محاسبه گنجایش آکواریوم

 گنجایش آکواریوم بر حسب لیتر از طریق این فرمول محاسبه می شود:
                           (برحسب لیتر)  1000 ÷ ارتفاع × عرض × طول = گنجایش آکواریوم
اگر می خواهید گنجایش آکواریوم را برحسب لیتر گالن6 به دست آورید کافی است عدد به دست آمده را در 22/0 ضرب نمایید.

منبع : سایت ماهیران

منبع : سایت ماهیران

منبع :سایت ماهیران

بخاری در آکواریوم های آب شیرین

چون اغلب ماهی هایی که در آکواریوم از آنها نگهداری می شود در واقع، ساکن مناطق گرمسیر هستند به گرما عادت دارند و بنابراین باید دمای آب آکواریوم با دمای آبهای گرمسیری مطابقت داشته باشد (دمای مطلوب برای ساکنان آکواریوم های آب شیرین 28-27 درجه سانتیگراد است) تا محیط مناسبی برای رشد آنها فراهم شود. اما از آنجائیکه ایجاد تغییر در دمای حجم زیادی از آب (نظیر آب آکواریوم) و ثابت نگاه داشتن آن بسیار وقتگیر است برای سهولت و تسریع کار باید از بخاری استفاده کنیم.
بخاری ها لوازم ازران قیمتی هستند که وجودشان برای آکواریوم بسیار ضروری است. با کمک آنها می توانید دمای آب را در تمامی فصول سال، ثابت نگاه دارید تا بدین ترتیب محیطی که از نظر دما شبیه آبهای مناطق گرمسیری است را برای آبزیان تداعی کنید. حتی اگر ساکن مناطق گرمسیری باشید باز هم استفاده از بخاری در آکواریوم کاملاً ضروری است، زیرا اختلاف موجود، میان دمای شب و روز هم می تواند برای ماهیها خطرناک باشد

منبع : سایت ماهیران

منبع : سایت ماهیران

اندازه بخاری:

در شرایط عادی، بخاری باید به ازاء هر لیتر از آب آکواریوم، توانی (بازدهی) معادل یک وات داشته باشد تا وجودش کاملاً مؤثر واقع شود، بنابراین در موقع خرید بخاری، حتماً به توان (بازده گرمایی) آن توجه نمایید. البته بخاطر داشته باشید. که اگر دمای محیط اطراف آکواریوم سرد باشد باید از بخاری هایی که توان (بازده گرمایی) بیشتری دارند استفاده کنیم. (یعنی توان (بازده) بخاری به ازاء هر لیتر از آب آکواریوم باید بیشتر از یک وات باشد.)

منبع : سایت ماهیران

تعداد بخاری های مورد نیاز در آکوایوم:

در آکواریوم هایی که حجم آنها زیاد است باید از دو بخاری استفاده کرد. و بالطبع مقدار بازده گرمایی ذکر شده (حداقل یک وات به ازاء هر لیتر آب) بین دو بخاری تقسیم می شود یعنی هر بخاری باید به ازاء هر لیتر از آب آکواریوم، بازدهی معادل نیم وات داشته باشد.
استفاده از دو بخاری در آکواریوم، این مزیت را دارد که اگر احیاناً یکی از بخاری ها از کار بیفتد بخاری دیگر، به کار خود ادامه می دهد و بدین ترتیب آب آکواریوم، هرگز سرد نخواهد شد.

منبع : سایت ماهیران

انواع بخاری ها:

بخاریهایی که در آکواریوم مورد استفاده قرار می گیرند را براساس محل قرارگیریشان می توان به سه گروه: 1- بخاری های شیشه ای داخل آبی، 2- بخاری زیرشنی، 3- بخاری زیرمخزنی تقسیم کرد.
1- بخاری های شیشه ای داخل آبی:

