خانه های قدیمی تهران

خانه قوام السلطنه

این خانه در خیابان امام خمینی (ره)، خیابان 30 تیر قرار دارد که در حدود سال 1297 ه . ق به دستور احمد قوام ساخته شده است. در ابتدا به عنوان منزل مسکونی او مورد استفاده قرار می گرفت، ولی بعدها به سفارت مصر اختصاص داده شد. طرح بنا عمارتی کوشکی است که در آن پلکان سراسری محور طرح بوده و اتاق ها در اطراف محور چیده شده اند. در سال 1355 ه . ش فضای داخلی این بنا به موزه آبگینه و سفال های ایرانی اختصاص داده شد.

 

خانه اعلم السلطنه

خانه اعلم السلطنه در خیابان حافظ، بن بست ایرانیان و در ضلع شمال غربی ساختمان بورس اوراق بهادار قرار دارد. ساخت بنا به دوره مظفرالدین شاه قاجار می رسد که حدود صد سال قبل اعلم السلطنه مالک آن شده است. نمای ساختمان نشان می دهد که سبک بنا آمیزه ای از سبک معماری ایرانی و غربی است. عمده تزئینات بنا، تزئینات آجری بوده که بیشتر در نماسازی دیده می شود. این بنا در حال حاضر مرکز آموزش جهاد سازندگی است و چندین بار مورد مرمت قرار گرفته است.

 

خانه شقاقی

این بنا در شمالی ترین بخش منطقه 12 شهرداری تهران، در بخش شمالی خیابان شهید تقوی حد فاصل خیابان فردوسی و لاله زار قرار دارد. این خانه را اغلب با عنوان خانه کوشک می شناسند. بنا شامل زیرزمین، همکف، طبقه اول و کلاه فرنگی است که به صورت مورب در میان زمینی به ابعاد 33× 49 متر ایجاد شده است.

خانه اتحادیه

خانه امین السلطان معروف به خانه اتحادیه مانند دیگر خانه باغ های دوره قاجار دارای اندرونی و بیرونی است که برای آن از دو جهت درهای ورودی و خروجی در نظر گرفته اند. بخش اصلی این خانه متعلق به دوره ناصری است که در طی زمان بناهایی به آن اضافه یا کم شده است. امروزه یکی از بناهای چندگانه که در شمال غربی مجموعه قرار دارد مربوط به دوره قاجاریه است، ولی بقیه در دوره های بعد ساخته شده اند.

 

خانه مشیرالدوله

این بنا در خیابان لاله زار، بین خیابان جمهوری و خیابان منوچهری قرار گرفته و در اصل متعلق به حسن پیرنیا بوده است. از خصوصیات این بنا گچبری و کاشیکاری همراه با کاشی های منقوش به تصاویر شخصیت های اساطیری و تاریخی می باشد که همین خصوصیات باعث شده خانه پیرنیا یکی از خانه های شکیل تاریخی تهران به شمار رود. این خانه دارای دو طبقه و یک زیرزمین می باشد که در مقابل آن حیاط به نسبت بزرگی طراحی شده که با درختان متعدد و آب نمایی، چشم نوازی می کند.

 

خانه فاضل عراقی

این خانه در غرب میدان فردوسی، کوچه پارس قرار دارد که موقوفه مرحوم فاضل عراقی است. سازنده و معمار عمارت با ایجاد پیش کرد و فرو رفتگی جزیی در نما، تنوع ایجاد کرده است. بخش مرکزی نما با دری تمام شیشه در قسمت همکف و پنجره ای تمام شیشه در طبقه اول، پیش آمده ترین قسمت این بنا به شمار می رود. کاشی های عمارت بسیار نفیس و بر روی بسیاری از آنها تصاویر شاهان و پادشاهان معروف ایران باستان در نهایت زیبایی نقش شده اند.

 

باغ فردوس

این خانه ارزشمند و تاریخی در بخش شمالی شهر تهران قرار دارد. در داخل این خانه گچ بری های کم نظیری به چشم می خورد که در طول زمان بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته اند. بنا در دوره قاجار ساخته شده و در ساخت هر یک از اتاقهای آن یک گروه معمار و هنرمند نقش داشته اند.

عمارت مسعودیه

بنای تاریخی عمارت مسعودیه در خیابان اکباتان تهران به دستور ظل السلطان فرزند ناصرالدین شاه همزمان با کاخ گلستان احداث شد. آنچه امروزه از این باغ و عمارت باقی مانده زمینی به مساحت حدود دو هکتار در نیمه غربی مجموعه ای قدیمی است. این بنا دارای تالار سلام، دیوان خانه، حوضخانه، عمارت سردر، عمارت مشیریه و عمارت سید جوادی است.

 

خانه امام جمعه

در بافت قدیمی خیابان تهران و در خیابان ناصرخسرو، خانه معروف امام جمعه قرار دارد. این بنا متعلق به یکی از امامان جمعه دوره قاجاریه تهران بوده و زمان ساخت آن به احتمال زیاد بین سالهای 1280 تا 1300 ه. ق است. مدخل ورودی بنا توسط راهرو باریکی به حیاط به نسبت بزرگی متصل می شود. وسط حیاط حوص سنگی به شکل مستطیل قرار گرفته و در دو طرف آن دو ستون سنگی دیده می شود که بر روی سر ستون ها، مجسمه هایی به شکل انسان با پوشش دوران قاجار نصب شده است.

 

خانه امیربهادر

یکی از خانه های باارزش و مهم دوره قاجار به شمار می رود که متعلق به شادروان حسین پاشاخان معروف به امیربهادر جنگ، وزیر دربار و وزیر جنگ مظفرالدین شاه قاجار بوده است. مساحت کل این بنا در حدود 3000 متر مربع می باشد که در بخش ساخته شده آن تالار بزرگ آینه کاری شده، زیرزمین آینه کاری شده، تالار بزرگ طبقه بالا، حوضخانه با تزئینات کاشیکاری و اتاقهای متعدد طراحی و ساخته شده است. این خانه در حال حاضر در اختیار انجمن مفاخر فرهنگی قرار دارد.