشانی ، تشنج و در موارد خیلی نادر مرگ است.
می توان از ایجاد این علائم با کاهش تدریجی مقدار داروی مصرفی در مدت طولانی جلوگیری نمو د .
افسردگی یکی دیگر از عوارض جانبی ناشی از مصرف فنوباربیتال است. بیمارانی افسردگی را تجربه می کنند که بطور صحیح از این دارو استفاده نمی کنند؛ و یا تاریخچه ای از تمایل به خودکشی در گذشته آنها وجود دارد. بنابراین باید دارو جهت این بیماران با احتیاط کامل تجویز شود .
زنانی که در طول بارداری از فنوباربیتال و دیگر داروهای ضد تشنج استفاده می نمایند با پزشک معالج مشورت نمایند؛ زیرا احتمال ایجاد نقایص مادرزادی با مصرف فنوباربیتال نسبت به دیگر داروهای ضد تشنج بیشتر است .
همچنین مادرانی که در ماههای آخر بارداری فنوباربیتال مصرف می نمایند، احتمال ایجاد علائم ناشی از قطع مصرف دارو در نوزاد وجود دارد .
برخی پزشکان معتقدند فنوباربیتال نباید با داروهای حاوی الکل ، داروهای مخدر ، مسکن ها یا آنتی هیستامین مصرف شود؛ زیرا ممکن است در این صورت بیمار وارد مرحله کما شود و یا بمیرد. (به عنوان مثال بیمار در مدت زمانی که فنوباربیتال را به مقدار زیاد مصرف می نماید ، در یک شب مقدار زیادی الکل نیز استفاده نماید.)

* عوارض ناشی از مصرف فنوباربیتال در کودکان
فنوباربیتال جهت درمان انواع تشنج در کودکان موثر است و اغلب به عنوان اولین داروی انتخابی ، جهت درمان انواع خاصی از تشنج نوزادان بکار می رود .
از این دارو جهت جلوگیری از تشنج ناشی از تب در کودکان و یا نوجوانان نیز استفاده می شود. این دارو بتدریج در بدن آزاد می شود بنابراین اگر بعد ازشروع تب به کودک داده شود، ممکن است دارو در بدن به اندازه کافی موجود نباشد تا مانع از بروز تشنج شود . بنابراین کودکان باید این دارو را هر روز مصرف نمایند.
معمولا تشنج ناشی از تب صدمات پایدار و ماندنی را در بیمار ایجاد نمی کند ، بنابراین نباید به اکثر کودکان این دارو جهت جلوگیری از تشنج داده شود.
عوارض جانبی در کودکان هنگامی رنج آور و سخت می شود که یا دارو به مقدار زیاد به کودک داده شده است و یا مقدار داروی مصرفی در هنگام شروع درمان خیلی زیاد باشد. معمولا لازم است مقدار داروی مصرفی بتدریج و در طی چند ماه زیاد شود. معمولا پزشک مقدار داروی مصرفی را جهت کودک بر حسب وزن بدن تعیین می کند.

هشدارها و موارد احتیاط
موارد زیر را با پزشک خود در میان بگذارید: • به فنوباربیتال یا هر داروی دیگری حساسیت دارید. • دارویی مصرف می کنید، اعم از داروهای با نسخه یا بی نسخه، بخصوص استامینوفن، داروهای ضداضطراب، عوامل ضدانعقاد خون مثل وارفارین، داروهای ضدافسردگی، داروهای درمان صرع (مثل کاربامازپین، فنی توئین و والپروات سدیم)، آنتی هیستامین ها و داروهای سرماخوردگی، آلرژی و آسم، مسدود کننده های بتا مثل آتنولول، متوپرولول و پروپرانولول؛ کلرامفنیکل، کلونازپام، سیکلوسپورین، دی سولفیرام، داکسی سیکلین، گریزئوفولوین، مترونیدازول، شل کننده های عضلانی، ضددردهای مخدری مثل کدئین، قرص های ضدبارداری، فنلزین، فنیل بوتازون، کینیدین، ریفامپین، آرام بخش ها (مثل دیازپام)، قرص های خواب، استروئیدها (همچون پردنیزولون و دگزامتازون)، تئوفیلین، ترانیل سیپرومین، وراپامیل و ویتامین ها. • مبتلا به بیماری های مقابل هستید یا سابقه ابتلا به آنها را دارید: بیماری های قلبی، کبدی، کلیوی، تنفسی یا عضلانی، پورفیری، کم خونی، آسم، پارکینسون، گلوکوم (فشار بالای چشم) و صرع. • قصد انجام عمل جراحی اعم از اعمال دندانپزشکی دارید. 
 

اطلاعات جانبی

حتما حین درمان با فنوباربیتال بطور منظم با پزشک خود درتماس باشید. لازم است وی برخی آزمایش های خونی و پاسخ شما به درمان را بطور مرتب بررسی کند. • فنوباربیتال می تواند حالت خواب آلودگی ایجاد کند، بنابراین تا زمان مشخص شدن میزان تاثیر آن در شما از رانندگی یا انجام کارهای پردقت پرهیز کنید. ضمنا الکل حالت خواب آلودگی و گیجی این دارو را تشدید می کند؛ تا زمان مشخص شدن میزان تاثیر فنوباربیتال از نوشیدن الکل نیز پرهیز کنید. • با توجه به اینکه فنوباربیتال ممکن است باعث کاهش اثر قرص های ضدبارداری های خوراکی گردد، پیشنهاد می شود در مدت مصرف این دارو از یک روش دیگر جلوگیری مثل کاندوم نیز استفاده کنید. • همیشه با خود یک کارت که روی آن بیماری و نوع داروی مصرفی شما نوشته شده است، همراه داشته باشید. • در صورتی که فنوباربیتال برای کنترل تشنج شما تجویز شده است و شما پس از مدتی متوجه افزایش دفعات یا شدت حملات می شوید، حتما به پزشک خود مراجعه کنید؛ وی احتملا دوز دارو را مجددا تنظیم خواهد کرد.