بخاریهای شیشه ای داخل آبی، از رایج ترین بخاری های آکواریومی هستند. این نوع بخاری ها از یک لوله شیشه ای ساخته شده اند، یک المنت گرمازا در درون این لوله شیشه ای قرار دارد که به دور محفظه ای سرامیکی یا شیشه ای پیچیده است. برخی از بخاری های شیشه ای داخل آبی، حاوی شن هستند و اغلب آنها باید بطور کامل، زیر آب قرار گیرند. لوله شیشه ای این بخاری ها حاوی ترموستات قابل تنظیمی است که المنت گرمازا را روشن می کند و بدین ترتیب، دما در درجه مورد نظز، ثابت می ماند. این ترموستات، درواقع، نواریست که از دو نوع فلز مختلف ساخته شده است و همانطور که می دانید دمای انبساط فلزات مختلف با هم متفاوت است در نتیجه وقتی دما افزایش می یابد انبساط این دو فلز باعث ایجاد خمیدگی در نوار می شود. این نوار که حاوی جریان گرماست دقیقاً در همان درجه مورد نظر ما خمیده می شود و در نتیجه دمای مطلوب، حاصل می گردد. نحوه قرار گیری فلزات بکار رفته در این نوار (ترموستات)، قابل تنظیم است. گاهی اوقات، در بخاری، لامپ کوچکی قرار دارد که بوسیله آن می توان نحوه عملکرد بخاری را به وضوح مشاهده کرد.
 
2-بخاری زیرشنی:

گاهی اوقات می توان گرمای مورد نیاز آکواریوم را از طریق یک المنت گرمازا تأمین کرد. این المنت به شکل سیم انعطاف پذیری است که زیر شن و ماسه کف آکواریوم قرار می گیرد. سیم های گرمازای زیرشنی، بیشتر در آکواریوم هایی که موجودات زیادی در آنها قرار دارند مورد استفاده قرار می گیرند.
 
3-بخاری زیرمخزنی:

گاهی اوقات نیز می توان سطوح گرمازایی در زیر آکواریوم قرار داد و بدینوسیله آنرا گرم نگه داشت اما از آنجائیکه شیشه، رسانای ضعیفی است این روش برای گرم کردن آکواریوم، چندان مناسب نیست.

منبع : سایت ماهیران

بخاری در آکواریم های آب شور

همواره به خاطر داشته باشید که دما در آکواریوم های آب شور، عامل بسیار مهمی است. از آنجائیکه ماهی ها و بی مهرگان ساکن آب شور، موجوداتی خونسرد1هستند بالطبع دمای بدنشان با دمای آبی که در آن زندگی می کنند یکی است، در عین حال، بدن این موجودات در دماهای خاصی، بهترین شرایط و عملکرد را دارد. پس می توان نتیجه گرفت دمای مطلوب در آکواریوم های آب شور بستگی به نوع موجوداتی که در آن نگهداری می کنیم دارد و از طرفی چون هر یک از انواع ماهی ها زندگی در دمای خاصی را ترجیح می دهند بنابراین باید ماهی هایی را انتخاب کنیم که تا حد امکان دمای مورد علاقه شان به هم نزدیک باشد. بطور کلی می توان گفت دمای مطلوب درآکواریوم های آب شور بین 24-25 درجه سانتیگراد است. در آکواریوم های آب شور مرجانی باید نسبت به افزایش دما حساس تر باشیم زیرا دمای بالاتر از ˚30 سانتیگراد باعث بی رنگ شدن مرجان ها می شود.

برای گرم نگهداشتن آب آکواریوم باید از بخاری استفاده کنیم، اما قبل از تهیه بخاری توجه به یکسری از نکات، الزامی است:

اندازه بخاری: بطور کلی در آکواریومی که فقط محتوی ماهی است. بخاری باید به ازای هر لیتر، توانی معادل 2 وات داشته باشد. در آکواریوم هایی که حجم زیادی دارند، به طور همزمان از دو بخاری استفاده کرد و بالطبع این مقدار بین این دو دستگاه تقسیم می شود یعنی هر یک از بخاری ها باید به ازای هر لیتر آب 2 وات بازده گرمایی داشته باشد. توجه داشته باشید که همواره باید پیچ ترموستات بخاری را به مقدار کم پیچانید زیرا ⅛ چرخش کامل می تواند تغییر زیادی در بازده بخاری ایجاد نماید. پس از تنظیم بخاری، 20 الی 30 دقیقه صبر کنید و سپس نتیجه تغییرات دما را کنترل نمایید.

