مقایسه خدمات ارائه شده توسط گوگل، مایکروسافت، یاهو و اپل

مجله نیویورک تامیز در مقاله‌ای به بررسی خدمات ارائه شده توسط ابرشرکت‌های فعال در عرصه اینترنت و آی‌تی پرداخته است. مقایسه‌ای جالب که با استفاده از آن می‌توان به توزیع قدرت میان این شرکت‌ها و همچنین تفاوت‌های نگرش این شرکت‌ها پی برد. هر چهار شرکت آمریکایی هستند.

نیویورک تیامز اکثر سرویس‌ها یا خدمات موجود در دنیای اینترنت را که به نوعی توسط یکی از این شرکت‌ها ارائه می‌شود را جمع‌آوری کرده است که لیستی مشتمل بر ۲۵ عنوان شده است که عبارت است:

• سخت‌افزار تلفن همراه
• سیستم‌عامل تلفن همراه
• فروشگاه نرم‌افزارهای تلفن همراه
• نرم‌افزار انحصاری برای تلفن همراه
• سخت‌افزار پخش موسیقی
• گفتگوی ویدئویی، متنی و صوتی
• بسته نرم‌افزاری برای ادارات (Office Suite)
• محتوای ویدئویی
• مرورگر اینترنت
• سیستم‌عامل
• سرویس اشتراک‌گذاری عکس
• سرویس جستجوی اینترنت
• تقویم
• اخبار
• نقشه
• خوراک خوان
• سرویس ایمیل
• فعالیت در زمینه تبلیغات ایتنرنتی
• شبکه اجتماعی
• فروشگاه اینترنتی
• فروشگاه اینترنتی برای موزیک
• سرویس اجاره فیلم اینترنتی
• نرم‌افزارهای تجاری
• نرم‌افزار تولید بازی‌های رایانه‌ای
• سخت‌افزار لازم برای بازی‌های رایانه‌ای

با توجه به لیست بالا به بررسی بعضی از ردیف‌های موجود می‌پردازیم:

۱. Mobile Hardware یا سخت‌افزار تلفن همراه

همانطور که می‌دانید اپل چندین سال است که با ۳ نسل دستگاه آیفون امپراتوری خود را در این زمینه گسترش داده است، البته اپل برای مسلط شدن بر این بازار با رقیبان بزرگی همانند بلکبری در آمریکا و نوکیا در اروپا مواجه است ولی اکثر منتقدان و صاحب‌نظران بر این باورند که اپل روند پیشرفت را با سرعتی طوفانی طی کرده است. برعکس اپل که از چندین سال پیش بر روی بازار آمریکا سرمایه گذاری کرده است، گوگل مدت کمی است که وارد این بازار شده است. البته گوگل سیستم‌عامل تلفن همراه خود موسوم به آندروید را مدت‌ها پیش آماده کرد و تلفن‌های همراه متعددی نیز با این سیستم‌عامل وارد بازار شدند ولی کمتر از ۱ ماه است که گوگل با نام خود تلفن همراهی را برای فروش آماده کرده است. یاهو و مایکروسافت هیچ سخت‌افزاری را در این زمینه ارائه نداده‌اند.

۲. Mobile OS

امکانات و سرعت بیشتر سیستم‌عامل موبایل گوگل یعنی آندروید مدتی است که توجه بسیاری از منتقدان و برنامه‌سازان در این زمینه را به خود جلب کرده است، تعداد گوشی‌های مبتنی بر این سیستم‌عامل روز به روز در حال افزایش است، شرکت‌های بسیاری تمایل خود را برای استفاده از این سیستم‌عامل اعلام کرده‌اند. سیستم‌عامل موبایل گوگل کاربردهای جدیدی نیز پیدا کرده است، تعداد کتاب‌خوان‌های الکترونیکی که از این سیستم‌عامل استفاده می‌کنند رو به افزایش است و این‌ها نشانه‌هایی از موفقیت این سیستم‌عامل در آینده است.

سیستم‌عامل موبایل اپل نیز موسوم به آیفون هم‌اکنون به نسخه ۳.۱ رسیده است و با توجه به آمار سرسام آور تعداد نرم‌افزار مبتنی بر این سیستم‌عامل می‌تواند به آینده خود بسیار امیدوار باشد. از مشکلات این سیستم‌عامل می‌توان به ناتوانی در اجرای چند نرم‌افزار در یک زمان اشاره کرد. مشکلی که باعث ناراحتی کاربران حرفه‌ای شده است.

