واحد تندرستی و سلامت تبیان زنجان-
شاید ندانید كه هر 27 روز یك بار انسان از پوست خود خارج می شود، یعنی لایه نازكی از پوست كه بر روی بدن وجود دارد، از نو ساخته شده و لایه قبلی از بدن جدا می شود كه آن را اپیدمی می نامند.
كل پوست بدن حدود 2 متر مكعب است كه جسم ما در آن جا گرفته است.
پوست بدن دارای تقسیماتی است كه باعث تعجب می شود، در یك سانتی متر پوست بدن رگ های خونی، رشته های اعصاب، رشته های مو و غده های مختلف از جمله غده عرق و سلول های حسی و احساسی و نقاط حرارتی سرد و گرم و احساس درد و سلول های رنگی وجود دارد.
وقتی احساس گرما می كنید سیستم رگ های پوست عمل می كنند، به این صورت كه سر و صورت شخص قرمز می شود. به عنوان مثال: پس از ورزش یا كارهای سخت رگ های پوست عریض تر می شوند و بدن می تواند گرمای بیشتری به خارج هدایت كند و عكس این عمل در موقع سرما عمل می كند و رگ ها خودشان را جمع كرده و باریك تر می شوند و كمترین گرما را به داخل بدن می فرستند و اگر سرما مدت زیادی طول بكشد، بدن اقدامات دفاعی دیگری انجام می دهد و پوست به حالت دانه دانه یا در اصطلاح عامیانه دون- دون درمی آید و شخص شروع به لرزیدن كرده و سعی می كند كه با حركات پی درپی لرزش گرمای بیشتری به وجود بیاورد.
بدن انسان دارای نقاط سرد و گرم است، نقاط سرد بیشتر در پشت و كمر و نقاط گرم در اطراف شكم قرار دارند.
هر فردی می داند كه اگر درجه دمای بدن فقط چند درجه از 37 بالاتر برود، خط بزرگی برای سلامتی اش به وجود آمده است كه به آن تب می گویند. اگر نتوانیم تب را پایین بیاوریم، ممكن است زندگی فرد مبتلا به آن به مرگ بیانجامد. در زمان تب سیستم بسیار عجیبی به نام «سیستم تهویه مطبوع بدن» عمل می كند، به این صورت كه حدود دو میلیون غده ترشح عرق با ایجاد عرق در بدن و پیشانی و كف دست و پا باعث می شوند از منافذ پوست، آب خارج شود.
منافذ پوست روزانه حداقل نیم لیتر آب و حتی در بیماری ها وكارهای خسته كننده می توانند تا دو لیتر آب را از بدن به صورت بخار خارج كنند.
اگر بشر دارای این غده های عرق نبود، داخل بدنش مطمئنا می سوخت. ریشه این غده ها در اعماق پوست قرار دارند، به همراه عرق، نمك و اسیدها و اوره نیز خارج می شوند.
غده های عرق در برابر هیجان ها نیز واكنش نشان می دهند، به این صورت كه كف دست ها و كف پاها عرق می كنند و رطوبت را نشان می دهند.
غده های مولد عرق شامل غده های بو، نیز می شوند كه در حیوانات به مقدار زیاد و در بین انسان ها به مراتب كمتر وجود دارد. محل های اصلی غده های بو بیشتر در كشاله های ران و زیر بغل هستند كه معمولا بوهای متنوعی ایجاد می كنند.
لایه های سه گانه پوست
در حقیقت پوست بدن از سه لایه و نیز بخشی به نام ملانوزیت ها تشكیل شده است.
1- لایه اپیدرمی كه خیلی محكم است و كمك می كند تا بدن از یكدیگر متلاشی نشود. از ریشه اپیدرمی پیوسته و بدون وقفه سلول های تازه ساخته شده و به سمت خارج بدن پیش می روند و در سطح خارجی پوست تبدیل به پوست چرمی می شوند و سپس به صورت پوسته های ریز ریز از پوست بدن جدا شده و می افتد. اگر یك بار با ناخن پوست خشك بدن را خراش دهید، آن وقت نوعی لایه پودری سفید رنگ را مشاهده خواهید كرد كه خود به خود از پوست می ریزند به طور معمول در طول روز بدن از این نوع پوسته ها در حدود 10 گرم بیرون می دهد.