* تداخل های دارویی

گاهی اوقات مصرف همزمان دو دارو ، هم داروهای تجویز شده توسط پزشک و هم داروهایی که بدون نسخه پزشک(OTC) مصرف می شود مانند ویتامین ها ، داروهای گیاهی و یا مصرف برخی از غذاها و سیگار می تواند برروی مکانیسم اثر داروی دیگر در بدن تاثیر داشته باشد. بنابراین در صورت تجویز داروی جدید، پزشک را از داروهایی که از قبل استفاده می نمودید مطلع کنید.
مصرف همزمان داروهای ضد تشنج زیر با فنوباربیتال باعث کاهش سطح این داروها در خون می شود. این داروها شامل :
١. تگرتول ، کارباترول ، (کاربامازپین)
٢. لامیکتال
٣. زونگران
۴. گابابیتریل
۵. دپاکوت ، دپاکین ( والپروئیک اسید )

داروهای زیر اغلب جهت درمان سایر اختلالات موثر هستند ، بنابراین بسیار مهم است که قبل از مصرف هر یک از این داروها نیز با پزشک مشورت نمائید:
١. ضد افسردگــی ها
٢. داروهای آلـرژی
٣. کــومـــادیـــن ( وارفاریـــن )
۴. تئوفیــلیـــن
۵. تاگامت ( سایمیتدین )
۶. قرصهای ضد بارداری خوراکی
٧. ضد درد های مخدر ( perrcocet)
٨. مسکن ها از قبیل Nembutal , seconal
٩. استروئیدها مانند Medrol , Deltazone
١٠. داروهای تسکین دهنده از قبیل

یبوست ( constipation ) و درمان آن

یبوست یکی از شایع ترین شکایات گوارشی است . یبوست‌ عبارت‌ است‌ از اجابت‌ مزاج‌ دشوار، ناراحت‌کننده‌، یا با فاصله‌ زیاد، که‌ سفت‌ و خشک‌ باشد. در بسیاری‌ از مردم‌، یبوست‌ خطری‌ به‌ همراه‌ ندارد، اما گاهی‌ شاید نشان‌ دهنده‌ یک‌ بیماری‌ زمینه‌ای‌ باشد.

 به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ،  طبق تعریف ، یبوست عبارت است از : اجابت مزاج کمتر از سه بار در هفته که معمولاً مدفوع سفت و خشک و همراه با ناراحتی هنگام دفع است و در برخی موارد همراه با احساس پری و سنگینی می باشد .

تصور غلطی که در برخی بیماران وجود دارد این است که اگر روزی یک بار اجابت مزاج نداشته باشند غیرطبیعی است ! در حالی که تصور فوق صحیح نیست ، زیرا تعداد اجابت مزاج در هر فرد بسته به میزان و نوع مواد غذایی مصرفی ، میزان فعالیت و … متفاوت است . مطالعات نشان داده که هر انسانی در طول زندگی خود یبوست را به نوعی تجربه می کند ، ولی اغلب این موارد گذرا و قابل چشم پوشی است .

 
ـ علایم‌ شایع‌:
۱. سفتی‌ مدفوع‌
۲. زور زدن‌ به‌ هنگام‌ اجابت‌ مزاج‌
۳. درد یا خونریزی‌ به‌ هنگام‌ اجابت‌ مزاج‌
۴. احساس‌ عدم‌ دفع‌ کامل‌ پس‌ از اجابت‌ مزاج‌
۵. اجابت‌ مزاج‌ در افراد مختلف‌، متفاوت‌ است‌.
 
ـ علل‌ بیماری:
۱. ناکافی‌ بودن‌ نوشیدن‌ مایعات‌
۲. عدم‌ فعالیت‌؛ افسردگی‌
۳. کم‌کاری‌ تیرویید؛ زیاد شدن‌ کلسیم‌ خون‌
۴. شقاق‌ و زخم‌ مقعدی‌
۵. نارسایی‌ مزمن‌ کلیه‌
۶. کمردرد
۷. سرطان‌ روده‌ بزرگ‌ یا راست‌ روده‌
۸. نشانگان‌ روده‌ تحریک‌پذیر (کولیت‌ عصبی‌)
۹. ناکافی‌ بودن‌ فیبر در رژیم‌ غذایی‌. فیبر باعث‌ حجیم‌ شدن‌ مدفوع‌ و نگهداری‌ آب‌ در آن‌ می‌شود و به‌ این‌ ترتیب‌ مدفوع‌ نرم‌ و به‌ راحتی‌ دفع‌ می‌شود.
 
ـ عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر:
۱. استرس‌
۲. پشت‌ میزنشینی‌ و عدم‌ تحرک‌
۳. وجود یک‌ بیماری‌ که‌ نیازمند استراحت‌ کامل‌ در رختخواب‌ باشد.
۵. مصرف‌ بعضی‌ از داروها، از جمله‌ بلادونا، مسدودکننده‌های‌ کانال‌ کلسیم‌، مسدودکننده‌های‌ بتا آدرنرژیک‌، ضدافسردگی‌های‌ سه‌ حلقه‌ای‌، مخدرها، آتروپین‌، آهن‌، و داروهای‌ ضد اسید. 
 
ـ پیشگیری‌:
یک‌ رژیم‌ غذایی‌ متعادل‌ و پر از فیبر غذایی‌ داشته‌ باشید. به‌ طور منظم‌ ورزش‌ کنید. روزانه‌ حداقل‌ ۸ لیوان‌ آب‌ بنوشید.
 
ـ عواقب‌ مورد انتظار:
معمولاً با ورزش‌، رژیم‌ غذایی‌، و نوشیدن‌ مایعات‌ به‌ اندازه‌ کافی‌، خوب‌ می‌شود.
 
