م ح م د
حضرت مهدی (علیه السّلام)آینه تمام نمای صفات نیک و پسندیده
خدای سبحان انبیا را در قرآن کریم به صفات گوناگون بستود و به هر کدام رضا داد و آنان برگزیده بندگان بودند، اما او رسول خود را به گونه¬ای برتر و بزرگ تر ستوده، خُلق و خویش را بزرگ دانست: «وَ إِنَّکَ لَعَلَی خُلُقٍ عَظِیمٍ»1رفتارش را کار خود شمرد: «وَ مَا رَمَیتَ اِذ رَمَیتَ ولکِنَّ اللَّهََ رَمی»2 نامش را از نام خود گرفت و او را پسندیده و ستوده خواند.
محدث بزرگ، مرحوم علاّمه مجلسی از مناقب ابن شهر آشوب چنین گزارش می کند «حضرت محمّد (صلی الله علیه و آله و سلّم)، سر آغاز آفرینش است و سرور آدمیان و تا «قَابَ قَوسَینِ أو أدنی»3پیش برفت؛ نیایش-اش رحمت و بخشودگی امت بود و ولایتش در دنیا و آخرت رستگاری آورد. انبیای پیشین از کیفر و عذاب سخن راندند در حالی که بخشش و رحمت او بر دشمنان نیز سایه می افکند. حضرت ابراهیم (علیه السّلام)قهرمان توحید، طالب بود و حضرت احمد (صلی الله علیه وآله و سلّم ) مطلوب. حضرت ابراهیم (علیه السّلام)پس از آزمودنِ سخت، شایسته¬ی نبوت و امامت گشت و او پیش از آفرینش خلقت؛ ابراهیم (علیه السّلام)سرمایه اش را در راه خدا داد و خدای دانا عالم را به فرخندگی حضرت رسول و دودمان پاکش (علیهم السّلام)پدید آورد و همه را به آن ها بخشید و اگر او نبود نه نبی¬ای بود و نه انسانی، نه زمین و نه کیهانی، لولاک لما خلقت الافلاک». او چون عیسی (علیه السّلام)شفا دهنده بود و مردگان را زنده می کرد. موسی (علیه السّلام) دریا را شکافت و آن حضرت ماه را در آسمان دو نیم کرد. ایزد متعال تمام صفات پسندیده انبیای پیشین و برجستگی¬های آنان را یک جا برای آن رسول عزیز زیبنده داشت.»4
رسول خدا(صلی الله علیه وآله و سلّم ):
در شب معراج، خدا فرمود: ای محمد (صلی الله علیه وآله و سلّم) از میان آفریدگانم تو را برگزیدم و برایت جانشینی انتخاب کردم و او را از تو قرار دادم.5
رسول خدا( صلی الله علیه وآله و سلّم) به امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام)فرمود:
وقتی خدای متعال آدم را بیافرید، فرشتگان را به سجده¬اش درآورد، در بهشت اسکانش داده و حوا را به همسری وی در آورد، تا این که چشم آدم به طرف عرش خدای افتاد که بر آن پنج سطر نوشته شده بود؛ گفت: پروردگارا! اینها که هستند؟ جواب آمد: اینها کسانی¬اند که اگر آفریدگانم به آن ها شفاعت جویند، بپذیرم. گفت: خدایا! به منزلت¬شان سوگندت می¬دهم که نامشان را به من بگو. فرمود: نخستین آن ها، من محمودم [ستایش شده] او محمّد؛ دومین، من عالی هستم [بلند مرتبه] او علی؛ سومین، من فاطرم [آفریننده] او فاطمه؛ چهارمین، من محسن¬ام [نیکی دهنده] و او حسن؛ پنجمین، من صاحب احسانم و نیکی کنم و او حسین است و همه¬ی آن ها خدای را ستایش کنند.6
در زیارت حضرت رسول (صلی الله علیه وآله و سلّم) می خوانیم:
درود بر تو ای فرستاده¬ی خدا، ای خلیل و دوست مهربان خدا، ای پیام آور خدا، ای برگزیده¬ی خدا، ای بخشش و رحمت خدا، ای منتخب خدای، ای محبوب خدا، ای کسی که خدای، تبارش را والا گردانده، ای پایان پیامبران، ای سرور فرستادگان خدا و ای دادگستر، درود بر تو ای فاتح و گشاینده¬ی هر خیر و نیکی!...7