استفاده از محافظ برای بخاری: از آنجاییکه تعداد زیادی از ماهی ها از قرار گرفتن روی موانع زیر آب لذت می برند برای پیشگیری از سوختن آنها، حتماً روی بخاری، محافظ قرار دهید. استفاده از محافظ همچنین برای سلامت جاندارانی نظیر شقایق های دریایی و خارپوستان و نرم تنان که به کندی حرکت می کنند بسیار حائز اهمیت است.

استفاده از آکواریوم های صخره ای: گرم کردن آب آکواریوم های صخره ای با حجم متوسط حدود 200 لیتر کار چندان مشکلی نیست. در واقع می توان گفت روی هم رفته، بخاری در این نوع آکواریوم ها چندان کاربردی ندارد و فقط در موقع راه اندازی آکواریوم و در شبهای بسیار سرد از آن استفاده می شود زیرا آکواریوم دقیقاً همانند منبع ذخیره گرما عمل می کند وقتی فضای آکواریوم در طول روز توسط لامپ های موجود در آن، روشن می شود، گرمایی که لامپ ها تولید می کنند به آب منتقل شده و در آن ذخیره می شود و بدین ترتیب آکواریوم گرم می ماند و دیگر احتیاجی به روشن کردن بخاری نیست.

استفاده از دو بخاری در آکواریوم: بهتر است همواره از دو بخاری استفاده کنید و مقدار گرمای مورد نیاز آکواریوم را بین دو بخاری تقسیم کنید زیرا در این صورت اگر ترموستات یکی از بخاری ها روی on گیر کند خطر گرم شدن بیش از حد آب و در نتیجه مرگ و میر جانداران به شدت کاهش می یابد.

قبل از بیرون آوردن بخاری از آکواریوم بگذارید سرد شود: هر وقت می خواهید بخاری را از آکواریوم بیرون بیاورید و آنرا تمیز کنید ابتدا آنرا خاموش کنید و سپس چند دقیقه صبر کنید تا کاملاً خنک شود. زیرا اگر بخاری داغ باشد ممکن است دستتان بسوزد و آن وقت شما مجبور شوید آن را رها کنید که این کار باعث خراب شدن بخاری می شود.

 منبع : سایت ماهیران

انواع بخاری ها:

بخاری هایی که در آکواریوم مورد استفاده قرار می گیرند را براساس محل قرار گیریشان می توان به سه گروه:

                     1- بخاری های شیشه ای داخل آبی
                     2- بخاری زیرشنی
                     3- بخاری زیر مخزنی (داخل فیلتر) تقسیم کرد.
 
1- بخاری های شیشه ای داخل آبی: بخاری های داخل آبی که از رایج ترین بخاری های آکواریومی هستند. این نوع بخاری ها از یک لوله شیشه ای ساخته شده اند، یک المنت گرمازا در درون این لوله شیشه ای قرار دارد که به دور محفظه ای سرامیکی یا شیشه ای پیچیده است. برخی از بخاری های شیشه ای داخل آبی، حاوی شن هستند و اغلب آنها باید بطور کامل، زیر آب قرار گیرند. لوله شیشه ای این بخاری ها حاوی ترموستات قابل توجهی است که المنت گرمازا را روشن می کند و بدین ترتیب، دما در درجه مورد نظر ثابت می ماند. این ترموستات، در واقع، نواریست که از دو نوع فلز مختلف ساخته شده است و همانطور که می دانید دمای انبساط فلزات مختلف با هم متفاوت است در نتیجه وقتی دما افزایش می یابد انبساط این دو فلز باعث ایجاد خمیدگی در نوار می شود. این نوار که حاوی جریان گرماست دقیقاً در همان درجه مورد نظر ما خمیده می شود و درنتیجه دمای مطلوب حاصل می گردد. نحوه قرار گیری فلزات بکار رفته در این نوار (ترموستات)، قابل تنظیم است. گاهی اوقات در بخاری، لامپ کوچکی قرار دارد که بوسیله آن نحوه عملکرد بخاری به وضوح قابل مشاهده است.
در آکواریوم های کوچک می توان فقط از یک بخاری استفاده کرد اما در آکواریوم های بزرگ بهتر است از دو یا چند بخاری استفاده نماییم زیرا اگر عملکرد یکی از بخاری ها دچار اختلال شود آنگاه بخاری یا بخاری های دیگر، این اختلال را به راحتی جبران می کنند و دمای آکواریوم همواره ثابت نگاه داشته می شود.
 