ـ عوارض‌ احتمالی‌:
۱. یبوست‌ مزمن‌
۲. کولیت‌ اسپاستیک‌؛ انسداد روده‌
۳. افتادگی‌ رحم‌ یا راست‌ روده‌
۴. فتق‌ به‌ علت‌ زورزدن‌ بیش‌ از حد
۵. بواسیر؛ وابستگی‌ به‌ مسهل‌ها (یعنی‌ بدون‌ آنها بیمار همواره‌ یبوست‌ دارد).
 
ـ درمان‌:
خود را به‌ یک‌ وقت‌ مشخص‌ در روز برای‌ اجابت‌ مزاج‌ عادت‌ دهید. بهترین‌ موقع‌ معمولاً در عرض‌ یک‌ ساعت‌ پس‌ از صبحانه‌ است‌. به‌ هنگام‌ اجابت‌ مزاج‌ عجله‌ نکنید. حداقل‌ ۱۰ دقیقه‌ بنشینید، بدون‌ توجه‌ به‌ این‌ که‌ اجابت‌ مزاج‌ انجام‌ گرفته‌ است‌ یا خیر. نوشیدن‌ آب‌ داغ‌، چای‌، یا قهوه‌ ممکن‌ است‌ به‌ تحریک‌ روده‌ کمک‌ کند. اگر یبوست‌ ۴-۳ روز ادامه‌ پیدا کند، می‌توانید از تنقیه‌ یک‌ بار مصرف‌ برای‌ رفع‌ موقتی‌ آن‌ استفاده‌ کنید. اگر مایل‌ نیستید از محصولات‌ تنقیه‌ تجاری‌ استفاده‌ کنید، می‌توانید این‌ کار را بکنید: یک‌ حصیر یا کفی‌ را در وان‌ یا کف‌ حمام‌ پهن‌ کنید؛ یک‌ کیسه‌ تنقیه‌ را با آب‌ ولرم‌ پر کنید؛ کیسه‌ تنقیه‌ را طوری‌ آویزان‌ کنید که‌ ارتفاع‌ آن‌ بیشتر از حدود ۷۵ سانتیمتر از کف‌ حمام‌ نباشد؛ به‌ پهلوی‌ چپ‌، روی‌ حصیر یا کفی‌ دراز بکشید؛ نوک‌ تنقیه‌ را به‌ ملایمت‌ در مقعد فرو کنید؛ اجازه‌ دهید آب‌ به‌ آهستگی‌ وارد شود. اگر احساس‌ ناراحتی‌ کردید، جریان‌ آب‌ را موقتاً قطع‌ کنید تا درد بر طرف‌ شود. سپس‌ جریان‌ آب‌ را دوباره‌ برقرار سازید؛ اجازه‌ دهید حدود یک‌ لیتر آب‌ وارد شود؛ اجازه‌ دهید مایع‌ بماند تا زمانی‌ که‌ احساس‌ ناراحتی‌ کنید، سپس‌ برای‌ اجابت‌ مزاج‌ بنشینید.
 
ـ داروها:
برای‌ یبوست‌ گاه‌گاهی‌ می‌توانید از نرم‌کننده‌ مدفوع‌، یا مسهل‌ها یا تنقیه‌های‌ با اثر خفیف‌ استفاده‌ کنید. از مسهل‌ها یا تنقیه‌ها مرتب‌ استفاده‌ نکیند، زیرا پس‌ از مدتی‌ ممکن‌ است‌ بدون‌ مصرف‌ آنها همواره‌ یبوست‌ داشته‌ باشید. از مصرف‌ مسهل‌های‌ قوی‌ مثل‌ نمک‌های‌ اپسوم‌ خودداری‌ کنید. بهترین‌ مواد مسهل‌، حجیم‌کننده‌های‌ مدفوع‌ مثل‌ سبوس‌، پسیلیوم‌، پلی‌کاربوفیل‌، و متیل‌ سلولز هستند.
 
ـ فعالیت‌:
ورزش‌ منظم‌ و آمادگی‌ جسمانی‌ مناسب‌ می‌تواند باعث‌ تحریک‌ روده‌ شوده‌ و به‌ حفظ‌ یک‌ برنامه‌ منظم‌ اجابت‌ مزاج‌ کمک‌ کند.
 
ـ رژیم‌ غذائی‌:
روزانه‌ حداقل‌ ۸ لیوان‌ آب‌ بنوشید. در رژیم‌ غذایی‌ خود موادی‌ مثل‌ سبوس‌، و میوه‌ها و سبزیجات‌ خام‌، که‌ باعث‌ حجیم‌ شدن‌ مدفوع‌ می‌شوند، را بگنجانید. از مصرف‌ غلات‌ و نان‌ تصفیه‌ شده‌ (بدون‌ سبوس‌)، نان‌ روغنی‌ یا شیرینی‌ آردی‌، و شکر خودداری‌ کنید.
 
ـ در این‌ شرایط‌ به‌ پزشک‌ خود مراجعه‌ نمائید:
اگر یبوست‌ علی‌رغم‌ مراقبت‌های‌ معمول‌ ادامه‌ یابد، خصوصاً اگر تغییری‌ در الگوی‌ طبیعی‌ اجابت‌ مزاج‌ شما به‌ وجود آمده‌ باشد. توجه‌ داشته‌ باشید که‌ تغییر در الگوی‌ اجابت‌ مزاج‌ ممکن‌ است‌ یکی‌ از علایم‌ اولیه‌ سرطان‌ روده‌ بزرگ‌ باشد. اگر به‌ همراه‌ یبوست‌، علایمی‌ مثل‌ تب‌ یا درد شدید شکمی‌ وجود داشته‌ باشد  .

اتیولوژی و پاتوژنره ویروسهای بیماری تب برفکی :
 

ویروس بیماری تب برفکی از خانواده پیکور ناویریده ( کوچکترین ویروسهای شناخته شده از نظر اندازه ) و از جنس Aphtovirus دارای ۷ SQfJGmپ کاملاً متمایز از یکدیگر می باشد. در مناطق آندمیک اغلب یک سوش بر سوشهای دیگر قالب ولی عفونت همزمان ۲ سوش از ویروس های هفتگانه ممکن است اتفاق بیفتد. همچنین برخی از سویه های ویروس به گونه خاصی از تمایل داشته و سایر گونه ها را به سختی مبتلا می سازد.
 