سیستم‌عامل موبایل مایکروسافت یعنی ویندوز موبایل در نسخه ۶.۵ خود قرار دارد، سیستم‌عاملی که از مدت‌ها پیش بر روی تلفن‌های همراه هوشمند و کامپیوترهای جیبی مورد استفاده قرار می‌گرفت هم‌اکنون نیز بسیار مورد توجه سازندگان تلفن‌های همراه است، البته با توجه به ورود آندروید و مشکلات فراوان این سیستم‌عامل موقعیت حاضر در خطر است.

۳. Music Hardware

اپل از مدت‌ها پیش بر روی صنعت موسیقی سرمایه‌گذاری گسترده‌ای انجام داده است، اولین نسخه iPod در سال ۲۰۰۱ وارد بازار شد و فروش بسیار مناسبی را نیز به همراه داشت، تبلیغات گسترده اپل روی محصول آیپاد هر روز فروش این دستگاه را بیشتر از پیش کرد، تبلیغاتی که شاید در ذهن شما نیز نقش بسته باشند، تبلیغات تلویزیونی، خیابانی، اینترنتی و … طبق آمار موجود در سایت ویکی‌پدیا هم‌اکنون ۲۲۰,۰۰۰,۰۰۰ آیپاد در سراسر جهان فروخته شده است که رقمی اعجاب‌آور است. اپل بعد از موفقیت آیفون سیستم عامل آن را به روی آیفون پیاده‌سازی کرد.

در این میان مایکروسافت دست به تولید رقیبی برای آیپاد کرد، دستگاهی به نام Zune که الان در نسخه Zune HD و در نسل سوم خود قرار دارد، بر خلاف آیپاد اپل که بسیار بسیار مورد توجه کاربران و منتقدان قرار گرفت، Zune مایکروسافت مقبولیت خاصی در میان مردم بدست نیاورد و تقریبا به عنوان یکی از محصولات شکست خورده مایکروسافت خودنمایی می‌کند.

گوگل و یاهو تا به حال دراین زمینه فعالیتی انجام نداده‌اند. به عبارتی گوگل و یاهو بیشتر روی سرویس‌های وب فعالیت می‌کنند و فعالیتی در زمینه سخت‌افزار نداشته‌اند، البته به جز استثناء Nexus One که باز هم گوگل خود سخت‌افزار را تولید نکرده است و فقط فروشنده آن است.

۴. Desktop OS

شاید سیستم‌عامل مایکروسافت را پر فروش‌ترین سیستم‌عامل تاریخ دانست ولی همانطور که بسیاری از منتقدان بر این عقیده‌اند که بهترین سیستم‌عامل رومیزی سیستم‌عامل اپل یعنی Mac OS X است. البته مایکروسافت در این سال‌ها تلاش‌های فراوانی برای بهبود کیفیت سیستم‌عامل خود انجام داده است و انصافاً نیز موفق بوده است، سیستم‌عامل ویندوز ۷ با وجود کاستی‌هایی سیستم‌عاملی بهتر از نسخه‌های دیگر ویندوز است، به عبارتی می‌توان ویندوز ۷ را بهترین و پایدارترین سیستم‌عامل مایکروسافت دانست. سیستم‌عاملی که با وجود فاصله زیادی که در کیفیت از سیستم‌عامل اپل دارد گام‌های بزرگی را برای کم کردن این فاصله برداشته است. البته در این میان اپل نیز بی‌کار ننشسته است و هر روز سیستم‌عامل خود را مجهزتر کرده است، حتی با وجود سرعت کم به روز رسانی‌های اپل باز هم سیستم‌عامل اپل سیستم‌عاملی بی‌نقص شناخته می‌شود.

در مورد تفاوت فروش سیستم‌عامل‌های مایکروسافت و اپل باید به این نکته توجه کرد که اپل سیستم‌عامل خود را به صورت جداگانه به فروش نمی‌رساند. شما فقط در حالتی می‌توانید از سیستم‌عامل اپل استفاده کنید که سخت‌افزارهای اپل را نیز خریداری کنید. شاید اگر اپل دست از این انحصار طلبی بر می‌داشت به سادگی می‌توانست فروش سیستم‌عامل مایکروسافت را به شدت کاهش دهد.