2- بخاری های زیرشنی: گاهی اوقات می توان گرمای آکواریوم را از طریق یک المنت گرمازا تأمین کرد، این المنت به شکل سیم انعطاف پذیری است که زیر شن و ماسه کف آکواریوم قرار می گیرد. سیم های گرمازای زیرشنی، بیشتر در آکواریوم هایی که موجودات زیادی در آنها قرار دارند مورد استفاده قرار می گیرند.
 
3- بخاری های زیرمخزنی: گاهی اوقات نیز می توان سطوح گرمازایی در زیر آکواریوم قرار داد و بدینوسیله آنرا گرم نگه داشت اما از آنجاییکه شیشه، رسانای ضعیفی است این روش برای گرم کردن آکواریوم چندان مناسب نیست.

منبع : سایت ماهیران

انواع لامپ هایی که در آکواریوم های آب شیرین کاربرد دارند:

حال که میزان شدت نور مورد نیاز در انواع آکواریوم های آب شیرین برایمان مشخص شد نوبت به تعیین نوع لامپ می رسد. انواع لامپ هایی که در آکواریوم های آب شیرین مورد استفاده قرار می گیرند عبارتن از: 1- لامپ های فلورسنت (مهتابی)،   2- لامپ های متال هالید، 3- لامپ های
 
1-       لامپ های فلورسنت (مهتابی) و انواع آن:

لامپ های فلورسنت (مهتابی) انواع مختلف دارند که عبارتست از: 1- لامپ های فلورسنت با بازده معمولیNO،   2- لامپ های فلورسنت با بازده بالا HO ، 3- لامپ های فلورسنت با بازده خیلی بالا VHO ، لامپ های فلورسنت کامپکت.
 
1-1-      لامپ های فلورسنت با بازده معمولی:

لامپ های مهتابی T8 به این گروه تعلق دارند. آنها درواقع، همان لامپ های مهتابی معمولی هستند که در منازل و اداره جات مورد استفاده قرار می گیرند. قطر لوله آنها 25 میلی متر است. مزیت این لامپ ها در این است که اولاً ارزان قیمت بوده و به وفور یافت می شوند، ثانیاً از نظر رنگ نور، انواع متنوعی دارند.
 
2-1- لامپ های فلورسنت با بازده بالا (HO):

لامپ های فلورسنت T5 جز این گروهند. قطر لوله این لامپ ها 16 میلی متر است یعنی در مقایسه با لامپ های T8 حدود 9 سانت باریکترند اما با این وجود بازده آنها نسبت به این لامپ ها بیشتر بوده و پرنورترند. مزیت این لامپ ها در این است که به راحتی قابل دسترسی هستند و در عین حال چون نسبت به نوع معمولی(T8) بازدهی بیشتری دارند، در آکواریوم هایی که حجم گیاهانشان بیشتر است، بالطبع به نور شدیدتری نیاز دارند قابل استفاده اند. 
                              
3-1- لامپ های فلورسنت با بازده خیلی بالا (VHO):

لامپ های فلورسنت T5 دوقلو جز این گروهند. این لامپ ها از نظر ظاهری تا حدودی شبیه به لامپ های فلورسنت کامپکت می باشند با این تفاوت که اولاً فاقد استارت هستند و ثانیاً سرپیچ آنها دارای چهار زائده است که باید به پریز مخصوص وصل شود. مزیت لامپ های دوقلو این است که اولاً با آنکه اندازه آنها نسبت به لامپ های T5 وT8 کوچکتر است بازده بیشتری دارند ثانیاً این لامپ ها دورنگ هستند یعنی یکی از لوله ها رنگ سفید و دیگری رنگ آبی تولید می کند، همانطور که می دانید نور آبی برای رشد گیاهان بسیار مفید است.