RNA تک رشته ای ویروس مسئول قسمت عفونت زائی و پروتئین هایVp1 – Vp2- Vp3 – Vp4 مسئول قسمت ایمنی زائی ویروس هستند که در بین آنها VP1 مهمترین نقش در ایجاد ایمنی را دارد.

 ویروس فوق تمایل زیادی به حمله به بافت اپی تلیال دارند . Epitheliotropisme که پس از تکثیردر آنها و ورود ویروس به خون ، بافتهای فوق مورد حمله قرار میدهند و سبب ضایعات بسیار شدید در تمامی بافتهای موکوسی و پوششی از جمله دهان – سیستم تولید مثل – و تولید شیر (پستان) و بافت پوششی دست و پا میشوند و ضایعات شدید و وسیعی را بوجود می آورند که سبب کاهش شدید تولید شیر – گوشت و مرگ و میر ناشی از جمله ویروس به قلب (میوکارد) در دامهای جوان میشود.

ضایعات اقتصادی و هزینه های درمانی و غیراقتصادی شدن دامهای مبتلاء در اثر ماهیت بیماری و هجوم سایر باکتریهای عفونت زا سبب شده است تا این بیماری دشمن دام وسرمایه دامی لقب بگیرد.( Enemy of Livestock and Livestock kipper).

راههای انتقال بیمار :
ویروس بیماری تب برفکی از راه های مستقیم و غیر مستقیم بشرح زیر انتقال می یابد.
روش انتقال مستقیم :

مهمترین و اصلی ترین روش انتقال و انتشار بیماری بخصوص در کشورهای که بیماری به فرم بومی حضور داشته و اپیدمی های منطقه ای و یا وسیع دارند ، انتقال به روش مستقیم یعنی تماس دام آلوده با دام حساس می باشد.

دامهای مبتلا دارای علائم کلینیکی بیماری ، خصوصاً در مراحل اولیه و فاز تب دار ویروس را از طریق انتشار همراه با هوای تنفس به دام در تماس انتقال داده و سبب بروز بیماری در دام حساس میگردند.

به لحاظ وجود مقادیر بسیار زیاد ویروس در ترشحات و هوای تنفسی دامهای آلوده خصوصاً قبل از بروز علائم بالینی ، انتقال مستقیم از دام آلوده به دام سالم بسرعت و سریع اتفاق می افتد و بعنوان راه انتقال اولیه بیماری در گله محسوب می گردد.
 

گوساله ها در اثر خوردن شیر دامهای مبتلاء که حاوی مقادیر زیادی ویروس تب برفکی میباشدو یا لیسیـدن گوسالــه ها توسط مادران مبتلاء ویروس تب برفکی میتوانداز طریق خوراکی به آنها منتقل و سبب بروز فرم های کلینیکی و حاد بیماری در آنها می گردد که می تواند منجر به مرگ و میر سریع در آنها گردد. (فرم قلبی Myocarditis)

در نشخوارکنندگان مسن گاو – گاومیش و گوسفند و بز ویروس باید از طریق سیستم تنفسی به بدن دام راه پیدا کند ،یرنده ویروس تب برفکی Receptor site در اینگونه دامها در ناحیه بافت پوششی حلق و غدد لنفاوی آن ناحیه ( لوزتین ) قرار داشته و از راه خوراکی انتقال بندرت انجام میگرد، ولی در گراز و خوک انتقال توسط خوردن مواد آلوده به ویروس تب برفکی اتفاق می افتد.( استعداد گاو به ابتلا در اثر استنشاق هوای آلوده به دلیل حجم بالای هوای تنفسی چندین برابر گوسفند و بز می باشد).ویروس تب برفکی پس از جایگزین شدن در بافت پوششی خلق و دستگاه تنفسی تکثیر یافته و از طریق سیستم لنف وارد خون شده ( Viremia ) که با تب شدید (C 41-40 ) همراه است ،سپس تمام بافت های اپی تلیال (موکوسی ) را آلوده می سازد.

انتقال غیرمستقیم :

 ابزار و وسائل آلوده مورد استفاده از جمله انواع سرنگ، سرسوزن، وسائل تلقیح مصنوعی، رفت و آمد وسائط نقلیه و تردد افراد میتواند سبب انتقال بیماری می شود.

انتقال بیماری توسط باد ( Wind borne ) تا چند کیلومتر از _GdfdeG و دامداریهای آلوده به مناطق پاک و عاری از بیماری صورت میگیرد و فاکتورهای از جمله زمان و حجم ویروس پراکنده شده و تعداد دام مبتلا در کانونهای درگیر بیماری در این نوع انتقال موثر میباشند.
انتقال بیماری از طریق فراورده های خام دامی نظیر گوشت، شیر، پشم، پوست و … آلوده نیز گزارش گردیده است.
 

ماندگاری ویروس
 

ویروس مولد بیماری تب برفکی از جمله مقاوم ترین ویروسهای شناخته شده در طبیعت می باشد . این ویروس قادر است در محیط خارج از بدن دام تا مدت ۴۰ روز در بستر فضولات و ترشحات بدن زنده و عفونت زا باقی بمانند. و هفته ها در خوراک دام و فراورده های دامی از جمله پشم و پوست دام زنده مانده و از مکانی به مکان دیگر انتقال یابد.
بدلیل اینکه پوشینه ویروس فاقد لیپیدوگلیلو پروتئین میباشد، ویروس در مقابل حلالهای چربی بسیار مقاوم است و پایــداری دارد.

نسبت بــه حرارت و رطوبت مقاوم بوده ،بطوریکه در گوشت منجمد تا ۸۰ روز زنده باقـــــی می ماند، ویروس در حرارت مستقیم پائین و در درجه حرارت ۵۰ تا ۶۰ درجه بسرعت از بین میــرود. ( ۵۶ درجه ۳۰ دقیقه ) خشک شدن – سرما و نمک تاثیر چندانی در از بین بردن ویروس ندارد.
 