در زیارت جامعه¬ی کبیره به خاندان رسول اکرم (صلی الله علیه وآله و سلّم) این گونه درود می فرستیم:
درود بر شما ای جایگاه فرود وحی خدا، ای کانِ رحمت خدا، ای نهایت بردباری، ای اساس و اصل کرامت و بزرگواری، ای پایه¬های نیکوکاران، ای استوانه¬های خوبان!... گواهی می دهم که شما برگزیده¬گان خدایید. حضرت حق، به دانش خود شما را انتخاب کرد و شما را برای امور غیب و نهان و نور خود برگزید... شیوه¬ی شما احسان و بخشش است، عادت و رسم شما بر کرم و لطف است.8
حضرت صاحب الزمان (علیه السّلام)هم نام و هم خوی رسول الله( صلی الله علیه وآله و سلّم) است. مهدی (علیه السّلام)تنها بازمانده¬ای است که خدا هر چه خوبی و زیبایی است برای او پسندیده و او آینه¬ی تمام نمای شایستگی ها و آراستگی هاست.
همان گونه که ایزد سبحان هر نیک و خیری را در نهان رسولش نهاد و او را بر انبیا برتری داد و بر آفرینش سروری، نامش را محمد (صلی الله علیه وآله و سلّم) نهاد تا پرده از چنین حقیقتی بلند و والا بردارد، حضرت مهدی (علیه السّلام)را نیز به همان نام زینت داد، تا هم سان و همانند او باشد، آن حضرت را در دنیا به زیباترین و پاک ترین لباس بیاراید و در جهان واپسین، در بهشت – که تجلی زیبایی هاست و صفات نیک و سرشت پاک به تصویر آید و ساختاری بر آن اساس داشته باشد – او زیباترین بهشتیان است: «المهدی طاووس اهل الجنه»9طاووس که شاهکار زیبایی¬ها و فریفتنی-هاست و همه¬ی زیبایی¬ها را در خود گرد آورد، حضرت به آن مانند گشته. او چونان طاووس کانِ زیبایی است که هر کس از شگفتی¬اش بشنود در آرزو و شوق دیدارش بماند، و دیدگان از تماشای آن همه زیبایی ها نه خسته شود و نه برهم رود. شگفتی جمال مهدی، گزیدگی و آراستگی صفاتش همه را شیدا کند.
امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام)نگاهی به امام حسین (علیه السّلام)انداخت و فرمود:
این فرزندم سرور است، همان گونه که رسول خدا (صلی الله علیه وآله و سلّم) سرورش خواند و به زودی خداوند از صلب و نسل وی مردی به وجود آورد که هم نام پیامبر شما باشد و در خلق و خوی همانند و هم سنگ او باشد که بی درنگ قیام کند... 10.
رسول خدا (صلی الله علیه وآله و سلّم) در پاره¬ای از گفتارش فرمود:
او [= مهدی (علیه السّلام)] هم نام من است. او شبیه ترین مردمان به من است.11
نبی اکرم (صلی الله علیه وآله و سلّم):
نهمین فرزند امام حسین (علیه السّلام)، ایستاده¬ی خاندانم باشد. او هدایت یافته¬ی از امتم است و مانندترین مردمان به من در شکل و رفتار است.12
امام حسن عسکری (علیه السّلام):
سپاس خدای را که مرا نمیراند تا آن که جانشین پس از خود را دیدم. او شبیه ترین آدمیان به رسول خدا (صلی الله علیه وآله و سلّم) در خلق و خوی و منش است و در زمان غیبتش خدای نگاه¬دارش باشد.13
چنان که یاد شد، نام اصلی حضرت بقیه الله (علیه السّلام)«م ح م د» است،14یعنی هم نام حضرت ابوالقاسم محمّد (صلی الله علیه و آله و سلّم) و هم کنیه¬ی اوست. اما روایات بسیاری وارد شده که به انسان یقین و باور می دهد که حضرت را با این نام و نشان هر جا و هر زمان نمی شود صدا زد و نیاکان پاکش (علیهم السّلام)خود از فاش نمودن نام او منع می کردند و به اشارت می گذشتند. برای توضیح بیشتر باید به فقهاء و فتواهای آنان رجوع کرد.