1- لامپ های فلورسنت کامپکت:

این نوع لامپ ها که به خاطر جمع و جور بودنشان به این نام شهرت یافته اند در ایران به لامپ های کم مصرف مشهورند. لامپ های فلورسنت کامپکت بازده بالایی دارند و به خاطر شکل ظاهریشان نسبت به سایر لامپ های فلورسنت جای کمتری اشغال می کنند اما چون گران قیمت هستند به ندرت در آکواریوم مورد استفاده قرار می گیرند.
 
استفاده از رفلکتور (بازتاباننده) برای لامپ های فلورسنت:
 

از آنجائیکه قسمتی از نور لامپ های مهتابی (فلورسنت) که به سمت بالا می تابد عملاً به هدر می رود بهتر است برای آنکه درصد بیشتری از نور حاصله به داخل آکواریوم بتابد از رفلکتور (بازتاباننده) استفاده کنیم. رفلکتور (بازتاباننده)، نیمه بالایی لامپ مهتابی را تقریباً به طور کامل می پوشاند و بدین ترتیب، باعث می شود که بیشتر نور حاصله به درون آکواریوم بتابد، با این وصف، شدت نور، افزایش یافته و آکواریوم، روشنتر می شود. استفاده از رفلکتور، بویژه در آکواریوم های عمیق (عمق بیشتر از 45 سانتی متر) بسیار حائز اهمیت است. ضمناً برای افزایش میزان شدت نور، شیشه محافظ باید همواره تمیز باشد.
 
تعویض لامپ های فلورسنت (مهتابی):

از آنجائیکه شدت نور لامپ های فلورسنت با گذر زمان، کاهش می یابد و این امر بر رشد گیاهان، اثر نامطلوب دارد باید آنها را به موقع تعویض کرد. البته اغلب اوقات، کاهش شدت نور این لامپ ها با چشم، قابل مشاهده نیست اما هرگز نباید از آن غافل شد. بهتر است لامپ های فلورسنت را هر 6 -12 ماه یکبار تعویض کرد.

2-       لامپ های متال هالید:

دمای رنگ نور لامپ های متال هالید بین 5500 تا 20000 درجه کلوین است و چون بازده بسیار بالایی دارند (بازده آنها حتی از لامپ های فلورسنت کامپکت مهم بیشتر است) مقدار شدت نور آنها برای رشد و نمو گیاهان کاملاً کفایت می کند. مهمترین عیب این لامپ ها گرانقیمت بودنشان است اما چون شدت نور فوق العاده ای دارند اغلب مورد توجه و استقبال آکواریوم داران قرار می گیرند.
از آنجائیکه لامپ های متال هالید، گرمای زیادی تولید می کنند برای جلوگیری از افزایش دمای آب، باید حتماً آنها را با فاصله زیادی از سطح آب آکواریوم نصب کرد.
 
حال که با انواع مختلف لامپ هایی که در آکواریوم های آب شیرین کاربرد دارند آشنا شدیم می توانیم با مدنظر قرار دادن مزایا و معایب هر یک از آنها، سیستم روشنایی مناسبی را در آکواریوم خود ایجاد کنیم. تجربه ثابت کرده، بهترین روش نورپردازی در این آکواریوم ها بکار بردن ترکیبی از انواع لامپ های فلورسنت است. اگر لامپ های فلورسنتی که نور سفید روشن تولید می کنند را در کنار لامپ هایی که نورشان به قرمز می زند مورد استفاده قرار دهیم نه تنها بر زیبایی آکواریوم افزوده می شود بلکه تمامی طیف های نور مورد نیاز برای رشد گیاهان فراهم می گردد.
 
