دلفین

برای دیگر کاربردها دلفین (ابهام‌زدایی) را ببینید.

دلفین دوره سنگواره‌ای: میوسن پیشین[۱] تا امروزه
یک دلفین پوزه‌بطری در حال شنا در موج‌های قایق
طبقه‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران شاخه: طنابداران رده: پستانداران راسته: آب‌بازسانان زیرراسته: آب‌بازسانان دندان‌دار[۲] خانواده: دلفینیان[۳] و روددلفین‌واران[۴] گری٬ ۱۸۲۱
سرده‌ها
متن را ببینید.

دُلفین پستاندار دریایی از رده آب‌بازسانان می‌باشد. خانواده دلفین با ۱۷ جنس و ۳۵ گونه بزرگ‌ترین خانواده زیر راسته نهنگهای دندان دار محسوب می‌شود.اعضای این خانواده در تمام آبهای آزاد جهان و همچنین در بعضی رودخانه‌های در امتداد آب شیرین انتشار دارند.این خانواده از دوره ائوسن ظاهر شده‌اند. پوست بدن دلفینها معمولاً صاف و برهنه‌است. ممکن است در سر و تنه تعدادی از آنها مو وجود داشته باشد. از گوش‌های خارجی فقط سوراخ کوچکی نمایان است و سوراخ بینی که یک یا دو عدد می‌باشند در بالا و عقب سر قرار گرفته‌اند تا عمل تنفس در سطح آب را سهولت بخشند این سوراخ‌ها به‌وسیله پرده‌ای خود به خود بسته می‌شوند. تعداد دندانها زیاد و در بعضی گونه‌ها به ۲۶۰ عدد می‌رسد و عمدتاً از ماهیها و سرپایان و حتی دلفین‌های کوچک‌تر تغذیه می‌کنند. طول آنها از ۲/۱ الی ۹/۳ متر و وزنشان از ۲۳ تا ۱۳۶ کیلوگرم متفاوت گزارش شده‌است.

دانشمندان بر این باورند که هنگامی که یک دلفین می‌خوابد فقط نیمی از مغز او استراحت می‌کند نیمه دیگر بیدار باقی می‌ماند تا دلفین به شکل طبیعی عمل کند پس از مدتی، دو نیمه مغز کارهایشان را با هم عوض می‌کنند.

[ویرایش] دلفین در فرهنگ ایرانی

در فرهنگ ایرانیان دلفین بستگی نزدیکی با آیین مهر دارد چنانکه در بسیاری از آثار برجا مانده از این آیین، مهر در دوران کودکی و در کنار مادرش ناهید یا به تنهایی سوار بر دلفین دیده می‌شود. در نقش نوعی از فرش‌های زیبای ایرانی با نام « ماهی در هم » یا « هراتی » نیز می‌توان ردی از دلفین و پیوند آن با دیگر نمادهای آیین مهر همچون گل نیلوفر را یافت.

[ویرایش] دلفین پوزه‌بطری

دلفین پوزه‌بطری

دلفین پوزه‌بطری از گونه دلفین‌هایی است که به وفور در آکواریوم‌های دنیا جهت عملیات نمایشی به کار گرفته می‌شود. از نقطه نظر پراکندگی در اکثر اقیانوس‌های جهان از جمله خلیج فارس وجود دارد با وزنی در حدود ۲۵۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم طولی معادل ۲تا۴ متر و ردیف دندان‌هایی که در هر ارواره از ۲۲تا۲۶ دندان تشکیل شده تقزیبا هر ۲ سال یک بار بچه‌دار می‌شود و دلفینی به طول ۱متر و وزنی معادل ۳۷ کیلوگرم را به مدت ۱سال با شیر مادر تغذیه می‌کند و طول عمری معادل ۲۶ تا۳۰ سال دارد.

[ویرایش] دلفین سیاه

دلفین سیاه گونه‌ای از خانواده نهنگ‌های خلیج فارس می‌باشد که رنگ تیره بدن وی را از سایر گونه‌های این خلیج جدا میسازد رنگی بین خاکستری تیره مایل به سیاه البته بسیاری از دلفین‌ها پس از مرگ رنگ پوست را با این رنگ تعویض می‌کنند که شاید موجبات اشتباه را هم فراهم کند. دلفین سیاه به دندان‌هایی با قطر بیش از ۲۵ میلیمتر مجهرند که به نوعی در برخی موارد حمله این‌گونه به دیگر دلفین‌ها را فراهم می‌آورد اما عمدتاً به علت سرعت کمتر در قیاس با سایر هم گونه‌ها ناکام می‌ماند. از نقطه نظر پراکندگی در اکثر دریاهای گرم و معتدل جهان از جمله خلیج فارس یافت می‌شود. همچنین وزنی معادل ۲تن و طولی بین ۴ تا ۶متر و زمان باروری ۱۵ ماه و زادآوری بچه دلفینی معادل ۲ متر از دیگر ویژگی‌های این گونه محسوب می‌شود.

[ویرایش] دلفین یونس

دلفین یونس (نهنگ یونس) نوعا گونه منزوی شناخته می‌شود؛ نهنگ یونس دارای طولی معادل ۳تا ۴ متر می‌باشدو وزنی حدود۴۰۰ تا ۴۳۰ کیلوگرم دارد.این دلفین دارای مجموعا ۹ دندان با رنگی خاکستری تیره که به مرور و در اثر افزایش سن روشن تر می‌گردد، به همراه خطوطی نامنظم بر روی پوست است. روایت می‌کنند که یونس پیامبر آن هنگام که امر خدا را ترک کرد، در سفری دریایی کشتی او در میان طوفان گرفتار شد و یونس پیامبر توسط نهنگی بلعیده شد.

[ویرایش] پانویس

دلفین خال‌دار

[ویرایش] مناب