امام جواد (علیه السّلام):
(حضرت) قائم ما (علیه السّلام)کسی است که ولادتش پوشیده باشد، نام [اصلی] او را بردن حرام است. او هم نام و هم کنیه¬ی رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلّم) است.15
امام صادق (علیه السّلام):
صاحب این امر [امامت در زمان غیبت] نامش را نبرد به جز کافر.16
امام علی نقی (علیه السّلام)به ابوهاشم فرمود:
چگونه است حال شما با جانشین بعد از جانشین من؟ ابوهاشم گفت: چرا فدایت گردم؟ فرمود: چون شما او را نمی بینید و نام او را بر زبان جاری ساختن جایز نیست.17
امام زمان (علیه السّلام)دو نامه به پیروانش نگاشت:
هر که نام [اصلی] مرا بین مردمان برد، از رحمت خدای دور باشد.18
پی¬نوشت¬ها:
1. سوره¬ی قلم، آیه¬ی 4: «تو اخلاق عظیم و برجسته¬ای داری».
2. سوره¬ی انفال، آیه¬ی 17: «و این تو نبودی [ای پیامبر که خاک و سنگ به صورت آن ها] انداختی؛ بلکه خدا انداخت».
3. سوره¬ی نجم، آیه¬ی 9: «تا آن که فاصله¬ی او [با پیامبر] به اندازه¬ی فاصله دو کمان یا کمتر بود».
4. بحارالانوار، ج 16، ص 402، تاریخ نبینا (صلی الله علیه وآله و سلّم)، باب 12 نادر فی لطائف فی فضل نبینا (صلی الله علیه وآله و سلّم) ش 1، اقتباس.
5. همان، ج 52، ص 277، تاریخ الامام الثانی عشر، باب 25، علامات ظهوره من السفیانی، ح 172.
6. بحارالانوار، ج 15، ص 15، تاریخ نبینا (صلی الله علیه و آله و سلّم)، باب 1، بدء خلقه و ما یتعلق بذلک، ح 18.
7. مفاتیح الجنان، ص 524.
8. همان.
9. بحارالانوار، ج 51، ص 105، تاریخ الامام الثانی عشر، باب 1، ماورد من اخبار الله و...، ح 4.
10. همان، باب صفاته (علیه السّلام)و علاماته، ح 19.
11. همان، ج 18، ص 33، تاریخ امیرالمؤمنین( علیه السّلام)، باب 13، شهادة عمار، ح 376.
12. همان، ج 52، ص 379، تاریخ الامام الثانی عشر، باب 27، سیره و اخلاقه، ح 187.
13. همان، ج 51، ص 161، تاریخ الامام الثانی عشر، باب 10، ما ورد عن العسکریین (علیهما السّلام)فی ذلک، ح 9.
14. نجم الثاقب، باب 2، ص 94، نام 136؛ العبقری الحسان، ج 1، باب بیان اسامی و القاب، ص 44.
15. نجم الثاقب، باب 2، ص 101، ح 9.
16. کمال الدین، ج 2، ص 552، باب 56، النهی عن تسمیه القائم (علیه السّلام)، ح 1.
17. نجم الثاقب، ج 2، ص 101، ح 5.
18. همان، ح 10.
منبع: کتاب ترسیم آفتاب
