استان تاريخي سمنان به دليل دارا بودن تنوع فرهنگي و فرهنگ كهن و اصيل باستاني، داراي مجموعه‌اي از آيين‌هاي جالب در ايام مختلف سال است كه با توجه به در پيش بودن سال جديد، آيين‌هاي نوروزي شهرستان‌هاي اين استان معرفي مي‌شود.
به گفته حميدرضا حسني، كارشناس پژوهش‌هاي مردم شناسي سازمان ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي استان سمنان مردم اين استان در ايام نوروز آيين‌ها و آداب و رسوم مختلفي دارند كه ريشه در فرهنگ و آداب اين منطقه از ميهن اسلامي دارد.
* آيين‌هاي پيش از نوروز در شاهرود
پيك‌هاي نوروزي در روزهاي پاياني سال كهنه و چند روز پيش از نوروز و آغاز سال نو، پيام‌آوران بهار در خيابان‌ها، كوچه و گذرهاي محله‌هاي شهرها و روستاها گشته و با ترانه‌خواني و دست افشاني، بازي و نمايش، رفتن زمستان و آمدن بهار و نوروز را به مردم نويد مي‌دادند.
* مراسم سالي نو و مالي نو
در قديم 20 روز مانده به نوروز يك گروه چهار نفره از نوروزخوانان به شاهرود و بسطام مي‌آمدند و اشعاري در وصف بهار، سال نو و نوروز مي‌خواندند.
اين افراد جواناني در گروه سني 12 تا 17 سال بودند كه هر چه تعدادشان كمتر بود از مقدار هدايايي كه اهالي به آنان مي‌دادند سهم بيشتري مي‌بردند.
اين جوانان در خيابان‌ها و كوچه‌ها گشته در يكي از خانه‌ها را زده و كلام خود را با اين اشعار آغاز مي‌كردند:
صد سلام و سي عليك/ صاحب‌خانه سلام عليك/ سلام من بگيد عليك/ از جانب ملا بيگ/ نوروز نوسار آمده/ گل در گلستان آمده/ مژده دهيد به دوستان/ نوروز نوسار آمده
اگر صاحب‌خانه در را باز نمي‌كرد آنها در وصف صاحب‌خانه اشعاري مي‌خواندند و اگر صاحب‌خانه پول، گندم، جو، آرد، قند و يا كمي نقل به بچه‌ها مي‌داد، تك خوان با صداي بلند مي‌گفت: كربلاييش كنن....آمين/ مكه‌ايش كنن.....آمين
در كلاته خيج نيز اين افراد از چند روز مانده به سال نو اشعاري در وصف نوروز و صاحب‌خانه خوانده و هدايايي دريافت مي‌كردند.
اين اشعار عبارت بود از؛ سال نو، سال كهنه، اميد دارم درش بسته نمانه.
* آيين‌هاي پيش از نوروز در دامغان
نوروزخواني؛ در اواسط اسفند ماه، نوروزخواناني از گرگان و يا شهر دامغان به روستاها مي‌رفتند.
نوروزخوانان در حالي كه چوبي به دست داشته به همراه فردي موسوم به «پس خوان» و يا كيسه‌دار به در خانه اهالي محله مي‌رفتند و با چوب به در خانه مي‌زدند و داخل مي‌شدند.
اين افراد با خواندن اشعاري در وصف بهار، حضرت علي (ع) و صاحب‌خانه مژده و نويد سال نو و بهار را مي‌دادند، صاحب‌خانه نيز هدايايي مثل شكر، برنج، شيريني، پول به آنها مي‌داد و شخص كيسه‌دار هدايا را دريافت كرده و درون كيسه‌اي كه به همراه داشت مي‌ريخت.
نوروز خوانان اغلب پس از دريافت اين اقلام اين چنين صاحب‌خانه را دعا مي‌كردند: كربلاييش كنن، آمين/ مكه ايش كنن، آمين
* آيين‌هاي استقبال از نوروز در سمنان
تا گذشته‌اي نه چندان دور در روزهاي پاياني اسفندماه شخصي موسوم به «حاجي فيروز» و «سرور» در بازار شهر سمنان فرا رسيدن بهار طبيعت و سال نو را به همگان تبريك نويد مي‌داد.
او بر اسب چوبي مزين به پارچه‌هاي رنگارنگ سوار مي‌شد و با شادماني مضاميني را بدين شرح بيان مي‌كرد؛
ارباب مني سمبلي بليكم، ارباب مني سربالايي هي كن، ارباب مني بزبز قندي، ارباب مني چرا نمي‌خندي.
جمعي از نوروزخوانان نيز چهره خود را با ذغال سياه مي‌كردند و با دست گرفتن دايره زنگي در محله‌هاي شهر گردش مي‌كردند و ابياتي را در ارتباط با نوروز مي‌خواندند.
اين افراد از هر خانه هدايايي چون ، گندم، نخود، شاهدانه و ... دريافت مي‌كردند.
پخت سمنو از ديگر آيين‌هاي استقبال از نوروز در بين سمناني‌ها است، اين كار با همكاري جمعي از زنان محله و يا وابستگان صورت مي‌گرفته و همچنان ادامه دارد.