وقتی انگشت شما می سوزد و تاول می زند به طور كامل لایه اپیدرمی از پوست چرمی جدا می شود، كه این تاول سوختگی را می توان برید، بدون آن كه خونریزی كند؛ زیرا در لایه اپیدرمی جریان خون وجود ندارد، در غیر این صورت ما به طور دائم مجبور بودیم كه با انگشتان خون آلود كار كنیم و هرگز از خطر ابتلا به بیماری و مسمومیت مصون نمی ماندیم.
2- لایه دوم پوست، چرمی یا شافی نام دارد كه تمام قسمت های پرارزش، مانند: غده ها، ریشه ها، انتهای اعصاب و قسمت های بسیار حساس دیگری در این لایه وجود دارند.
پوست چرمی در واقع زمینه ای است كه بر روی آن موها رشد می كنند و بر روی هر سانتی متر مربع از پوست چرمی تقریباً 10 پیاز مو وجود دارد.
پوست چرمی بدن انسان مورد توجه پلیس نیز هست زیرا دارای خطوطی است كه هیچ گاه قابل تغییر نیست و عوض نمی شود، اثر انگشت نمونه ای از این لایه است.
3- لایه سوم پایین ترین لایه بافت های چربی است و تقریبا مانند تشك نرمی است كه باعث می شود بتوانیم ساعت های طولانی بر روی صندلی خشك و چوبی بنشینیم و تحمل كنیم. ضخامت این لایه پوست ضدضربه و ضدفشار، در انسان ها متفاوت است و بستگی به سن، جنسیت زن و مرد و میزان اجتماع هورمون ها و نوع تغذیه و فعالیت جسمی دارد.
- ملانوزیت:
سلول هایی هستند كه پیگمنت های ملانین را بوجود می آورند. این سلول ها تصمیم می گیرند كه موها، چشم ها و حتی پوست بدن مان چه رنگی باشند.
تشخیص بیماری از روی پوست بدن
پزشكان به كمك آثاری كه روی پوست بدن ظاهر می شود، بیماری های داخلی بدن را تشخیص می دهند. برای مثال لكه های پیگمنت یا خارش شدید پوست، نشانه ای از درست كار نكردن كبد است. همچنین تغییرات شیره معده، اختلالات وضع جذب و دفع چربی اختلالاتی در فعالیت های غده تیروئید و سایر ناراحتی های دیگر از راه پوست؛ پزشكان را متوجه نوع بیماری می كند. همچنین كك و مك، محصول تمركز بسیار زیادی از ملانین ها است كه به راحتی بر روی پوست قابل تشخیص است.
پوست بدن، ما را از هجوم بسیاری از بیماری ها محافظت می كند و از ورود سموم و اسیدها و گرد و خاك و غبار به داخل بدن جلوگیری می كند و باعث می شود كه آب از روی پوست عبور كند ولی به داخل بدن نفوذ نكند، به این ترتیب پوست رطوبت را به خود جذب می كند و از خشكی و ترك خوردن لایه های پوست جلوگیری می شود.
پوست همچنین گرمای بدن را تنظیم و متعادل می كند و از وجود درد و سرما یا گرما ما را خبر می كند. پس پوست یكی از وسایل مورد احتیاج زندگی ماست و بدون آن نمی توانیم زنده بمانیم.
چگونه از پوست بدنمان محافظت كنیم؟
پرستاری و محافظت پوست لازم و بلكه واجب است اما كاملا بستگی به نوع پوست دارد كه با مراجعه و مشورت با پزشك متخصص و انجام توصیه های لازم می توانیم ازپوست خود مراقبت كنیم.
امكان اینكه پوست بدن را دوباره جوان و تازه كنیم وجود ندارد ولی تحت شرایط مخصوصی می توانیم پیرشدن پوست را به تأخیر بیندازیم.
وضع زندگی و نظم داخلی بدن و توجه به نگهداری، تغذیه پوست و مراقبت از آن درمقابل آفتاب، سرما و گرمای شدید و رطوبت مناسب می تواند از پیری زودرس پوست جلوگیری كند. سعی كنید هیچ وقت زیر نور مصنوعی و اشعه های بنفش یا دستگاه های شبیه آن قرار نگیرید.
آب نمك دریا، با 2 یا 3 درصد نمك برای پوست بدن مناسب است و گاهی حتی داروی شفابخشی برای پوست های خشك نیز هست ولی با این حال پس از شنا در آب دریا، حتما مدتی زیردوش آب شیرین قرار بگیرید.