 

مدت زمان روشن ماندن لامپ ها:

مدت زمان روشن ماندن لامپ های آکواریوم بستگی به نوع موجوداتی دارد که در آن زندگی می کنند. در آکواریوم هایی که حاوی گیاهان طبیعی است برای ایجاد چرخه طبیعی شب و روز باید لامپ ها به مدت 10 الی 12 ساعت روشن بمانند. زیرا نور در رشد و نمو گیاهان تأثیر بسزایی دارد. اما در آکواریوم هایی که فقط محتوی ماهیست و هیچ نوع گیاهی در آن قرار ندارد ایجاد چرخه نوری مشابه چرخه شب و روز، چندان اهمیتی ندارد زیرا ماهیها چرخه شب و روز مخصوص به خود را دارند که ربط چندانی با نور خورشید (ایجاد شب و روز طبیعی) ندارد.
شما می توانید ساعات روشنایی لامپ ها را طوری تنظیم کنید که وقتی در منزل هستید لامپ ها روشن باشند تا بتوانید از تماشای مناظر آکواریوم، لذت ببرید مثلاً به جای آنکه لامپ ها را از 7 صبح تا 7 شب که اغلب افراد در منزل نیستند روشن بگذارید این ساعت را به 11 صبح تا 11 شب تغییر دهید.
 

نورپردازی تیره:

برخلاف گیاهان که به نور شدید علاقه مند هستند و برای رشد و نمو خود بدان نیاز مبرم دارند برخی ماهیها نظیر بسیاری از کت فیش ها1 نسبت به افزایش شدت نور حساسند و این امر در آنها استرس ایجاد می کند. به منظور ایجاد آرامش در این گونه ماهیها بهتر است شدت نور آکواریوم را به حداقل برسانیم. در آکواریوم هایی که فاقد گیاه هستند می توان فقط از نور طبیعی روز برای روشنایی بهره برد تا بدین ترتیب، شدت نور برای این موجودات آزار دهنده نباشد اما درآکواریوم هایی که حاوی گیاهند نمی توان از این روش استفاده کرد زیرا نور طبیعی روز برای رشد و نمو گیاهان آکواریومی، کافی نیست بنابراین به جای این کار باید از وجود گیاهان شناور در آب برای ایجاد سایه و تاریک کردن آب استفاده کرد.
منبع : سایت ماهیران                                              

استفاده از محافظ برای بخاری:

استفاده از محافظ بخاری به چند دلیل ضروری است؛ اول آنکه برخی ماهیها از قرار گرفتن روی موانع زیر آب، لذت می برند، بنابراین برای پیشگیری از سوختن آنها بهتر است از محافظ بخاری استفاده کنیم. ثانیاً استفاده از محافظ باعث می شود که در موقع حرکت ماهیهای بزرگ و یا جابجایی لوازم تزئینی سنگین وزن داخل آکواریوم، آسیبی به بخاری وارد نشود.
قبل از بیرون آوردن بخاری از آکواریوم، بگذارید کاملاً سرد شود:

هر وقت می خواهید بخاری را از آکواریوم بیرون بیاورید ابتدا آنرا خاموش کرده و سپس 15 دقیقه صبر کنید تا کاملاً خنک شود زیرا اگر بخاری را بلافاصله بعد از خاموش شدن از آب بیرون بیاورید ممکن است ترک بخورد. البته برخی از انواع بخاری های جدید که مجهز به فیوز هستند در برابر این نوع، آسیب دیدگی مصون می باشند. اما به هر حال بهتر است باز هم شما جانب احتیاط را رعایت کرده و تا قبل از سرد شدن، آنها را از آب بیرون نیاورید.
همیشه بخاری را بوسیله پایه در جایش محکم کنید:
 

همواره برای جلوگیری از برخورد بدنه بخاری با صخره ها، شن و ماسه و شیشه آکواریوم از پایه استفاده کنید و بوسیله پایه، آنرا در جای خود محکم نمایید زیرا اگر بدنه بخاری با اجسام موجود در آکواریوم تماس پیدا ممکن است لوله آن ترک بخورد و بدین ترتیب، بخاری بسوزد و یا در اثر اتصالی بخاری، جریان الکتریسیته به آب منتقل شود که برای آبزیان خطرناک است. در عین حال اگر بدنه بخاری با شیشه آکواریوم تماس پیدا کند باعث ترک خوردن آن می شود.

