معاونت پژوهشي و آموزشي سازمان تبليغات اسلامي در جهت تحقق بند چهار اصل سوم قانون اساسي كه تشويق محققان و پژوهشگران را وظيفه شمرده است، و در راستاي نهضت آزادانديشي و توليد علم و با هدف شناسايي و معرفي آثار فكري انديشمندان و فرهيختگان زبده اين مرز و بوم و تقدير نسبت به پديدآورندگان آن، جشنواره كتاب دين و پژوهش‌هاي برتر را برگزار مي كند.
به گزارش روابط عمومي سازمان تبليغات اسلامي،اين جشنواره هر دو سال يك بار در حوزه‌هاي تأليف، ترجمه و تصحيح برگزار مي‌شود.
گفتني است،اهداف و سياست‌هاي اين جشنواره از اين قرار است:1ـ تكريم و پاسداشت نويسندگان و تشويق محققان2ـ گسترش و تعميق فرهنگ تحقيق و پژوهش در قلمرو معارف اسلامي3ـ شناسايي آثار فاخر ديني و تشويق جامعه به استفاده از آنها4ـ الگوسازي براي نسل جوان و پژوهشگران جامعه با استفاده از آنها5ـ دست‌يابي به تصويري واقعي از وضعيت نشر و پژوهش جامعه علمي اسلامي6ـ ارتباط با محققان و فضلا و ايجاد امكان گفت و گو و ساماندهي موضوعات نو در زمينه‌هاي پژوهش ديني7ـ گسترش و تعميق فرهنگ كتاب‌خواني در نسل جوان
در مجموع ارتقاء فرهنگ ديني به عنوان هدف و رسالت غايي سازمان تبليغات اسلامي رويكرد اصلي اين جشنواره است.
كمك به انجام مأموريت‌هاي اصلي سازمان در تبليغ دين، تأثيرگذاري بر فرهنگ عمومي ديني جامعه (عام‌گرايي به جاي خاص‌گرايي)، پاسخ‌گويي به مهم‌ترين نيازهاي فرهنگي اجتماعي جامعه، تأكيد نسبي بر جوان‌گرايي و تشويق محققان جوان،نوآوري علمي و بديع بودن موضوع، بهره‌مندي از مستندات و منابع اصيل پژوهشي، بهره‌گيري مناسب از روش‌هاي تحقيق research method و برخورداري از اتقان كافي در نويسندگي از جمله معيارهاي انتخاب كتاب در اين جشنواره بوده است.
شيوه‌هاي گردآوري آثار نيز به سه روش تبليغ و اطلاع‌رساني در همه زمينه‌ها (تلويزيوني، رسانه‌هاي مكتوب و ديجيتال) برگزاري كنفرانس‌هاي خبري، مكاتبه با ناشران عمومي و اعلام از طريق نهادهاي اطلاع‌رساني و خريد آثار از سطح بازار كتاب توسط كارشناسان خبره انجام مي شود.
اولين جشنواره به همراه نمايشگاه 10 روزه كتاب‌هاي ديني در دهه فجر انقلاب اسلامي در سال 83 برگزار شد. از ميان 5000 كتاب گردآوري شده پس از 3 مرحله داوري 6 اثر در 5 گروه علمي علوم قرآني و حديث، اخلاق، فلسفه، كلام و عرفان اسلامي، تاريخ، سيره و تمدن اسلامي، فقه و حقوق اسلامي و دين و علوم انساني برگزيده شد.
آثار فاخر منتخب جشنواره اول از اين قرار بوده است :1ـ علوم قرآن: تفسير موضوعي قرآن در 15 جلد اثر آيت الله عبدالله جوادي‌آملي2ـ حديث: ميراث حديث شيعه ترجمه حجت‌الاسلام مهريزي و صدرايي‌خويي3ـ فقه و حقوق اسلامي: شخصيت و حقوق زن در اسلام اثر حجت‌الاسلام مهريزي4ـ عرفان: دفتر عقل و آيت عشق اثر دكتر غلامحسين ابراهيمي‌ديناني 5ـ تاريخ، فرهنگ و تمدن اسلامي: ميراث مكتوب شيعه ترجمه حجت‌الاسلام رسول جعفريان و قرايي6ـ دين و علوم انساني: عرفي شدن در تجربه مسيحي و اسلامي اثر دكتر عليرضا شجاعي‌زند
دومين جشنواره كتاب دين 12 ارديبهشت 85 در تالار انديشه حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي در سالروز شهادت استاد مطهري برگزار شد.