 مناسب ترین PHبرای ویروس ۷٫۶-۷٫۴ می باشد . با این حال ویروس PH مابین ۹٫۵-۶٫۷ را نیز تجمل می نماید. PH بالای ۱۱ و زیر ۵ بسرعت ویروس را غیر فعال می سازد.
مدت زمان ابقاء و زنده ماندن ویروس در شرایط مختلف به شرح زیر است:
- ۵۰ روز در آب،
- ۷۴ روز در مرتع با دمای ۱۸-۸ درجه و رطوبت نسبی مناسب،
- ۴ هفته بر روی مو گاو آلوده به ترشحات و خون آلوده،
- ۱۳ هفته بر روی چکمه آلوده به ترشحات و خون،
- تا ۳۵۲ روز در پوست تازه نمک سود شده که در دمای ۴ درجه نگهداری می شود.

خسارات اقتصادی بیماری

با توجه به این امر که تا کنون مطالعه جامعی بر روی خسارات اقتصادی بیماری در سطح کشور صورت نگرفته است و برآورد آن با توجه به ماهیت بیماری چندان ساده نمی باشد ، لذا به ارقام اعلام شده از سوی دفتر بین المللی بیماری های واگیر دام OIE استناد می شود. برابر با اعلام این دفتر خسارات بیماری در کشورهائی که بیماری را به شکل بومی دارند به شرح ذیل می باشد:
- ۲۵% کاهش تولید شیر در گله های مبتلا
- ۲۵% کاهش تولید گوشت در گله های مبتلا
- ۲۵% کاهش تولید پشم در گله های مبتلا
- ۵% کتلفات در دام های مبتلا( جوان)
 

 البته به این خسارات بایستی هزینه های اقتصادی ناپیدای ناشی از حضور بیماری از قبیل، هزینه های درمان ، ناباروری و کاهش باروری، محدودیت در تجارت دام و فراورده های خام دامی و …. را که قابل محاسبه نیستند، نیز اضافه نمود.
 

برابر با گزارشات دفتر بررسی ها، مبارزه و مراقبت بیماری های دامی ، طی سال ۱۳۸۰ تعداد ۴۴۸۵۸ واحد اپیدمیولوژیک در قالب ۱۴۱۳ کانون درگیر بیماری شده که دارای ۵۸۹۰۲۵ راس گاو و گوساله ( در معرض خطر بیماری ) بوده که از این تعداد ۱۶۷۲۳ راس گاو و گوساله علائم بیماری را نشان داده و ۵۹۵ راس گوساله تلف شده است. چنانچه خسارات برابر با برآورد OIE و قیمت فراورده های دامی در کشور را همراه جمعیت دام های مبتلا ( در معرض خطر بیماری ) ملاک محاسبه قرار دهیم ، این بیماری طی سال ۱۳۸۰ رقمی در حدود ۲۳۱۷۴ میلیون ریال خسارت مستقیم ( کاهش شیر و گوشت ) به جمعیت گاو گوساله کشور وارد نموده است.

Carrier state (ناقلین ویروس تب برفکی):
 

 از جمله مهمترین شاخص های اپیدمیولوژیکی که سبب بقاء طولانی  (چندین ماه و سال ) ویروس تب برفکی در یک جمعیت میگردد و هراز چندگاه حتی با رعایت فاکتورهائی که در بحث انتقال مستقیم ( دام آلوده ) و غیرمستقیم ( عوامل محیطی و فیزیکی ) اشاره شد. بیماری تب برفکی در یک جمعیت بروز می نماید، حفظ و نگهداری ویروس تب برفکی توسط دامهای مبتلاء و بهبود یافته است. ماهیت این بیماری توانائی بقاء ویروس بیماری در بدن دام بهبود برای مدت طولانی بدون اینکه آثار و علائم ظاهری و کلینیکی بیماری را از خود نشان دهد که اصطلاحاً دام ناقل یا حامل ( Carrier ) نامیده میشود از مهمترین فاکتورهای اپیدمیولوژیکی بیماری بقاء بیماری در یک منطقه و انتقال آن از مکانی به مکان دیگر می باشد.
 

اینکه چگونه ویروس علی رغم پیدایش آنتی بادی ، در بافت های خاصی از بدن دام که در ناحیه حلق قرار داشته و سلولهای این بافت قادر به حفظ و نگهداری ویروس هستند کاملاً مشخص نیست ولی ویروسهای پنهان شدن یا خفته در بدن دام که در ناحیه بافت پوششی ( به لحاظ وجود رسپتورهای خاصی ) ، تحت شرایط مختلف از جمله استرس های شدید و نقل و انتقالات دام مجدداً شروع به رشد و تزاید گذاشته و سبب انتشار بیماری و وقوع بیماری در یک جمعیت دامی میگردند. ایمنی حاصل از عفونت طبیعی و ایمنی ناشی از واکسیناسیون قادر به جلوگیری از Carrier شدن دامهای مبتلا نمیباشد و بخشی از دامهای مبتلاء بالقوه عامل حفظ و بقاء ویروس در گله و یا جمعیت حساس به بیماری باقی می ماند و همواره پیشگیری و کنترل این بیماری را با مشکل روبرو میسازند. بدین لحاظ در بسیاری از کشورهای دنیا در زمان بروز بیماری و یا در برنامه های کنترلی و پیشگیری این بیماری ،اصل مبارزه با آن را کشتار دامهای مبتلاء و در تماس قرار داده و بدین وسیله مانع از پیدایش دامهای ناقل و حفظ و پایداری ویروس در گله و جمعیت دامی میشوند.