منبع : سایت ماهیران

سیستم روشنایی آکواریوم های آب شیرین

همانطور که می دانید نوع و شدت نور، برفرآیند فتوسنتز، نحوه تولیدمثل و بطور کلی بر سلامت آبزیان داخل آکواریوم تأثیر مستقیم دارد، بنابراین وجود سیستم روشنایی مناسب در آکواریوم از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در واقع، شدت نور مورد نیاز در آکواریوم بستگی به نوع آبزیانی دارد که در آن نگهداری می کنیم. به عنوان مثال، آبزیانی که به نواحی کم نور نظیر رودخانه هایی که از دل جنگل عبور می کنند تعلق دارند به نور شدید نیاز ندارند زیرا این موجودات، در طول روز، اغلب نور خورشید را بصورت غیرمستقیم دریافت می کنند. برخی از این موجودات نظیر شقایق های دریایی قارچی شکل اگر درمعرض نور شدید قرار گیرند به شدت کسل و بیمار می شوند. درواقع می توان گفت این نوع آبزیان نیازی ندارند که 12 ساعت کامل در معرض نور قرار گیرند.
از سوی دیگر برخی آبزیان به نور شدید نیاز دارند. این نوع موجودات، اغلب به نواحی کم عمق گرمسیری که آب آن بسیار زلال است تعلق دارند بنابراین می توانند 12 ساعت از روز را در معرض تابش نور خورشید قرار گیرند. درواقع می توان گفت آنها به نوعی با این شرایط سازگاری یافته اند به طوریکه قرار گرفتن در معرض نور شدید نه تنها باعث شادابی و سرزندگی آنها می شود بلکه فقدان آن زندگی را برایشان غیرممکن می سازد. گیاهان آکواریومی نیز از دسته موجوداتی هستند که برای رشد و نمو به نور شدید نیاز دارند. تا به حال فقط راجع به شدت نور خورشید صحبت کردیم اما براستی در محیط های مصنوعی نظیر آکواریوم که به جای نور خورشید از نور لامپ برای روشنایی محیط استفاده می شود چگونه می توان به میزان شدت و طول موج نور پی برد؟ دو عامل در تعیین شدت نور لامپ دخیل هستند:
1-      دمای رنگ: نور خورشید بسته به اینکه در چه قسمتی از روز بتابد به رنگ های سفید یا زرد دیده می شود اما در واقع می توان گفت که نور خورشید طیف کاملی1 از رنگهاست که هر یک طول موج مخصوص به خود دارند. وقتی به لامپ ها نگاه می کنیم ارقامی نظیر 5500k، 6500k، 10000k، 20000k بر روی آن ها نوشته شده است. این ارقام درواقع مبین رنگ نوری است که هر لامپ از خود منتشر (ساطع) می کند. به عبارت دیگر، درجه کلوین، دمای رنگ نور2 را بیان می کند. رنگ های گرم، همواره دمای رنگ پایین تری دارند و به عکس، دمای رنگ، رنگ های سرد بیشتر است پس می توان گفت قرمز که گرمترین رنگهاست پایین ترین و بنفش که سردترین رنگهاست بالاترین دمای رنگ را دارد، پس هر چه یک طیف به رنگ قرمز نزدیکتر باشد دمای رنگش کمتر بوده و برعکس هر چه به رنگ بنفش نزدیکتر باشد دمای رنگ آن بیشتر است.

1.         نور خورشید طیف کاملی از رنگهاست که از بالا به پایین عبارتن از: بنفش، آبی، نیلی، سبز، زرد، نارنجی، قرمز.
2.         تون (درجه) رنگ هر یک از رنگ های تشکیل دهنده نور را اصطلاحاً دمای رنگ آن می نامیم.
 
