محكمات انديشه امام خميني(ره)

 امام سه جلوه از رهبري را در يك انقلاب توأمان داشت: فرماندهي كل قوا، رهبري سياسي و نظريه‎پردازي.
در اين‎جا مناسب است كه مروري بر محكمات انديشه امام خميني(ره) كه نقش اصلي را در قرائت جديد از اسلام سياسي و مبارز داشت و در پرتو آن روحانيت را به صحنه كشاند و با تكيه بر ايدئولوژي اسلام و مشاركت مردم بزرگترين انقلاب قرن بيستم را به پيروزي رساند، داشته باشيم.
1) "مردم " محوري‎ترين پايه و بنياد انديشه امام خميني بود، مردمي كردن مبارزه در دوران رژيم ستم‎شاهي يك راهبرد حياتي براي امام بود. امام اعتقاد داشت "قدرت منهاي ملت يك قدرت پوسيده است " و حكومت "بدون رضايت مردم هيچ اساسي ندارد " و بر همين اساس بود كه گفت: "ميزان رأي ملت است ".
2) "جمهوري اسلامي " بهترين مدل براي اداره كشور است. امام اعتقاد داشت كه "حكومت اسلامي حكومتي بر پايه قوانين اسلامي " است و با "استبداد جمع نمي شود ". از ديدگاه امام "حفظ نظام جمهوري اسلامي اوجب واجبات " است. امام بر اين‎ باور بود كه "دموكراسي اسلام، كاملتر از دموكراسي غرب است ". جامعيت دين اسلام و توانايي آن براي اداره امور يك اصل بود.
3) "ولايت فقيه " بزرگترين پشتوانه براي كشور و مردم است. بر پايه انديشه امام(ره) "ولايت فقيه چيزي است كه خدا درست كرده است و همان ولايت رسول ا... است " به بيان ديگر ولايت فقيه در انديشه امام(ره) گوياي آن است كه ولايت فقيه را "ولايت بر امور " مي‎داند كه "نگذارد اين‎ امور از مجاري خودش بيرون برود " امام تأكيد داشت كه پشتيباني از ولايت فقيه موجب مصون ماندن كشور از آسيب‎هاست. و بر همين اساس فرمود: "اصل ولايت فقيه مترقي‎ترين اصل قانون اساسي است ".
4) "استكبارستيزي " در سپهر انديشه‎هاي امام(ره) جاي دارد. امام بارها تأكيد داشت كه "آمريكا دشمن شماره اول بشر و ماست " و با راهبرد حمايت از مستضعفان و محرومان در عالم تصريح داشت كه "تا مبارزه در هر جاي جهان عليه مستكبرين هست ما هستيم. " واقعيت آن است كه انقلاب اسلامي در سايه رهبري امام و مقام معظم رهبري ابهت و هيمنه پوشالي آمريكا در جهان را شكست و امروزه مقابله و مبارزه با استيلا و لشكركشي آمريكا و تلاش آن براي حاكميت تك‎صدايي در جهان در سرتاسر عالم به يك جنبش تبديل شده است.
5) "حمايت از فلسطين " يك راهبرد استراتژيك و تغييرناپذير در جمهوري اسلامي نشأت گرفته از انديشه و سيره عملي حضرت امام خميني(ره) است. امام با اعلام "روز جهاني قدس " در آخرين جمعه ماه مبارك رمضان همه مسلمانان را در حمايت از قدس و فلسطين و مخالفت با صهيونيسم بين‎الملل فراخواند.
امام روز جهاني قدس را "روز رسول اكرم(ص) و روز مسلمانان " ناميد و با اين‎ اقدام، حمايت از فلسطين به‎گونه‎اي گسترش يافت كه ديگر يك مطالبه عربي يا اسلامي نيست، بلكه يك مطالبه جهاني است.
6) "اسلام سياسي " در كانون انديشه‎هاي امام(ره) است. امام در يك آرايش و صف‎بندي از اسلام آمريكايي در برابر اسلام ناب محمدي (ص) ياد كرد.
امام همواره تأكيد داشت كه "اسلام دين سياست است قبل از اين‎كه دين معنويت باشد " و جدايي دين از سياست را "تبليغات استعماري " مي‎دانست كه هدف آن‎ها "بازداشتن مسلمانان از دخالت در سرنوشت خويش " بود. "آزادي، استقلال، قانون‎گرايي، مردم‎سالاري " از مؤلفه‎هاي مهم اسلام سياسي در انديشه امام بود.
امام بر اين‎ باور بود كه تكيه بر فقه سنتي مبتني بر مقتضيات زمان و مكان اجتهاد پوياي شيعي قادر به پاسخگويي همه نيازها در همه عصر‎هاست.
7) "حفظ شأن و نهاد مرجعيت و روحانيت " از محكمات انديشه امام بود. ايشان اصلي‎ترين دليل مخالفت خود با مشروطه را از آن حيث مي‎دانست كه "روحانيت كنار زده شد " و در انديشه سياسي امام مشروطه مشروعه شيخ فضل‎ا... نوري، از جايگاه ويژه‎اي برخوردار بود.
امام تأكيد داشت كه "كشور بدون روحانيت " همانند "كشور بدون طبيب " است و همواره از خطر اختلاف "حوزه و دانشگاه " به عنوان يك نقشه شيطاني ياد مي‎كرد و بر هماهنگي و وحدت اين‎ دو نهاد علمي، آموزشي، انسان ساز و مولد تأكيد داشت.
8) "خدمت بي‎منت به مردم " راهبرد كارگزاران نظام جمهوري اسلامي است. امام‎(ره) بارها تأكيد داشت، اگر به او "خدمتگزار " بگويند بهتر است تا "رهبر " بگويند. اين‎ تصريح معروف امام را نبايستي فراموش كرد كه "دولت‎ها خدمتگزار مردم هستند، نه فرمان‎فرما " و همواره بر رعايت حق، عدالت، قانون، و حقوق مردم تأكيد داشت. بر اين‎ اساس است كه به‎دست‎گيري قدرت توسط كارگزاران براي اقامه حق و عدل و خدمت به مردم داراي ارزش است.
9) "ما مي‎توانيم. " امام فعل توانستن را در ميان ملت صرف كرد و در يك هم‎افزايي امت و امام، جامعه عقب‎مانده دوران ستم‎شاهي را به رشد و توسعه بالايي رساند.
امام استاد "ممكن كردن ناممكن‎ها " بود و جوانان ما چه زيبا از امام خود آموختند كه چگونه در عرصه‎هاي مختلف به رسالت خود عمل كنند و چه بسيار دستاورهاي علمي، فناوري، توسعه‎اي، كه امروز بدان دست يافته‎ايم، مرهون همين رويكرد نگاه به درون امام است.
اين روزها بازخواني انديشه‎هاي امام و پاس‎داشت ميراث گرانقدر آن رجل الهي بيش از گذشته ضروري مي‎نمايد. و چه زيبا رهبر فرزانه انقلاب اسلامي فرمودند: "كه اين انقلاب بي‎نام خميني(ره) در هيچ جاي جهان شناخته شده نيست "

نويسنده: علي دارابي