گوگل نیز دراین میان بیکار ننشسته است و سیستم‌عامل خود مبتنی بر لینوکس را ارائه کرده است، البته این سیستم‌عامل موسوم به “سیستم‌عامل گوگل کروم” هنوز در مرحله آزمایش قرار دارد. بر خلاف مایکروسافت و اپل، گوگل بازار دیگری را برای سیستم‌عامل خود در نظر گرفته است، بازار نت‌بوک‌ها. گوگل سیستم‌عامل خود را سیستم‌عاملی مبتنی بر تکنولوژی ابری معرفی کرده است، سیستم‌عاملی مبتنی بر اینترنت که بیشتر شبیه به یک مرورگر است تا یک سیستم‌عامل. گوگل در این بازار رقیب جدی را پیش روی خود نمی‌بیند، البته سیستم‌عامل‌های دیگر نیز برای نت‌بوک‌ها وجود دارند که با توجه به قدرت تبلیغاتی و شهرت گوگل شانس چندانی برای پیروزی نخواهند  داشت.

۵. Email

هر چهار شرکت سرویس پست الکترونیک انحصاری خود را از مدت‌ها پیش ارائه کرده‌اند. بیشترین قدمت با Hotmail از آن مایکروسافت و جوان‌ترین آن‌ها Gmail متعلق به گوگل است. شاید این روزها بتوان جیمیل را به عنوان بهترین سرویس‌دهنده در این زمینه تلقی کرد سرویسی که مدتی پیش نیز از حالت آزمایشی خارج شد و وارد بازار سرویس دهنده‌های تجاری شد. سرویس‌های ارائه شده توسط شرکت‌های دیگر نیز از امکانات و کاربران خاص خود برخوردارند، همین موضوع تصمیم‌گیری را در مورد اینکه کدامیک بهترین و پر استفاده‌ترین سرویس ایمیل را در اختیار دارند مقداری سخت می‌کند. البته از این لیست باید نام اپل را حذف کرد، اپل فعالیت چندانی در این زمینه ندارد، اپل سرویس پست الکترونیک خود را به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار نمی‌دهد بنابراین از محبوبیت و شهرت خوبی در میان کاربران برخوردار نیست.

۶. Ad Network

هر چهار شرکت در زمینه تبلیغات اینترنتی سرمایه‌گذاری گسترده‌ای را انجام داده‌اند. گوگل و یاهو سهم بیشتر این تبلیغات را در اختیار خود دارند، مایکروسافت با توجه به تلاش‌های خود نتوانسته است سهم چندانی را از این بازار بدست آورد. شاید فعال‌ترین شرکت در میان شرکت‌های مذکور در زمینه تبلیغات گوگل باشد، گوگل تلاش بسیاری را در این زمینه انجام می‌دهد، هر ماه ایده جدیدی را برای نمایش دادن تبلیغات ارائه می‌کند به طوریکه حتی تبلیغات خود را بر روی تابلو‌های ثبت شده در سرویس Street View خود نیز قرار می‌دهد، یعنی در حالی که پشت اینترنت در حال گشت زنی در یکی از خیابان‌های آمریکا هستید بر روی عکس تابلوی تبلیغاتی که عکس آن توسط دوربین گوگل گرفته شده است تبلیغی به سبک تبلیغات گوگل (تبلیغات متنی موجود در صفحات وب) مشاهده خواهید کرد.

گوگل و اپل رقابت سختی را برای در دست گرفتن بازار تبلیغات موبایل آغاز کرده‌اند، در جدیدترین مراحل این رقابت گوگل شرکت AdMob را خریداری کرد، شرکتی که اپل نیز خواستار خریداری آن بود، و این یعنی تلاش شدید دو شرکت برای سلطه بر این بازار.

۷. Social Networking

هیچیک از شرکت‌های فوق در زمینه شبکه‌های اجتماعی حرکت مناسبی انجام نداده‌اند. مایکروسافت از ابتدا به شبکه‌های اجتماعی توجه چندانی نداشته است و همانطور که بیشتر کاربران وب از این موضوع اطلاع دارند شبکه اجتماعی چندان مناسبی ارائه نکرده است، در حال حاضر مایکروسافت سرویس Live Space خود را به عنوان شبکه‌ اجتماعی خود معرفی کرده است! البته مدتی پیش مایکروسافت اعلام کرد در حال همکاری با شرکتی به نام eurekster است تا یک شبکه اجتماعی مناسب‌تر را راه‌اندازی کند.

