ر گذشته وال های دندان دار کوچک را دلفین می نامیدند.آنها پستانداران کوچکی هستند که متعلق به رده cetacea و جز خانواده Delphinidae و شامل 36 گونه و 17 جنس می باشند.
دلفین ها هم در آب های شور زندگی می کنند و هم در آب شیرین مثل رودخانه آمازون و... البته بسته به اینکه در چه آبی زندگی می کنند کمی شکل ظاهری متفاوتی دارند به این صورت که دلفین های آب شور دارای باله پشتی مشخصی هستند اما دلفین های آب شیرین به جای باله پشتی دارای کوژ (بر آمدگی) در قسمت پشت خود هستند.
دلفین ها قادرند با سرعتی در حدود 40km/h (کیلومتر در ساعت) حرکت کنند که این سرعت به دو علت است اول ساختار ویژه پوست آنها که از برهم زدن جریان آب و آشفتگی در آن جلوگیری می کند و دوم حرکات سریع و پر قدرت باله دمی انها البته به منظور صرفه جویی در انرژیشان بیشتر با سرعت 8km/hحرکت می کنند.
دلفین ها دارای حس چشایی تقریبا خوبی هستند و مزه غذاها را درک می کنند اما در عوض حس بویایی ضعیفی دارند.
دنياى آرام آب‌ها با سکوت حاکم بر آن، انسان را به ژرفاى زندگى و هماهنگى شگفت‌انگيز آن مى‌برد. زيبائي، آرامش و سکوت دنياى زير آب همراه با جانوران آن، سال‌هاى درازى است که نظر انسان را به خود جلب کرده و او همواره در جستجوى راهى براى نفوذ به اين دنياى اسرارآميز و آگاهى از نحوهٔ زندگى آبزيان است. يکى از اين جانوران جالب شگفت‌انگيز، دلفين‌ها هستند. دير زمانى است که دلفين‌ها حس کنجکاوى انسان‌ها را سخت متوجه خود کرده‌اند. ما شيفتهٔ ظرافت، هوش و بازيگوشى آنها هستيم. حرکت‌هاى دلپذير و زيبا، صداى شيرين و سيستم‌هاى اجتماعى و پيچيدهٔ آنها، هميشه براى انسان‌ها جالب و مجذوب‌کننده بوده و شنا کردن با دلفين‌ها يکى از شانس‌هاى زندگى امروزى به‌شمار مى‌رود.
براى نخستين‌بار در سال ۱۹۷۸ بود که مطالعه روى دلفين‌هاى خال‌دار توسط پژوهشگران آغاز شد. دلفين‌ها کوچکترين عضو خانوادهٔ وال‌ها هستند. وال‌ها نيز در زمرهٔ نهنگ‌هاى دندان‌دار قرار مى‌گيرند. به‌صورت طبيعى دلفين نر کمى بزرگتر از دلفين ماده است و البته به‌طور قابل ملاحظه‌اى سنگين‌تر.
طول زندگى دلفين‌ها به فاکتورهاى متنوعى بستگى دارد، مانند فعاليت‌هاى روزانه آنها و همين‌طور مکانى که آنها در آن زندگى مى‌کنند. متوسط طول عمر يک دلفين ممکن است حدود۲۰ سال باشد، اما طول عمر بعضى از آنها به ۴۸ سال نيز مى‌رسد. براى تخمين سن دلفين‌ها از تعداد لايه‌هاى دندان‌ها استفاده مى‌کنند. بيمارى‌هائى که ممکن است يک دلفين به آنها دچار شود، بيمارى‌هاى ويروسى يا عفونت‌هاى قارچى يا ميکروبى است. علاوه بر اين، دلفين‌ها ممکن است به مشکل‌هاى ديگرى نظير اختلال‌هاى تنفسي، گوارشي، زخم معده، تومور و بيمارى‌هاى پوستى نيز دچار شوند و البته اين جانوران از دست قاتلان خود شکارچيانى همچون کوسه‌ماهى‌ها، وال‌هاى قاتل و مهمتر از همه بشر نيز در امان نيستند. يکى از شگفت‌انگيزترين قسمت‌هاب بدن اين موجود ترکيب و هماهنگى رنگ پوست آن است. پوست يک دلفين از رنگ‌هاى خاکستري، خاکسترى سبز و خاکسترى قهوه‌اى در پشت شروع و به رنگ سفيد يا سفيد صورتى در زير شکم يا تنهٔ حيوان ختم مى‌شود. رنگ‌هاى متنوع پوست دلفين، او را در بيشتر مواقع از دست شکارچيان در امان نگه مى‌دارد. وقتى از بالا به يک دلفين نگاه مى‌کنيم، سطح مشکى (خاکستري) پشت او با سطح تاريک زير آب يکى مى‌شود و وقتى از پائين به او نگاه مى‌کنيم، سطح سفيد زير شکم او با سطح روشن روى آب در هم مى‌آميزد و ما نمى‌توانيم در اين مواقع دلفين‌ها را ببينيم. پوست دلفين مانند پوست بدن انسان بسيار حساس و ظريف است و با ضربه‌اى به راحتى صدمه مى‌بيند. حس شنوائى و دستگاه شنوائى دلفين‌ها، بسيار حساس و پيچيده است. حس شنوائى در دلفين‌ها علاوه بر تشخيص صداها بر تعادل، چرخش و پيچيدن بدن به کار گرفته مى‌شود. حس بينائى اين حيوان هم در درون آب و هم در بيرون آب بسيار خوب است، به اين دليل که چشم دلفين‌ها قابليت انطباق‌پذيرى بالائى دارد.
دلفين‌ها زمان زيادى از روز را براى لمس کردن و نوازش يکديگر صرف مى‌کنند. حس لامسه، قدرت و توانائى مانورهاى بيشتر و وسيع‌تر را به اين جانور مى‌دهد. حس چشائى دلفين‌ها نيز در نوع خودش دنيائى شگفت‌انگيز است.
اما تنها حسى که در حيوان ضعيف است، حس بويائى او مى‌باشد. زيرا قسمتى از مغز که مربوط به حس بويائى است در دلفين‌ها وجود ندارد به همين دليل حس بويائى بسيار محدودى دارند.
اگر روز دلفين‌ها را به سه قسمت تقسيم کنيم، يک‌سوم آن را به خواب و استراحت،يک‌سوم ديگر را به خوردن و يک‌سوم باقى‌مانده را به بازى‌گوشى و انتخاب جفت مى‌‌گذرانند. دلفين‌ها اغلب با هدايت يک سرگروه، به‌صورت گروهى زندگى مى‌کنند و زندگى اجتماعى دلفين‌ها همانند انسان‌ها است. به‌طورى‌که اگر آنها را از يکديگر جدا کنيم، رنج مى‌برند و دچار افسردگى مى‌شوند و حتى ممکن است منجر به مرگ آنها شود.
صداها را براى آشنائى با يکديگر در زمان جفت‌گيرى نيز استفاده مى‌کنند. اندازهٔ مغز دلفين‌ها قابل مقايسه با مغز انسان‌ها است.
دلفين‌ها جانورانى هستند که در ميان جانداران پس از انسان‌ها داراى بزرگترين مغز هستند. در گذشته‌ها ما فکر مى‌کرديم فقط انسان‌ها و ميمون‌هاى بزرگ داراى حافظه‌اى قوى هستند، اما دکتر ”دايانا هيس“ پژوهشگر در آکواريوم نيويورک در اين‌باره مى‌گويد: ”دلفين‌ها حافظهٔ فوق‌العاده‌اى دارند و بسيار زود ياد مى‌گيرد