بخش پژوهش‌هاي برگزيده به جشنواره دوم اضافه شد كه چون مصادف با سال رسول اعظم(ص) بود به همين امر اختصاص يافت. از بين حدود 400 پژوهش شامل مقاله، پايان‌نامه و تحقيقات علمي در حوزه علوم انساني در جشنواره دوم و 4000 عنوان كتاب گردآوري شده پس از 3 مرحله داوري، 3 پژوهش برگزيده در حوزه‌هاي پيامبر اعظم(ص)، 8 اثر برگزيده در گروه‌هاي 5 گانه مذكور و 5 كتاب، قابل تقدير تشخيص داده شدند و جوايز نفيسي دريافت كردند.
برترين پژوهشگر جشنواره دوم در حوزه علوم قرآن و حديث آيت‌الله محمد محمدي ري‌شهري معرفي شد.
عنوان پژوهش‌هاي برگزيده جشنواره دوم از اين قرار است:بخش ويژه پيامبر اعظم: 1ـ پژوهش آيين خاتم اثر حجت‌الاسلام دكتر قدردان قراملكي2ـ سيره و سنت رسول اعظم در آيينه روايات ترجمه احمد امامي و همكاران 3ـ سيرت جاودانه ترجمه دكتر محمد سپهري
عنوان كتاب‌هاي برگزيده جشنواره دوم نيز بدين شرح است:1ـ پژوهش خواجه نصيرالدين طوسي، فيلسوف گفتگو اثر دكتر غلامحسين ابراهيمي‌ديناني2ـ كتاب امر به معروف و نهي از منكر در انديشه اسلامي ترجمه احمد نمايي3ـ كتاب فراسوي حجاب اثر دكتر كلودلوتراند و دكتر بهجت يزدخواستي4ـ كتاب مدخل علم فقه اثر رضا اسلامي5ـ كتاب باروري‌هاي پزشكي از ديدگاه فقه و حقوق اثر محمدرضا رضانيامعلم6ـ كتاب نظريه‌هاي جهاني شدن دين؛ مطالعه انتقادي اثر دكتر حسين كچوئيان7ـ كتاب امام علي(ع) و خوارج ترجمه دكتر محمد سپهري8ـ كتاب پس پرده هولوكاست (مطالعات فلسطين) اثر محمدتقي تقي‌پور
و كتاب‌هاي تقديري اين جشنواره شامل اين موارد مي شود:1ـ اثر سه جلدي هنر شيعي، هنر اسلامي و معراج‌نامه اثر دكتر مهناز شايسته‌فر2ـ قواعد فقه ديات اثر دكتر احمد حاجي‌ده آبادي3ـ فرهنگ كتب حديثي شيعه اثر سيدمحمود مدني‌بجستاني4ـ كتاب فقيهان امامي و عرصه‌هاي ولايت فقيه اثر محمدعلي قاسمي و همكاران
اما در سومين جشنواره كتاب دين كليه امور جشنواره تحت نظر شوراي سياست‌گذاري متشكل از 4 عضو خبره، برنامه‌ريزي و اجرا مي‌شود. ساختار شورا از اين افراد تشكيل شده است: دبير شورا، قائم مقام و رييس شوراي علمي‌و معاون اجرايي.
تاكنون 10 جلسه شورا تشكيل شده و طي آن اقدامات زير صورت گرفته است:
1ـ هماهنگي كليه اقدامات اعم از اطلاع‌رساني، تبليغات، گردآوري آثار
2ـ بازنگري و روزآمد نمودن آئين‌نامه‌ي جشنواره
3ـ بازنگري در فرم‌هاي ارزيابي آثار اعم از تأليف و ترجمه
4ـ انتخاب سرداور براي هر گروه علمي از ميان اساتيد مبرّز حوزه و دانشگاه
هم‌اكنون 4500 عنوان كتاب به دبيرخانه رسيده و پيش‌بيني مي‌شود اين تعداد به مرز 5500 عنوان برسد. مرحله اول داوري انجام شده و از اوايل بهمن ماه مرحله دوم ارزيابي آثار شروع شده است، مرحله نهايي هم از اول اسفند شروع و تا پايان فروردين 88 انتخاب آثار منتخب به رأي هيأت داوران انجام گرديد.