گوگل نیز بعد از شکست خوردن در پروژه Orkut دیگر تلاشی برای فعالیت در این زمینه نکرده است، البته گوگل خریدهایی مانند Jaiku را انجام داده است که البته با توجه به محدود کردن فعالیت آن باز هم نیروی خود را در این میدان از دست داده است. گوگل تلاش‌هایی نیز برای دستیابی به توئیتر انجام داده است ولی این امر هنوز به تحقق نرسیده است، در صورت به تحقق رسیدن این موضوع نیز گوگل نمی‌تواند ادعا کند که شبکه‌ای اجتماعی به معنای واقعی را در اختیار دارد. البته گوگل به نوعی در حال یکپارچه سازی سرویس‌های اجتماعی خود مانند گوگل‌ریدر، پیکاسا وب، یوتیوب و … است تا شبکه‌ای اجتماعی را سرپا کند ولی همانطور که می‌دانیم شبکه‌های اجتماعی مجموعی از سرویس‌ها نیستند بلکه شبکه‌هایی هستند که بتوانند ارتباط اجتماعی را میان کاربران به دنیای مجازی بکشانند.

یاهو از مدت‌ها پیش سرویس Yahoo messenger را داشته است و تلاش‌های زیادی برای استفاده از پتانسیل کاربران بیشمار این سرویس برای تولید یک شبکه اجتماعی انجام داده است، شاید اولین گام همراه با شکست Yahoo 360 بود، سرویسی که به دلیل عدم امنیت و حفظ حریم خصوصی و البته طراحی نامناسب بعد از مدتی توسط کاربران مورد بیمهری قرار گرفت و یاهو چاره‌ای جز برداشتن آن از روی وب نداشت. آخرین تلاش یاهو نیز برای تولید یک شبکه اجتماعی را می‌توان Yahoo Connect و Yahoo Meme دانست که البته امکان موفقت آن‌ها با وجود شبکه‌ای اجتماعی پر قدرت به نام فیسبوک بعید به نظر می‌رسد.

۸. Gaming Software & Hardware

شاید یکی از تنها زمینه‌هایی که گوگل در آن فعالیتی نداشته است بازی‌های رایانه‌ای باشد، گوگل تا به حال هیچ فعالیتی را نه در زمینه سخت‌افزار و نه در نرم‌افزار تولید بازی‌های رایانه‌ای انجام نداده است و این در حالی است که دیگر شرکت‌ها هرکدام در شاخه‌ای خاص فعالیت خود را در این زمینه دنبال می‌کنند.

مایکروسافت با XBOX 360 و DirectX خود در هر دو زمینه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بسیار قدرتمند ظاهر شده است، اپل نیز با سیستم‌عامل آیفون و سخت‌افزار آیفون به نوعی سدرنشین بازار بازی‌های موبایل است، البته هر دو این شرکت‌ها رقیبی جدی به نام Sony را پیش روی خود می‌بینند ولی پیشرفت سرعت این دو شرکت در زمینه بازی‌های رایانه‌ای کار را برای سونی و دیگر شرکت‌های فعال در این زمینه اندکی دشوار کرده است.

یاهو از مدت‌ها پیش روی بازی‌های سبک و مبتنی بر فلش سرمایه‌گذاری خوبی انجام داده است و هم‌اکنون در این بازار از جایگاه خوبی برخودار است، با ورود فلش به آندروید احتمالاً فروش یاهو از بازی‌های فلش خود بیشتر از قبل هم خواهد شد.

همانطور که در لیست فوق مشاهده می‌کنید مایکروسافت تقریباً در ۲۴ زمینه از ۲۵ زمینه مورد بررسی مشارکت دارد، تنها موردی که مایکروسافت را از رسیدن به عدد ۲۵ باز می‌دارد سخت‌افزار انحصاری تلفن همراه است. گوگل با ۲۱ زمینه‌ی فعال در رده دوم قرار دارد، رده سوم با ۲۰ عنوان از آن اپل است و رده آخر با ۱۵ عنوان در اختیار یاهو قرار گرفته است. رده چهارم یاهو در این لیست دلیلی بسیار خوب برای توجیه رکورد یاهو است، یاهو که زمانی با سرویس ایمیل و یاهو مسنجر خود دنیای وب را تسخیر کرده بود حالا در حال رکود است، افت سهم این شرکت از بازار تبلیغات، جستجو، ایمیل و … وضعیت ناراحت‌کننده‌ای را برای یاهو رقم زده است. در این میان گوگل شاید فعال‌ترین شرکت در دنیای وب باشد، اپل را می‌توان فعال‌ترین شرکت در زمینه موبایل و سخت‌افزار دانست و مایکروسافت را شاید بتوان به عنوان فعال‌ترین شرکت در زمینه نرم‌افزارهای خانگی و اداری معرفی کرد.