دمای رنگ لامپ هایی که در آکواریوم مورد استفاده قرار می گیرند نباید کمتر از ْ5500 کلوین باشد زیرا طول موج طیف های قرمز و زرد در لامپ هایی که درجه رنگشان کمتر از 5500k باشد نسبت به طول موج سایز طیف ها بیشتر است. (به عنوان مثال، لامپ های رشته ای1 از این دسته اند) و از آنجائیکه این نوع نور باعث رشد بی رویه جلبک ها می شود در آکواریوم کاربرد ندارند. لامپ هایی که دمای رنگ آن ها بین 6500 تا 5500 درجه کلوین باشد برای آکواریوم های آب شیرین مناسب هستند مگر آنکه عمق آکواریوم خیلی بیشتر از حد معمول باشد، زیرا هر چه نور به عمق بیشتری از آکواریوم نفوذ می کند از شدت آن کاسته می شود. لامپ هایی که دمای رنگشان 000/10 کلوین است نور سفیدی از خود ساطع می کنند که هاله ای از رنگ آبی در آن دیده می شود. این لامپ ها چون شدت نور بیشتری دارند در آکواریوم های نسبتاً عمیق مورد استفاده قرار می گیرند. توجه داشته باشید که برای گیاهان، شدت نور، همواره مهمتر از میزان نور است آن ها در مقایسه با ماهی ها به نور شدیدتری نیاز دارند و از آنجائیکه هر چه نور به عمق نفوذ می کند از شدت آن کاسته می شود بنابراین در آکواریوم های حاوی گیاه باید از لامپ هایی که دمای رنگشان حداقل 6500 درجه کلوین باشد استفاده کرد. بطور کلی لامپ هایی که دمای رنگشان بین 6500 تا 18000 درجه کلوین باشد برای آکواریوم های آب شیرین حاوی گیاه مناسب خواهند بود.
در مجموع، با صرف نظر از نوع لامپ، می توان گفت لامپ هایی که دمای رنگشان بین 5500 تا 000/10 کلوین باشد برای آکواریوم هایی که فقط محتوی ماهی هستند و لامپ هایی که دمای رنگشان بین 6500 تا 000/180 درجه کلوین است برای آکواریوم های حاوی گیاه مناسبند. پس بطور کلی لامپ هایی با دمای رنگ 000/18 تا 5500 کلوین در آکواریوم های آب شیرین کاربرد دارند. ضمناً توجه داشته باشید که در تمامی موارد ذکر شده، نوع آبزیان، مقدار دقیق شدت نور مورد نیاز را تعیین می کند.
2-         بازده (توان الکتریکی): همانطور که می دانید یکی دیگر از عوامل تعیین کننده شدت نور لامپ، بازده (توان الکتریکی) آن است. توان الکتریکی لامپ برحسب وات (W) بر روی حباب آن نوشته می شود، اما چون ممکن است لامپ هایی که به ظاهر بازده یکسانی دارند (عدد درج شده بر روی حباب آنها یکی است) شدت نور متفاوتی داشته باشند محاسبه شدت نور آکواریوم از طریق ارقام موجود بر روی حباب لامپ ها چندان دقیق و مطمئن به نظر نمی رسد، اما به طور کلی در آکواریوم هایی که فقط محتوی ماهی هستند به ازای هر 5/4 لیتر از آب آکواریوم حداقل توان الکتریکی مورد نیاز 5/2 تا 5/1 وات است و در آکواریوم های آب شیرین حاوی گیاه به ازای هر 5/4 لیتر از آب آکواریوم حداقل توان الکتریکی مورد نیاز 5/3 وات است که هر چه این میزان بیشتر باشد برای رشد و نمو گیاهان بهتر خواهد بود. پس می توان گفت به عنوان مثال در یک آکواریوم 45 لیتری فاقد گیاه، باید مجموع توان الکتریکی لامپ ها حداقل بین 15 تا 25 وات باشد.
 
 
1-    لامپ های برقی معمولی را اصطلاحاً لامپ های رشته ای می گویند.
 منبع : سایت ماهیران