وضعیت بیماری و پراکندگی جغرافیائی آن در ایران
 

 در ایران سه سوش Asia 1 – O – A عمده ترین ویروسهای مولد تب برفکی هستند و در بین آنها سوشهای A و O حدود ۵۰ سال در گردش بوده ولی سوش Asia I پایداری و ثبات کمتری داشته و در مواقعی از زمان محو و مجدداً بروز نموده است .سویه Asia I طی سالهای ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۸ یعنی حدود ۱۰ سال در موارد بروز بیماری تب برفکی در کشور شناسائی و تشخیص داده نشد ولی از مرداد سال ۱۳۷۸ مجدداً ظهور و هم چنان جزء سه تیپ اصلی ویروسهای بیماری تب برفکی در کشور در حال چرخش می باشد.
 

علائم کلینیکی بیماری :

در گاو:
 

ویروس عامل بیماری پس از ورود به بدن دام حساس طی یک دوره کوتاه ۵ تا ۷ روز (دوره نهفتگی بیماری )و تکثیر و تزاید در سلولهای پوششی با ورود به خون ( ویرمی ) علائم کلینیکی خود را با تب بالا ( ۴۱-۴۰ درجه )  کاهش شیر و بی حالی شروع نموده و متعاقب کاهش تب، افزایش بزاق (ریزش بزاق کش دار )، سائیدن دندانها روی یکدیگر، پیدایش بثورات و طاول های اولیه در دهان سطح زبان و مخاطات لثه ها و لب ها حادث می شود.

گاهی طاول ها بقدی وسیع است که ممکن است بافت پوششی قسمت وسیعی از زبان بورت یکجا کنده شود. همراه با جراحات و طاول های دهانی، طاول هائی بر دست و پا بویژه شکاف بین سمی و تاج سم ایجاد شده که در اثر پاره شدن فوقالعاده دردناک بوده و حرکت برای دام سخت و مشکل می شود.

بر روی سر پستانک ها و قسمت های پستان نیز در فرم پستانی بیماری بثورات و طاول هائی دیده می شود که در صورت نزدیکی آنها به منفذ خروج شیر سبب بروز ورم پستان می شود.

 در گوساله ها بوسطه حساسیت بالا آنها نسبت به دام بالغ ، هنگام بروز بیماری، با تلفات بالا به دلیل ابتلای آنها به فرم قلبی بیماری ( میوکاردیت) مواجه هستیم. گاهی شدت بیماری و سرعت ابتلا گوساله ها بقدری سریع است که دام بدون بروز علائم ظاهری بیماری از قبیل ریزش بزاق و بروز طاول ، در اثر ابتلا به فرم اد قلبی تلف می شود.

در گوسفند:
 

شدت علائم در گوسفند و بز ( خصوصاً بز ) نسبت به گاو کمتر بوده و اولین نشانه بیماری تب برفکی در آنها لنگش می باشد. طاول های ریزی در ناحیه سم و ندرتاً در دهان بروز نموده و چهره بیماری را مشابه به گاو نمایان می سازد. بیماری در بره ها همانند گوساله شدیدتر بوده و گاهی با تلفات بالا در صورت بروز اپیدمی مواحه خواهیم بود.

کنترل بیماری :
 

کنترل بیماری تب برفکی بسیار مشکل میباشد . مقاومت عامـل بیمــاری در طبیعــت و عفونت زائـی شدیــد آن ( ضایعات پاتولوژیک در OeGd – پستان و دست و پا ) به همراه سایر عوامل از جمله تغییران آنتی ژنتیکی ویروس و پیدایش تحت تیپ های جدید آن و مهمتر از همه توان ایجــاد بیمـاری در گونه های مختلف نشخوارکنندگـان اهلی( گاو – گاومیش – گوسفند و بز و نشخوارکنندگان ) . وحشی و وجود دامهای ناقل و حامل ویروس تب برفکی که اغلب متعاقب عفونت طبیعی پدیدار میشوند در بقاء عفونت و بیماری در یک جمعیت و منطقه تاثیر داشته و کنترل این بیماری را بسیار مشکل و همراه با هزینه های کلان نموده است.
در این دستورالعمل کنترل بیماری بر پایه سه اصل لازم الاجراء و مکمل یکدیگر توصیه شده است :
الف – اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای به منظور جلوگیری از ورود ویروس تب برفکی و بخصوص تیپ های جدید و غیربومی.
ب- مراقبت کلنیکی و سرولوژیکی به منظور شناخت تغییرات بیماری و ماهیت سویه های در گردش.
ج – واکسیناسیون و ایجاد پوشش ایمنی در دامهای مورد هدف با استفاده از واکسن کشته ( استفاده از واکسن زنده تب برفکی بدلیل ایجاد میوکارایت شدید و انتشار ویروس تاکنون مورد استفاده قرار نگرفته است ).

الف : اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای :
 

مهمترین و اساسی ترین روش پیشگیری و کنترل بیماری تب برفکی بکارگیری اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای است به نحوی که از ورود ویروس دریک گله و یا جمعیت جلوگیری نماید. از جمله اقدامات فوق باید هر واحد پرورش و نگهداری دام و بخصوص مجتمع های بزرگ دامپروری و تولید شیر و گوشت مسائل زیر را جدی گرفته و بکار بندند:
۱- جلوگیری از ورود دام آلوده و حامل ویروس به دامداریها و یا دامپروری تولید شیر و گوشت.
۲- ضدعفونی وسائط نقلیه.
۳- ضدعفونی و رفع آلودگی دامداریهای آلوده تا رفع بیماری.
۴- کشتار دامهای مبتلاء بخصوص در دامداریهای بزرگ و مجتمع های تولید شیر و گوشت و سوزاندن و دفن بهداشتی لاشه دامهای مبتلاء.
۵- رعایت مقررات بهداشتی قرنطینه ای فردی اکیپ های واکسیناتور ، تلقیح مصنوعی – دامپزشک و افراد ورودی به دامداری و استفاده از لباس و چکمه متعلق به دامدار.
۶- استفاده از سرنگ سرسوزن و کلمن های نگهداری واکسن مخصوص هر واحد در زمان واکسیناسیون.
۷- ضدعفونی روزانه وسائط نقلیه حمل شیر در زمان ورود و خروج.
۸- سوزانیدن لاشه و فضولات و هرگونه وسائل آلوده یکبار مصرف.
۹- عدم برداشت و انتقال کود آلوده تا رفع کامل بیماری.