سمنو پزان همراه با آداب و اعتقادات خاصي همراه بود و خانواده‌هاي بسياري براي اداي نذر و يا گرفتن حاجت اين كار را انجام مي‌دادند.
* آيين‌هاي نوروزي در شهرستان گرمسار
يكي از آداب استقبال از نوروز در اين شهرستان انجام خانه تكاني و غبارروبي از وسايل زندگي است.
درگذشته زنان براي اين منظور دوغ آبي از گل و يا گچ بر روي ديوار خانه مي‌ماليدند.
روياندن سبزه نيز غالباً از اوايل اسفند آغاز شده و در اين بين كاشت گندم، عدس شاهي و ... درون بشقاب و كاسه متداول بوده است.
برخي زنان نيز تخم شاهي را بر روي كوزه‌هاي سفالي سبز مي‌كردند، سبزه‌هاي نوروزي در ميان سفره عيد نهاده و تا سيزدهم نگه داشته مي‌شد.
انجام خريدهاي نوروزي از جمله ميوه، آجيل، لباس نو و نيز پخت سمنو و شيريني محلي از ديگر آداب نوروزي در اين شهرستان است.
در گذشته افراد موسوم به نوروزخوان در شهر آرادان و روستاهاي منطقه با خواندن ابياتي فرا رسيدن بهار طبيعت را به مردم نويد مي دادن و از آنان هدايايي دريافت مي‌كردند.
* آيين‌هاي استقبال از نوروز در شهرستان مهديشهر
نوروزخواني از جمله آداب مورد استقبال از نوروز در مهديشهر و توابع آن است.
اين افراد با گردش در محله‌هاي شهر و خواندن ابياتي بدين شرح فرا رسيدن نوروز را به همگان نويد مي‌دادند:
سي سلام و سي عليك/ مشتي جون سلام عليك/ مشتي جون مهربون/ نو نسته چالا ميدون/ اشترو بار كند (شترها را بار مي كنه)/ ديم بديم قطار كند(پشت سر هم قطار مي كنه)
اين افراد از صاحب خانه هدايايي دريافت مي‌كردند.
* اشعار نوروزخواني در شهميرزاد
مشهدي عمه با خدا/ تو را مي برن بالا بالا / دستت برسه قفل طلا/ پسر ما را بكني زوما(داماد)/دستش بگذاري حنا/اما(ما) بياييم مبارك با/ به ياسين و به طه و تبارك/ شما را سال نو باشد مبارك
از ديگر آيين‌هاي نوروزي در اين شهرستان مي‌توان به پخت سمنو، خانه تكاني، كاشت سبزه خريد نوروزي و .... اشاره كرد.
به گزارش خبرگزاري فارس از سمنان، مسجد امام خميني، مسجد جامع، دروازه ارگ، موزه حضرت، غار دربند، چشمه معدني آبگرم، منطقه حفاظت شده پرور، امامزاده يحيي و مقبره شيخ علاءالدوله سمناني از جمله جاذبه‌هاي گردشگري و آثار تاريخي شهرستان سمنان است.
* مسجد امام خميني
اين مسجد از لحاظ دارا بودن ايوان‌هاي متعدد شبستان‌هاي وسيع، حجره‌هاي اطراف و كاشي كاري‌هاي زيبا و بسيار جذاب و كم نظير است.
اين مسجد در سال 1342هجري قمري در زمان فتحعلي شاه قاجار احداث شده است.
* مسجد جامع
اين مسجد را مي‌توان در شمار كهن‌ترين آثار اسلامي سمنان به شمار آورد.
اين مسجد روي خرابه‌هاي آتشكده بنا شده ولي در طول زمان تغييراتي در آن به وجود آمده است و در حال حاضر در بناي كنوني آثاري از دوره‌هاي مغول و تيموري ديده مي‌شود.
* دروازه ارگ
يكي از آثار تاريخي و با ارزش سمنان دروازه ارگ است كه بازمانده هنر دوران قاجار است.
اين دروازه در زمان سلطنت ناصرالدين شاه بنا شده، سر در اين بنا تصوير تاريخي نبرد رستم و ديو سپيد به طرز زيبايي بر روي كاشي هفت رنگ نقش بسته است.
* غار دربند
اين غار در 18كيلومتري شمال سمنان واقع شده است و يكي از زيباترين و تماشايي‌ترين غارهاي ايران به شمار مي‌رود.
طول اين غار 91متر و عريض‌ترين قسمت آن36متر و بلندترين نقطه سقف آن به 20متر مي‌رسد.
چهار راه برای رسیدن به آرامش:
1.نگاه کردن به عقب و تشکر از خدا 2.نگاه کردن به جلو و اعتماد به خدا 3.نگاه کردن به اطراف و خدمت به خدا 4.نگاه کردن به درون و پیدا کردن خدا
پل ارتباطی : samsamdragon@gmail.com
تالارهای تحت مدیریت :
مطالب عمومی کامپیوتراخبار و تکنولوژی های جدیدسیستم های عاملنرم افزارسخت افزارشبکه