مناسب تریت مواد ضد عفونی کننده :
- فرمالین ۵ %
- سود سوزآور ۲ %
- آهک ( مناسب برای محوطه)

 باید فرهنگ استفاده از مواد ضدعفونی رعایت اصول قرنطینه ای فردی و اقدامات بهداشتی در هر واحد ترویج شده تا بتوان به کنترل بیماری دست یافت . این دستورالعمل بایدتوسط اداره کل دامپزشکی استانها تکثیر و به تمامی مسئولین بهداشتی واحدهای دامپروری مالکان و صاحبان آنها – دامپزشکان بخش خصوصی تعاونیها و مجتمع های شیر و گوشت تحویل و اجرای آنرا درخواست نمود.

ب ) مراقبت کلنیکی و سرولوژیکی به منظور شناخت تغییرات بیماری و ماهیت سویه های در گردش.

 به منظور اجرای مراقبت فعال و ارزیابی تغییرات بیماری و همچنین بررسی اثر بخشی واکسن مصرفی ، با نمونه برداری اتفاقی در هر استان در واحد های اپیدمیولوژیک و انتخاب نواحی با خطر بالای ابتلا ( نواحی پر NXQ ) و اجرای مراقبت ویژه، اقدامات زیر در هر فصل به مورد اجرا گذاشته خواهد شد:
۱٫ انجام معاینات کلینیکی و ثبت اطلاعات مربوط به حضور یا عدم حضـــور بیماری در گله و تاریخچه دام های مبتلا،

۲٫ نمونه برداری از ضایعات و بثورات دام های مبتلا و پی گیری نتایج آزمایشگاهی ،
۳٫ برداشت نمونه سرم جهت سنجش و پالش عیار آنتی بادی در دام های مایه کوبی شده و تفریق آنتی بادی واکسینال از آنتی بادی ناشی از بیماری با استفاده از امکانات موجود،
۴٫ تجزیه و تحلیل فاکتورهای موثر در حضور ویروس و پیش بینی زمان اپیدمی های کوچک و بزرگ منطقه ای جهت اقدامات پیش گیری کننده از جمله تامین به موقع واکسن،
۵٫ نظارت بر عملیات واکسیناسیون بخش خصوصی و اقدامات قرنطینه ای
۶٫ مراقبت و نظارت بر میادین دام و مناطق پرتراکم نگهداری و پرورش دام و گزارش بموقع بیماری
۷٫ بازرسی و سورویلانس بیماری در اطراف کانونهای بروز بیماری به فاصله حداقل ۱۰ کیلومتر و در حداقل زمان.

ج )ایمن سازی و واکسیناسیون :
 

استفاده از واکسن جهت ایمن سازی دامهای حساس علیه بیماری تب برفکی سالهاست متداول میباشد ولی واکسن مورد استفاده که بنام واکسن کشت نسجی که بوسیله فرمالین و یا ترکیبات دیگر نظیر اتیل آمین ها کشته و غیرفعال میگردد به تنهائی نمیتواند در کنترل و پیش گیری از این بیماری، بخصوص اینکه واکسیناسیون پراکنده و غیر یکنواخت با تقویم های زمانی متفاوت که تهایتاً منجر به ایجاد ایمنی ناهمگون و بسیار شکننده به اجرا گذاشته شود، موثر باشد.
از طرفی واکسن تب برفکی جزء گروه سوم واکسن ها میباشد.
 گـروه اول واکسنها به آندسته از واکسنها اطلاق میگردد که ایمنی پایدار تولید نموده و باعث دفــع کامــل جــرم ( ویروس ) میگردند مثل واکسن طاعون و دام واکسینه در مقابل عفونت طبیعی مقاوم بوده و حامل و ناقل ویروس نمیشود.
گروه دوم واکسنهائی اطلاق میگردد که ایمنی نسبتاً پایدار داشته و نیاز به تکرار حداقل سالانه داشته و اینگونه واکسنها و مانع بروز بیماری و علائم کلینیکی آن میشوند.
گروه سوم واکسنهائی هستند از جمله واکسن تب برفکی که نه ایمنی پایدار و یا نسبتاً پایدار ایجاد می کنند و نه باعث دفع ویروس میشوند و بلکه دام مبتلا ، ناقل و حامل ویروس نیز میشود اینگونه واکسنها شدت و علائم کلینیکی بیماری را کاهش میدهد. و چنانچه برنامه واکسیناسیون بصورت متمرکز و یکنواخت به اجرا گذاشته شود، تاثیرات آن به مراتب موثرتر بوده و می تواند در کنترل ضایعات ناشی از حضور بیماری مناسب عمل نماید

در کنار این خصوصیت مناسبترین واکسن با توان آنتی ژنی۶ PD 50 حداکثر شش ماه و نسبت ایمنی در یک جمعیت گله ۶۰ تا ۷۰%یباشد.این بدین معناست که علی رغم واکسیناسیون ۱۰۰% گله احتمال حساس بودن جمعیتی معادل حدود ۳۰% در جمعیت مورد هدف وجود دارد.
   بنابراین واکسن به تنهائی نمیتواند مانع بروز بیماری تب برفکی شود و همواره به عنوان فاکتور کاهش دهنده علائم و خسارات کلینیکی بیماری مطرح میباشد. در این بیماری واکسن و واکسیناسیون پیام مناسبی که انتظار از ماهیت واکسن ها و واکسیناسیون و ایمنی زائی میرود ندارد و بلکه باید خطی مشی کنترل بیماری بر پایه اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای ذکر شده معدوم سازی دامهای تلف شده – کشتار دامهای مبتلاء و واکسیناسیون جمعیت مورد مطالعه و هدف که بیماری میتواند بیشترین خسارات اقتصادی را ایجاد نمایند، استوار گردد.
 

با مروری به روند رو به گسترش بیماری ، میزان واکسن موجود و توان  خرید واکسن از منابع خارجی ماهیت بیماری و خصوصیات آن ، این سازمان را بر آن داشت که در رابطه با ایمن سازی برنامه زیر را تدوین و به cQMae اجرا گذارد. این برنامه به منظور بهره گیری از واکسن موجود و افزایش بهره وری امکاناتی اختصاص یافته و نظارت مستمر بر روند بیماری به مدت سه سال در کمیته کنترل بیماری تب برفکی موارد زیر مصوب و مقرر گردیده تا به مرحله اجرا گذاشته شود.
۱- انجام واکسیناسیون همزمان ومتمرکز از شروع نیمه اول ( اسفند ۱۳۸۱ و فروردین ) سال ۱۳۸۲ که برحسب هر منطقه و هر استان این زمان میتواند تغییرات اندک زمانی متناسب با فاکتورهای ذیمدخل هر استان داشته باشد.
جمعیت دامی تحت پوشش واکسیناسیون در هر استان قبلاً بر اساس بخشنامه شماره ………………… به اطلاع استانها رسیده است به منظور تامین واکسن مورد نیاز ( حداقل ۸ میلیون دز واکسن ) در مرحله اول عملیات تهیه میزان ۵ میلیون دز واکسن داخلی و ۳ میلیون دز واکسن وارداتی در دستور کار قرار دارد. در زمان واکسیناسیون متمرکز برابر با برنامه فوق صرفنظر از انجام واکسیناسیون قبلی که صورت گرفته تمامی دامهای تعریف شده در این دستورالعمل تحت پوشش واکسیناسیون مجدد قرار خواهند گرفت. گوساله ها و دامهای جوان که برای اولین بار واکسن دریافت کنند ، واکسن یادآور حداقل سه هفته بعد از اولین واکسن میبایستی تزریق گردد.
 

مشخصات دامهای واکسینه شده جهت رد پای بعدی و مطالعات اپیدمیولوژیکی ثبت و نگهداری خواهد شد. در انجام واکسیناسیون برابر با دستورالعمل شماره ………….. مسئولیت اجرا برعهده ادارات کل دامپزشکی استانها میباشد، در شرایطی که :
۱- مجتمع های دامپروری اقدام به بکارگیری و معرفی دکتر دامپزشک نمایند میتوان واکسن مورد نیاز را با نظارتهای بعدی به آنها تحویل و مسئولیت انجام صحیح آنرا برابر با دستورالعمل فوق بعهده آنها گذاشته و مراقبتهای لازم در زمانهای مورد نیاز توسط ادارات دامپزشکی استان بعمل آید.

۲- گروههای دامپزشکی بخش خصوصی بصورت پیمانکاری و برابر با قراردادهایی که بین آنها و ادارات کل دامپزشکی استانها منعقد میگردد و بعنوان پیمانکار و شریک اجرایی کنترل بیماری تب برفکی میتوان واکسن مورد نیاز را به آنها تحویل و متعاقب انجام واکسیناسیون و ارزیابی آن هزینه های متعلقه برابر بــــا قرارداد فی مابین به آنها پرداخت گردد.
جمعیت مورد هدف :
۱- گاوداریهای صنعتی و نیمه صنعتی تولید شیر. ( گاوهای اصیل و دورگ
۲- مناطق پرتراکم و مجتمع های دامپروری و تولید شیر و گوشت .
۳- کانونهای بروز قبلی بیماری ( گاو و گوسفند ).
۴- مجتمع های پرواربندی و تولید گوشت.
۵- دامهای عشایری در زمان کوچ و نقل و انتقال .
۶- روستاهای هم جوار با مجتمع ها و گاوداریهای صنعتی و نیمه صنعتی.

روش واکسیناسیون :
استفاده از واکسن کشته تب برفکی ساخت موسسه رازی و یا وارداتی که از سوشهای درگردش ویروس تب برفکی بومی تهیه میشود مناسبترین واکسن درحال حاضر میباشد. زمان واکسیناسیون برابر با توصیه شرکت سازنده واکسن حداقل هر ۴ ماه یکبار در واحدهای دامپروری و مناطق اشاره شده و همراه با استفاده از راپل واکسن و رعایت تمامی اقدامات بهداشتی و قرنطینه ای ذکر شده می باشد.

نمونه برداری و ارسال نمونه :
به منظور آگاهی از نوع سویه های در چرخش بیماری تب برفکی و آگاهی بموقع از تغییرات آنتی ژنتیکی آن و بکارگیری آن در ساخت واکسن مطابق با ویروس در گردش ،نمونه برداری و ارسال صحیح و مناسب آن از GecmJ بسیار زیادی برخوردار است.
نمونه باید از دامهای تب دار ، طاول های نترکیده و یا تازه ترکیده برداشت شده باشد.
نمونه باید به اندازه کافی و حداقل یک گرم باشد.
نمونه باید در بافر مخصوص انتقال نمونه تب برفکی و در کنار یخ به آزمایشگاه ارسال گردد.
انتقال نمونه و شروع آزمایشات نباید بیشتر از ۴۸ ساعت طول بکشد.
در انتقال نمونه باید از ظروف مخصوص که سبب ایجاد آلودگی نشود، استفاده نمود، تا بتوان از آزمایشات نتایج مثبت اخذ گردد. در آزمایشگاه ، نمونه باید به روش استاندارد ( الیزا ) آزمایش و آزمایشات تکمیلی جداسازی و شناسائی ویروس انجام گیرد.
چنانچه مسائل فوق انجام نگیرد پاسخ های بسیاری از نمونه ها منفی خواهد بود در شرایطی که حضور بیماری انکارناپذیر بوده ، شرایط نامناسب برداشت و ارسال نمونه همواره خطر عدم شناسائی تغییرات ویروس و یا حضور سویه های جدید را در برخواهد داشت.